-Στο Σαλάτς του Κιλκίς και άλλα εξωτικά…
Για τους παλιούς μυημένους στα του Κιλκίς, το Σαλάτς ήταν μια ιδιαίτερη δροσερή έξοδος εκτός της πόλης. Ένας τόπος που σύχναζαν ζευγαράκια και τα παιδιά της περιοχής βουτούσαν στα γεμάτα πράσινα υδρόβια φυτά νερά της γκιόλας. Το Σαλάτς ήταν μια παλιά οθωμανική βρύση και ένα από τα ελάχιστα σημεία που θύμιζε την παλιά πόλη, πριν η εποχή του έθνους-κράτους σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά της.
Εμάς, από τη μαγεμένη και πλούσια Ανατολή μας πέταξε πρόσφυγες στα Βαλκάνια και τους από ‘δω μουσουλμάνους συνανθρώπους μας τους σκόρπισε στις παλιές μας πατρίδες.
Σήμερα, αυτά τα σημεία -τα ίχνη ενός οριστικά χαμένου κόσμου- είναι πολύτιμα γιατί διδάσκουν…
Στο Σαλάτς λοιπόν υπήρχε μια οθωμανική επιγραφή. Απ’ εκείνες τις ακατανόητες με τα αραβικά γράμματα, που εξόρισε και στην ίδια την Τουρκία -ως έθνος κράτος πια- ο μέγας «αναμορφωτής», ο δικτάτορας Μουσταφά Κεμάλ Πασά ο επωνομασθείς Ατατούρκ. Στην επιγραφή λοιπόν, οι δικοί μας ανόητοι -που μ’ ευκολία απ’ την άλλη υπέκυπταν στα κελεύσματα των εργολάβων και κατάστρεψαν την όμορφη πόλη- αποφάσισαν να εκφράσουν τα «πατριωτικά» τους συναισθήματα. Γύρω στο ’78 ξεκίνησαν να αναβαθμίσουν τη βρύση. Ξήλωσαν τότε την πλάκα με την οθωμανική γραφή, τη γύρισαν ανάποδα, έγραψαν φαρδιά πλατιά τη λέξη «Σαλάτς» και τη ξανακόλησαν πάνω στη βρύση.
Τι κι αν διαμαρτυρόμασταν τότε, μια δράκα φοιτητές μαζί με τους ευαίσθητους Κιλκισιώτες. Τι κι αν λίγα χρόνια αργότερα η Εναλλακτική Οικολογική Ομάδα Κιλκίς, που τότε δημιουργήθηκε, προσπάθησε να αποκαταστήσει αυτή την ιστορική αδικία. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω!!!
‘Ομως η έκπληξη βιώθηκε σε τούτο το πασχαλινό ταξίδι…
Περνώντας τυχαία απ’ το Σαλάτς είδαμε τη πλάκα στην παλιά της θέση με την οθωμανική επιγραφή καθαρισμένη, λες και δεν είχε επέμβει ποτέ το βέβηλο χέρι.
Και χαρήκαμε… πολύ.
Πρώτα, γιατί φάνηκε ότι ο πολιτισμός και οι ευαισθησίες που δε γνωρίζουν σύνορα και γλώσσες, υπάρχουν και σήμερα στο Κιλκίς και
έπειτα, γιατί όταν διεκδικούμε το σεβασμό των μνημείων μας στην άλλη όχθη του Αιγαίου -στις παλιές μας πατρίδες- τουλάχιστον ξέρουμε ότι εμείς εδώ έχουμε κάνει το χρέος μας.
Μ-π
(πρωτοδημοσιεύτηκε στις 19 Απριλίου 2007)
Δεν έβγαλες και μια κοντινότερη φώτο να διαβάσουμε την επιγραφή ρε μ-π;
Όσο για το χρέος μας ξέρεις πολύ καλά ότι δεν το έχουμε κάνει. Μέχρι την τελευταία δεκαετία χρέος μας ήταν να γκρεμίζουμε ό,τι απέμεινε ή να παρεμποδίζουμε την αναστήλωσή του. Ας είναι καλά τα ευρωπαίκά προγράμματα και μερικοί αγωνιστές στις εφορείες αρχαιοτήτων που παλεύουν να σώσουν το 0,01% των οθωμανικών μνημείων που απέμειναν.
Άντε και το Χαμζά τζαμί να το δούμε μουσείο επιτέλους. Προλάβαμε να βάλουμε τις σιδεριές πριν πέσει.
Τουλάχιστον τελευταία άρχισε να υπάρχει μια ευαισθητοποίηση!
Αν ξέρεις να διαβάζεις οθωμανικά, να επιχειρήσω -σε κάποιο άλλο ταξίδι- να φωτογραφήσω καλύτερα την επιγραφή. Παιδιόθεν αναρωτιόμουν τι γράφει. Η τραγωδία (σε πολλά επίπεδα) είναι ότι οι τούρκοι φίλοι δεν μπορούν να διαβάσουν οθωμανικά.
μ-π
Αν πάω Κιλκίς θα την τσεκάρω. Εκτός αν με προλάβεις. Ευτυχώς που δεν ξέρουν οι Τούρκοι οθωμανικά και έχουμε και εμεις δουλειά! 🙂
Τι έγινε το ποστ για την εκδήλωση της Εύξεινης Λέσχης;
Και, τι έγινε στην εκδήλωση;
(στο τσακ ήμουν να κατέβω, για να ακούσω τον φίλο μας τον Αγτζίδη, αλλά ο οργανισμός μου δεν θα άντεχε για δεύτερη φορά τον άλλον – εκείνον με το υψηλότατο IQ…)
Πάνο κάνεις διακρίσεις…
Τον Παπαθεμελή τον τίμησες!
Τον Τρεμόπουλο τον τίμησες, επίσης!
Τους Πόντιους;
Τους έγραψες κανονικά!
Εμείς από σένα περιμέναμε σχολιασμό… Ματαίως, όπως φάνηκε!
Τώρα πρέπει να μας στείλει κάτι κάποιος από το Βορρά της Νότιας Βαλκανικής (δηλαδη τη συμπρωτεύουσα)…
μ-π
Τίποτα δεν γίνεται τυχαία. Για την ανάπλαση του Σαλάτς έχει γίνει Ανοιχτός Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός, από το Δήμο Κιλκίς και φυσικά… πολύς λόγος.
Σε μια περιοχή, προσφυγομάνα, ευτυχώς αρχίσαμε να δίνουμε την αξία που πρέπει στο διαφορετικό, ακόμη κι αν αυτό ξυπνά αναμνήσεις που πικραίνουν.
Υ.Γ. Θα προσπαθήσω την επόμενη φορά που θα περάσω να ανακτήσω μια πιο κοντινή λήψη με το κινητό, για τους αναγνώστες του Π&Α.
Φιλικά, απ’ την πόλη του Κιλκίς…
Mara Lisha, δώσε κι άλλα στοιχεία για το παρασκήνιο της ανάπλασης και τις αντιδράσεις.
[…] αναδημοσίευση και «επικαιροποίηση» ενός παλαιότερου άρθρου για το Σαλάτς του Κιλκίς από το blog-forum «Πόντος και Αριστερά» τράβηξε την […]
[…] -Στο Σαλάτς του Κιλκίς […]
[…] -Στο Σαλάτς του Κιλκίς και άλλα εξωτικά. […]
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ .GR KAI EINAI TOY ΑΕΙΜΗΣΤΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ, ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ. ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ ΤΟ ΚΙΛΚΙΣ + ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΠΑΥΛΙΔΗ – Γράφει ο Θεόδωρος Παυλίδης
Το Σαλάτς δεν είναι μιά τυχαία βρύση του Κιλκίς. Δεν είναι μία »γούρνα»για να ποτίζονται τα ζώα της περιοχής, τα οποία άλλωστε εξέλιπαν από την εποχή μας.
Το Σαλάτς είναι η βρύση που στα νερά της γενιές Κιλκισιόπαιδων κατέφευγαν τα καλοκαίρια για μπάνιο και παιγνίδια. Είναι η δεξαμενή -βρύση τις αναμνήσεις της οποίας, εκτός από τα παιδιά, κουβαλούν νέοι της τότε εποχής που έκλειναν εκεί τα ραντεβού τους κατά τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα της εφηβικής τους νιότης.
Με αγάπη νοσταλγία και συγκίνηση αναφέρεται άλλωστε στο Σαλάτς ο άλλοτε συμπολίτης μας Σταύρος Λίβας,ο οποίος στο μικρό του βιβλιαράκι με τον τίτλο » η παλιά μικρή μας πόλη » επισημαίνει την ιδιαίτερη θέση που κρατούσε η βρύση στις καρδιές των Κιλκισιωτών τόσο των μικρών όσο και των μεγάλων.
Αλλά πέρα από τις παραπάνω εικόνες με συναισθηματική φόρτιση, το Σαλάτς παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον για την πόλη μας, μιά και η παρουσία του ακουμπάει στην Οσμανική Περίοδο, στην εποχή δηλαδή που το Κιλκίς δεν είχε ακόμη απελευθερωθεί
Το Σαλάτς είναι ένα από τα ελάχιστα οσμανικά μνημεία που υπάρχουν στην πόλη μας και αποτελεί σπάνιο τεκμήριο τοπικής ιστορίας των περασμένων δύο αιώνων. Γι αυτό και ορθότατα ο Δήμος Κιλκίς ,σεβόμενος την ιστορία της πόλης, ανακαίνισε την βρύση -δεξαμενή, κατά το πρότυπο της αρχικής του κατασκευής.
Πολύ δε σωστά, τοποθέτησε στην μετωπίδα της βρύσης την ενεπίγραφη μαρμάρινη πινακίδα που προϋπήρχε στην αρχική (οσμανική) βρύση κι έτσι ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται αμέσως την χρονική τουλάχιστον περίοδο που πρωτοκατασκευάσθηκε η βρύση.
Η πινακίδα που είναι γραμμένη στην οσμανική γραφή, κατά μετάφραση τούρκου φίλου μου επισκέπτη γράφει:» Στο όνομα του οικτίρμονος και ελεήμονος Θεού.» (Bismıllahhir Rahmani rahim). Η επιγραφή που αναγράφεται το έτος ανέγερσης (Έτος Εγίρας 1229 – με το γρηγοριανό ημερολόγιο 1821)