«Πρώτα θα σε αγνοήσουν, μετά θα σε λοιδορήσουν και ύστερα θα σε πολεμήσουν… και τότε κέρδισες» (Γκάντι)
Στις 18/5/22 διοργανώθηκε από τον σύλλογο Ελευθερίου Κορδελιού ημερίδα με θέμα τον ποντιακό χορό. Ομιλητές με βάση τη σειρά παρουσίασης ήταν: Ν. Ζουρνατζίδης, Π. Καραλευθέρης, Κ. Μωυσίδης και Π. Μωυσιάδης. Τη συνάντηση αυτή την επιδίωκα εδώ και πολύ καιρό. Η συμμετοχή μου στην συγκεκριμένη ημερίδα ήταν για μένα μια τραυματική εμπειρία. Άκουσα τοποθετήσεις από τους δύο που εκπροσωπούσαν την ομάδα Παρυάρδη που πραγματικά δεν θα μπορούσαν να ειπωθούν από κάποιον που είχε έστω και ελάχιστες γνώσεις της Ελληνικής παράδοσης. Το μεγάλο τους πρόβλημα απεδείχθη πως έχει συγκεκριμένο όνομα. Του φόρτωσαν όλα τα δεινά του ποντιακού χορού και παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως απόλυτους γνώστες που θα εξυγιάνουν τον χώρο.
Δεν είχα σκοπό να ασχοληθώ, όπως δεν το έκανα και άλλες φορές παρόλο που μου δόθηκε επανειλημμένα η ευκαιρία. Όμως οι εισηγήσεις αυτές τυπώθηκαν σε βιβλίο όπου γίνεται πολλαπλή αναφορά στο όνομα μου και πρέπει να προστατεύσω τον εαυτό μου αλλά και την παράδοση των προγόνων μου από ανακρίβειες και διαστρεβλώσεις.
Δεν θα μπω στη λογική να απαριθμήσω τις δραστηριότητές μου όσον αφορά τα ποντιακά. Και στο βιβλιαράκι που εκδόθηκε για την ημερίδα και στο διαδίκτυο υπάρχει το βιογραφικό μου για όσους ενδιαφέρονται. Αμφισβητώ τη «γνώση» και το ενδιαφέρον τους για την ποντιακή παράδοση. Αν τους ενδιέφερε πραγματικά θα με καλούσαν σε μία ημερίδα και θα λύναμε το πρόβλημα.
Ένα μέλος τους με δημοσίευση στην ποντιακή εφιμερίδα «Ελεύθερη γνώμη», με αποκάλεσε «Βερσάτσε του Πόντου» γιατί φορούσαν στο χορευτικό μου καρό πουκάμισο. Σε ανταπάντηση μου στην ίδια εφημερίδα: «Μεγάλο το λάθος σας κύριε Ιωσηφίδη να αναφέρεστε σε έναν άνθρωπο που γνωρίζετε πάνω από τριάντα πέντε χρόνια με αυτόν τον τρόπο, να τον καταδικάζετε και δεν είναι τυχαίο ότι αυτό γίνεται από την ίδια ομάδα φίλων (είστε ο τρίτος), όταν μπορούσατε κάλλιστα να διοργανώσετε μία ανάλογη ημερίδα, όπου ευχαρίστως θα συμμετείχα. Άλλωστε, είναι κάτι που το κάνω αρκετά συχνά σε διάφορα μέρη της Ελλάδος και του εξωτερικού». Η πρόσκληση έγινε πριν από περίπου 10 χρόνια. Απάντηση καμία.
Ο εν λόγω κύριος δεν έχει δει ούτε τις φωτογραφίες των ανταρτών που κυκλοφορούν και στο διαδύκτιο.
Ακολουθούν μια καταστροφική τακτική και το «ισχύς εν τη ενώσει» μάλλον δεν τους αφορά. Να υποθέσω πως δεν κατανοούν το πρόβλημα που θα προκύψει όταν διαγραφούν από την παράδοσή μας οι χοροί του Κεντρικού και Δυτικού Πόντου; Πώς θα αντιδράσουν οι απόγονοι των καταγόμενων από αυτές τις περιοχές;
Όταν κατέβηκαν στην Αθήνα σε μία ημερίδα που συνδιοργάνωσαν τρεις σύλλογοι στη Μεταμόρφωση (γύρω στους 20 θεατές) ήμουν παρών. Εγώ έχω ανέβει στην Μακεδονία πολλές φορές. Μάλιστα διοργανώσαμε με το σύλλογο «Κύκλος» δύο επιστημονικά συμπόσια στο ξενοδοχείο «Hyatt» με πολύ αξιόλογους επιστήμονες και δεν εμφανίστηκε κανείς τους να καταθέσει τις απόψεις τους. Αντί αυτού επιδίωξαν την αντιπαράθεση που διχάζει το χώρο.
Όταν άκουσα σε μία συνάντηση της επιτροπής χορού της ΠΟΕ στη Θεσ/νίκη, τις εισηγήσεις της ομάδας του Παρυάρδη, πήρα τηλέφωνο τον τότε Πρόεδρο τηςΠΟΕ κ. Χρ. Τοπαλίδη και του επισήμανα το πρόβλημα που πάει να δημιουργηθεί και έπρεπε να λυθεί από το δευτεροβάθμιο όργανο των Ποντίων πριν πάρει διαστάσεις χιονοστιβάδας. Παρά τα άλλα δύο τηλεφωνήματα που ακολούθησαν από μέρους μου να συναντηθούμε στη Λάρισα δεν κατέστη δυνατή η συνάντηση.
Καταρχάς να διευκρινίσουμε ότι αυτός ο τύπος κεφαλόδεσμου δεν φοριόταν μόνο από τους πόντιους αλλά κι από άλλους λαούς στην περιοχή του Πόντου και γενικά του Καυκάσου. Ο Δ.Η. Οικονομίδης, μελετητής της ποντιακής διαλέκτου και γενικά της ποντιακής λαογραφίας, αναφέρει ότι η ζήπκα (το παντελόνι και γενικά όλη η αντρική ποντιακή φορεσιά) φοριόταν από τους Λαζούς πολύ πριν φορεθεί από τους Έλληνες του Πόντου. Ακόμη λέει ότι πρώτοι οι Τούρκοι (μουσουλμάνοι) της περιοχής Τραπεζούντας υιοθέτησαν την φορεσιά αυτή και από αυτούς την πήραν οι χριστιανοί της περιοχής Σάντας και Κρώμνης και στην συνεχεία διαδόθηκε ως νεανική πολεμική στολή και σε κάποιες περιοχές ακόμη και ως γαμπριάτικη στολή.
Εμείς οπισ’ θα κλώσκουμες σ’ εκείνα τα στερέας τ’ εγνώριμα, τα έμορφα τα παντολαλεμένα. ξαν’ με τ’ αληγορόπλεα καράβια αρματωμένα τραντέλλενοι, δρακέλλενοι και δρακελλενοπούλεα.
.
Στον ελλαδικό χώρο η ποντιακή ποίηση αναπτύχθηκε και πήρε λόγιες μορφές ιδιαιτέρως σημαντικές. Είχε εξαιρετικούς εκπροσώπους, όπως φυσικά και πολύ ενδιαφέροντες λαϊκούς ποιητές. Ο νεότερος από τους εκπροσώπους της ποιοτικής ποίησης είναι ο Κώστας Διαμαντίδης, που ανηκει στη δεύτερη προσφυγική γενιά.
Ο κορυφαίος της πρώτης γενιάς των προσφύγων ήταν ο Ηλίας Τσιρκινίδης. Χαρακτηριστικό δείγμα της ποίησής του είναι το παρακάτω:
Η Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδας (ΟΠΣΕ) συμμετέχει στο Money Show που λαμβάνει χώρα την Αθήνα από τις 7-9 Ιανουαρίου με τη διοργάνωση μιας εκδήλωσης αφιερωμένης στον Ποντιακό Ελληνισμό. Η εκδήλωση που έχει το γενικό τίτλο: «Ιστορία και Παράδοση του Ποντιακού Ελληνισμού» θα γίνει τη Δευτέρα, 9 Ιανουαρίου 2017 στις 20.00 στο ξενοδοχείο Χίλτον των Αθηνών, στην αίθουσα «Τερψιχόρη Β’».Συνέχεια →
Κάλαντα προσφύγων καθώς οι πρόσφυγες τραγουδούν, παρά τον ξενιτεμό τους
Της Ναταλίας Σαμαρά-Γκαίτλιχ από την «ψαγμένη» πολύ καλή εφημερίδα δρόμου «Η Πατησίων ζει»
ο πόνος είναι πόνος και δεν κοιτά χρώμα, φυλή και πατρίδα
Γενοκτονία ή αιματηρή εθνοκάθαρση;
Πρόσφυγες ή μετανάστες; Όροι που διχάζουν απόψεις και καρδιές.
Όμως, πάντα θα υπάρχουν γιαγιάδες να ταΐζουν πεινασμένα μωρά, ένας φούρναρης να μοιράζει ψωμί, κάποιος βοσκός να προσφέρει γάλα, λησμονημένοι ακτοφύλακες να γίνονται παράδειγμα ανθρωπιάς.
Πάντα θα υπάρχουν ξεριζωμένοι και απελπισμένοι που θα ψάχνουν για καινούργια πατρίδα, μ’ έναν σβώλο χώμα από την πατρική γη, δεμένο στο μαντήλι, στο μέρος της καρδιάς (Ηλ. Βενέζη, «Αιολική Γη»).
Από το βιβλίο μου «Κάλαντα: Μνήμες Ιστορίας» ξεχώρισα κάλαντα του Πόντου και της Μικράς Ασίας. Εδώ τα ευχετικά τραγούδια γίνονται θρήνοι για σκλαβωμένες πατρίδες, αιχμαλωσίες, εξορίες για συνανθρώπους που πεθαίνουν στους δρόμους, για προσφυγιά. Και η έκκληση για τον οβολό. Συνέχεια →
Το προζύμι της Σαντάς στις πινακωτές του χωριού μας
-«Νέτση κούτση στα…στα, επέρε σ’ ατο και ξάϊ πα’ κί στέκ’ς, τελεμονήν πα κ’ εχ’ς», θυμώνει ο μπάρπα Γιάννες, γιατί Ισχανάντων Σαντάς αυτός, Τζεντώ Σηλυβρίας η κυρά Χριστίνα, από δυο διαφορετικά κομμάτια του ακριτικού Ελληνισμού.
-Εμείς σην Σαντάν, ούτε προίκας ήξεραμ’, ούτε προξενήτρας κι ο γάμον πα, θέλει τύμπανα κι εκκλησία ψάλτεν.
(φωτογραφία : Καρναβάλια στην Σαμσούντα)
Η Αποκριά λεγόταν εμπονέστα (προέρχεται από την λέξη απονήστια). Τα φαγητά που περίσσευαν από την προηγούμενη ημέρα της αποκριάς τα έδιναν σε φτωχές τουρκάλες που τριγυρνούσαν στις ελληνικές γειτονιές για τον σκοπό αυτό. Χαρακτηριστική είναι η ερώτηση που απηύθυναν οι τουρκάλες μόλις αντίκριζαν μια ελληνίδα νοικοκυρά: Κόγκσου, αρτούχ – μαρτούχ γιόκμου; Δηλαδή: Γειτόνισσα, περισσεύματα – ξεπερισσεύματα δεν έχει;Και οι ελληνίδες σχολίαζαν μεταξύ τους: Οσήμερον οι τουρξάδες α έχ’νε μπαϊράμ. Δηλαδή: Σήμερα οι τουρκάλες θα έχουν Πάσχα. Δικαίωμα να φάνε από τα περισσεύματα είχαν μόνο όσοι ξενυχτούσαν διασκεδάζοντας χωρίς να κοιμηθούν καθόλου. Αν κάποιος κοιμόταν έχανε το δικαίωμα. Πριν κοιμηθούν το βράδυ της αποκριάς σφράγιζαν το στόμα τους για την περίοδο της νηστείας τρώγοντας ένα αυγό και λέγοντας: Με τ’ ωβόν εβούλωσά το, με τ’ ωβόν θ’ ανοίγ’ ατο. Δηλαδή με το τέλος της νηστείας, μετά την ανάσταση το πρώτο μη νηστίσιμο που θα φάει θα είναι το κόκκινο αυγό. Οι Πόντιοι ήταν πολύ αυστηροί με την νηστεία. Ακόμη και η μύτη αν άνοιγε ενός παιδιού, του έλεγαν να φτύσει το αίμα και να μην το καταπιεί για να μην καταλύσει τη νηστεία. Πηγή : e-pontos.gr
Η αντίληψη των ποντίων για τον κάτω κόσμο είναι επηρεασμένη από την αρχαιότητα και τον χριστιανισμό σε ένα συνταίριασμα. Η κοσμοθεωρία τους έχει στοιχεία αρχαιοελληνικά, είναι ο Άδης των αρχαίων με όλα τα χαρακτηριστικά του, αλλά και ο τόπος κολασμού στον χριστιανισμό και την λαϊκή φαντασία. Οι πόντιοι διατηρούν μια παράδοση που ανάγεται στον όμηρο και ο κάτω κόσμος απηχεί την αρχαία παγανιστική μυθολογία για τον Άδη. Παράλληλα όμως υπάρχουν και οι αφηγήσεις των συναξαριστών και οι παραστάσεις του Άδη στις εκκλησίες που δημιούργησαν στον λαό την αντίληψη ότι είναι ένας τόπος φοβερός με μαρτύρια και βασάνους.
Κάποιοι από τους αναγνώστες μας έχουν πολύ και εκλεκτό χιούμορ.
Ένας απ’ αυτούς που επέλεξε το νικ-νέιμ «Πόντιος», με αφορμή την δημοσίευσή μας με τίτλο «Από το IQ του Λυγερού στο IQ των “προστατών” του οργανωμένου ποντιακού χώρου» απέδειξε ότι εκτός από την «…απέραντη ανοησία του οργανωμένου χώρου», υπάρχει και η εξαιρετική ευφυία (ενός τμήματος, εννοείται) του ποντιακού λαού. Έτσι, ανάρτησε ένα πολύ ενδιαφέρον σχόλιο (νούμερο 10), το οποίο μοιραζόμαστε μαζί σας σε «πρώτο τραπέζι πίστα».
Μελετήστε το σχόλιο προσεκτικά:
———————————————————————
“Δεν είναι τυχαίο ότι Πόντιοι κατάληξαν να κρέμονται από τα IQ του Λυγερού.”
«πριν εβγαίνει η ψ’ην του Μάο Τσε Τουνγκ είπεν σο μιλλέτ τρία φοράς εγώ πάω,
Μάο, πάω, τσάο»
Tου Κωστή Δρυγιαννάκη
Μια ιδιαίτερα εντυπωσιακή περίπτωση στον ποντιακό χώρο υπήρξε ο λυράρης και τραγουδιστής Γιάννης «Τσανάκαλης» Βλασταρίδης (1931 – 2001). Ο Τσανάκαλης, παράλληλα με τις ηχογραφήσεις του που κινούνταν στα αποδεκτά πλαίσια του παραδοσιακού ή του νέου ποντιακού τραγουδιού, έκανε και άλλα ανοίγματα όπως το προκείμενο που, τότε τουλάχιστον, εδράζονταν στο χιούμορ. Ο ίδιος μάλιστα το θέτει ακριβώς έτσι στο δίσκο του International Τσανάκαλης (Vasipap, 1981). Σήμερα όμως, με τα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί από τις μόδες των ethnic και των world fusion, αλλά ακόμη και από την απλή αύξηση της επικοινωνίας, τα χιουμοριστικά αυτά ανοίγματα του ’80 λειτουργούν με ένα τελείως διαφορετικό τρόπο.
Χαρακτηριστικό το «κινέζικο» κομμάτι Μπρους Λη που παραθέτουμε εδώ. Η απόδοση μιας πεντάτονης σινικής μελωδίας από ποντιακή λύρα πάνω σε ρυθμό που θυμίζει τανγκό είναι εξ ορισμού μορφή διαπολιτισμικής σύντηξης, αλλά αυτό που της δίνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι πώς πρόκειται για μια σύντηξη πραγματοποιημένη εκ των έσω, κι όχι από κάποιον τρίτο, αλλότριο παραγωγό. Είναι ακριβώς ο τρόπος με τον οποίο ο ένας πολιτισμός αντιλαμβάνεται τον άλλον, μέσα από τις υπερβολές της προπαγάνδας, των μέσων ενημέρωσης και της βιομηχανίας του θεάματος, και τον μετασχηματίζει σε κάτι πολύ αυθεντικό χωρίς ενδοιασμούς για την προσωπική του ταυτότητα, χωρίς συμπλέγματα κατωτερότητας και χωρίς αγκυλώσεις σε στερεότυπα.
Ας απολαύσουμε, έστω και καθυστερημένα, τα παιδιά που συμμετείχαν στον 1ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Λύρας Στίχου Τραγουδιού που πραγματοποιήθηκε στην Χρυσούπολη στις 6 και 7 Ιουλίου 2013.
Εορταστικές Εκδηλώσεις του Αγίου Δημητρίου στο Περίβλεπτο
του Χρήστου Γιανταμίδη
Το χωριό Περίβλεπτο (Καραγκιόζ) βρίσκεται δυτικά του Δήμου Παρανεστίου του Νομού Δράμας. Είναι ένα ορεινό χωριό, κτισμένο σε υψόμετρο 650 μέτρων, με εξαιρετικό ξηρό κλίμα. Από το Παρανέστι φαίνεται σαν αετοφωλιά σε μια από τις κορυφές των καταπράσινων βουνών του Δήμου.
Κατοικήθηκε από πρόσφυγες του Πόντου, και συγκεκριμένα από τα χωριά του Όφη, οι ονομαζόμενοι οφλίδες και από τα χωριά Αργυρούπολης ή Κουμουσχανέ, εξού και το κουμουσχαναλίδες.
Όταν οι παππούδες μας αφίχθησαν στο χωριό διαπίστωσαν ότι σε πολλά σπίτια κατοικούσαν ήδη «Τούρκοι». Σύμφωνα με τα λεγόμενα της γιαγιάς μου της Ροδάμας «οι Τούρκοι κάτοικοι του σπιτιού, που μας παραχωρήθηκε, μας φιλοξένησαν ανθρώπινα, μας παραχώρησαν χώρο για να μείνω με τα τέσσερα παιδιά μου. Για τρείς ή τέσσερις μήνες ζούσαμε ήσυχα μαζί τους στον μοιρασμένο χώρο του σπιτιού τους». Βλέπετε, οι λαοί δεν έχουν να μοιράσουν τίποτα, δεν τρέφουν μισαλλοδοξία και μίσος για αλληλοεξόντωση μεταξύ τους, εάν δεν υποδαυλίζονται σκόπιμα από σκοτεινές δυνάμεις, συμπαρασύροντάς τους σε αιματηρούς πολέμους και ξεριζωμούς. Μεταξύ των ξεριζωμένων ήταν και οι παππούδες/γονείς μας που ήρθαν από τον μακρινό Πόντο και εγκαταστάθηκαν στο χωριό αυτό το 1922. Αλλά και οι «Τούρκοι» που το κατοικούσαν, αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν , να φύγουν για την Τουρκία, σύμφωνα με το πνεύμα της Συνθήκης της Λωζάνης που προέβλεπε την εκτέλεση της ανταλλαγής των πληθυσμών με κριτήριο μόνο το θρήσκευμα. Και ο νοών νοείτο.
Κατά την διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής και του καταραμένου αδελφοκτόνου πολέμου, στην δεκαετία του 50, οι κάτοικοι του χωριού αναγκάστηκαν και πάλι να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, να πάρουν το δρόμο της προσωρινής προσφυγιάς. Μετά την αποχώρηση των Βουλγάρων και την λήξη του εμφυλίου πολέμου, επέστρεψαν στο χωριό για να συνεχίσουν να καλλιεργούν τα χωράφια τους και να εκτρέφουν τα ζώα τους για να επιβιώσουν. Η ζωή όμως στο χωριό δεν είχε καμιά προοπτική βελτίωσης παρά την σκληρή δουλειά τους. Έτσι, εμείς τα παιδιά τους μη βλέποντας κανένα μέλλον παραμένοντας στο χωριό, ο ένας μετά τον άλλον, τράβηξε το δρόμο του, εγκαταλείποντας το χωριό, άλλοι για Γερμανία, άλλοι για Δράμα, Χωριστή, άλλοι για Θεσσαλονίκη, Κατερίνη και Αθήνα. Αποτέλεσμα, στην δεκαετία του 70 το χωριό μας να ερημωθεί. Βλέπετε η προσφυγιά μας δεν έχει τέλος, αλλά αυτή την φορά με την θέλησή μας, αποβλέποντας σε ένα καλύτερο μέλλον….
Είναι από καιρό γνωστό στους παροικούντες στην Ιερουσαλήμ ότι στη μεγαλύτερη από τις ελλαδικές ποντιακές ομοσπονδίες κυριάρχησαν οι χειρότεροι και διάλυσαν το πιο φιλόδοξο οργανωτικό πρόγραμμα ανασυγκρότησης του ελλαδικού ποντιακού ελληνισμού. Υπεύθυνοι ήταν πολλοί: από τους ανόητους γιατρουδάκους της Θεσσαλονίκης που πίστεψαν ότι ενσαρκώνουν έναν νέο Μωϋσή έως τους δημοσιογραφίζοντες κυνικούς ραδιούργους εκμεταλλευτές, από κάποιους εκ των παλαιών δεξιoύληδων πρακτόρων που δοκιμάζουν εκ νέου την τύχη τους στον κοινωνικό στίβο έως τους ψευδεπίγραφους σοσιαλιστές της Ευξείνου Λέσχης….
Μέσα σ’ όλη αυτή την αθλιότητα, η οποία βεβαίως ζει το δικό της εμφυλιοπολεμικό δράμα σήμερα, εμφανίζονται και ανθίζουν εξαιρετικές πρωτοβουλίες, όπως αυτή που παρουσιάζεται παρακάτω:
ΘΕΜΑ: 4ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την Ιστορία των Ελλήνων του Πόντου
Η Συντονιστική Επιτροπή Νεολαίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος και το Ερευνητικό Κέντρο του Σωματείου «Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα» διοργανώνουν τον 4ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό με θέμα την ιστορική πορεία των Ελλήνων του Πόντου .
Στόχος του διαγωνισμού είναι η ανάδειξη της ιστορίας των Ελλήνων του Πόντου και η ευαισθητοποίηση των νέων, ώστε μέσα από την αναζήτηση και την έρευνα να οδηγηθούν στην εθνική αυτογνωσία.
Ο Διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές Δημοτικού (Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄ τάξης), Γυμνασίου, Γενικού Λυκείου, Επαγγελματικού Λυκείου, Επαγγελματικής Σχολής και η συμμετοχή σε αυτόν είναι προαιρετική.
Τα επιμέρους θέματα του διαγωνισμού για κάθε βαθμίδα είναι τα εξής:
Ο Πολύκαρπος Χαϊτας και το Ποντιακό Θέατρο στην Κατερίνη (1929-1943)
.
του Αντώνη Κάλφα
.
Μια εισήγηση στο πρόσφατο συνέδριο της Εστίας Πιερίδων Μουσών από την ερευνήτρια του Ποντιακού Μουσείου Λένα Καλπίδου ρίχνει φως στην ιστορία του θεάτρου στην Κατερίνη και πιο συγκεκριμένα στον ακούραστο εργάτη του ποντιακού θεάτρου Πόλυ Χάϊτα, συνομήλικο και των δικών μας Ποντίων Σάββα Κανταρτζή, Γ. Δεληγιαννίδη, Θεόφ. Χαλκίδη. Θα άξιζε το αυτοβιογραφικό κείμενο του Χάϊτα να εκδοθεί από τους Ποντιακούς Συλλόγους όχι μόνο γιατί είναι γραμμένο στην Ποντιακή αλλά και διότι αποτελεί ένα από τα σπάνια τεκμήρια αυτής της περιόδου με αναφορές στην Κατερίνη.
.
Όπως είπε η Λένα Καλπίδου ο Πολύκαρπος Χάϊτας, ηθοποιός, σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας, σχετίζεται από πολλές πλευρές με την παρούσα ημερίδα στην Κατερίνη κι αυτό γιατί η Πιερία ήταν ο πρώτος τόπος που τον φιλοξένησε. Την Κατερίνη τη γνώρισε στα είκοσι οκτώ του, έζησε εδώ δεκατέσσερα δημιουργικά χρόνια και κατάφερε να καλλιεργήσει στο κοινό την αγάπη για το θέατρο και να στεριώσει στην πόλη τη θεατρική δράση.
.
Παραθέτω ορισμένα αποσπάσματα από την εισήγηση της Λένας Καλπίδου τα οποία γραμμένα με επιστημονική ακρίβεια και στηριγμένα σε ανέκδοτες πηγές φωτίζουν μια σπουδαία πτυχή της μεσοπολεμικής Κατερίνης. Παράλληλα, τα στοιχεία αυτά ενισχύουν τα ήδη δημοσιευμένα τεκμήρια της δράσης της προσφυγικής ευαγγελικής κοινότητας στην πόλης μας επιβεβαιώνοντας έτσι τόσο την αγάπη για την πνευματική καλλιέργεια (εκδόσεις θρησκευτικού περιεχομένου, οργάνωση βιβλιοθήκης, μουσική παιδεία) όσο και το ενδιαφέρον για το θέατρο όπως η περίπτωση Χάϊτα (παρά τις ακρότητες της ευαγγελικής πουριτανικής ιδεολογίας π.χ. απαγόρευση του –κοσμικού- θέατρου, της ύπαρξης χώρων ψυχαγωγίας κλπ) στην αμιγή ζώνη του συνοικισμού (βλ το βιβλίο των Α. Κάλφα και Π. Παπαγεωργίου με τίτλο «Ο συνοικισμός Ευαγγελικών της Κατερίνης», Κατερίνη 2001).
.
«Το ανέκδοτο χειρόγραφό του με τίτλο “Η συμμετοχή μου στο θέατρο 1917 – 1970 ” γραμμένο στην ποντιακή διάλεκτο, με ευαισθησία, κριτικό πνεύμα και σατιρική διάθεση, μας αποκαλύπτει πολύ σημαντικά στοιχεία για την Κατερίνη δυο δεκαετίες περίπου μετά την απελευθέρωσή της.
Με αφορμή την εκδήλωση του Συλλόγου Ποντίων Μεταμόρφωσης Αττικής
Οι Πόντιοι της Ελλάδας αποτελούν μια από πλέον οργανωμένες εθνικοτοπικές ομάδες. Σήμερα υπάρχουν περίπου 550 πρωτοβάθμιοι σύλλογοι, ενώ διατυπώνονται πολιτικά αιτήματα και υπάρχει μεγάλη παρέμβαση σε κοινωνικές διαδικασίες που σχετίζονται με τη γνώση και τη Μνήμη.
Οι σύλλογοι αυτοί είναι ενταγμένοι σε δύο ελλαδικές ομοσπονδίες: την (μάλλον αγρίως) δεξιοφέρνουσα ΠΟΕ με 400 περίπου μέλη-συλλόγους, που απ’ ότι φαίνεται ελέγχεται από την ομάδα που βρίσκεται γύρω από την Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης και την μάλλον πασοκόφιλη ΠΟΠΣ με 150 συλλόγους, που ελέγχεται κυρίως από το Σωματείο Παναγία ΣουμελάΘεσσαλονίκης.
Ακόμα πιο φτωχός είναι ο κόσμος της διαχείρισης της δημοτικής μουσικής σήμερα, καθώς έφυγε από τη ζωή η Δόμνα Σαμίου, ένα αναμφίβολα μεγάλο κεφάλαιο συμβολής στην παράδοση του τόπου μας…
Η Δόμνα Σαμίου γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1928 στην Καισαριανή της Αθήνας. Οι γονείς της ήταν μικρασιάτες πρόσφυγες από το Μπαϊντίρι, χωριό της περιοχής της Σμύρνης. H μητέρα της ήρθε στην Ελλάδα το 1922, ο πατέρας της, αιχμάλωτος στρατιώτης, λίγο αργότερα, με την Ανταλλαγή. Έζησε τα παιδικά της χρόνια μέσα στις απάνθρωπες αλλά παράλληλα πολύ ανθρώπινες και αλληλέγγυες συνθήκες της προσφυγιάς, κι εκεί απέκτησε τα λαϊκά ερείσματα της προσωπικότητάς της και την ατόφια συμμετοχικότητά της. Στο περιβάλλον αυτό είχε τα πρώτα μουσικά της ακούσματα απ’ τα οποία και πήγασε η αγάπη της για την παραδοσιακή μουσική.
Σε ηλικία 13 ετών η Δόμνα Σαμίου έχει την πρώτη διδακτική επαφή με τη βυζαντινή και τη δημοτική μουσική αλλά και με τη λογική της επιτόπιας έρευνας, μαθητεύοντας κοντά στον Σίμωνα Καρά, στο «Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής», ενώ παράλληλα φοιτά στο νυχτερινό Γυμνάσιο.
[Όλα ξεκινούν όταν ο Παναγιώτης Ψωμιάδης ως φιλόπατρις εμπιστεύεται τον καλό του φίλο και μεγάλο σκηνοθέτη Χαριτίδη (Παύλος Κοντογιαννίδης) να μεταφέρει στο «πανί» το βιβλίο που έχει γράψει με τις περιπέτειες των γονιών τους.]
.
…είναι αυτή η απαράδεκτη, άθλια εικόνα , που αφέθηκε να περάσει ως κοινός τόπος για το προφίλ του πόντιου.
«Ατώρα υείαν και ευλοϊαν και τ’ άλλα σ’ άλλο µίαν» (πρωτοδημοσιεύτηκε το 2011)
Αντιδρώντας στην πρωτοφανή μελαγχολία των ημερών, σας ευχόμαστε καλές γιορτές με δύο φωτογραφίες με χριστουγεννιάτικες ευχές απ΄τη μαρτυρική Σαμψούντα του δυτικού Πόντου για να θυμηθούμε ότι υπήρξαν χρόνια δίσεκτα, που όμως ξεπεράστηκαν με αγώνα και με σκληρή δουλειά….. Η πρώτη καρτ ποστάλ αφορά μια λιτανεία και η δεύτερη ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο με σχόλια της Έλσας Γαλανίδου-Μπαλφούσια….
ΤΑ ΠΟΝΤΙΑΚΑ ΜΩΜΟΓΕΡΙΑ ΞΕΧΥΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ
(ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΠΟΝΤΙΩΝ ΓΛΥΦΑΔΑΣ «Η ΡΩΜΑΝΙΑ»)
Ένα διαφορετικό από τα καθιερωμένα χριστουγεννιάτικο δρώμενο με τίτλο «ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ» παρουσιάστηκε στους δρόμους της Γλυφάδας από τον Δήμο και την Ένωση Ποντίων Γλυφάδας «Η Ρωμανία» με την συμμετοχή των παιδιών του Καλλιτεχνικού Οργανισμού Ποντίων Αθηνών.
Με σημείο εκκίνησης το Δημαρχείο Γλυφάδας, τα παιδιά ακολούθησαν τη διαδρομή των οδών Άλσους – Μεταξά, με τερματισμό τη συμβολή των οδών Λαμπράκη και Μεταξά, ενώ ομάδα του Συλλόγου της Ένωσης Ποντίων Γλυφάδας που ακολουθούσε, πρόσφερε στους περαστικούς, παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα ποντιακά εδέσματα και τσίπουρο.
Το χριστουγεννιάτικο δρώμενο πραγματοποιήθηκε την Κυριακή στις 18 Δεκεμβρίου 2011 και ώρα 12 το μεσημέρι.
Κάποια ενδιαφέροντα κείμενα περί ποντιακών χορών και διδασκαλίας τους, φεστιβάλ κλπ μας έστειλε ο φίλος Πέτρος Πουταχίδης.
Αν μη τι άλλο, είναι μια ευκαιρία για γόνιμη συζήτηση πάνω στο σημαντικό αυτό θέμα :
«..Όσο δε για το ζήτημα της εμφάνισης των χορευτικών συγκροτημάτων παρατηρώ , επισημαίνω και χαρακτηρίζω ως απαξιωτικό το γεγονός ότι επιμένουμε να εμφανίζουμε τους χορευτές , κυρίως δε τις κοπέλες, ως ομοιόμορφα παράγωγα ανάλογου …ξυλουργικού εργοστασίου ,όπως τα ομοιόμορφα και ως εξ ιδίων διαστάσεων… καδρόνια!
Διερωτώμαι αν το φαινόμενο αναπαριστά κάτι από την παράδοση μας!!!
Δεν μπορώ να φανταστώ κανένα κοινωνικό σύνολο να ντύνεται πανομοιότυπα ( ίδια σχέδια ,ίδια χρώματα κ.λ.π)! Να χτενίζεται πανομοιότυπα (ίδιες κοτσίδες , ίδιοι κότσοι κ.λ.π.)! Να διακοσμείται πανομοιότυπα (ίδιες τάμπλες κ.λ.π.)!..» Συνέχεια →
Με αφορμή δυο ενδιαφέρουσες συζητήσεις στου Σαραντάκου, η μια για τη γλώσα των ελληνοφώνων της Τουρκίας ένεκα του δημοσιεύματος της εφημερ. Independent και η άλλη για τις θεωρίες περί του έθνους και του γένους, ο τεμέτερον «Μ-π» το έριξε στη μουσική και τα τραγούδια των ελληνοφώνων… Οπότε ας κάνουμε ένα διάλειμμα μετά μουσικής και ας ξεχάσουμε την κρίση, το δικομματισμό, τον Παρχαρίδη και τα λοιπά ενοχλητικά γεγονότα που υπάρχουν στο μίζερο πολιτικό μας πλαίσιο.
Ο γνωστότερος από τους καλλιτέχνες της Τουρκίας που προέρχεται από τους ελληνόφωνους της Τραπεζούντας είναι ο Fuat Saka. Δεν είναι παραδοσιακός καλλιτέχνης. Θυμίζει λίγο το δικό μας Σαββόπουλο.
Έχει κάνει διάφορες μουσικές δουλειές με βάση την ποντιακή μουσική. Στο παρακάτω κομμάτι αφού ξεκινά με κάποια παραγγέλματα στα σημερινά “ρωμαίικα” της Τραπεζούντας, στη συνέχεια στο τραγούδι εναλλάσσεται ο τουρκικός στίχος με το ρωμαίικο….
Να σημειώσω ότι η εκφορά του λόγου στους ελληνόφωνους οφλήδες είναι εντυπωσιακή, γιατί νομίζεις ότι τραγουδούν καθώς μιλούν : Συνέχεια →
Διαβάζουμε στον βρετανικό ΤΗΕ INDEPENDENT : «Οι κάτοικοι της κοινότητας στη Μαύρη Θάλασσα μιλούν ρωμαίικα και μάλιστα παίζουν και τη λύρα. Αν φορούσαν χιτώνες και σπούδαζαν τους κλασικούς, θα μπορούσαν να ανοίξουν ένα θεματικό πάρκο αρχαίας Ελλάδος και να κάνουν ευτυχισμένους τους καθηγητές κλασικών σπουδών σε όλο τον κόσμο. Η κοινότητα βρίσκεται στην περιοχή, όπου υποτίθεται ότι ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες αναζητούσαν το Χρυσόμαλλο Δέρας. Και, όπως ο Ιάσων, οι γλωσσολόγοι έχουν να διεκπεραιώσουν σημαντικό έργο. Πρέπει να μελετήσουν τη διάλεκτο, την οποία μιλούν περίπου 5.000 άνθρωποι, προτού εξαφανιστεί. Τους ευχόμαστε καλή τύχη. Θέλουμε όμως να τους προτείνουμε κάτι: όσο βρίσκονται στην κοινότητα, μελετώντας τα ρωμαίικα, να ελέγξουν μήπως οι κάτοικοι έχουν στην κατοχή τους τίποτε πολυτελείς χρυσές προβιές…»
Αφορμή δόθηκε από ένα κείμενο της ελληνίδας λέκτορος γλωσσολογίας στο Κέμπριτζ Ιωάννας Σιταρίδου. Το κείμενο αυτό προκάλεσε τη συγγραφή ενός άρθρου στην Ελευθεροτυπία, από τη δημοσιογράφο Ι. Νιαώτη. Στο άρθρο αυτό απάντησε αξιοπρεπώς ο Γιάγκος Ανδρεάδης, καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, με άρθρο στην ίδια εφημερίδα υπό τον τίτλο: ««Αρχαία» θεματικά πάρκα στην Τουρκία και βρετανικό «χιούμορ»», το οποίο και αναδημοσιεύουμε στη συνέχεια: Συνέχεια →
Η στιγμή μας ώθησε να αναρωτηθούμε για την παρουσία της Προύσας στην μουσική μας παράδοση. Διαπιστώσαμε ότι δεν είναι καθόλου σπάνια. Έχει αυτό το…ένα κάτι…-Άλλοτε για το «μαυράκι» της , άλλοτε για το «μάλαμά» της.-Άλλοτε σαν πόλη του θανάτου κι άλλοτε σας αγκυροβόλειο…. φορτηγών… φορτωμένων με την ανυπομονησία των μεγάλων ταξιδιών….“Γειά σου Προύσα παινεμένη»λοιπόν , τουρκ. Bursa :Συνέχεια →
«Νοσταλγία που δεν σβήνει» για μια θάλασσα που από τους αρχαίους χρόνους προκαλούσε την φαντασία, την περιέργεια και την τόλμη των ανθρώπων. Γεμάτη με δεκάδες μυθοπλασίες, τέρατα και μάγισσες. Μια αγριεμένη θάλασσα που την σάρωναν τρικυμίες και καταιγίδες.
Όλα αυτά ,από τότε που η πενηντάκωπη Αργώ διάβηκε τον Βόσπορο και η άγρια θάλασσα σε Εύξεινο Πόντο μετατράπηκε μέχρι την στιγμή που η άδικη μοίρα επιφύλαξε για την Ανατολή αποτελούν αντικείμενο μιας ραδιοφωνικής εκπομπής της Ευξείνου Λέσχης Ποντίων και Μικρασιατών ν. Τρικάλων που με πολύ μεράκι και αγάπη επιμελούνται και παρουσιάζουν η Λένα Σαββίδου και ο Αχιλλέας Λέρας.
«Ένα ταξίδι ανατολικά στο χώρο και στο χρόνο μέσα από την μουσική, την ιστορία και την παράδοση. Ελάτε μαζί μας να γνωρίσουμε μιαν άλλη Ελλάδα..Την Ελλάδα του Πόντου, της Θράκης και της Μικράς Ασίας. Πατρίδες από καιρό σβησμένες από τους χάρτες αλλά τόσο ζωντανές μέσα στις καρδιές μας.»
Μ’ αφορμή μια εκδήλωση στην Κατερίνη απ’ το “Στέκι Πολιτών” όπου ο Αντώνης Κάλφαςπαρουσίασε το βιβλίο «Ο Κόκινος Καπνας και ο ελληνισμός του Καυκάσου« του Βλάση Αγτζίδη και όπου συζητήθηκε γενικά το σοβιετικό πείραμα, ο φιλόλογος Νίκος Αποστολίδηςανέλαβε και έφερε εις πέρας ένα δύσκολο έργο:
Να παίξει και να τραγουδήσει άγνωστα κομμάτια, σαν:
–τη Διεθνή με τον τρόπο που τραγουδήθηκε στην ΕΣΣΔ,
–κομμουνιστικά ποντιακά τραγούδια απ’ την ΕΣΣΔ που αναφέρονται στη τότε ζωή , όπως στη ζωή των κολχόζνικων, αλλά και
–άλλα που σαρκάζουντις νέες οικονομικές πρακτικές. Μαζί μ’ αυτά και
– αντάρτικα ποντιακά από την Ελλάδα, τόσο από την εαμική εποχή όσο και απ’ τον Εμφύλιο.
Με τον τίτλο «Η Διάλεκτος των Ελλήνων του Πόντου«, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνδιοργανώνει εκδήλωση την Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου και ώρα 19.00στο κτίριο του 3ου Λυκείου Αιγάλεω (Αγ. Βασιλείου και Λακωνίας 52, Αιγάλεω). Η εκδήλωση συνδιοργανώνεται από την Γενική Διεύθυνση Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 5ο Γυμνάσιο Αιγάλεω, το 3ο Γενικό Λύκειο Αιγάλεω και τον Ποντιακό Σύλλογο «Ο Καύκασος».
Μια ιστορία μοναδικής τρέλας ζει ο οργανωμένος ποντιακός χώρος εδώ και λίγο καιρό, κυνηγώντας την ουρά του και συγκρουόμενος με φαντάσματα που τα κατασκεύασε η νοσηρή φαντασία κάποιων ιδιαιτέρως περίεργων -ή μη τι άλλο- τύπων.
Έχοντας βάλει στο στόχαστρο εδώ και λίγο καιρό το «φέσι» και ενοχοποιώντας το ως «σύμβολο των γενοκτόνων μας», ξεκίνησαν μια εκστρατεία αποπομπής του από τα ποντιακά συγκροτήματα. Παρέσυραν ακόμα και την ΠΟΕ, η οποία με 8 ψήφους από ένα Δ.Σ. που αριθμεί συνολικά σε 19 άτομα αποφάσισε -άκουσον άκουσον- την αυτογελοιοποίησή της με την απαγόρευση του φεσιού σε όσους συμμετέχουν στα φεστιβάλ της. Παράλληλα εξαπόλυσαν ένα χυδαίο κυνήγι μαγισσών κατά συγκεκριμένων προσώπων…
Για την ιστορία του φεσιού θα γράψουμε αργότερα.
Πάντως τον 11ο αιώνα μ.Χ. –πριν την έλευση των τουρκομάνων εισβολέων- οι Έλληνες φορούσαν ένα είδος κόκκινου φεσιού, όπως προκύπτει από μινιατούρες της εποχής. Οι Τουρκομάνοι εισβολείς φαίνεται ότι κατ’ αρχάς φορούσαν καπέλα σαν αυτά των Μογγόλων. Στη συνέχεια δανείστηκαν το σαρίκι από τους Άραβες και τους Πέρσες. Μόλις στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα οι Οθωμανοί αποφάσισαν να εκσυγχρονίσουν τον στρατό και τη γραφειοκρατία, επιβάλλοντας το πιο σύγχρονο δυτικό φέσι και αντικαθιστώντας μ’ αυτό το ανατολικό σαρίκι.
Την ίδια εποχή οι ελεύθεροι Έλληνες θέσπιζαν το φέσι ως μέρος της τυποποιημένης ελληνικής ενδυμασίας του νεαρού ελληνικού κράτους. Εξάλλου, σ’ όλες τις αναπαραστάσεις των μαχών της Επανάστασης του 1821, οι Επαναστάτες φορούν φέσι, ενώ οι Οθωμανοί φορούν το τουρμπάνι.
.
.
.
.
.
.
.
.
Η αναζήτηση ιδιοκτησίας στη λαϊκή ενδυμασία, αποτελεί μια πρώτης τάξης αυθαιρεσία. Για παράδειγμα, η τυπική ποντιακή φορεσιά -όπως φαίνεται στην παράπλευρη φωτογραφία- υπήρξε φορεσιά της πλειονότητας των λαών του Καυκάσου, όπως η φουστανέλλα στα Βαλκάνια, υπήρξε το κοινό ένδυμα των βαλκανικών λαών και η βράκα στο Αιγαίο, τη Μικρά Ασία αλλά και στον Πόντο έως τα τέλη του 19ου αιώνα.
Ποιός θα είχε το θράσος να διεκδικήσει την πατρότητα της ζίπκας: Οι Έλληνες, οι Λαζοί, οι Κιρκάσιοι, οι Αμπχάζιοι, οι Τσετσένοι;
.
.
.
.
Το φέσι λοιπόν είναι τόσο τούρκικο όσο είναι οι τουαλέτες και τα κεραμίδια… Ίσως περισσότερο «τούρκικα» -με την αρνητική έννοια του όρου- να είναι τα φανατικά μυαλά όσων προκάλεσαν αυτά τα προβλήματα.. Ήταν τόσο εξοργιστικά όλα όσα έγιναν τον τελευταίο καιρό -μέσα στην απόλυτη ανοησία- που ο Vahit Tursun, Πόντιος από την Τραπεζούντα αναγκάστηκε να γράψει το παρακάτω κείμενο:
ΕΔΩ ΤΟ ΦΕΣΙ, ΕΚΕΙ ΤΟ ΦΕΣΙ, ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΦΕΣΙ
Του Vahit TURSUN
Κρίμα… Είναι εδώ και μήνες που παρακολουθώ μία κωμικοτραγική κατάσταση που επικρατεί στους πόντιους , εδώ στην Ελλάδα. Σαν να έχουν πάθει έναν εγκεφαλικό, σαν να έχουν μαραζώσει… Έχουν τελειώσει όλα τα προβλήματα και τρέχουν να βρουν ένα φέσι. Εδώ το φέσι εκεί το φέσι, που διάβολο βρίσκεται το φέσι…
Με την υπερβολή που διακρίνει τον νεοελληνικό μας χώρο, η προσπάθεια αντικατάστασης των ξένων όρων που εισβάλλουν στην ελληνική γλώσσα με ελληνικούς, καταγγέλεται πολλές φορές ως «εθνικισμός»…. [κινδυνεύοντας κι αυτός ο όρος, από την υπερβολική χρήση να πάψει να σημαίνει αυτό το οποίο γνωρίζουμε].
Όμως στις εποχές της πλήρους κυριαρχίας του κομμουνιστικού πολιτιστικού μοντέλου η προσπάθεια αυτή θεωριόταν επιβεβλημένη για να αποτραπεί η επικυριαρχία της κυρίαρχης γλώσσας επί των μικρών και αδύναμων πολιτισμών και γλωσσών.
Σ’ αυτή την κατεύθυνση αναπτύχθηκε η… “ελληνιζάτσια”, την οποία κήρυξαν οι διανοούμενοι κομμουνιστές Μαριουπολίτες, τις δεκαετίες ‘20 και ‘30, για να εξοβελίσουν από τη μαριουπολίτικη διάλεκτο τους ρωσισμούς (αλλά και τους ταταρισμούς) που εμπεριείχε.
«Ξεκουκούλωτους«, δηλαδή «Αφέσωτους» έλεγαν τους εξισλαμισμένους συμπατριώτες τους οι Κρητικοί την εποχή της οθωμανικής κυριαρχίας. Επειδή μια από τις υποχρεώσεις του προσήλυτου στο Ισλάμ ήταν να αποδείξει την αφοσίωση στη νέα του πίστη με τον αυτοτραυματισμό του, δηλαδή την «περιτομή».
Έτσι λοιπόν, οι περιτμημένοι -δηλαδή αυτοί που έκοψαν την πόσθη του πέους τους, αποκαλούνταν ευφυέστατα «ξεκουκούλωτοι«, δηλαδή «αφέσωτοι«, όπως θα μπορούσαμε να το μεταφέρουμε εις την σύγχρονον νεοελληνικήν για να σαρκάσουμε σημερινές καταστασεις…. Συνέχεια →
Μια ομιλία-δώρο σ’ αυτούς που ενδιαφέρονται για τη λαογραφία στις 15 Δεκεμβρίου, 7 μ.μ. από τη φιλόλογο Έλσα Γαλανίδου με θέμα «Χριστούγεννα στον Πόντο των Ελλήνων πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή».
Η ομιλία θα γίνει στο πλαίσιο των μαθημάτων Ιστορίας, που διοργανώνονται στο Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Κηφισιάς, στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο «Ν. Αντωνόπουλος». Τα μαθήματα θα γίνονται κάθε δεύτερη Τρίτη (7-9 μ.μ.) στη Βιβλιοθήκη του Δήμου Κηφισιάς (Έπαυλη Δροσίνη) Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού.
Μια περιπλάνηση στον πολιτισμό και στην παράδοση των Ποντίων μέσα από χορό, μουσική, τραγούδι και θέατρο που συμμετείχαν πάνω από διακόσια παιδιά πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2009 στο δημοτικό αθλητικό κέντρο του δήμου Κορυδαλλού από τον Σύνδεσμο Ποντιακών Σωματείων Ν. Ελλάδας και Νήσων της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος και το Ψωμιάδειο πολιτιστικό κέντρο Ποντιακού Ελληνισμού.
Έτυχε κι έπεσε το 5ο φεστιβάλ ποντιακών χορών στην προεκλογική περίοδο, δίνοντας μια άλλη νότα στα πράγματα. Ούτε κρίση, ούτε πράσινη ανάπτυξη, ούτε πράσινα άλογα…. Μόνο χορός!
Ήταν όντως μεγαλειώδες από πλευράς συμμετοχής τόσο του κόσμου που το παρακολούθησε, όσο και παιδιών(πάνω από 1700) που συμμετείχαν.
Η μαζικότητα και η συμμετοχή της νεολαίας έδειξε ότι ο προσφυγικός ελληνισμός είναι ακόμα εδώ και ότι οι προσπάθειες εξαφάνισης της ιστορικής του μνήμης είναι μάταιες….
Εδώ και πέντε χρόνια έχει καθιερωθεί ένας ενδιαφέρων θεσμός από την ΠΟΕ, τη μοναδική δημοκρατική Ομοσπονδία των Ελλαδιτών Ποντίων: Τα πανελλαδικά φεστιβάλ χορού.
Εκατοντάδες νεολαίοι απ’ όλη την Ελλάδα μαζεύονται σε διαφορετικό μέρος κάθε φορά και χορεύουν τους όμορφους κυκλωτικούς ποντιακούς χορούς, παράγοντας ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα, όπως μπορείτε να δείτε από το επόμενο βίντεο (από το περσινό φεστιβάλ που έγινε στηνΑθήνα).
Misirlou, I saw you through the door
naked feet that danced across the floor
eyes full of madnes, hiding the sadnes there
lighting a love that’s destiny to go nowhere
Το σερφάρειν στον ωκεανό των μπλογκς δεν είναι εύκολο πράγμα! Άιντε να ξεχωρίσεις την ήρα από το σιτάρι, να συνηθίσεις τον ιδιαίτερο τρόπο επικοινωνίας, να αντέξεις την ανωνυμία, να διαμορφώσεις μ’ αυτούς που τελικά επιλέξεις ιδιαίτερους κώδικες εκτίμησης αλληλοαναγνώρισης και αλληλοσεβασμού.
Μια ενδιαφέρουσα συνάντηση των νέων της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας (ΠΟΕ) έγινε το προπερασμένο σαββατοκύριακο στην Κατερίνη (10-12 Ιουλίου 2009). Οι νέοι συναντήθηκαν, συζήτησαν, προβληματίστηκαν σχετικά και κυρίως χόρεψαν και συνάντησαν άγνωστες και ξεχασμένες μορφές της ποντιακής λαογραφίας.
Παρουσιάζουμε παρακάτω τα ψηφίσματα 5ης Πανελλήνιας Συνάντησης Ποντιακής Νεολαίας.
Στα ψηφίσματα αυτά αποτυπώνεται ο προβληματισμός και η αντίληψη για τον Πόντο και το Ποντιακό Ζήτημα που έχει η Νεολαία μας.
Εκλογές… πλάκωσαν οι ζέστες κι ο Κύρκος μαζί, άρχισαν να την κάνουν ένας-ένας οι βατοπαιδινοί… καιρός για ένα ταξιδάκι.
Να μέχρι την Κερασούντα ή Giresun. Μπαίνοντας στην πόλη από την ανατολική πλευρά ( από Τραπεζούντα)είναι ακριβώς έτσι όπως στο επιστολικό δελτάριο της εποχής. Σαν να μην πέρασε ο χρόνος από πάνω της. Η πόλη σκαρφαλωμένη στο χαρακτηριστικό βράχο (κέρας) με την Ακρόπολη.
Για άλλη μια φορά, μια ποντιακή βραδυά οργανώνεται στο φιλόξενο Μπαράκι του Βασίλη (www.tobaraki.gr, ΔΙΔΟΤΟΥ 3, Κολωνάκι, τηλ. 210-3623625)
Η μουσική προετοιμασία είναι μάλλον απαραίτητη, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι την επομένη μέρα, Κυριακή 10 Μαϊου, δύο πολύ σημαντικές εκδηλώσεις για τον Πόντο και το ιστορικό γεγονός της Γενοκτονίας λαμβάνουν χώρα στο Κλεινόν Άστυ.
«Το ελληνικό κράτος ποσώς νοιάστηκε για τη διατήρηση του γλωσσικού ιδιώματος των Ποντίων, ίσως καθώς κανένα άλλο κράτος δεν ήγειρε αξιώσεις πάνω τους.Ούτε καν ευτύχησαν να αποτελέσουν αντικείμενο έρευνας από τους θιασώτες της πολυπολιτισμικότητας.
Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του δημοσιογράφου Κωστή Δρυγιαννάκη στο «ΔΙΦΩΝΟ» – τεύχος 160 Απρίλιος 2009.
Οι τουρκικοί τουριστικοί οδηγοί γράφουν για τα γεγονότα της περιόδου 1922-1923: «Μετά την ανακήρυξη της δημοκρατίας, οι Έλληνες που ζούσαν στην περιοχή επέστρεψαν στη χώρα τους».
Στη χώρα τους; Επέστρεψαν;
Είχαν ζήσει στον Πόντο επί 3.000 χρόνια, και η ποντιακή γλώσσα ήταν εντελώς ακατανόητη για τους Αθηναίους του εικοστού αιώνα.
Neal Ascherson, Black Sea, Hill & Wang 1996 Συνέχεια →
Ένας από τους σημαντικούς σύγχρονους λογοτέχνες είναι ο Κώστας Διαμαντίδης, ο οποίος επιμένει να γράφει στην ποντιακή διάλεκτο. Τα έργα του «Τ’ αναντί του ρου», η μεταγραφή της «Λυσιστράτης» στην ποντιακή, το «Ροδάφνον», και η ποιητική συλλογή «Ονέρτα πόνια τάματα» έχουν βγει έξω από τα στενά όρια της εθνικοτοπικής ομάδας. Με αφορμή τη σημερινή Διεθνή Ημέρα Μητρικής Γλώσσας έγραψε: «H γλώσσα, η ιστορία, τα ονόματα φέρνουν μαζί τους το φορτίο των αιώνων όχι για να διατηρήσουν τη συντηρητική του φόρμα, αλλά για να κρατήσουν ζωντανή τη συνέχεια και την επίτευξη της όποιας προόδου. Συνέχεια →
Το σαββατοκύριακο θα χορτάσουμε(τηλεοπτικά )Πόντο!
1)Σάββατο (17 Ιανουαρίου) 13.30 στην ΕΤ-3, σε επιμέλεια του δημοσιογράφου Γ. Γεωργιάδη, θα προβληθεί η αναπαράσταση του θεατρικού λαϊκού δρώμενου Μωμόγεροι (που παραπεμπει σε μια αρχέγονη μορφή θέατρου του δρόμου) στην πατρίδα του, στη Λιβερά του Πόντου, 86 χρόνια μετά από την προσφυγιά.
2)Κυριακή (18 Ιανουαρίου) 10.30 π.μ. στην ΕΤ-1, η εκπομπή «Αρχονταρίκι» θα είναι αφιερωμένη στους Έλληνες του Καυκάσου. Ο ιστορικός Βλ. Αγτζίδης και ο διεθνολόγος Κωσταντίνος Σχινάς συζητούν για τις πολύπαθες ελληνικές κοινότητες της περιοχής, μ’ αφορμή τον πρόσφατο πόλεμο Ρωσίας-Γεωργίας. Συνέχεια →
ΣΑΒΒΑΤΟ 18 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2008 στο ΚΛΕΙΣΤΟ του Π. ΦΑΛΗΡΟΥ
«Η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος στο πλαίσιο των καταστατικών της σκοπών, που αφορούν τη διάσωση και διάδοση της ιστορίας και του πολιτισμού του ποντιακού ελληνισμού, διοργανώνει το 4ο Πανελλαδικό Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών με τη συμμετοχή 1700 περίπου χορευτών – χορευτριών των 360 ποντιακών σωματείων – μελών των συνδέσμων της από όλη την Ελλάδα.
Για τους παλιούς μυημένους στα του Κιλκίς, το Σαλάτς ήταν μια ιδιαίτερη δροσερή έξοδος εκτός της πόλης. Ένας τόπος που σύχναζαν ζευγαράκια και τα παιδιά της περιοχής βουτούσαν στα γεμάτα πράσινα υδρόβια φυτά νερά της γκιόλας. Το Σαλάτς ήταν μια παλιά οθωμανική βρύση και ένα από τα ελάχιστα σημεία που θύμιζε την παλιά πόλη, πριν η εποχή του έθνους-κράτους σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά της.
Ο Νοσφεράτος είναι ένας καλός φίλος, παλιός σύντροφος, ευαίσθητος διανοούμενος, πολυτάλαντος και πολυγραφότατος, όχι εθνικιστής, πιθανόν «αντικοινωνικός οικολόγος«, εμμονικά αντιδεξιός, Πόντιος (εφόσον διάγουμε τη μετανεωτερικότητα του βίου μας)+ άλλοι δέκα χαρακτηρισμοί!!!!!!!! Συνέχεια →
Γύρω στα 500 άτομα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του νεαρού Συλλόγου Μαυροθαλασσιτών και πήραν μέρος στον πρώτο τους χορό που έγινε στο «Κορτσόπον«.
Ο σύλλογος είναι αποτέλεσμα συνάντησης Ελλήνων και Τούρκων πολιτών με καταγωγή από την Μαύρη Θάλασσα (Karadeniz, Mer Noir, Black Sea, Tserno More, Εύξεινος Πόντος, Savi Zvga κ.λπ.) με κοινές πολιτισμικές καταβολές Συνέχεια →
Ένα μικρό ταξίδι στους ήχους και τις μουσικές της Μαύρης Θάλασσας (δυστυχώς όχι και στις μυρωδιές) υπόσχεται ο νεοϊδρυθείς Σύλλογος Μαυροθαλασσιτών Νέας Μάκρης «Η Τραπεζούντα« το Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2007 στο ποντιακό κέντρο «Κορτσόπον«. Συνέχεια →
Για τρίτη χρονιά έγινε το Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών. Ο νέος αυτός θεσμός της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας –εμπνευσμένος από τα αντίστοιχα Φεστιβάλ των Ποντίων της Γερμανίας– ξεκίνησε το 2005 απ’ τη Θεσσαλονίκη, το 2006 έγινε στη Δράμα και φέτος στη Λάρισα.
Εκατοντάδες παιδιά και έφηβοι από τους ελλαδικούς ποντιακούς συλλόγους συγκεντρώνονται σε μια μοναδική χορευτική συνάντηση. Συνέχεια →
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ: Αθώωσαν τους υπεύθυνους της Μικρασιατικής Καταστροφής….
ΑΝΑΘΕΜΑ!
Το πρωτοσέλιδο τουρκικής εφημερίδας (Αύγουστος ’22) με τις φωτογραφίες των Γούναρη και Στράτου και τον τίτλο: «ΓΟΥΝΑΡΗΣ-ΣΤΡΑΤΟΣ: ΟΙ ΣΩΤΗΡΕΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ»
Oι διαφημίσεις που βλέπετε στο τέλος των αναρτήσεων και δεν έχουν καμιά απολύτως σχέση με τη θεματολογία του μπλογκ μας, προέρχονται από τη WordPress (προκειμένου να καλυφθούν τα έξοδα του server) και δεν αποφέρουν κανένα οικονομικό όφελος στο ιστολόγιο μας.
Οι υπεύθυνοι της WordPress.com έστειλαν την παρακάτω ανακοίνωση: «The site is one of the free sites hosted on WordPress.com, and we are running ads to cover the costs of operating the site for the user. We run these types of ads sparingly in an attempt to interfere as little as possible with the experience of reading a site and for logged in users we don’t show ads at all».
Κάλαντα προσφύγων καθώς οι πρόσφυγες τραγουδούν, παρά τον ξενιτεμό τους
Είναι από καιρό γνωστό στους παροικούντες στην Ιερουσαλήμ ότι στη μεγαλύτερη από τις ελλαδικές ποντιακές ομοσπονδίες κυριάρχησαν οι χειρότεροι και διάλυσαν το πιο φιλόδοξο οργανωτικό πρόγραμμα ανασυγκρότησης του ελλαδικού ποντιακού ελληνισμού. 
Κάποια ενδιαφέροντα κείμενα περί ποντιακών χορών και διδασκαλίας τους, φεστιβάλ κλπ μας έστειλε ο φίλος 
Πόντος και Αριστερά 
