H τέχνη στην ΕΣΣΔ (1917-1956)

Με ένα αφιέρωμα στην τέχνη στην ΕΣΣΔ της περιόδου 1917-1956 κυκλοφορεί ο νέος τόμος 29 της Μαρξιστικής Σκέψης. Ο αναγνώστης θα βρει κείμενα για τις πιο σημαντικές τέχνες – πεζογραφία, ποίηση, κινηματογράφος, θέατρο, μουσική, ζωγραφική – προερχόμενα από επιφανείς μαρξιστές του παρελθόντος και κυρίως από σύγχρονους μαρξιστές και άλλους ερευνητές.
.

Αναλύονται τα πιο δημιουργικά ρεύματα της σοβιετικής τέχνης που έφεραν τη νεαρή ΕΣΣΔ στην παγκόσμια πρωτοπορία σε τομείς όπως ο κινηματογράφος, το θέατρο, η μουσική κ.ά. Ταυτόχρονα φωτίζονται οι καταστροφικές συνέπειες του σταλινισμού στην καλλιτεχνική δημιουργία αλλά και οι προσπάθειες των καλλιτεχνών να τις υπερβούν, ξαναβρίσκοντας το νήμα της επανάστασης.

.

Η θεματολογία του αφιερώματος περιλαμβάνει την αναδιοργάνωση των τεχνών στα χρόνια της επανάστασης, την Αβανγκάρντ της δεκαετίας του 1920 στη ζωγραφική, το θέατρο και τον κινηματογράφο, τις θεωρητικές αναζητήσεις των χρόνων της επανάστασης και τις διαμάχες της δεκαετίας του 1930 για το ζήτημα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, τη λογοτεχνία του «Ξεπαγώματος» και τον κινηματογράφο του «Νέου Κύματος». Ταυτόχρονα παρουσιάζεται η συνεισφορά εμβληματικών μορφών όπως οι Γκόρκι, Γεσένιν, Μαγιακόβσκι, Αϊζενστάιν, Μέγιερχολντ, αλλά και άγνωστοι σημαντικοί λογοτέχνες όπως ο Πάβελ Βασίλιεφ, η Ιρένε Οντοέβτσεβα κ.ά. Συζητείται ακόμη η πρόσληψη του Σαίξπηρ και του Πικάσο στην ΕΣΣΔ και παρουσιάζεται καταληκτικά η αποτίμηση της μεταχείρισης των καλλιτεχνών στη σταλινική και μετασταλινική περίοδο από τον Ν. Χρουστσόφ.

Ο τόμος ολοκληρώνεται με το Β΄ μέρος του άρθρου του Θ. Αλεξίου για το ζήτημα του φασισμού.

Ακολουθεί απόσπασμα από το άρθρο της Σοφίας Χατζοπούλου «Ο Μαγιακόβσκι και η γραφειοκρατία. Ένα σχόλιο πάνω στα θεατρικά Ο Κοριός και Το Χαμάμ», που φιλοξενείται στο νέο τόμο της Μαρξιστικής Σκέψης, (σελ. 140-146). Η Σοφία Χατζοπούλου είναι εκπαιδευτικός και αρθρογράφος.

Ο Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι και η Λίλια Μπρικ

Ο Κοριός του Μαγιακόβσκι

της Σοφίας Χατζοπούλου*

-Αφιέρωμα στην Κουβανική Επανάσταση

Με ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αφιέρωμα στην Επανάσταση της Κούβας κυκλοφορεί ο 28ος τόμος του καλού περιοδικού «Μαρξιστική Σκέψη«. 

Ο νέος τόμος 28 της Μαρξιστικής Σκέψης επιχειρεί να τιμήσει την 60ή επέτειο της Κουβανικής Επανάστασης με ένα αφιέρωμα αντάξιο της σημασίας της. Στόχος του είναι να φωτίσει την ιστορία της επανάστασης, με τις επιτυχίες και τις αντιθέσεις της, όσο και την παρούσα σύνθετη οικονομικο-πολιτική κατάσταση στην Κούβα.

Η Κουβανική Επανάσταση, αναμφισβήτητα η πιο σημαντική παγκόσμια στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, όχι μόνο νίκησε τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό στην αυλή του, αλλά κατόρθωσε να ξεπεράσει τις τεράστιες δυσκολίες της δεκαετίας του 1990. Σε πείσμα όλων των προβλέψεων, ήταν η μόνη που επέζησε από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Σε αυτή την εξέλιξη έβαλε τη σφραγίδα του ο Φιντέλ Κάστρο, ο ιστορικός της ηγέτης, ήταν όμως ταυτόχρονα μια απόδειξη της ζωτικότητας και της αντοχής της.

-Ο Διαφωτισμός, το Ισλαμικό Κράτος και κάποιοι βλάκες νεοέλληνες

Το ότι ζούμε σε μια εποχή χάους και ανατροπής των δεδομένων, των αξιών, των ίδιων των όρων είναι γεγονός. Ότι ο ορθός λόγος έχει μάλλον δραπετεύσει από τη πτωχή πατρίδα μας και το ακόμα πτωχότερο ένα τμήμα της αριστεράς και των αυτοαποκαλουμενων αντεξουσιαστών, δεν είναι κάτι καινούργιο για να μας ξαφνιάσει….

Η μεγαλύτερη απόδειξη της κατάρρευσης των ανθρωπιστικών αξιών είναι η θέση που αδιαμαρτυρήτως μπορεί να διατυπώσει κάποιος –χωρίς να φάει μπόλικο ιδεολογικό και πολιτικό ξύλο– ότι η μεσαιωνική βαρβαρότητα του ισλαμοφασισμού είναι νεωτερικότητα και ότι εμείς οι «δυτικοί» δεν έχουμε τα φόντα να αντιληφθούμε και να κατανοήσουμε την εμφάνιση «ενός αυθεντικού Διαφωτισμού των Άλλων».

Το διαβάσαμε στο περ. Unfollow πριν από 1.5 χρόνο…  Μας φάνηκε άλλη μια «μαλακία για γέλια», από τις χιλιάδες που κυκλοφορούν στα  έντυπα και στο διαδίκτυο.  Τώρα όμως που είδαμε ένα από τα πολλά φρικτά βίντεο των ισλαμοφασιστών «διαφωτιστών», είπαμε να το ανακαλέσουμε από τη μνήμη μας.

Aλλά πριν το σχολιάσουμε περισσότερο –μάλλον πριν το παρουσιάσουμε ασχολίαστο μιας και το καλύτερο σχόλιο είναι το ίδιο το βίντεο που θα δείτε– ας φρικιάσουμε με  μια πράξη που το ίδιο του Ισλαμικό Κράτος πρόβαλλε, διατρανώνοντας παντού «το φιλελεύθερο και νεωτερικό του» πνεύμα:

Πατήστε πάνω σ’ αυτή την εικόνα, δείτε το βίντεο και τα ξαναλέμε:

 

Τη μαλακία στο ANfollow την έγραψαν δύο τύποι. Παραθέτουμε το κείμενό τους:

-100 χρόνια από τον Εθνικό Διχασμό

Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ελληνική ιστορία που σημάδεψε το μέλλον, υπήρξε ο Διχασμός του 1915 που κορυφώθηκε το 1916 με το περίφημο Ανάθεμα και τα Νοεμβριανά… Ο Διχασμός του 1915 υπήρξε ο πρώτος μεγάλης έντασης και βάθους ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, που καθόρισε τις συμπεριφορές της ελλαδικής πολιτικής ελίτ όλο το επόμενο διάστημα και σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το ιστορικό αυτό φαινόμενο προσεγγίζει από μαρξιστικής πλευράς το καλό περιοδικό Μαρξιστική Σκέψη με ένα πλήρες αφιέρωμα, απαραίτητο βοήθημα σε κάθε μελετητή εκείνης της εποχής. Εξ ημών στο αφιέρωμα συμμετέχει ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης με ένα ενδιαφέρον κείμενο για το ρόλο του γερμανικού παράγοντα στην Εγγύς Ανατολή απ΄τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ου αιώνα.

 

 Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 21

Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2016

Σε δυο σημαντικές ιστορικές επετείους αφιερώνεται ο νέος τόμος 21 της Μαρξιστικής Σκέψης, τα 100 χρόνια από τον Εθνικό Διχασμό και τα 80 χρόνια από την Ισπανική Επανάσταση. Περιλαμβάνει ένα εκτενές μέρος πηγών και αναλύσεων για το πρώτο θέμα και μια εκτενή μονογραφία για το δεύτερο.

-Για την ιστορία του ΣΕΚΕ-ΚΚΕ

Αφιερωμένο στην ιστορία του ελλαδικού κομμουνιστικού κινήματος  είναι ο 14ος τόμος του καλού περιοδικού «Μαρξιστική Σκέψη» του Ιούλιου-Σεπτεμβρίου του 2014….

Εκτός από το ευρύτερο ενδιαφέρον που έχει το θέμα του αφιερώματος για κάθε φιλίστορα που ενδιαφέρεται για την ιστορία αυτού του τόπου, υπάρχει και διαπραγμάτευση μιας πλευράς της ιστορίας που σχετίζεται με αυτή την  ίδια τη φυσική υπόσταση όλων ημών που προερχόμαστε από τις πατρίδες της καθ’ ημάς Ανατολής. Αυτό αφορά τα όσα διαδραματίστηκαν στη Μικρά Ασία (του Πόντου συμπεριλαμβανομένου) και ειδικότερα τη στάση και τη δράση του ΣΕΚΕ-ΚΚΕ αυτήν την περίοδο. Το ζήτημα αυτό καλύπτουν με πολύ ενδιαφέροντα κείμενα που αναδεικνύουν και τις διαφορετικές οπτικές και  προσεγγίσεις ο τ’εμέτερον ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης με το κείμενο: «Η πολιτική του ΣΕΚΕ στο Μικρασιατικό Ζήτημα» και ο ιστορικός Γιώργος Πετρόπουλος -και μέχρι πρότινος μέλος της Επιτροπής Ιστορίας της Κ.Ε. του ΚΚΕ- με το κείμενο «Η Μικρασιατική Εκστρατεία και το ΣΕΚΕ (Κ)«…

Σας συστήνουμε ανεπιφύλακτα το τεύχος αυτό, το εξώφυλλο του οποίου κοσμεί ένας εξαιρετικός πίνακας του επίσης τ’εμέτερον Βάλια Σεμερτζίδη. 

-«Λεύγα» τεύχος 14… και το ποδόσφαιρο ως το τελευταίο λαϊκό, μαζικό κίνημα

19.986 λεύγες υπό τη θάλασσα, βαθιά στο πουργκατόριο, φακλάνες, ξένοι και γαϊδούρια βλέπουν τη μπάλα να καινοτομεί στον Πειραιά και από εκεί μπαρκάρουν για Μασσαλία, ψάχνοντας να βρουν αυτό το κάτι που λείπει, μόνο που ο Ευρώκοκκος έχει χρεώσει πια κάθε πόλη. Γι’ αυτό κάθονται στη γέφυρα του πλοίου, διαβάζοντας τον Μικρό Πρίγκιπα αλλιώς,  ποντάροντας πλέον στη φιλία…

.

Διαβάστε online από τη λεύγα 14 [πλήρες κείμενο]

Αλέξης Φαρμάκης, Ιουλία Δημητρίου,

Μία πόλη, μία ομάδα, μία τάξη

.

Τα περιεχόμενα του πιο πρόσφατου τεύχους (και ολόκληρα προηγούμενα τεύχη) στο levga.gr· η πιο πρόσφατη λεύγα στα βιβλιοπωλεία, στους διακινητές της και στοlevgamag@gmail.com, όπου και συμβολές, συμβουλές, συνεργασίες και διαφωνίες. 

-Μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση της Αριστεράς;

Mπορεί να υπάρξει κυβέρνηση της Αριστεράς; Σ’ αυτό το ερωτημα θέτει και προσπαθεί να πάρει απαντήσειςτο περιοδικό «Μαρξιστική Σκέψη», στον 9ο τόμο. 

Ο τόμος αφιερώνεται στο μεγαλύτερο μέρος του στο επίκαιρο θέμα της «Κυβέρνησης της Αριστεράς», το οποίο φωτίζεται από διάφορες όψεις.

Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει συνεντεύξεις γνωστών στελεχών από το χώρο του ΣΥΡΙΖΑ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Οι Λ. Βατικιώτης, Ρ. Δούρου, Θ. Καμπαγιάννης, Σ. Σακοράφα, Κ. Σκορδούλης, Π. Σωτήρης, Γ. Τόλιος απαντούν σε μια σειρά ερωτήματα του περιοδικού, παρουσιάζοντας, μέσα από το δικό τους προσωπικό στίγμα, τις προσεγγίσεις και επεξεργασίες που αναπτύσσονται στους βασικούς πολιτικούς φορείς της Αριστεράς. Αυτό το μέρος ολοκληρώνεται με ένα άρθρο της Ιρλανδής πανεπιστημιακού Έ. Σίχαν, όπου καταθέτει τις εμπειρίες της από τα ταξίδια της στη χώρα μας και τις συναντήσεις της με παράγοντες της ελληνικής Αριστεράς.

Το δεύτερο μέρος αφιερώνεται στις πιο πρόσφατες ιστορικές εμπειρίες της κυβέρνησης της Αριστεράς. Με αφορμή και τον πρόσφατο θάνατο του ηγέτη της Βενεζουέλας, διακεκριμένου επαναστάτη Ούγκο Τσάβες, ο Ν. Αναστασιάδης πραγματεύεται τα προβλήματα της μπολιβαριανής διαδικασίας. Από την άλλη μεριά, ο Δ. Καλτσώνης ασχολείται με τα διδάγματα από την τραγική εμπειρία της κυβέρνησης Αλιέντε στη Χιλή.

Στη συνέχεια ακολουθεί ένα αφιέρωμα στην Κομμουνιστική Διεθνή, με αφορμή τα 70 χρόνια από τη διάλυσή της από τον Στάλιν το 1943. Παρουσιάζονται κυρίως οι γόνιμες επεξεργασίες των πρώτων συνεδρίων της Κομιντέρν για το ενιαίο μέτωπο και την εργατική κυβέρνηση. Ο αναγνώστης θα βρει σχετικά κείμενα του Ζινόβιεφ και του 4 Συνεδρίου της Κομιντέρν, καθώς και πρόσφατες αναλύσεις των Τζ. Ρίντελ, Δ. Αστερίου και Π. Βογιατζή.

Ακολουθεί ένα αφιέρωμα στον Μαρξ, με αφορμή τη συμπλήρωση των 130 χρόνων από το θάνατό του. Περιλαμβάνει κείμενα των Χ. Λάσκι, Τ. Μαστρογιαννόπουλου, Ου. Έμετ, Ε. Μαντέλ και Γκ. Πλεχάνοφ. Και ο τόμος ολοκληρώνεται ταιριαστά με ένα άρθρο του Χ. Κεφαλή για την πρόσφατη ταινία του Γαβρά «Το κεφάλαιο», μια έξοχη ανατομία του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού με τα μέσα της τέχνης, και ένα μέρος βιβλιοκριτικών.

-the sky is the limit…

Λεύγα, τεύχος  10

19.990 λεύγες υπό τη θάλασσα and the sky is the limit. Η εξέγερση
χαμογελάει αμήχανα την ώρα που ξηλώνονται τα αγάλματα για να
γίνουν πρώτες ύλες στις χοάνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκεί που το
κράτος και η αγορά συναντιούνται παράγοντας καπιταλισμό, και
καταιγισμό, ιδεών. Οι συσκευές αντιβαρύτητας λίγα έχουν να
προσφέρουν στους εργαζόμενους με μπλοκάκι που ακροώνται την 5η
«του λύκου», εξακολουθούν να διαβάζουν Μπρεχτ και να
εποφθαλμιούν ιπτάμενα αμάξια.

Ευαγή ιδρύματα φιλοδοξούν να
καλύψουν την παραφωνία, αλλά η φημολογούμενη καλή νομοθέτηση
αδυνατεί να προσελκύσει δυνάμεις πέραν ενός κατακερματισμένου
κέντρου, του συμπαθούς κροκόδειλου και του οδοντίατρου που
μάχεται τους τραπεζίτες.

Στον αντίποδα, δαιμόνιοι κατασκευαστές
ιστολογίων επιδίδονται σε κατοπτρικές πολιτικές σχολιασμού, ο
κύριος Ψ. πυροβολεί κινούμενους καθρέφτες και ο κύριος Λαζαρίδης
ατενίζει στον καθρέφτη τον κύριο Χόροβιτς. Ή μήπως το ανάποδο;

-Ο Οκτώβρης του ’17, η εμπειρία του σοσιαλισμού και οι στρεβλώσεις του…

Μαρξιστική   Σκέψη, τόμος 8

http://marxistikiskepsi.gr/

Κυκλοφόρησε ο τόμος 8 της “Μαρξιστικής Σκέψης”. Ο τόμος συνεχίζει το αφιέρωμα στην Οκτωβριανή Επανάσταση που ξεκίνησε με τον προηγούμενο τόμο 7, περιλαμβάνοντας όμως αυτή τη φορά κυρίως πρωτότυπες συνεισφορές, καθώς και πλούσιο και σπάνιο φωτογραφικό υλικό.

Το αφιέρωμα χωρίζεται σε 3 μέρη.

Το πρώτο μέρος περιέχει κείμενα επιφανών μαρξιστών, όπως οι Ρ. Λούξεμπουργκ, Λ. Τρότσκι, Ε. Χ. Καρ, Γκ. Λούκατς και Τζ. Νόβακ. Πραγματεύονται σημαντικά θέματα της συγκρότησης των επαναστατικών κινημάτων, του πλαισίου ανάπτυξης των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων, της αντίθεσης σχεδίου-αγοράς στο σοσιαλισμό, της μεταβατικής περιόδου και της εμπειρίας από τα προβλήματά της στην ΕΣΣΔ.

Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται μετέπειτα και τωρινές αναλύσεις μαρξιστών και άλλων ερευνητών κυρίως ιστορικού χαρακτήρα, για διάφορες πτυχές της επανάστασης, από το ρόλο των Σοβιέτ ως την προσωπικότητα και τη συνεισφορά του Λένιν. Ο αναγνώστης θα βρει κείμενα των Π. Βογιατζή, Ε. Αστερίου, Τ. Μαστρογιαννόπουλου (με θέμα τον ρόλο της μαζικής αυτενέργειας, των σοβιέτ και του κόμματος στην περίοδο της εξέγερσης), Δ. Καρέλλα και Ου. Τσάμπερλιν (ρωσικές επαναστάσεις του 1905 και του Φλεβάρη 1917), Α. Κλόκε (Οκτωβριανή Επανάσταση και εθνικό ζήτημα), Βλ. Αγτζίδη (η άγνωστη εμπειρία των ελληνικών πληθυσμών και των Ελλήνων κομμουνιστών στον Καύκασο), Κ. Παλούκη (η εικόνα του Τρότσκι στον ελληνικό αστικό και κομμουνιστικό Τύπο του Μεσοπολέμου), Ζ. Μασόν και Γ. Μανιάτη (Οκτωβριανή Επανάσταση και τέχνη) και Η. Κουρκουνάκη (το σκάκι στη Σοβιετική Ένωση). Τέλος, τρία κείμενα των Β. Μποντς Μπρούεβιτς, Α. Βορόνσκι και Ντ. Ρέντον παρουσιάζουν πτυχές της καθημερινής πρακτικής του Λένιν και αναλύουν τη συμβολή του στο επαναστατικό κίνημα.

-Ένα νέο περιοδικό που ίσως τα πάει πολύ καλύτερα….

Πριν από 2χρόνια περίπου ξεκίνησε μια συλλογική προσπάθεια για τη δημιουργία ενός ακηδεμόνευτου και ανοιχτού περιοδικού. Αυτό που τελικά έγινε ( Ο Λόγιος Ερμής) καπελώθηκε πλήρως και αυταρχικά  με ένα συμπλεγματικό τρόπο, και για το οποίο τότε είχαμε προειδοποιήσει: «Πάντως οι κίνδυνοι  να εξωκοίλει  το εγχείρημα είναι πολλοί. Επικρέμαται η απειλή στο περιοδικό, να χρησιμοποιηθεί η ιστορία και οι κοινωνικές επιστήμες με λαϊκιστικό τρόπο. Θα μπορούσε, ακόμα χειρότερα, να λάβει εμφυλιοπολεμικό προσανατολισμό, κάτι που ευνοούν οι πονηροί καιροί που ζούμε. Δυστυχώς ο βολικός φανατισμός χαρακτηρίζει την εποχή μας, επιφέρει αποκλεισμούς, “μπετονάρει” τον οποιοδήποτε χώρο και εξασφαλίζει την κηδεμονία από τίνες….»

Τώρα βλέπει το φώς ένα νέο περιοδικό υπό τον ευρηματικό τίτλο «Παράβαση»,  που έχει πολύ περισσότερα εχέγγυα να αποτελέσει αυτό που τότε είχαν ονειρευτεί πολλοί και το είχαμε περιγράψει ως εξής: «Μια παλιά ιδέα που γεννήθηκε από την κοινή διαπίστωση (από τη σημιτική εποχή) ότι ο χώρος των κοινωνικών επιστημών κυριαρχείται από μειοψηφικές ομάδες φονταμενταλιστών, που κολλημένες στην εξουσία με πρόσχημα τον “αντιεθνικισμό”, έχουν επιβάλλει έναν ιδιότυπο αποκλεισμό όσων θεωρούν διαφορετικούς, τους οποίους και συμπεριέλαβαν στις αυθαίρετες Μαύρες Λίστες τους….

Φυσικά τα κέρδη τους ήταν (και είναι) πολλά! Εκτός από την προνομιακή συνδιαλλαγή με την εξουσία, κερδίζουν θέσεις και αξιώματα αποκλειστικά λόγω αυτής της σχέσης, προσπορίζονται πόρους κ.λπ.

Στη δημιουργία αυτού του περιοδικού οδήγησε η ανάγκη να υπάρξει η δυνατότητα έκφρασης όσων έχουν αποκλειστεί, καθώς και η ανάγκη να  υπονομευτεί ο αυταρχικός και εξουσιαστικός  τρόπος με τον οποίο οι συγκεκριμένοι κύκλοι επιβάλλονται στο δημόσιο λόγο.»

Το νέο περιοδικό θα παρουσιαστεί την Τετάρτη το βράδυ στον πολυχώρο Booze, Κολοκοτρώνη 57.

Το  Δελτίο Τύπου που έστειλαν οι εκδότες είναι το παρακάτω:

Παράβαση: Απείθεια προς τους νόμους  επισύρουσα την δέουσα ποινή.   Αλλά και ένα περιοδικό  για τον πολιτισμό και την πολιτική.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Την Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου,  ώρα 8.30 μ.μ.,  στον πολυχώρο Booze, Κολοκοτρώνη 57,  καλλιτέχνες και διανοούμενοι, που έχουν ήδη  με διάφορους τρόπους δράσει κατά της βαρβαρότητας των  Δανειακών Συμβάσεων και των Μνημονίων, παρουσιάζουν μία  νέα  πρωτοβουλία τους: Πρόκειται για το τεύχος 0/1 του τετραμηνιαίου περιοδικού Παράβαση.