-Ο Κοσμέτες στο Π&Α

Σύντομα στις σελίδες του μπλογκ μας θα φιλοξενείται τακτικά ο τ’ εμέτερον ο Κοσμέτες. Ο Κώστας ο Διαμαντίδης, που με την εξαιρετική του πένα,  την άριστη χρήση της ποντιακής, την οξυδερκή ματιά και το καυστικό του χιούμορ έγινε απαραίτητος σε πολλούς. Από ΄δω και πέρα λοιπόν ο Κώστας ο Διαμαντίδης, φίλος και σύντροφος, θα είναι στην παρέα μας στο δρόμο για έναν άλλο Πόντο… ανοιχτό, αντιεθνικιστικό, ερωτικό.

Έναν Πόντο, που διακρίνεται για το  χιούμορ του, την κρίση του και τον αυτοσαρκασμό του.

Για έναν Πόντο που γνωρίζει πολύ καλά την ιστορία του, που ξέρει να αγωνίζεται, αλλά που όμως δεν πέφτει στην παγίδα της αυτοθυματοποίησης και της εύκολης γκρίνιας.  Για έναν Πόντο-γέφυρα επικοινωνίας και παιδείας….

Για να καταλάβετε τον αληθινό Κοσμέτη, τον γιατρό Κώστα Διαμαντίδη, σας θυμίζουμε ένα απόσπασμα από παλιότερο ποστ, αφιερωμένο σε μια ποντιακή θεατρική παράσταση στην Καλλιθέα Αττικής:

«….παρουσιάστηκε στο κατάμεστο από κόσμο θέατρο, το έργο του Οστρόφσκι που διασκεύασε στην ποντιακή διάλεκτο ο Πόλυς Χάιτας με τίτλο “Θεού πλάσμαν εν’ κι ο φτωχόν” σε σκηνοθεσία του Κώστα Διαμαντίδη. Ο Διαμαντίδης, λογοτέχνης ο ίδιος και βαθύτατα πολιτικοποιημένος με το ΝΑΡ, γράφει για τη θεατρική αυτή απόπειρα:

“Διαλέξαμε να υπηρετήσουμε την τέχνη του θεάτρου, με σεμνότητα αλλά και με αφοσίωση, με όνειρο και λογισμό. Είμαστε μια ομάδα καθημερινών ανθρώπων, νέοι και ώριμοι, άντρες και γυναίκες, που δεν μας βολεύει ο ρόλος του παθητικού καταναλωτή, του χρήστη, του ψηφοφόρου, του οπαδού. Στόχος μας δεν είναι να ξεχωρίσουμε από την αγέλη, να φορέσουμε το φωτοστέφανο του καλλιτέχνη, αλλά, μέσα από την τέχνη, το θεατρικό λόγο να καταλάβουμε την εποχή μας, τον εαυτό μας και το ρόλο μας στην κοινωνία…

….Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, όλα, ή σχεδόν όλα,  ζυγίζονται με το καντάρι της αγοράς, του κέρδους, της ανταπόδοσης, γι αυτό και η κατεστημένη τέχνη της εποχής μας, παρά τον επιφανειακό κοσμοπολιτισμό της, έχει τη σφραγίδα του επαρχιωτισμού. Με την επιλογή μας να ανεβάσουμε το έργο του Οστρόφσκι “Θεού πλάσμα έν’ κι ο φτωχόν”, διασκευασμένο και μεταφρασμένο στην ποντιακή διάλεκτο από τον μεγάλο Πόντιο θεατράνθρωπο Πόλυ Χάιτα, χτίζουμε ένα γεφύρι θεμελιωμένο στις αξίες του πανανθρώπινου (και όχι μόνο του ρωσικού ή του ποντιακού) πολιτισμού…..”

 

Καθώς προετοιμαζόμουν για τη σημερινή σύντομη ομιλία  μου, προσπαθούσα να σκεφτώ τις  λέξεις-κλειδιά γύρω από τις οποίες θα μπορούσε να περιστραφεί μια συζήτηση για το βιβλίο του Κώστα Διαμαντίδη.Τέτοιες λέξεις και φράσεις κλειδιά είναι βέβαια η γλώσσα, οι ρίζες και ο ξεριζωμός, η αναζήτηση της ταυτότητας, η λήθη και η μνήμη, το παρελθόν και το μέλλον.. Μιλάμε για τις γλώσσες που χάνονται, για τις ρίζες που χάνονται. Και ασφαλώς οι ρίζες δεν είναι μόνο γλωσσικές, δεν είναι μόνο γεωγραφικές και ιστορικές. Τελικά, υπάρχει μια λέξη που χωρά όλες τις προηγούμενες και αυτή είναι η ζωή. Aυτήν ακολουθεί η γλώσσα, τον δικό της πλούτο ή τη δική της πενία αντανακλά. Ο Κώστας Διαμαντίδης. δεν επιχειρεί να
διασώσει την ποντιακή διάλεκτο,  που τη μιλούν όλο και λιγότεροι, δεν είναι ταριχευτής λέξεων. Τη ζωή που τρέχει, τη ζωή μας που τρέχει και διαλύεται προσπαθεί να διασώσει, να την προλάβει. Ετσι, και τα βιβλία του δεν είναι μια ένδειξη σεβασμού προς το παρελθόν και τον ποντιακό πολιτισμό, αλλά μια μαρτυρία σεβασμού και αγάπης στην ίδια τη ζωή, στο σήμερα, στο τώρα. Επιτρέψτε μου έναν παραλληλισμό, που ελπίζω να μην τον βρείτε παρατραβηγμένο. Μια από τις πιο όμορφες γυναικείες μορφές στην ελληνική λογοτεχνία είναι η Αριάγνη, που έχει δώσει και τον τίτλο στον δεύτερο τόμο της τριλογίας Ακυβέρνητες πολιτείες του Στρατή Τσίρκα. Η Αριάγνη από τη Νάξο, λοιπόν, που ζει στο Κάιρο στην εποχή του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, πηγαίνει στον αράπικο μαχαλά και συμπαραστέκεται στο πένθος μιας πάμπτωχης οικογένειας Αιγυπτίων που έχασαν το αγοράκι τους. Eτοιμάζεται να πάει μαζί με τους αλλόθρησκους στο μουσουλμανικό νεκροταφείο, στην κηδεία του αραπόπουλου. Eίναι κάτι που το θεωρεί αυτονόητο -και μάλιστα πολύ προτού γίνουν της μόδας η πολυπολιτισμικότητα, η ανοχή, το διαφορετικό κ.λπ. Τα τέσσερα μεγάλα παιδιά της προσπαθούν να την αποτρέψουν, της λένε να αναλογιστεί το σκάνδαλο, μια από τις κόρες της την προειδοποιεί για το σούσουρο που θα ξεσπάσει στη γειτονιά.
«Ποιο σούσουρο, μωρή αχάριστη; Από πού θαρρείς πως βαστάει η σκούφια  μας; Δουλίτσα με παντρεύτηκε ο κύρης σου, δούλα έμεινα κι αυτός το ίδιο, γκαρσόνι.
Ξέχασες πού γεννήθηκες; Ξέχασες σε τι μπόχα και λάσπη μεγάλωσες; Εγώ περπατώ κι ακόμα προσέχω τα μεσιανά σανίδια, μη χάσω κανένα ποδάρι, κι ας έχουμε τώρα εφτά χρόνια σε τούτο  που είναι με πλάκες», δηλαδή σε σπίτι με πλακάκια στο δάπεδο.
Ο Kώστας Διαμαντίδης δεν ξέχασε τα σανίδια, δεν ξέχασε τα γουρουνοτσάρουχα που φορούσε όταν πήγαινε σχολείο, ενώ τα άλλα παιδιά φορούσαν κανονικά, αγοραστά παπούτσια. Κάποτε μας είπε ότι όταν πήγαινε στο δημοτικό, μπήκε στην τάξη μουσκεμένος από τη βροχή και ότι τα άγαρμπα παπούτσια του άφηναν λιμνούλες στο
πάτωμα. Μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ποτέ δεν θα ξεχάσει αυτά τα υγρά αποτυπώματα των ποδιών του στο ξύλινο πάτωμα του σχολείου, στη Βόρεια Ελλάδα?
υποθέτω όπως η Αριάγνη που δεν ξέχασε τα σαπισμένα σανίδια, που από κάτω έχασκε το κενό και ας μετακόμισε σε σπίτι με πλακάκια. Aυτή η ανάμνηση είναι στοιχείο της ταυτότητάς του, στοιχείο που κατά κάποιο τρόπο το επέλεξε: γιατί εμείς, σε τελευταία ανάλυση, επιλέγουμε το τι θα θυμόμαστε και το τι θα ξεχνάμε.
Ο Κώστας, λοιπόν, προσέχει πού πατά. Θυμάται τα αποτυπώματα των δικών του παιδικών ποδιών, αλλά δεν συγκινείται με την ίδια τη συγκίνησή του, με την ίδια
την ευαισθησία του, δεν ανεμίζει με ναρκισσισμό το λάβαρο των αναμνήσεών του. Kυρίως βλέπει τα αποτυπώματα που αφήνουν σήμερα τα πόδια των φτωχών και
των ξεριζωμένων της δικής μας εποχής, είναι ανοιχτός στον ξένο πόνο. Ο στόχος του δεν είναι να διασώσει λέξεις, αλλά να διασώσει το υλικό των ονείρων, των παραμυθιών, των ιστοριών των ανθρώπων. Και εννοώ των σύγχρονων
ονείρων, των συλλογικών και προσωπικών, των σύγχρονων παραμυθιών, χωρίς τα οποία καμία  κοινωνική αλληλεγγύη δεν μπορεί να χτιστεί, καμία τέχνη νa αντέξει στο χρόνο.
Εχει σημασία να ξέρουμε από πού ερχόμαστε, μια που είναι κάπως δύσκολο να ξέρουμε πού πάμε. Δεν εννοώ τη γενεαλογία μας, ούτε τις γεωγραφικές συντεταγμένες, αλλά και τις ιστορικές, τις ταξικές μας συντεταγμένες, την πρώτη ύλη των ονείρων της πρώτης νιότης, γιατί τα όνειρα δεν μας προδίδουν· εμείς συνήθως τα προδίδουμε, τα ευτελίζουμε.

Ο Κώστας θέλει να ξέρει που πατά. Κάποτε είχαμε κάνει μια εκδρομή στη Φλώρινα και στο Βίτσι. Ηταν άνοιξη και όπως περνούσαμε από μια πλαγιά γεμάτη φτέρες,
σταμάτησε για να μαζέψει σαλιγκάρια. Δυο-τρεις φίλοι του, που ήμαστε μαζί, σταθήκαμε σε μια άκρη και τον βλέπαμε να έχει αρπάξει ένα κλαρί και να μεριάζει τα
φυλλώματα για να ανακαλύψει τα σαλιγκάρια αλλά κυρίως για να μην πατήσει βαριά και σπάσει το κέλυφος των σαλιγκαριών, για να πάρει από τη Φύση μόνο ό,τι χρειαζόταν, όπως έκαναν πριν από αιώνες και οι Iνδιάνοι. Με εκπληκτική ταχύτητα, ανάλαφρος σαν ξωτικό του δάσους, μάζεψε μερικά σαλιγκάρια, ύστερα ήρθε
κοντά μας και αναστέναξε και είπε: «Αχ, να ήμουνα στο Δημοκρατικό Στρατό!»
Κατανοητή η ευχή μια που σε εκείνο το βουνό είχαν γίνει μεγάλες, ιστορικές μάχες στα χρόνια του Εμφυλίου.
«Και τι ήθελε  να ήσουνα, Κώστα, στο Δημοκρατικό Στρατό;»
«Μάγειρας!» ήταν η απάντηση.
Στην Eλλάδα έχουμε υπερεπάρκεια καθοδηγητών και αρχηγών ή επίδοξων αρχηγών. Οι περισσότεροι θα ήθελαν να ήταν στρατηγοί, καπετάνιοι, καβαλάρηδες με σταυρωτά φισεκλίκια, όμως του Κώστα του αρκούσε αυτό το ταπεινό
πόστο. Να μαζεύει μανιτάρια, σαλιγκάρια, χόρτα και καρπούς του δάσους, να φτιάχνει κρασί και τσίπουρο και να  κερνά τους άλλους και ύστερα να τους ακούει να
λένε τις δικές τους ιστορίες. Αντί για πυροβόλο όπλο, μια κουτάλα κι ένας τέντζερης.
Γι’ αυτό βλέπω αυτό το βιβλίο του Κώστα Διαμαντίδη, όχι μόνο σαν μια συνεισφορά στη λογοτεχνία, σαν μια συμβολή στη διάσωση της ποντιακής διαλέκτου, αλλά σαν
ένα γενναιόδωρο κέρασμα προς τους γνωστούς και άγνωστους φίλους του. Ας πιούμε, λοιπόν, νοερά στην υγειά του βιβλίου για το οποίο συγκεντρωθήκαμε απόψε
εδώ και ας μην καταλαβαίνουμε τα συστατικά και τον τρόπο ωρίμανσης αυτού του σπάνιου κρασιού, ας πιούμε στην υγειά του Κώστα και ας αρχίσουμε να λέμε τις
δικές μας ιστορίες.

 

MAPIANNA TZIANTZH

Για τον Κώστα Διαμαντίδη και το έργο του

Ο Κώστας Διαμαντίδης γεννήθηκε το 1952 στην Αγάπη Γρεβενών από γονείς πρόσφυγες της δεύτερης από τον Πόντο προσφύγων γενιάς. Τέλειωσε το γυμνάσιο στα Γρεβενά και την Οδοντιατρική Σχολή του Α.Π.Θ.

Πρώτη ποιητική συλλογή «ΟΝΕΡ’ΤΑ ΠΟΝΙΑ ΤΑΜΑΤΑ», έκδοση Ινστιτούτου Βιβλίων και Ανάγνωσης Κοζάνης και Πανελλήνιας Ενωσης Σουρμενιτών, 1998. Ποιήματα και πεζά του έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς σε εφημερίδες και περιοδικά. Εγραψε και γράφει στίχους στην ποντιακή. Πολλόι απ’ αυτούς έχουν μελοποιηθεί και τραγουδιστεί από τους Στάθη Νικολαϊδη, Αλέξη Παρχαρίδη, Χρήστο Παπαδόπουλο και Χρήστο Χρυσανθόπουλο.

Ζει στην Πτολεμαϊδα, είναι παντρεμένος με την Φωτεινή Αγγελίδου και έχει τρεις γιους, τον Στάθη, τον Αριστοτέλη και τον Αντίγονο.

           

Βιβλία

Το Ροδάφ’νον –

Το μυθιστόρημα αυτό είναι κατάθεση ψυχής, γι’αυτό και είναι πηγαίο, ζωντανό, καθαρό, σαν το γάργαρο νερό της πηγής. Η σκέψη του συγγραφέα ακονισμένο λεπίδι’ τα οράματα του, οράματα χιλιάδων ανθρώπων απανταχού της γης, που έδωσαν και δίνουν το αίμα τους για να πετύχουν. Και όλα αυτά, αριστοτεχνικά πλέγματα με το μύθο για τη γιαγιά του Παρθένα. Γι’ αυτήν έκανε το ταξίδι στον Πόντο, για να την φέρει το ‘ροδάφ’νον’ της.

Γυρίζει άπο το ταξίδι του στον Πόντο, και τα λόγια του Τούρκου αξιωματικού στο τελωνείο, που δεν τον άφησε να πάρει το δέντρο, το ροδάφ’νον, για τη γιαγιά του στριφογυρνούν στο νου του και τον γεμίζουν λύπη.

 

Τ’αναντί του ρου

Ο Κώστας Διαμαντίδης χρησιμοποιεί τολμηρά την «εξόριστη», όπως την ονομάζει ο ίδιος, ποντιακή γλώσσα, προκειμένου να μιλήσει για όλα τα σύγχρονα προβλήματα με τόλμη και παρρησία. Για τη σύγχρονη προσφυγιά, για τη σύγχυση που άφησαν πίσω τους οι ήττες της αριστεράς, για τις ελπίδες των νέων, για το δικαίωμα στη δημιουργία.Τι νόημα έχει ένα μυθιστόρημα γραμμένο σήμερα σε μια γλώσσα που δεν κατανοούν οι πολλοί; Πρώτα, ένα σαφέστατο νόημα: οι λίγοι οι οποίοι το κατανοούν δένουν σφιχτότερα τους δεσμούς τους όχι σε παλαιοεθνικιστικά θεμέλια αλλά στη βάση μιας σύγχρονης ζωντανής δημιουργίας που εμπνέει για το μέλλον. Αλλά υπάρχει σ’ αυτή τη γενναία στάση κι ένα ευρύτερο νόημα: λογοτεχνικά έργα, όπως αυτό του Κώστα Διαμαντίδη, που διατηρούν ακμαία τα κοιτάσματα της κοινής πολιτισμικής κληρονομιάς, στρέφοντας ουσιαστικά «τ’ αναντί του ρου», ενάντια δηλαδή στο ισοπεδωτικό ρεύμα των τηλεοπτικών συρμών- κι αυτό μας αφορά όλους

 

Ονέρ’τα Πόνια Τάματα –

Το βιβλίο Ονέρ’τα Πόνια Τάματα του συγγραφέα Κώστα Διαμαντίδη είναι  μία έκδοση που αφορά την Ποντιακή Λογοτεχνία και Ποίηση.  Τα ποιήματα του συγγραφέα έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά.  Έχουν εμφανιστεί και σε πολλά Ποντιακά τραγούδια.

Ονέρ’τα Πόνια Τάματα (μεταφερμένο στη δημοτική)

Αφήγηση:

έι παιδια μου!

ακούτε αυτή την λύρα…

ναι…εσείς μοναχά την ακούτε…

αλλά εγώ την λύρα ακούω και μέσα από τη φωνή της να ξέρετε τι θαυμαστά πράγματα βλέπω…

ει ρίζα μου!

εσείς αυτά καμιά φορά δεν τα είδατε,

κι ότι κι αν σας πω τίποτε από αυτά  δεν δεν θα καταλάβετε….

ει θεέ μου!

αυτά τα παιδιά  μου εδώ γεννήθηκαν….

Ας έχουν την ευχή μου.

Εδώ ας μεγαλώσουν και εδώ ας θαφτούν.

Εμάς που βρήκε η κατάρα σε αυτά ευλογία να γίνει……

Ο χαλασμός που χάλασε τα δικά μας τα θεμέλια

ο τελευταίος να είναι….

ει πουλάκια μου!

Εμάς που γεννηθήκαμε και ζήσαμε σε εκείνα τα αγιασμένα τα χώματα,

όπου αφήσαμε αλειτούργητους τους τάφους των πεθαμένων μας

και κλειδωμένα και  χαλασμένα τα σπίτια και τις εκκλησίες μας,

εμάς εκείνα τα χώματα μας καλούν.

Εδώ ζούμε και ο  νους μας και συλλογισμός μας και η ψυχή μας

τις παλιές τις φωλιές γυρεύουνε…

τις χαλασμένες τις φωλιές….

ει πουλάκια μου!

μεγάλη ευχή σας δίνω:

η φωλιά που θα χτίσετε ποτέ να μην χαλάσει…

ει θεε μου!

Μια ψυχή σου χρωστάω…

σε παρακαλώ….

παρε την!

ποιος ξερει…

ισως πετάξει και πάει κι αναπαυτεί  εκεί από όπου ήρθε……

Αφήγηση: Κώστας Διαμαντίδης.

Τραγούδι: Φίκος Καλιφατίδης.

Ελεύθερη μεταγραφή στη δημοτική: Thalassa-karadeniz

 

Ο πρόσφυγας ο κύρη μ’

Τα δάχτυλα μ’ κι ακούγνε με
έπαρ’ υιέ μ’ τη λύραν
ποίσον πονετικόν καϊτέν
τη προσφυγιάς τη μοίραν.

—

Ποίσον τα τοξαρέας σης
σην κάρδια μ’ μαχαιρέας
π’ επέμνανε αστερέωτοι
ση χώρας τα στερέας.

—

Παίξον ρίζα μ’ ν’ αντιβοούν
και σείουν τα ρασία
παίξον καρδίας βάινασιν
και κλαίντσον τα πουλία.

—

Ψυς λάλεμαν απόμακρον
τ’εμόν η τραγωδία
κι ούντες ο νους ημ’ πάει εκεί
καίει με η αροθυμία.

—

Τογράεψον το ψυόπον μου
σίλια κομμάτια ποίσον
το δάκροπο σ’ το υστερνόν
για τον πατέρα σ’ ξύσον.

—

Έπαρ’ με κ’ άμε ξαν’ οπίσ’
αδά κες κι βαστάζω
το χώμαν έρται με βαρύν
ούτε θα ησυχάζω.

—

Κι αν εν’ και θάψ’ με αδά κες
γράψον σο κοιμητήρι μ’
αδά κείται ανάπαος
ο πρόσφυγας ο κύρη μ’.

«Η ΚΑΜΠΑΝΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ» :
ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΕΡΓΟ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟ ΣΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΟΙΗΤΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ ΦΙΛΩΝΑ ΚΤΕΝΙΔΗ, με τη συμβολή του ΚΩΣΤΑ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗ.

Το έργο του Φίλωνα Κτενίδη «Η καμπάνα του Πόντου» που μελοποίησε ομάδα νέων ποντίων καλλιτεχνών ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ και θα κοσμεί τις προθήκες των καταστημάτων πώλησης δίσκων. Το σημαντικότερο στοιχείο του φιλόδοξου αυτού εγχειρήματος είναι ότι έβαλαν την σφραγίδα τους στην δημιουργία του CD νέα παιδιά που εργάστηκαν επίπονα για δύο χρόνια τιμώντας την ποντιακή παράδοση, και απέδειξαν παράλληλα ότι το τραγούδι, όσο και οι άλλες μορφές του ποντιακού πολιτισμού, μπορούν να έχουν μέλλον.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους ο Κώστας Διαμαντίδης, αφηγητής και συγγραφέας ποντιακών βιβλίων με προσήλωση στην διατήρηση του ποντιακού ιδιώματος, τόνισε ότι, πρόκειται για ένα έμμετρο ποιητικό δεκαπεντασύλλαβο έργο που συνέγραψε ο γνωστός πόντιος λόγιος, Φίλωνας Κτενίδης, αντίστοιχο με εκείνο του «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη. Κατέστησε σαφές πως ανεξάρτητα από τον καρπό που θα αποφέρει η διάθεση του έργου, σημασία έχει ότι η μελοποίηση του, συνέβαλε στο να έρθουν κοντά όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες, αποδεικνύοντας ότι, η Πτολεμαίδα, δεν είναι μόνο πόλη των ναρκωτικών, αλλά, και της δημιουργίας. Πολύ δε περισσότερο, όταν πρόκειται για νέους ανθρώπους, σε μία εποχή μάλιστα όπου κυριαρχεί ο ατομικισμός, το εύπεπτο και το πρόχειρο, μαζί με τον βομβαρδισμό των σκουπιδιών από την Τηλεόραση. Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην ηθική και οικονομική συνεισφορά του μητροπολίτη Δράμας κ. Παύλου, αφηγητής αλλά και παραγωγός του μνημειώδους έργου του Φίλωνα Κτενίδη, ενώ, εξήρε την συμμετοχή των μουσικών καθώς και την πολύπλευρη βοήθεια άλλων ατόμων ώστε να αναδειχθεί το εγχείρημα της μελοποίησης της «Καμπάνας του Πόντου».
Ο Θεόφιλος Πουταχίδης συνθέτης του έργου, είπε, ότι την πρόταση για τη συμμετοχή του σε μία τόσο σπουδαία δουλειά δεν μπορούσε παρά να την αποδεχθεί με μεγάλη χαρά, προσθέτοντας, ότι, προσέγγισε το έργο με μεγάλο σεβασμό, ενώ, εξήρε τις ερμηνείες του μουσικού σχήματος που συμμετέχουν στο CD. Παρόν στη συγκέντρωση το γνωστό καλλιτεχνικό δίδυμο Αλέξης Παρχαρίδης και Πέλλα Νικολαίδου, τονίζοντας ο πρώτος ότι πρόκειται για το πιο σημαντικό έργο στην ποντιακή ποίηση, εκθειάζοντας τη προσφορά του Κώστα Διαμαντίδη, ενώ, μίλησε τιμητικά για την δουλειά του Θεόφιλου Πουταχίδη, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι παρά το νεαρό της ηλικίας του προσέγγισε την «Καμπάνα του Πόντου» με δέος και απόλυτη συναίσθηση της αποστολής του. Όσο για την Πέλλα Νικολαίδου την χαρακτήρισε μία από τις μεγαλύτερες γυναικείες φωνές της χώρας μας. Την ενορχήστρωση του έργου ανέλαβε ο Σάκης Σωτηριάδης, ένα εξαιρετικό ταλέντο, όπως τόνισαν οι συνάδελφοι του, που υπόσχεται πολλά για το μέλλον. (από το μπλογκ «Ελεύθερος Πόντος«)

Έναν πουλίν, μαύρον πουλίν, μαύρον άμον την νύχταν,
ολονυχτίς τριγύριζεν ολόγερα σον Κάστρεν,
σον Κάστρεν, σα καστρότειχα τη μαύρο – Τραπεζούντας,
που έχ’ τα ρίζας σον γιαλόν και την κορφήν ατ΄ς σ’άστρα
π’είχεν δέκα καστρόπορτας, κι ούλα χαλκοδεμένα,
κι απ΄εξ’ας σα κσατρόπορτας, ορμία και ποτάμα
ντο έδεναν και έλυναν γεφύρα σιδερένα…

Όλεν ο κάστρεν έλαμπεν, άμον ντο λάμπ’ ο ήλεν,
και το παλάτιν έλαμπεν άμον διαμάντ’ σον φέγγον,
τη βασιλέα το Παλάτ’, τη Κομνηνών φωλέα,
π’έτον τρανόν και θαμαστόν, κάστρεν απάν’σον κάστρεν.

Κάποτε εγέντονε σεισμός κ’η γη όλεν εσείεν,
κ’έναν Δεκαπενταύγουστον κι έναν μαύρον ημέραν
επάρθεν τα κλειδία θε, κι ο Κάστρεν εκρεμίεν…
‘Πέμναν τα πόρτας ανοιχτά, το Παλάτ’ δίχως θρόνον
και δίχως τοι παλατιανούς και χώρις βασιλέαν
…..και ο Κάστρεν ο θεόρατον εγέντον κοιμητήρι.
Χρόνα έρθαν κ’εδέβανε, καιροί έρθαν και πάγ νε…

Έναν πουλίν, μαύρον πουλίν, μαύρον άμον την νύχταν,
ολονυχτίς τριγύριζεν γύρω τα καστροπόδα,
π’επέμναν έρμα κι άκλερα, γομάτα κωλισάφρας.
Ολονυχτίς τριγύριζεν με τα φτερά’νοιγμένα,
και επεστάθεν την αυγήν κ’εκάτσεν σ’έναν άκραν
μονάκριβου παρασταρί’, δίχως επανωθύρι,
απομεινάρ’τη Παλατί, κιντέας ντ’εγομώθεν.
Τερεί απάν’, τερεί αφκά, τερεί οπίσ’ και έμπρα,
μακρογουλίζ’, καλοτερεί σ’ανατολή και δύσην
κι αρχινά να μοιρολογά μ’ανθρώπινον λαλίαν.

Θεέ μ’! Δείξον τη δήναμη’σ! Χριστέ μ’ ποίσον το θάμα σ’!
Ποίσον με ποταμόπετραν βαρύν τη καταρράχτε,
Ποίσον με σπελιας κατωθύρ’ ‘σ σην γην καταχωμένον.
Ποίσον μ’, αν θέλτς, μικρόν λιθάρ, αν θέλτ’σ, ποίσο με χώμαν.
Θεε μ’… ποίσον με ιντίαν θέλ’τς… μόνον ‘σ σον τόπο μ’ αφ’σ με

Άφ’σ’ με αδά να θάφκουμαι ‘ς σον τόπον ντ’ εγεννέθα
‘ς σο μνήμαν όπου έθαψα τη μάνα μ’ και τον κύρη μ’