-Φέσι το ελληνικόν…

Και ο Πόντος ψάχνει τον Ιονέσκο του…

Μια ιστορία μοναδικής τρέλας ζει ο οργανωμένος  ποντιακός χώρος εδώ και λίγο καιρό,  κυνηγώντας την ουρά του και συγκρουόμενος με φαντάσματα που τα κατασκεύασε η νοσηρή φαντασία κάποιων ιδιαιτέρως περίεργων -ή μη τι άλλο-  τύπων.

Έχοντας βάλει στο στόχαστρο εδώ και λίγο καιρό το «φέσι» και ενοχοποιώντας το ως «σύμβολο των γενοκτόνων μας», ξεκίνησαν μια εκστρατεία αποπομπής του από τα ποντιακά συγκροτήματα. Παρέσυραν ακόμα και την ΠΟΕ, η οποία με  8 ψήφους  από ένα Δ.Σ. που αριθμεί συνολικά σε 19 άτομα αποφάσισε -άκουσον άκουσον- την αυτογελοιοποίησή της με την απαγόρευση του φεσιού σε όσους συμμετέχουν στα φεστιβάλ της. Παράλληλα εξαπόλυσαν ένα χυδαίο κυνήγι μαγισσών κατά συγκεκριμένων προσώπων…

Για την ιστορία του φεσιού θα γράψουμε αργότερα.

Πάντως τον 11ο αιώνα μ.Χ. –πριν την έλευση των τουρκομάνων εισβολέων- οι Έλληνες φορούσαν ένα είδος κόκκινου φεσιού, όπως προκύπτει από μινιατούρες της εποχής. Οι Τουρκομάνοι εισβολείς φαίνεται ότι κατ’ αρχάς φορούσαν καπέλα σαν αυτά των Μογγόλων. Στη συνέχεια δανείστηκαν το σαρίκι από τους Άραβες και τους Πέρσες. Μόλις στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα οι Οθωμανοί αποφάσισαν να εκσυγχρονίσουν τον στρατό και τη γραφειοκρατία, επιβάλλοντας το πιο σύγχρονο δυτικό φέσι και αντικαθιστώντας μ’ αυτό το ανατολικό σαρίκι.

Την ίδια εποχή οι ελεύθεροι Έλληνες θέσπιζαν το φέσι ως μέρος της  τυποποιημένης ελληνικής ενδυμασίας του νεαρού ελληνικού κράτους. Εξάλλου, σ’ όλες τις αναπαραστάσεις των μαχών της Επανάστασης του 1821, οι Επαναστάτες φορούν φέσι, ενώ οι Οθωμανοί φορούν το τουρμπάνι.

.

.

.

.

.

.

.

.

Η αναζήτηση ιδιοκτησίας στη λαϊκή ενδυμασία, αποτελεί μια πρώτης τάξης αυθαιρεσία. Για παράδειγμα, η τυπική ποντιακή φορεσιά -όπως φαίνεται στην παράπλευρη φωτογραφία-  υπήρξε φορεσιά της πλειονότητας των λαών του Καυκάσου, όπως η φουστανέλλα στα Βαλκάνια, υπήρξε το κοινό ένδυμα των βαλκανικών λαών και η βράκα στο Αιγαίο, τη Μικρά Ασία αλλά και στον Πόντο έως τα τέλη του 19ου αιώνα.

Ποιός θα είχε το θράσος να διεκδικήσει την πατρότητα της ζίπκας:  Οι Έλληνες, οι Λαζοί, οι Κιρκάσιοι, οι Αμπχάζιοι, οι Τσετσένοι;

.

.

.

.

Το φέσι λοιπόν είναι τόσο τούρκικο όσο είναι οι τουαλέτες και τα κεραμίδια… Ίσως περισσότερο «τούρκικα» -με την αρνητική έννοια του όρου- να είναι τα φανατικά μυαλά όσων προκάλεσαν αυτά τα προβλήματα.. Ήταν τόσο εξοργιστικά όλα όσα έγιναν τον τελευταίο καιρό  -μέσα στην απόλυτη ανοησία- που ο Vahit Tursun, Πόντιος από την Τραπεζούντα αναγκάστηκε να γράψει το παρακάτω κείμενο:

ΕΔΩ ΤΟ ΦΕΣΙ, ΕΚΕΙ ΤΟ ΦΕΣΙ, ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΦΕΣΙ

Του Vahit TURSUN

Κρίμα…
Είναι εδώ και  μήνες που παρακολουθώ μία κωμικοτραγική κατάσταση που επικρατεί στους πόντιους , εδώ στην Ελλάδα. Σαν να έχουν πάθει έναν εγκεφαλικό, σαν να έχουν μαραζώσει…  Έχουν τελειώσει όλα τα προβλήματα και τρέχουν να βρουν ένα φέσι. Εδώ το φέσι εκεί το φέσι, που διάβολο βρίσκεται το φέσι…

Σαν να παίζουν το «βρες τον παπά». Είναι δικό μας το φέσι ή δεν είναι;  Άλλος  το βρίζει, μουσουλμανικό είναι λέει  κραυγάζοντας…  Κάποιος άλλος βρίσκει βίντεο ενός Τούρκου ηθοποιού και «να, αυτός το φοράει» λέει φωνάζοντας…

Από τι ξέρω, το Οθωμανικό φέσι το φορούσε και ο απλός λαός. Κανείς μπορεί να συναντήσει στις παλαιές φωτογραφίες  Αρμενίους, Γεωργιανούς, Λαζούς, μπορεί και Πόντιους, οι οποίοι φορούσαν το φέσι, εφόσον ήταν Οθωμανοί υπήκοοι. Δεν ξέρω αν η εφεύρεση  του φεσιού έχει γίνει καθαρά από τους Τούρκους αλλά, αυτό για το οποίο είμαι σίγουρος, είναι ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό από επαγγελματίες που μπορούσαν να παράγουν  ρούχα, κοστούμια, φέσια, κλπ. αποτελούνταν από τους Χριστιανούς.  Η παραγωγή και το εμπόριο, πάντα ήταν στα χέρια των Χριστιανών. Εμείς εδώ, ας υποθέσουμε ότι το φέσι εφευρέθηκε καθαρά από του Τούρκους. Πού είναι το πρόβλημα να το φορέσει κανείς; Και αν το φορέσει κανείς έγινε αυτόματα Τούρκος;

Τι φοράτε εσείς σήμερα; Τα ρούχα των προγονών σας ή τα ρούχα των δυτικών που αποκεφάλισαν και συνεχίζουν να αποκεφαλίζουν τον Ελληνισμό;

Ο φανατισμός παγώνει το μυαλό,  σκοτώνει τον εγκέφαλο, φέρνει καταστροφές…

Είτε μας αρέσει είτε δεν μας αρέσει, έχουμε μία κοινή ιστορία με τους Τούρκους. Επί εκατοντάδες χρόνια ζήσαμε μαζί τους. Τους δώσαμε αρκετά πράγματα δικά μας και πήραμε κάποια πράγματα απ’ αυτούς. Φυσικά επηρεαστήκαμε και από άλλους λαούς. Ποίος μπορεί να αποδείξει ότι τα κοστούμια που φοράμε είναι παραγωγή των προγόνων μας; Ποιος μπορεί να μας επιβεβαιώσει ότι ο κάθε χορός που χορεύουμε είναι δικός μας; Ποίος μπορεί να μας εγγυηθεί ότι σίγουρα ή Λύρα είναι δική μας; Σκέφθηκε κανείς ποτέ, γιατί δεν την έχουν οι υπόλοιποι Έλληνες; Πρώτα για δέστε την λύρα του Ορφέα καλά καλά, ύστερα αναζητήστε στο google τη λέξη «ıklığ» το οποίο είναι Τουρκικό μουσικό όργανο που χρησιμοποιούνταν παλαιά στην Κεντρική Ασία. Δοκιμάστε να δείτε το τι θα βγει μπροστά σας… Δεν λέω ότι η λύρα είναι Τουρκική. Απλά θα ήθελα να κάνετε μία μικρή έρευνα, ώστε να δείτε ποιος  και πόσο, κι’ από τι έχει επηρεαστεί.

Η απόρριψη  κάθε τι Τουρκικού, με έναν δειλό φανατισμό, δεν έχει τέλος.
Αν είναι να καθαρίσουμε τον πολιτισμό μας από κάθε τι Τουρκικό, θα χάσουμε αρκετά πράγματα. Πρέπει να αφαιρέσουμε δεκάδες σελίδες από το λεξικό μας. Πρέπει να εξαφανίσουμε χορούς από τους χορούς μας. Και πολλά άλλα ακόμη…

Τις συνήθειες μας, άραγε, θα μπορέσουμε να τις καθαρίσουμε;

Αυτό που κάνετε πραγματικά είναι τρέλα και δεν έχει τέλος!

Κρίμα…

Αφού δεν βρήκατε μέχρι στιγμής το φέσι, τώρα ξεκινήσατε να υποτιμήσετε ένα έργο, ένα ντοκιμαντέρ που πραγματοποιήθηκε στην Τουρκία, για λόγους ευαισθητοποίησης του κοινού, ώστε να βρεθούν άτομα να καταγράψουν την ποντιακή γλώσσα. Μία γλώσσα που μέχρι και σήμερα έζησε και ακόμη συνεχίζει να ζεί στην πατρίδα που γεννήθηκε. Γιατί όσο περνάει ο χρόνος εξαφανίζεται και αν δεν γίνει καμία σοβαρή προσπάθεια, σύντομα θα εξαφανιστεί ολοκληρωτικά.

Δεν ξέρω ποιος και πόσο με γνωρίζει αλλά, είμαι ένας απλός άνθρωπος ο οποίος αφιέρωσα σχεδόν όλη μου τη ζωή σε έναν αγώνα, προκειμένου  να μπορέσω να σώσω ότι μπορώ από τον πολιτισμό μου, από την μητρική μου γλώσσα που είναι τα ποντιακά. Προσπάθησα να ενημερώσω τον λαό μου για την πραγματική του ιστορία, ώστε να σπάσουν οι πάγοι που δημιούργησε η Τουρκική επίσημη προπαγάνδα στον εγκέφαλο του.  Μέσω του διαδικτύου, έγραψα εκατοντάδες σελίδες γι’ αυτό το λόγο. Ήρθα αντιμέτωπος με τον κρατικό μηχανισμό, με αποτέλεσμα, να μην μπορώ εδώ και 20 χρόνια να επισκεφτώ την πατρίδα μου.  Ίσως ακόμη δεν έχω γράψει κανένα βιβλίο αλλά, μάζεψα αρκετό υλικό που ξεπερνάει τις χίλιες σελίδες. Και να πεθάνω, αυτό το υλικό θα εκδοθεί.

Πέρα από αυτά, προσπάθησα να γράψω για το θέμα στις Τουρκικές εφημερίδες, να δώσω ρεπορτάζ, κλπ. ώστε να ακουστεί η φωνή μου καλύτερα.

Ένα από τα άρθρα που έδωσα στον Τουρκικό τύπο, σχετικά με την ποντιακή γλώσσα,  πέρασε στα χέρια μιας Τουρκάλας που ονομάζεται Yeliz Karakütük.  Η κοπέλα αυτή, γεννήθηκε στην Άγκυρα το 1981. Νέα κοπέλα λοιπόν… Σπούδασε Τουρκική γλώσσα και λογοτεχνία. Το διδακτορικό της  το έκανε πάνω στον τομέα του Κινηματογράφου και της Τηλεόρασης. Η Yeliz συμμετείχε σε αρκετά ντοκιμαντέρ μικρού μήκους και έγραψε κείμενα γι’ αυτά. Διεύθυνε μόνη της το ντοκιμαντέρ «Χρήμα από χαρτί» το οποίο πήρε μέρος στο φεστιβάλ κινηματογράφου της Πόλης, του Μιλάνου και σε άλλα.

Η κοπέλα αυτή λοιπόν, διαβάζοντας το άρθρο μου στην κεντροαριστερή παντουρκική εφημερίδα Radikal, ευαισθητοποιείται και μου στέλνει ένα μήνυμα μέσω του διαδικτύου, στο οποίο με συγχαίρει. Ύστερα από κάμποσο καιρό, μου γράφει για το σχέδιο της για ένα ντοκιμαντέρ γύρο από το ζήτημα της ποντιακής γλώσσας. Η αλήθεια είναι ότι, στην αρχή δεν την έδωσα και τόση σημασία. Τέλος, αφού είδα πως επιμένει να μου γράφει πάνω σε αυτό, ζήτησα το τηλέφωνο της ώστε να μπορέσουμε  να συζητήσουμε πιο σοβαρά. Κάθε τόσο, υπήρχε αλληλογραφία μεταξύ μας για το ζήτημα. Μου ρωτούσε διάφορα για τη γλώσσα μας. Όσο περνούσε ο χρόνος, εγώ απελπιζόμουν για το σχέδιο. Ενώ η κοπέλα έκανε έρευνες, διάβασε όλα μου τα άρθρα που είναι δημοσιευμένα στην ιστοσελίδα μου. Μελέτησε διάφορα βιβλία για να μάθει κάτι πάνω στην γλώσσα, για την οποία επρόκειτο να κάνει ντοκιμαντέρ, ώστε αν την ρωτήσουνε, να μπορέσει να απαντήσει.

Έτσι πέρασε ενάμισι χρόνος. Μία μέρα με παίρνει τηλέφωνο και μου λέει ότι τελικά πρέπει να ξεκινήσει δουλειά για το ντοκιμαντέρ. Το μόνο που μου ζήτησε, ήταν να της βρω κάποιους φίλους στο χωριό μου στην Τραπεζούντα, ώστε να πάει να κάνει της κατάλληλες εικονοληψίες   για το ντοκιμαντέρ. Δεν ήξερε καν για τους πόντιους εδώ στην Ελλάδα. Μόλις κατάλαβα ότι πράγματι πάει να κάνει κάτι, της πρότεινα να έρθει και στην Ελλάδα. Της είπα ότι ένα τέτοιο ντοκιμαντέρ, πρέπει να περιέχει και την Ελληνική πλευρά. Αλλιώς θα είναι μισό το έργο. Μου απάντησε ότι, σκέπτεται να ζητήσει ένα μικρό κονδύλι από τα κονδύλια του Υπουργείου Πολιτισμού, που χορηγούνται για τέτοια έργα και πως αν βάλει και την Ελλάδα μέσα, ίσως να απορρίπτονταν το αίτημα της. Συζητήσαμε λίγο το θέμα και τελικά, αποφασίζουμε το να μην βάλει την Ελλάδα μέσα στο σχέδιο που θα πήγαινε  στο υπουργείο. Της είπα να πληρώσει μόνο τα εισιτήρια και να καλύψω εγώ την φιλοξενία τους στην Ελλάδα.
Τελικά, το Υπουργείο Πολιτισμού της Τουρκίας δέχεται το αίτημα της και  εγγυήθηκε ότι θα πληρώσει για την εργασία που θα γινόταν στην Τραπεζούντα.

Επειδή για το ντοκιμαντέρ έγιναν εικονοληψίες  στο χωριό μου Όκενα που είναι κοντά στην Όφη, σκέφθηκα πως θα ήταν καλύτερα αν θα μπορούσαμε να κάναμε ρεπορτάζ με τους Οφλήδες που ζούσανε στην Νέα Τραπεζούντα της Αικατερίνης. Πρώτα μίλησα με τον κ. Γιάννη Γεωργιάδη από το οποίο ζήτησα να βρει κάποιους ηλικιωμένους που ξέρουν καλά ποντιακά για να μιλήσουν και κάποιους που θα μπορέσουν να φιλοξενήσουν τρία άτομα γι’ αυτή τη δουλειά. Μου απαντάει θετικά και στο τέλος η ομάδα φτάνει εδώ.  Παίρνω τηλέφωνο στο κ. Γεωργιάδη και τον ενημερώνω για την άφιξη της ομάδας. Μου απαντά πως θα με πάρει τηλέφωνο  ο πρόεδρος του συλλόγου με τον οποίον έχει μιλήσει γι’ αυτό το θέμα. Με παίρνει ο πρόεδρος του συλλόγου της Νέας Τραπεζούντας και μου ρωτάει αν γνωρίζω καλά τους ανθρώπους και αν δεν θα χρησιμοποιήσουν  κάτι εναντίον τους κλπ. Όσο προσπαθούσα  να του εξηγήσω την υπόθεση, μου μετρούσε και μου μετρούσε…  Να πω την αλήθεια ότι φοβήθηκα και εγώ.

Τελικά νευριάζω και κλείνω το τηλέφωνο.

Ρεζιλίκι μεγάλο για μένα…

Οι άνθρωποι φτάσανε εδώ και εγώ δεν μπόρεσα να κανονίσω για να μιλήσουν με κανέναν. Μέσα στην αγωνία μου, θυμάμαι τον κ. Νίκο Ζουρνατζίδη και τον κ. Γιώργο Πολυχρονίδη. Τους παίρνω τηλέφωνο και τους λέω το και το. Μέχρι τότε, οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν στο πρόγραμμα καθόλου. Ο κ. Ζουρνατζίδης μου πρότεινε να τους φιλοξενήσει στο κέντρο του το Κορτσόπον και να δώσει ρεπορτάζ αν χρειαστεί.  Θετική απάντηση πήρα και από τον κ. Πολυχρονίδη για ρεπορτάζ. Όμως , μου είχε βάλει τον διάβολο μέσα μου ο πρόεδρος του συλλόγου  από την Αικατερίνη. Φοβόμουν… Αν πράγματι κάνανε ένα ντοκιμαντέρ εναντίον μας τι θα έλεγα στον κόσμο; Αναγκάστηκα να τους εξηγήσω την υπόθεση και τους είπα: «ακόμη και εναντίον μας να είναι, το ντοκιμαντέρ εφόσον θα περιέχει συζήτηση για την γλώσσα μας, θα είναι υπέρ μας. Ότι και να κάνουν, δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα. Με όποιον  και να μιλήσουν για την γλώσσα μας,  θα παραδεχτούν αυτόματα την ύπαρξη αυτής της γλώσσας που μέχρι σήμερα ισχυρίζονται ότι είναι ανύπαρκτη. Άρα, δεν έχουμε τίποτα να φοβηθούμε»

Τελικά επί δύο βραδιές τους φιλοξενεί ο κ. Νίκος στο μαγαζί του. Επί πέντε μέρες τους φιλοξένησα εγώ στο σπίτι μου. Κάνανε μερικές εικονοληψίες,  όσες μπόρεσαν και τελικά έφυγαν. Ο κ. Ζουρνατζίδης τραγούδησε Ποντιακά. Επίσης τους τραγούδησε και λίγα Τουρκικά για να τους ευχαριστήσει, εφόσον οι άνθρωποι ήταν από την Τουρκία και ήταν φιλοξενούμενοι.

Άνθρωποι που προσπαθούν να κάνουν κάτι για την δική σου γλώσσα, δεν δικαιούνται να τους χαρίζεις ένα τραγουδάκι στη γλώσσα τους; Άλλώστε το τραγούδι που τραγούδησε ο κ. Ζουρνατζίδης, δεν το έμαθε ούτε από κάποιον Τούρκο τραγουδιστή, μα ούτε και από κανένα Τουρκικό βιβλίο. Το έμαθε από τους γονείς του ο άνθρωπος… Στιχάκια που τα τραγούδησε  κάποτε ίσως ο πατέρας του ή μητέρα του.

Τελικά το ντοκιμαντέρ ολοκληρώθηκε, παρουσιάστηκε στο φεστιβάλ κινηματογράφου της Άγκυρας και της Πόλης, εκλέχτηκε ως δεύτερο  στην κατηγορία του. Το γεγονός συζητήθηκε σε αρκετές μικρές και μεγάλες εφημερίδες και περιοδικά. Επίσης αρκετά σχολιάστηκε στο διαδίκτυο. Αρκετοί δικοί μας άνθρωποι ενθαρρύνθηκαν και άρχισαν την συζήτηση περί διάσωσης αυτής της γλώσσας, κλπ.

 

Κρίμα…

Όλα αυτά, είχαν μηδαμινή αξία για  κάποιους εδώ στην Ελλάδα, επειδή  το ντοκιμαντέρ είχε λίγα ποντιακά όπως υποστηρίζουν. Τα ποντιακά τραγούδια του Αντέμ και του Νίκου, της Ayşenur Kolivar, το μοιρολόγι της πόντιας γυναίκας, όλα θεωρήθηκαν άχρηστα…  Από ποίους; Από ανθρώπους που στη ζωή τους δεν έχουν μαζέψει  για να διασώσουν δύο  ποντιακές λέξεις…

Ο κ. Νίκος Ζουρνατζίδης, που τόσα έξοδα έκανε από την τσέπη του, τώρα συκοφαντείται για  χρηματοδότηση από το Τουρκικό κράτος, επειδή τραγούδησε Τουρκικά.

Ποιό είναι το πρόβλημα; Ένα Τουρκικό (!) φέσι…

Μεγάλη υποτίμηση του έθνους μας (!) βρε παιδιά…

Φέσι ε;

Εγώ θα έλεγα αυτούς τους κυρίους να βουλώσουν πρώτα το στόμα της κα. Μέρκελ αν έχουν κότσια… Να γλιτώσουν την πατρίδα τους από την υποτίμηση και τον εξευτελισμό των Ευρωπαίων φίλων (!) τους.

Το φέσι…
Να σας πω: εδώ το φέσι εκεί το φέσι, είναι ένα παιχνίδι για να σας βάζουν σε ένα καφέσι.

Τι είναι το καφέσι; Θα το μάθετε όταν μπείτε μέσα…

Διαβάστε επίσης:

-Το άρθρο του VAHIT TURSUN στη “Radikal”

-Vahit Tursun: Ένας ελληνόφωνος γράφει στην “Radikal”

-Το φέσι και οι… αφέσωτοι !

Κι απ΄την «Ποντιακή Ιστορία» το:

Ποία ειναι η προέλευση του ποντιακού Παshλούκ (Ο αντρικός κεφαλόδεσμος) ;

Την εισαγωγική φωτογραφία με τον Πόντιο αντάρτη και την παραίνεση «Break the rules«, την εμπνευστήκαμε από εδώ…….

Επίσης, για όσους καλής πίστεως ανήκουν στην ομάδα που προκάλεσε αυτό το τζάμπα-πρόβλημα προτείνουμε το:

–τύψεις και ενοχή

Οι Καππαδόκες χορεύουν με το φέσι, το οποίο φορούσαν και οι Πόντιοι, ακόμα και στην προσφυγιά…

Σε μινιατούρα της εποχής της «τουρκοκρατίας», οι Οθωμανοί βασανιστές φορούν σαρίκια, ενώ ο βασανιζόμενος Ρωμιός φορά το φέσι…

Ο Καραϊσκάκης, φορώντας ένα «ένοχο» κάλυμμα κεφαλής σύμφωνα με τους υπερπατριώτες που μας προέκυψαν τελευταίως…

…και άλλοι οπαδοί των τούρκων και του νεο-οθωμανισμού, φορώντας  το κάλυμμα της προδοσίας!!!!!

Στον Ιερό Λόχο, το πιο προωθημένο ιδεολογικά σώμα των επαναστατημένων Γραικών (ή Ελλήνων ή Ρωμιών), οι επαναστάτες φορούν φέσι, μαύρο ή κόκκινο, ενώ οι Οθωμανοί τουρμπάνι…

Η φρουρά του Άγνωστου Στρατιώτη φορά το κάλυμμα κεφαλής που μας «επέβαλαν οι γενοκτόνοι» σύμφωνα με τους απίστευτους νεοφώτιστους φωστήρες ….

Να και δύο οπαδοί του «νεοοθωμανισμού»!!!

********************************************************

Επειδή  καταλαβαίνουμε, ότι μπροστά στη βλακεία νοιώθετε αδύναμοι -όπως και εμείς- ας τελειώσουμε χαλαρώνοντας με δύο εξαιρετικά κομμάτια που βρήκαμε στου Σαραντάκου, ευγενική προσφορά της Μισιρλούς:

Το πρώτο…. ΣιΝαΝάι, γιαβρούμ, ΣιΝαΝάι για…
Σπάνιο ντοκουμέντο, από το show του Danny Kaye, το 1966, σε  μ ο ν α δ ι κ ή  ερμηνεία με :
τη Νάνα Μούσχουρη, τον Harry Belafonte και τον Danny Kaye.

 

 

Kαι η γαλλική βερσιόν, του 1963, από τον Dario Moreno.
Ni na nai, mon amour, Ni na nai…

Advertisement