-Οδός Κεμάλ – Αριθμός μηδέν

Μουσταφά Κεμάλ Πασά, ο Ατατούρκ

του Βλάση Αγτζίδη

Μουσταφά Κεμάλ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1881. Μητέρα του ήταν η Τουρκομακεδόνισσα Ζουμπεϊντέ Χανούμ και πατέρας του ο Αλβανός Αλή Ριζά. Υπήρξε αξιωματικός καριέρας και μέλος εθνικιστικών ομάδων. Η κορυφαία οργάνωση απ΄αυτές, με την επωνυμία «Ένωση και Πρόοδος», προκάλεσε το πραξικόπημα του 1908, με το οποίο οι στρατιωτικοί -γνωστοί ως Νεότουρκοι- έλαβαν την εξουσία.

Ο τουρκικός εθνικισμός είχε ως κέντρο της δράσης του την οθωμανική Θεσσαλονίκη. Εκεί αποφάσισε την επίλυση του εθνικού προβλήματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τη φυσική εξόντωση των γηγενών χριστιανικών εθνοτήτων. Οι Νεότουρκοι εθνικιστές, έχοντας ως όνειρο τη δημιουργία μιας απέραντης τουρκομουσουλμανικής αυτοκρατορίας από τις παρυφές της Κίνας έως τη Μεσόγειο, εισήλθαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των Γερμανών.

Η ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δημιούργησε ένα ευνοϊκό πλαίσιο για την ρύθμιση του εθνικού ζητήματος με βάση την αρχή της αυτοδιάθεσης των εθνοτήτων. Έτσι, ως πιθανότερη εξέλιξη φαινόταν η αντικατάσταση της πολυεθνικής μουσουλμανικής Αυτοκρατορίας, από έθνη-κράτη. Η Συνθήκη των Σεβρών, ικανοποίησε σε μεγάλο βαθμό τους πόθους των υπόδουλων εθνών. Η Τουρκία, ως εθνικό κράτος πλέον, θα κατείχε το μεγαλύτερο μέρος της Μικράς Ασίας, η Ιωνία και η Αν. Θράκη θα ενώνονταν με την Ελλάδα, η Αρμενία και το Κουρδιστάν θα αποκτούσαν την ανεξαρτησία τους. Οι Έλληνες, οι οποίοι ήταν περί το ένα τέταρτο του συνολικού οθωμανικού πληθυσμού, βρέθηκαν να ελέγχουν το ένα έκτο του οθωμανικού εδάφους, ενώ εξαιρέθηκε το έδαφος του Πόντου.

(Ο Κεμάλ με Γερμανούς ιμπεριαλιστές αξιωματικούς)

Η προοπτική αυτή, που διασφάλιζε εν μέρει τους πληθυσμούς από την πλήρη εξόντωση δεν υλοποιήθηκε τελικά. Η ελλαδική παρουσία στην Ιωνία την περίοδο 1919-1922, ουδόλως ανέτρεψε τα όσα είχαν δρομολογηθεί από το 1908. Ο τουρκικός εθνικισμός, με την ηγεσία του Κεμάλ Ατατούρκ, έδωσε την ύστατη μάχη του, βοηθούμενος από τους μπολσεβίκους, τους Ιταλούς, τους Γάλλους, το μουσουλμανικό κόσμο και τον ελληνικό Διχασμό.

Κεμάλ και γενοκτονίες των Χριστιανών

Στις 19 Μαϊου 1919, ο Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα του Πόντου και άρχισε την οργάνωση του τουρκικού εθνικιστικού στρατού. Αυτονομήθηκε από την επίσημη οθωμανική κυβέρνηση και οργάνωσε τις παλιές εθνικιστικές συμμορίες, οι οποίες βαρύνονταν με την εξόντωση των Ελλήνων, των Ασσυροχαλδαίων και των Αρμενίων κατά την περίοδο του πολέμου. Στόχος του ήταν η ανατροπή των μεταπολεμικών πολιτικών διευθετήσεων. Ήταν ακριβώς το αντίστοιχο πολιτικό φαινόμενο του Χίτλερ, ο οποίος επίσης προσπάθησε πετυχημένα -λίγο αργότερα- να ανατρέψει τις μεταπολεμικές πολιτικές διευθετήσεις.

(Οι τρεις υπεύθυνοι της τελικής φάσης της γενοκτονίας στην Ανατολή: Κεμάλ, Ινονού, Τοπάλ Οσμάν)

Πρώτο του στρατιωτικό μέλημα ήταν η εξόντωση του ποντιακού ελληνισμού, ώστε να εκκαθαρίσει τα μετόπισθεν. Η ύπαρξη ελληνικού αντάρτικου στις βόρειες περιοχές της Μικράς Ασίας, αποτελούσε, όπως φαίνεται, μεγάλο κίνδυνο για τις προσπάθειες του Μουσταφά Κεμάλ. Δύο σώματα του εθνικιστικού τουρκικού στρατού στάλθηκαν κατά των Ποντίων ανταρτών. Παράλληλα αξιοποιήθηκαν περιθωριακές έκνομες ομάδες, όπως αυτή του Τοπάλ Οσμάν, ώστε να επιτευχθεί η ολοκλήρωση της γενοκτονίας. Επίσης επανενεργοποιήθηκαν τα έκτακτα «Δικαστήρια Ανεξαρτησίας», τα οποία είχαν δράσει κατά τη διάρκεια του πολέμου. Εκατοντάδες Έλληνες καταδικάστηκαν και εκτελέστηκαν απ’ αυτά με την κατηγορία της αυτονομιστικής δράσης.

Το τέλος του 1921 σφραγίστηκε από φοβερές ωμότητες στο μικρασιατικό Πόντο. Ο Βρετανός αρμοστής στην Κωνσταντινούπολη Sir Horace Rumbold πληροφορεί τον υπουργό εξωτερικών Curzon ότι: «Οι Τούρκοι φαίνεται ότι δρουν βάσει προμελετημένου σχεδίου για την εξόντωση των μειονοτήτων… Ολοι οι άνδρες ηλικίας άνω των 15 ετών της περιφερείας Τραπεζούντος και της ενδοχώρας εκτοπίστηκαν στα εργατικά τάγματα του Ερζερούμ, Καρς και Σαρήκαμις.»

Βασισμένος σε μια σειρά επισήμων αναφορών ο Βρετανός πρωθυπουργός Λόιντ Τζορτζ προβαίνει σε δημόσιες δηλώσεις στη Βουλή των Κοινοτήτων (House of Commons. The Parliamentary Debates, Fifth Series, τομ. 157): «…(στον Πόντο) δεκάδες χιλιάδες (Ελλήνων) ανδρών, γυναικών και παιδιών απελαύνονταν και πέθαιναν. Ήταν καθαρή ηθελημένη εξολόθρευση. «Εξολόθρευση» δεν είναι δικιά μου λέξη. Είναι η λέξη που χρησιμοποιεί η Αμερικανική Αποστολή».

(Ορφανά στην Τραπεζούντα. Οι γονείς τους είχαν θανατωθεί από τους εθνικιστές)

Σοβιετικές μαρτυρίες

Ακόμα και οι σοβιετικοί απεσταλμένοι, οι οποίοι έχουν πλήρη γνώση των τουρκικών ωμοτήτων κατά των Ελλήνων, δεν μπορούν να κρύψουν τον αποτροπιασμό τους για τα φρικτά εγκλήματα των συμμάχων τους. Ο Αράλοβ, σοβιετικός πρέσβης στη Αγκυρα, όπως αναφέρει στα απομνημονεύματά του που κυκλοφόρησαν το 1960 στη Μόσχα με τον τίτλο Vospominaniya Sovietskovo Diplomata 1922-1923, ενημερώνεται στη Σαμψούντα από τον αρχιστράτηγο Φρούνζε. Ο Φρούνζε του είπε ότι είχε δει πλήθος Ελληνες που είχαν σφαγιαστεί «βάρβαρα σκοτωμένους Ελληνες -γέρους, παιδιά, γυναίκες». Προειδοποίησε επίσης τον Αράλοβ για το τι πρόκειται να συναντήσει: «…πτώματα σφαγιασμένων Ελλήνων τους οποίους είχαν απαγάγει από τα σπίτια τους και είχαν σκοτώσει πάνω στους δρόμους».

Η σφαγή των Ελλήνων που κατοικούσαν σε περιοχές της δυτικής Μικράς Ασίας, που δεν βρισκόταν στον έλεγχο του ελληνικού στρατού, ήταν μέρος της τακτικής των Κεμαλικών. Σε τηλεγράφημα -που βρέθηκε στα γαλλικά στρατιωτικά αρχεία που φυλάσσονται στον πύργο του Vencennes στο Παρίσι από τον ερευνητή Χ. Τσιρκινίδη– της Επιτροπής Κατοίκων των πόλεων Αϊδινίου, Ντενιζλί κ.ά. προς τον Γάλλο πρωθυπουργό διαβάζουμε τα εξής: «…στις 22 Ιουνίου 1920, Κεμαλικοί ενεργώντας στην περιοχή Ναζλή σε συνεργασία με εγκληματίες που ήρθαν από τα Σώκια, προφασιζόμενοι προέλαση του ελληνικού στρατού λεηλάτησαν σπίτια χριστιανών αποκομίζοντας λεία. Κάψανε την πόλη με εκρηκτικά εξαιρώντας τη μουσουλμανική συνοικία και τέλειωσαν την αποστολή τους με σφαγές και βασανιστήρια… Σύμφωνα με υπολογισμούς, ο αριθμός των αγρίως σφαγιασθέντων και νεκρών κάτω από τα ερείπια ξεπερνά τα 500 άτομα. Το υπόλοιπο πλέον των 3.000, εκ των οποίων οι περισσότεροι γυναίκες και παιδιά, εντελώς απογυμνωμένοι οδηγήθηκαν δια της βίας σε αξιοθρήνητη κατάσταση προς το εσωτερικό… Αδύνατοι γέροι, μη μπορώντας να ακολουθήσουν το καραβάνι σκοτώθηκαν αγρίως καθ’ οδόν. Τα πτώματά τους παραμένουν άταφα… Η τύχη των κατοίκων του Σαράκιοϊ είναι τελείως άγνωστη. Στο Ντενιζλί, 20.000 Έλληνες συγκεντρωθέντες υπέστησαν την ίδια τύχη. Ο άρρην πληθυσμός χωρίς εξαίρεση οδηγήθηκε επί της ερήμου νήσου της λίμνης Εγκιρντίρ. Οι Τούρκοι επεδόθησαν σε λεηλασία, όργια κατά γυναικών και παιδιών. Οι αρχηγοί των Κεμαλικών μαλώνουν για τη διανομή της λείας…. Εξοχώτατε, στο όνομα του ανθρωπισμού παρακαλούμε λάβατε μέτρα για την οριστική απαλλαγή μας από την ανυπόφορη τυραννία, που είναι χωρίς προηγούμενο στις δέλτους της ιστορίας».

(Η Σμύρνη πυρπολήθηκε συνειδητά από τους κεμαλικούς μετά τη νίκη τους. Τα θύματα εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Θεσσαλονίκη και στις προσφυγικές γειτονιές της Αθήνας)

Η σφαγή της Σμύρνης

Η τελευταία πράξη του δράματος γράφτηκε το Σεπτέμβριο του 1922 στη Σμύρνη, την ιωνική πρωτεύουσα, κάτω από τα απαθή βλέμματα των συμμάχων μας και ενώ ο ελληνικός στρατός είχε αποχωρήσει, εγκαταλείποντας τους Έλληνες της Ιωνίας στο έλεος των κεμαλικών στρατευμάτων. Όπως γράφει ο Ουϊνστον Τσόρτσιλ: «Ο Κεμάλ γιόρτασε το θρίαμβό του με τη μεταβολή της Σμύρνης σε τέφρα και την τεράστια σφαγή του εκεί χριστιανικού πληθυσμού.»

(Από ελλαδική εφημερίδα εποχής)

Η προσπάθεια του τουρκικού εθνικισμού για μετατροπή του πολυεθνικού οθωμανικού χώρου σε εθνικό τουρκικό πέτυχε απόλυτα. Ο Μουσταφά Κεμάλ εξέφρασε αυτήν ακριβώς την ομογενοποίηση. Γι’ αυτό εξάλλου τιμήθηκε με την προσαγόρευσή του σε Ατατούρκ, δηλαδή γεννήτορα των Τούρκων. Η εξόντωση των Χριστιανών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που αποφάσισαν οι Νεότουρκοι στη Θεσσαλονίκη το 1911, ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία από τον Μουσταφά Κεμάλ.Τα αποτελέσματα όμως ήταν τραγικά για τον ελληνισμό της καθ΄ ημάς Ανατολής. Από τον πληθυσμό των 2.601.312 που ήταν οι Έλληνες στη Μικρά Ασία (Πόντο, Ιωνία και Καππαδοκία) και στην Ανατολική Θράκη πριν το 1914, επέζησαν 1.221.849 -οι οποίοι καταμετρήθηκαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα το 1928- καθώς και όσοι εξαιρέθηκαν της ανταλλαγής των πληθυσμών στην Κωνσταντινούπολη, Ίμβρο και Τένεδο ή διέφυγαν κατευθείαν σε χώρες του εξωτερικού. Το γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη -η οποία υπήρξε η μήτρα του τουρκικού εθνικισμού- έμελε να κατοικηθεί από τα θύματά του, αναδεικνύει την ειρωνεία που χαρακτηρίζει πολλές φορές την Iστορία.

(Μακρόνησος ‘22: Πρόσφυγες στην καραντίνα)

Εν κατακλείδι

Όσον αφορά την επίσημη Ελλάδα, αυτή δεν πολυασχολήθηκε με τον κεμαλισμό. Τον αποδέχτηκε ως απαραίτητο ιδεολογικό πλαίσιο και ως φυσιολογική μορφή διακυβέρνησης της Τουρκίας. Ένα από τα νεοελληνικά παράδοξα είναι ότι η αντιμετώπισή του ήταν θετική από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Με την ίδια ευκολία που οι παλαιοελλαδικές ηγεσίες μετά το ‘22 αποφάσιζαν να εξοντώσουν τη μνήμη των θυμάτων της Γενοκτονίας στην καθ’ ημάς Ανατολή, προτιμούσαν να μετατραπούν οι Πομάκοι σε Τούρκους από το να γίνουν κομμουνιστές, πραγματοποιούσαν το πραξικόπημα στην Κύπρο,, με την ίδια λοιπόν ευκολία ονοματοδοτούσαν παλιότερα προς τιμήν των υπευθύνων της Γενοκτονίας. Έτσι το 1938 ο αντικομμουνιστής, εθνικιστής δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς μετονόμασε την Οδό Αποστόλου Παύλου σε Οδό Κεμάλ Ατατούρκ. Μια μετονομασία που θα καταργηθεί το ’55, μετά το πογκρόμ κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης.

(Κερασούντα. Μνημείο προς τιμήν του Τοπάλ Οσμάν, που έκανε «απελευθερωτικό αγώνα» -σύμφωνα με την τουρκική οπτική- και «εξολόθρευσε τους Ρωμιούς της Μαύρης Θάλασσας και τους πέταξε στην Άσπρη Θάλασσα», όπως αναγράφεται επ’ αυτού.)

Ήδη από τη δεκαετία του ‘80 άρχισαν να ακούγονται ευρύτερα οι κριτικές φωνές. Ήταν αποτέλεσμα ενός δημοκρατικού κινήματος για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης που εξέφρασε τις μικρασιατικές (ποντιακές και ιωνικές) οργανώσεις και τους απογόνους των προσφύγων του ‘22. Το κίνημα αυτό πέτυχε την επίσημη ανακήρυξη από τη Βουλή των Ελλήνων δύο σημαντικών ημερομηνιών ως «Ημέρες Εθνικής Μνήμης»: Τη 19η Μαϊου -ημέρα που ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα- ως ημέρα αφιερωμένη στη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και τη 14η Σεπτεμβρίου -ημέρα που οι Κεμαλικοί πυρπόλησαν τη Σμύρνη- ως ημέρα αφιερωμένη στη Μικρασιατική Καταστροφή.

Σήμερα, που και η δημοκρατία έχει κατακτηθεί και η κοινωνία των πολιτών εν μέρει λειτουργεί, προσπάθειες θετικής παρουσίασης του Κεμάλ Ατατούρκ, θα προσκρούουν σε ουσιαστικές αντιδράσεις. Αντιδράσεις παρόμοιες μ’ αυτές που έχουν οι λαοί που υπέστησαν γενοκτονία (Εβραίοι, Αρμένιοι, Ασσυροχαλδαίοι, Παλαιστίνιοι, ιθαγενείς της Αμερικής και της Αυστραλίας, μουσουλμάνοι του Καυκάσου).

Ο τίτλος του άρθρου προέρχεται από μια ιδέα του Πάνου Ζέρβα (βασισμένη στον τίτλο «Οδός αβύσσου-αριθμός μηδέν» του Μενέλαου Λουντέμη)

(από Euxin TV)

——————————————————————–

ΔΙΑΦΟΡΑ

Μπαϊράκι για τον άγνωστο Κεμάλ

Δευτέρα, 10.11.08

Το πρώτο ντοκιμαντέρ για την ανθρώπινη πλευρά του Κεμάλ Ατατούρκ ξεσηκώνει θύελλα αντιδράσεων στη γειτονική Τουρκία. Το επίμαχο έργο, με την υπογραφή του γνωστού Τούρκου δημοσιογράφου, συγγραφέα και ντοκιμαντερίστα Τζαν Ντουντάρ, έχει τίτλο «Μουσταφά» και κυκλοφόρησε στη μεγάλη οθόνη στις 29 Οκτωβρίου, ανήμερα της 85ης επετείου από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας. Τις πρώτες πέντε ημέρες της προβολής του μισό εκατομμύριο Τούρκοι -μαθητές στην πλειοψηφία τους- πλημμύρισαν τις αίθουσες.

Η ταινία παρουσιάζει τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ ως ένα μελαγχολικό άνδρα, με υπερβολική αδυναμία στο ποτό, τις γυναίκες και το τσιγάρο, ο οποίος ενίοτε αισθανόταν αποκομμένος από το λαό. Αρχίζει με τις προσπάθειες ενός νεαρού αγοριού να εισαχθεί στη στρατιωτική ακαδημία, παρά τις αντιρρήσεις της μητέρας του. Τον περιγράφει ως ένα φιλόδοξο και ατίθασο φοιτητή και μιλάει για το όραμά του να αλλάξει τη χώρα, αλλά και για τη θλίψη που βίωσε στη δύση της ζωής του.

Η αυτοκτονία της ερωμένης του, ο αποτυχημένος γάμος του και οι απόπειρες δολοφονίας εναντίον του τον σημάδεψαν, όπως επίσης και οι περιηγήσεις του σε μία χώρα φτωχή και βασανισμένη. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Κεμάλ περιφέρεται απογοητευμένος στην Αγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, καπνίζει και πίνει μανιωδώς, συχνάζει σε ανιαρά δείπνα «με τους ίδιους και τους ίδιους» και ενίοτε… κλαίει! Η εικόνα του αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το μύθο της προσωπικότητάς του «πατέρα των Τούρκων».

«Ο Ατατούρκ παρουσιάζεται ως ένας μοναχικός και απελπισμένος γυναικάς που πίνει ένα μπουκάλι ρακί την ημέρα και μετανιώνει για τις πράξεις του. Δεν είναι αλήθεια όλα αυτά», αντέδρασε ο Ντενίζ Μπαϊκάλ, ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του κόμματος που ίδρυσε ο Κεμάλ.

Το ντοκιμαντέρ αναζωπύρωσε τα πάθη μεταξύ ισλαμιστών και κεμαλιστών. Οι τελευταίοι έφτασαν μάλιστα στο σημείο να κάνουν λόγο για «δυτική συνωμοσία» αποδυνάμωσης του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους. «Οι ΗΠΑ μεταχειρίστηκαν τους στρατιώτες μας ως κοινούς εγκληματίες στο Ιράκ», γράφει ο αρθρογράφος της εφημερίδας Vatan, Γιγκίτ Μπουλούτ, αναφερόμενος στη σύλληψη των Τούρκων στρατιωτών το 2003. «Το εν λόγω φιλμ είναι μέρος της ίδιας στρατηγικής» προσθέτει, παροτρύνοντας τους αναγνώστες να το μποϊκοτάρουν.

Στο ίδιο μήκος κύματος, δύο επιφανείς γιατροί ανακοίνωσαν χθες ότι θα μηνύσουν το δημιουργό, επειδή στην ταινία του διαφημίζει το κάπνισμα και μάλιστα με τη βοήθεια ενός «εθνικού συμβόλου».

http://www.e-tipos.com/newsitem?id=60031

Συγγραφέας του άρθρου: Νατάσα Παυλόπουλου

—————————————————————————-

The land a dictator turned into a democracy

The Father of All the Turks (who left no legitimate heirs) was born in 1881 in Salonika, then part of the Ottoman Empire, of a mild Albanian father and a forceful Macedonian mother. Mustafa was a rebel from the start. His pious Mohammedan mother urged him to become a holy man, but he became a soldier; at 22, a captain, he rebelled against the Sultan and was nearly executed; at 27, he joined the Young Turks rebellion, then rebelled against the Young Turks. The army, fearful of him, shunted him from post to post, but could neither shake him nor subdue him. At Gallipoli, in 1915, he defeated the British; in the Caucasus, he checked the Russians; in Berlin, 1918, he drunkenly needled the high panjandrum of his allies, Field Marshal von Hindenburg; in Arabia, 1918, he held off T. E. Lawrence’s Bedouin hordes. At 38, he came out of the crash of the Ottoman Empire the only Turkish commander untouched by defeat.

Six Day Marathon. Eight years later, smartly turned out in his favorite civilian attire—the morning coat and striped pants of the Western diplomat—he stood before the Turkish National Assembly (which he created), in the capital at Ankara (which he created), and for six full days told in the Turkish language (which he purified and revised) the full story of what he had done. He began:

«Gentlemen, I landed at Samsun on the 19th of May, 1919. This was the position at the time…»

To his hearers, it was well-remembered history. Turkey in 1919 was crushed, defeated from without, disintegrating within. Gone was the fury and might which, beginning in 1299, had sent Ottoman legions smashing at Vienna’s gates and made Budapest a suburb of Constantinople. Gone was the conquering fervor that created a tri-continental empire the size of the U.S., encompassing what are now 20 modern nations stretching from the Dniester to the Nile, from the Adriatic to the Persian Gulf. In 1919, British warships still rode in the Bosporus and British troops held Constantinople; Italy, France and Greece were secretly dividing up the best of the remainder. The greatest empire between Augustus and Victoria had shrunk to a small, lifeless inland state in the barren interiors of Asia Minor; its Sultan was reduced to the status of a borough president of Constantinople. There was talk of asking Woodrow Wilson to take over the mess as a U.S. mandate.

Mustafa Kemal Pasha returned from his skillful but useless defense of Syria and asked for a job. «Get this man away—anywhere—quickly,» the Sultan cried. The government hoped to save itself by submission to the conqueror; Kemal’s unyielding patriotism endangered these schemes. So Mustafa got magnificent and meaningless titles—Inspector General of the Northern Area and Governor General of the Eastern Provinces—and was put aboard a leaky Black Sea steamer bound for Samsun, in remote Anatolia.

This suited Kemal fine. Arriving in Anatolia, he convoked a congress and proclaimed: «The aim of the movement is to free the Sultan-Caliph from the clutches of the foreign enemy.» Desperately, the Sultan, who did not want to be so freed, wired: «Cease all activity!» Replied Kemal: «I shall stay in Anatolia until the nation wins its independence.» Turkey, or what was left of it, had two governments: Kemal’s and the Sultan’s.

Monday, Oct. 12, 1953

http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,860057-2,00.html

—————————————————————————————-

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΠΟΥΤΑΡΗ ΤΟΥ 2006 ΠΟΥ ΕΠΑΝΕΛΑΒΕ ΤΟ 2009 Ο ΤΡΕΜΟΠΟΥΛΟΣ

«Κατά την περίοδο της «επίθεσης φιλίας» προς την Τουρκία την περίοδο 97-99 πρότεινα να επαναφέρουμε το όνομα της οδού Αποστόλου Παύλου, κάθετης στην οδό Αγίου Δημητρίου, που μέχρι το 1955 ονομαζόταν οδός Κεμάλ Ατατούρκ, όνομα που είχε αποκτήσει επί δημαρχίας Κοσμόπουλου (πατρός) με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, όταν πέθανε ο Κεμάλ Ατατούρκ (1938).»

———————————————————————————————————————-

Δεν είναι γνωστή η ημερομηνία αλλά ακόμη και η χρονολογία γεννήσεώς του. Πολλά λέγονται ακόμη και για την πόλη γέννησής του. Οι Τούρκοι παραδέχονται ότι γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στο σπίτι το οποίο βρίσκεται σήμερα στο προαύλιο του τουρκικού προξενείου. Ο πιο στενός συνεργάτης του Ατατούρκ (αυτός υπέγραψε τη Συνθήκη της Λωζάνης ως υπαρχηγός της τουρκικής αντιπροσωπείας και Υπουργός), στο βιβλίο του « Η ζωή και οι αναμνήσεις μου» αμφισβητεί την οικία που λέγεται ότι γεννήθηκε ο Κεμάλ και δίνει τροφή για διάφορες φήμες και ισχυρισμούς Τούρκων και ξένων για το παρελθόν του Κεμάλ και της οικογενείας του (βουλευτής Χασάν Μεζαρτζή, συγγραφέας Η. C. Αrmstrong στο βιβλίο «Τhe GreatWolf. Τhe Life ofΚemalΑtaturk»). Στις 19-5-1919 φθάνει στη Σαμψούντα της Μαύρης Θάλασσας για να καταστείλει την εξέγερση των Ποντίων. Αντ’ αυτού, με εγκύκλιό του ξεσήκωσε την Ανατολία κατά του Σουλτάνου. Τα μηνύματα και οι ιδέες του είχαν απήχηση. Ο λαός βρέθηκε στο πλευρό του. Έτυχε της υποστήριξης της πλειοψηφίας των βουλευτών εξ ου και δεν εγκρίθηκε η απόταξή του από τις τάξεις του στρατεύματος. Στις 23-4-1920 συνήλθε στην Άγκυρα η Τουρκική Εθνοσυνέλευση (Πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας ήταν η Κων/πολη), η οποία τον εξέλεξε Πρόεδρο και αρχηγό των τουρκικών ενόπλων Δυνάμεων. Με την ιδιότητα του επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων εκστρατεύει κατά των Ελλήνων που είχαν καταλάβει μεγάλος μέρος της Δυτικής σημερινής Τουρκίας.

Αφού απελευθέρωσε τα εδάφη της Τουρκίας από τους Έλληνες, Γάλλους, Ιταλούς και υπέγραψε την συνθήκη της Λωζάνης (Ιούλιο 1923), στις 29-10-1923 ίδρυσε την Τουρκική Δημοκρατία και επικέντρωσε την προσοχή του στις μεταρρυθμίσεις.

Υποστηρικτής του δόγματος «το κράτος οργανώνει την κοινωνία και όχι η κοινωνία το κράτος», ο Κεμάλ έλεγε ότι «οι επαναστάσεις πρέπει να επιβληθούν με αίμα για να επικρατήσουν». Με το «αποφασίζω και διατάζω» επέβαλε τις επαναστατικές για την εποχή μεταρρυθμίσεις του. Η αρχή έγινε με την εκθρόνιση του Σουλτάνου. Στις 3.3.1924 κατάργησε το χαλιφάτο. Στις 25-11-1925 εμφανίζεται με καπέλο καταργώντας το φέσι για τους άνδρες και τον φερετζέ για τις γυναίκες. Στις 1-1-1929 αντικατέστησε το αραβικό αλφάβητο με το λατινικό.Κατάργησε τη θρησκευτική εκπαίδευση, τα ιεροδιδασκαλεία ενώ απαγόρευσε τη λειτουργία θρησκευτικών ταγμάτων (30.11.1925).

Καθιέρωσε το ηλιακό ημερολόγιο σε αντικατάσταση του σεληνιακού καθώς και τα μέτρα και σταθμά του δυτικού κόσμου ( 26-12-1925. Σε αντικατάσταση του οθωμανικού νομικού συστήματος απονομής δικαιοσύνης τέθηκε σε ισχύ ο ελβετικός αστικός κώδικας και ο ιταλικός ποινικός κώδικας. (17-2-1926).

Οι χοτζάδες εξεγέρθηκαν. Η γνωστή εξέγερση του Σεΐχη Σαϊτ βάφτηκε με αίμα. Τον Ιούνιο του 1926 απετράπη απόπειρα δολοφονίας του στη Σμύρνη, το 1927 στη συνοικία Πέραν της Κων/πολης, το 1935 δύο Αρμένιοι και δύο Τούρκοι είχαν έτοιμα σχέδια για δολοφονία του συνόλου σχεδόν της τουρκικής ηγεσίας μεταξύ των οποίων και του Κεμάλ.

Το όνομα Κεμάλ του το έδωσε ο δάσκαλός του στην κατώτερη στρατιωτική σχολή της Θεσσαλονίκης λόγω της ωριμότητάς του (Κεμαλ=Ωριμος). Συνέχισε τις σπουδές του σε διάφορες ανώτερες και ανώτατες στρατιωτικές σχολές. Όταν φοιτούσε στη Σχολή Επιτελών στην Κων/πολη, εντάχθηκε στην οργάνωση ΒΑΤΑΝ (Πατρίδα). Επρόκειτο για μια οργάνωση που στρέφονταν κατά του ισλάμ, της θρησκείας, των τζαμιών, των ιεροδιδασκαλείων. Συνελήφθη και αντί να αποταχθεί, μετατέθηκε με δυσμενή μετάθεση στη Δαμασκό. Με πολλές προσπάθειες πέτυχε νέα μετάθεση στη Θεσσαλονίκη. Εδώ, εντάσσεται στην τεκτονική στοά Βεντάτα. Με τους φίλους και τέκτονες αδελφούς του ιδρύουν την οργάνωση «Ένωση και Πρόοδος», η οποία ήταν γέννημα ιταλικής τεκτονικής στοάς με ιδρυτή τον Εβραίο δικηγόρο Εμμανουήλ Καράσο(Στη στοά αυτή γίνονταν οι μυστικές συναντήσεις των Νεότουρκων ). Η δράση του γίνεται γνωστή στους στρατιωτικούς κύκλους οπότε μετατίθεται σε απομακρυσμένες φρουρές. Παντού έφερε σε πέρας την αποστολή του με τον καλύτερο τρόπο. Οι προαγωγές στο στράτευμα ακολουθούσαν η μια την άλλη. Στην εκστρατεία των συμμάχων στην Καλλίπολη συμμετείχε ως επιτελάρχης. Η επιτυχία στην αναχαίτιση του εχθρού ήταν η αρχή της λαμπρής του καριέρας. Η φήμη του ως άριστου στρατιωτικού πανικόβαλε την Αυλή. Απαγορεύτηκε η αναφορά στο όνομά του στον Τύπο της εποχής.

Ο Ατατούρκ, με τις μεταρρυθμίσεις που αφορούσαν τη θρησκεία, ήταν και παραμένει το κόκκινο πανί για τους ισλαμιστές. Ο πρώην πρωθυπουργός Νετζμετίν Ερμπακαν σε συνέντευξη που παραχώρησε σε περιοδικό του Κουβέιτ είχε δηλώσει ότι ο Κεμάλ ήταν αντιισλαμιστής και τον επέκρινε για την απόφασή του να μετατρέψει την Αγία Σοφία από τζαμί σε μουσείο.

ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

Ανάγκασε τους Τούρκους να πάρουν επίθετα. Μέχρι τότε ως επίθετο είχαν το όνομα του πατέρα τους. Η Εθνοσυνέλευση έδωσε στον ίδιο το επίθετο Ατατούρκ (Πατέρας των Τούρκων). Με απόφασή του ο αραβικές προσευχές μεταφράστηκαν στην τουρκική (22-1-1932), κατάργησε τους τίτλους της Αυλής (αγάς, μπέης…) (26-11-1934), θεσπίζει την ισότητα των δύο φύλων και οι γυναίκες αποκτούν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι (5-12-1934).

Ακόμη μετέφερε την πρωτεύουσα από την Κων/πολη στην Άγκυρα, διέγραψε από το Σύνταγμα κάθε αναφορά στο Ισλάμ, ως εβδομαδιαία αργία καθιερώθηκε η Κυριακή αντί της Παρασκευής. Ήταν λάτρης της ιταλικής όπερας. Αναφορά στην αγάπη του αυτή διαβάζουμε στο βιβλίο του καθηγητή FabioL. Grassiμε τίτλο «Αtaturk, ΙlFondatore della Τurchia Μoderna». Ήθελε να δει τους Τούρκους να ενδιαφέρονται για καλές τέχνες, ζωγραφική, γλυπτική, πολιτισμό. Συχνά έλεγε: Πρέπει να αποδείξουμε ότι είμαστε ικανοί να γίνουμε ενεργά μέλη της κοινωνίας των πολιτισμένων λαών γιατί ο πολιτισμός είναι μια φωτιά τόσο δυνατή, που όποιος την αγνοεί, καίγεται και καταστρέφεται.

Χώρος προσκυνήματος το Μαυσωλείο

Ο χώρος όπου αναπαύεται ο Πατέρας των Τούρκων, ο Κεμάλ , βρίσκεται στην Άγκυρα, στην κορυφή ενός λόφου που δεσπόζει της πόλης. Η ανέγερση του μαυσωλείου άρχισε το 1944 και οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1953. Για κάθε Τούρκο και κυρίως κεμαλιστή, ο χώρος είναι ιερός. Όλα εκεί πάνω στο λόφο είναι μελετημένα μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια και με συμβολισμούς. Το πλακόστρωτο που οδηγεί στο μαυσωλείο έχει ένθεν και ένθεν 24 λιοντάρια σε ζεύγη για να συμβολίζουν την ενότητα και ακεραιότητα, ενώ είναι ξαπλωμένα για να συμβολίζουν την ειρήνη. Ο αρμός μεταξύ των πλακακιών είναι αρκετά φαρδύς για να υποχρεώνει τον επισκέπτη να έχει σκυφτό το κεφάλι και να συντονίζει τον βηματισμό του.

Καλύπτει επιφάνεια 750.000 τ.μ. Εντός του μαυσωλείου υπάρχει ο χώρος όπου οι επίσημοι καταθέτουν στεφάνια. Ο τάφος του βρίσκεται σε βάθος 7 μέτρων κάτω από το σημείο αυτό. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον τουρκικό Τύπο, η ταφή στο χώρο αυτό έγινε σύμφωνα με τις παραδόσεις του Ισλάμ και με χώμα που μεταφέρθηκε από το σπίτι στη Θεσσαλονίκη, από το ηρώο πεσόντων στην Κορέα, από την Κύπρο και από όλους τους νομούς της Τουρκίας.

Ο ιστός της σημαίας που κυματίζει στο μαυσωλείο εστάλη από έναν Τούρκο από τις ΗΠΑ και είναι ύψους 33, 5 μέτρων.

Στο χώρο του μαυσωλείου μπορεί ο επισκέπτης να δει προσωπικά αντικείμενα του Κεμάλ και διάφορα δώρα από επισήμους, τα αυτοκίνητά του και μια βιβλιοθήκη με 32.118 βιβλία σε διάφορες γλώσσες.

Μυστήριο για τις συνθήκες θανάτου του

Όπως υπάρχουν πολλά ερωτηματικά για τον βίο και πολιτεία του, έτσι υπάρχουν και ερωτηματικά για την ώρα, ακόμη και τη μέρα, του θανάτου του. Αλλοι ισχυρίζονται ότι ξεψύχησε στις 2 ή 3 τα μεσάνυχτα αλλά θεωρήθηκε ορθό να ανακοινωθεί ως ώρα θανάτου η 09.05΄ για τις εκδηλώσεις μνήμης που θα ακολουθούσαν. Ο γιατρός Ερεν Ακτσιτσέκ σε μελέτη του για την υγεία, τις ασθένειες και τα αίτια θανάτου του Ατατούρκ αναφέρει ότι η διάγνωση για την πάθηση της κύρωσης του ήπατος έγινε πολύ καθυστερημένα, ενώ οι θεράποντες ιατροί του προσπάθησαν να μην του αποκαλύψουν την αλήθεια, την οποία ο ίδιος αντιλήφθηκε και την εκμυστηρεύτηκε στον Ισμέτ Ινονού. Σε επιστολή του στον Αφετ Ιναν, που τότε σπούδαζε Ιστορία στην Ελβετία και στη συνέχεια ίδρυσε το Ίδρυμα Τουρκικής Γλώσσας και Ιστορίας, έγραφε: Η ασθένειά μου επιδεινώθηκε λόγω λανθασμένης διάγνωσης των γιατρών.

Ο αρθρογράφος της Ζαμάν Τουρκίας Μουσταφά Αρμαγάν διερωτάται για ποιο λόγο δεν υπάρχει ούτε μια φωτογραφία από την κηδεία του Ατατούρκ.
Μάλιστα αμφιβάΛλει κατά πόσον έγινε μια τέτοια τελετή. Το σίγουρο είναι ότι δεν έγινε οποιαδήποτε θρησκευτική τελετή σε τζαμί, καθ’ ότι θα κινδύνευε ο κοσμικός χαρακτήρας του κράτους.

Γνωρίζουμε πάντως ότι με επιμονή της αδελφής του Μακμπουλέ, 10-15 άτομα τέλεσαν ναμάζι μπροστά στη σορό του στη μεγάλη αίθουσα του ανάκτορου Ντολμάμπαχτσε. Ερωτηματικά υπάρχουν και για τη μεταφορά του στον προσωρινό τόπο ταφής του, στο Εθνογραφικό Μουσείο της Άγκυρας.

Τα πρακτικό της μεταφοράς και ταφής του Κεμάλ στον τάφο αυτό το υπογράφουν οι Φεβζί Τσακμάκ (αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων ) και πέντε άλλες προσωπικότητες και φέρει ημερομηνία 31-3-1939. Ημέρα Παρασκευή ώρα 14.00΄. Όλα τα βιβλία αναφέρουν ως ημέρα ταφής την 21-11-1938, Το μέγα ερώτημα:
Πού βρισκόταν η σορός τούς 4 αυτούς μήνες;

Τα αίτια του θανάτου του Ατατούρκ

Αρθρο του Αλί Φουάτ Αταλάι στη Σοστζοϊ .

«ΣΥΜΦΩΝΑμε διδακτορική μελέτη πλοιάρχου του πολεμικού ναυτικού, ο Ατατούρκ πέθανε από λάθος διάγνωση. Κακώς λέγεται ότι η αιτία θανάτου του ήταν η κύρωση ήπατος. Είχε προσβληθεί από ελονοσία και του δόθηκε υπερβολική δόση κινίνης με αποτέλεσμα να προκληθεί ζημιά στο ήπαρ με αποτέλεσμα η ασθένεια να μετεξελιχθεί σε κίρρωση. Θεράπων ιατρός του ήταν ο σεβάσμιος τεκτονικής στοάς ο Μιμ Κεμάλ.

Μόνο όταν επιδεινώθηκε αρκετά η κατάσταση της υγείας του Ατατούρκ κλήθηκε ιατρός από το εξωτερικό, μάλιστα δε αυτό έγινε μετά από επιμονή του Τζελάλ Μπαγιάρ, μετέπειτα προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ο γιατρός αυτός αποκάλυψε τη λάθος διάγνωση η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντικότατη βλάβη στο ήπαρ. Σύμφωνα με οδηγίες των γιατρών ο Κεμάλ έπρεπε να αναπαυθεί για δύο μήνες. Αντί άλλου χώρου, θεωρήθηκε σκόπιμο να μεταφερθεί στη θαλαμηγό Σαβαρόνα, οπότε επιδεινώθηκε η κατάστασή του λόγω της υγρασίας της θάλασσας. Μόνο τις τελευταίες μέρες πριν από τον θάνατό του, μεταφέρθηκε στο ανάκτορο Ντολμάμπαχτσε.

Καλά, πώς διαδόθηκε ότι αιτία θανάτου ήταν η κίρρωση ήπατος;

Η έκθεση για τα αίτια του θανάτου τέθηκε ενώπιον των βουλευτών στη Βουλή. Παρά το ότι είχε απαγορευτεί η λειτουργία τεκτονικών στοών, στην τουρκική Εθνοσυνέλευση υπήρχαν τέκτονες βουλευτές, οι οποίοι πρότειναν όπως προβληθεί η κίρρωση προκειμένου να προστατευτεί η τουρκική νεολαία από το ποτό και τα τσιγάρα. Η πρόταση έγινε αποδεκτή και κατ’ αυτόν τον τρόπο επισημοποιήθηκε.

Όταν πληροφορήθηκα τα παραπάνω, θεώρησα σκόπιμο να μοιραστώ την πληροφορία με τους αναγνώστες μου. Απορώ και εξοργίζομαι όταν σκέπτομαι ότι προσβάλλουμε τον Ηγέτη μας, απλά και μόνο για να παραδειγματίσουμε τα παιδιά μας από κακές συνήθειες. Μήπως η Ε.Ε. που καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να αφαιρέσει από τα σχολικά μας βιβλία τις πληροφορίες για τον Ατατούρκ, θα μας επιτρέψει να κάνουμε τη διόρθωση για τα αίτια θανάτου του»;

————————————————————————————

Οι άγνωστες πλευρές του Κεμάλ

Άρθρο του Μπιρόλ Ερτάν στην Αφρίκα

ΔΕΝ ΑΡΚΕΙσε έναν πεζοπόρο να βλέπει μόνο τον ορίζοντα για να συνεχίσει την πορεία του. Θα πρέπει να βλέπει και πέραν του ορίζοντα Κεμάλ Ατατούρκ. Ο ένδοξος ηγέτης μας Κεμάλ Ατατούρκ είναι ένας από τους ηγέτες στον κόσμο που με τις γνώσεις και λογική του οδήγησε τη χώρα του στο σύγχρονο κόσμο.

Για τον Ατατούρκ έχουν γραφτεί αναρίθμητα βιβλία, άρθρα. Τελευταία διάβασα το βιβλίο του Εργκούν Τζαντάν (2008) με τίτλο: «Οι άγνωστες πλευρές του Ατατούρκ». Όσοι διαβάσουν αυτό το βιβλίο ίσως σχηματίσουν τη γνώμη ότι όλα όσα αναφέρονται είναι συμπτώσεις ή αποκυήματα της φαντασίας. Το βιβλίο έχει χρήσιμες πληροφορίες. Ας δούμε μερικές:

«Όταν ο Ατατούρκ και οι συμπολεμιστές του επέστρεφαν από μάχη στην Τρίπολη της Λιβύης, ένας βεδουίνος θέλησε να τους πει την τύχη τους. Ρίχνοντας μια ματιά στην παλάμη του Ατατούρκ του είπε ότι θα γίνει βασιλιάς και θα βασιλεύσει για 15 χρόνια.

Ο Ατατούρκ έγινε Πρόεδρος της Δημοκρατίας το 1923 και πέθανε το 1938.

Το 1929 ένας Ινδός Μαχαραγιάς επισκέφθηκε τον Ατατούρκ και του δώρισε ένα μεταξωτό χαλί στο οποίο υπήρχε παράσταση ρολογιού που έδειχνε την ώρα 09.07΄. Ο Ατατούρκ πέθανε στις 09.05΄ Ο Κεμάλ βρέθηκε αντιμέτωπος με πάρα πολλούς κινδύνους, δεν δίσταζε να ανάβει το τσιγάρο του παρά τα καταιγιστικά πυρά του εχθρού, ενώ πολλές φορές -ως εκ θαύματος- γλύτωσε τη ζωή του. Έτσι του δόθηκε το παρατσούκλι του «Μάγου Κεμάλ».Τα γεγονότα αυτά αναφέρονται στη βιογραφία του Ατατούρκ από τον Αρμστρογκ.

Στη μάχη των Δαρδανελίων θραύσμα βόμβας τον έπληξε στο στήθος αλλά διασώθηκε, επειδή στο σημείο εκείνο είχε το ρολόι με την αλυσίδα. Με τον Μεχμέτ Ρεσάτ επρόκειτο να επιβιβαστεί σε στρατιωτικό αεροσκάφος για μια άσκηση στη Γερμανία. Κάτι τον έσπρωξε και αρνήθηκε να επιβιβαστεί. Το αεροσκάφος έπεσε και συνετρίβη.

Οι αριθμοί 9 και 19 διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη ζωή του Κεμάλ. Γεννήθηκε 19 χρόνια προτού τελειώσει ο 19ος αιώνας. Η χρονολογία γέννησής του είναι η 1881, δηλαδή άθροισμα δύο 9. Λέγεται ότι γεννήθηκε στις 19 Μαΐου. Στις 19 Μαΐου 1915 προήχθη σε συνταγματάρχη. Έφθασε στη Σαμψούντα στις 19 Μαΐου 1919 συνοδευόμενος από 19 άνδρες. Στις 19 Σεπτεμβρίου 1921 του απονεμήθηκε ο τίτλος του Γαζή (τραυματισθείς στον πόλεμο), στις 9 Αυγούστου 1923, ίδρυσε το Ρεπουπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, στις 9 Οκτωβρίου με πρότασή του η Άγκυρα γίνεται πρωτεύουσα της Τουρκίας. Η χρονολογία θανάτου του (1938) είναι 19+ 38:2=19 Η κηδεία του τελέστηκε στις 19 Νοεμβρίου. Το όνομά του αποτελείται από 19 γράμματα (Μustafa Κemal Αtaturk).

Όλα αυτά μπορεί να είναι συμπτώσεις. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν είναι σύμπτωση η προσφορά του Ατατούρκ στο τουρκικό έθνος.

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

————————————————————————————————————————————————

Το μυστικό του Μνημείου στην Πλατεία Ταξίμ

29/10/2010

«Εκατομμύρια άνθρωποι περνούν καθημερινά από την Πλατεία του Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη. Κοιτάζουν το επιβλητικό Μνημείο που δεσπόζει στην Πλατεία και αναρωτιούνται ποια είναι τα πρόσωπα που βλέπουν. Αναγνωρίζουν τον Κεμάλ, τον Ινονού και τον Στρατάρχη Φεβζί Τσακμάκ, αλλά δεν βρίσκουν κανένα στοιχείο για τους άλλους δυο Στρατηγούς.

Οι Εγκυκλοπαίδειες αναφέρουν ότι το μνημείο κατασκευάστηκε από τον Ιταλό γλύπτη Pietro Canonica και τοποθετήθηκε στην Πλατεία το 1928. Ο καλλιτέχνης εργάστηκε επί δυο χρόνια για να φτιάξει το έργο , για την κατασκευή του οποίου  χρησιμοποίησε  μπρούντζο και πέτρα.

Το τουρκικό περιοδικό Populer Tarih αποκάλυψε το 2002 την ταυτότητα των δυο άλλων Στρατηγών. Πρόκειται για τους Ρώσους αξιωματικούς Kliment Vefremovic Vorosilov και Mihail Vesilyevic Frunze.

Και οι δυο Ρώσοι αξιωματικοί προσέφεραν τη βοήθεια τους με εντολή του Λένιν στον Κεμάλ, στον εθνικοαπελευθερωτικό του αγώνα.  Επισκέφθηκαν το μέτωπο του Σαγγαρίου και βοήθησαν με την τεχνογνωσία τους, τον νεοσύστατο στρατό του Κεμάλ.

Για να τιμήσει τη μνήμη τους ο Ατατούρκ έφτιαξε αυτό το μνημείο. Οι απόγονοι του, όμως, κρύβουν την ταυτότητα των δυο Στρατηγών για να μην κατηγορηθούν , ως φαίνεται για προπαγανδιστές του Κομμουνισμού….»

http://www.elzoni.gr/html/ent/287/ent.3287.asp

————————————————————————————————————–

Kυριακή, 6 Φεβρουαρίου 2011

«KİMLİK MESELESİ» ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

του Νίκου Χειλαδάκη
Δημοσιογράφου – Συγγραφέα – Τουρκολόγου

Η σημερινή Τουρκία, αυτοπροσδιορίζεται επίσημα σαν μια ισλαμική, σουνιτικού δόγματος τουρκική χώρα. Και όμως, η ταυτότητα αυτής της χώρας και ως προς το θρήσκευμα, αλλά και ως προς τον εθνικό προσδιορισμό,  φαίνεται πως είναι μια  πολύ μπερδεμένη υπόθεση. Άλλωστε αυτό γίνεται αντιληπτό σε κάθε έμπειρο παρατηρητή, όταν επισκέπτεται και γυρίζει στις πόλεις και τα χωριά της Μικράς Ασίας και της ανατολικής Θράκης. Ένα αδιόρατο ελληνοχριστιανικό υπόβαθρο, ακόμα και σήμερα, μετά από πολλές δεκαετίες από την ανταλλαγή των πληθυσμών, εμφανίζεται με απροσδόκητο τρόπο σε  πολλές περιοχές  και σε πολλές περιπτώσεις είναι φανερό και εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους.  Αλλά και σε σφαιρικό επίπεδο, τα τελευταία χρόνια μια έκδηλη κρίση ταυτότητας έχει αρχίσει να εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, όπως θα δούμε σε αυτό το άρθρο, ανατρέποντας πολλά σταθερά δεδομένα από την ίδρυση της σύγχρονης τουρκικής δημοκρατίας, με άγνωστες προ το παρόν συνέπειες σε όλη την ευρύτερη περιοχή.

Χαρακτηριστικό είναι το τηλεοπτικό πεδίο όπου εκφράζεται με εμφανή τρόπο η εξέλιξη αυτή, καθώς και η αφύπνιση πολλών μειονοτικών ομάδων που ζητάνε όλο και πιο έντονα την πολιτιστική τους τουλάχιστον διαφοροποίηση και επίσημη αναγνώριση. Έτσι τα τελευταία χρόνια έχουν ξεφυτρώσει περί τα πέντε δορυφορικά κανάλια από τον τουρκικό Πόντο, που δεν χάνουν την ευκαιρία να τονίζουν συνεχώς την ιδιαίτερη πολιτιστική ταυτότητα της περιοχής. Τηλεοπτικά κανάλια των Αλεβιτών που παρουσιάζουν την ιδιαιτερότητα της μεγάλης αυτής θρησκευτικής μειονότητας και μάλιστα φτάνουν και στο σημείο να προβάλλουν θρησκευτικές τελετές των Αλεβιτών, που δεν έχουν καμία σχέση με το επίσημο Ισλάμ. Κανάλια της περιοχής του Αιγαίου, της νοτιοανατολικής Τουρκίας, που αναδεικνύουν τις ιδιαιτερότητες της περιοχής τους, αλλά και φονταμενταλιστικά φιλοαραβικά ισλαμικά κανάλια, διαγράφουν ένα πολύπλοκο τηλεοπτικό τοπίο. Βέβαια θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι όλο αυτό περίγραμμα είναι δείγμα πλουραλισμού, αλλά για όσους γνωρίζουν τα τουρκικά πράγματα πολύ απέχει από την πραγματικότητα ένας τέτοιος ισχυρισμός καθώς το καθεστώς που «σκιάζει» και ελέγχει αυστηρά τα πάντα, δεν διστάζει να προχωρεί ακόμα και με συχνό κλείσιμο διαφόρων τηλεοπτικών σταθμών για προσβολή της τουρκικότητας.

Σύμφωνα με τον γνωστό Άγγλο ιστορικό – τουρκολόγο, Bernard Lewis, έναν από τους μεγαλύτερους ερευνητές της Μέσης Ανατολής, «Οι Τουρκόφωνοι , όταν ήρθαν από την ανατολή στην Μικρά Ασία τον 11ο αιώνα μ.Χ. συνάντησαν έναν εγχώριο πληθυσμό με προϊστορία 2.000 χρόνων. Αυτός ο εγχώριος πληθυσμός, ελληνόφωνος, ελληνοπρεπής και χριστιανικός ορθόδοξος στην μεγάλη του πλειοψηφία, ούτε εξολοθρεύτηκε, αλλά ούτε και εξαφανίστηκε». Άρα το ερώτημα που τίθεται για άλλη μια φορά, είναι τι απέγινε αυτός ο πληθυσμός με πολιτιστικό επίπεδο σίγουρα πολύ ανώτερο των τουρκόφωνων νομάδων.   Η πρώτη και πιο λογική απάντηση  που μπορεί να δώσει κανείς σε αυτό το ερώτημα, είναι ότι αφού δεν εξαφανίστηκε, άλλωστε κάτι τέτοιο ήταν πολύ δύσκολο, αλλαξοπίστησε και σταδιακά εντάχτηκε σε αυτό που λέμε σήμερα Τουρκία.

Σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα  ιστορικά στοιχεία, οι  λαοί της Ανατολίας, (Μικράς Ασίας), είχαν   δικούς τους γνήσιους πολιτισμούς και γλώσσες, ενώ το κυρίαρχο στοιχείο ήταν η ελληνική πολιτιστική ταυτότητα . Μέχρι το 300 μ.Χ. υπήρχαν ακόμα πληθυσμοί που μιλούσαν   εκτός από τα ελληνικά, φρυγικά, έως το 400 μ.Χ. καππαδοκικά και γοτθικά-γαλατικά και έως το 500 μ.Χ. νέο-φρυγικά . Οι γλώσσες αυτές όμως επειδή δεν ήταν γραπτές σταδιακά εξαφανίστηκαν. Σήμερα οι γλωσσολόγοι  συναντάνε ακόμα σε διαλέκτους που ομιλούντο έως πρόσφατα στην Ανατολία, λέξεις και επιδράσεις απ’ αυτές τις γλώσσες. Παράλληλα τα ελληνικά, που ήταν, όπως αναφέραμε, η κυρίαρχη μορφή γλωσσικής επικοινωνίας σε όλη την Ανατολία, έστω και σε μορφή διαλέκτων, όπως τα ποντιακά, επέζησαν μέχρι σήμερα.

Αυτά τα  ίχνη των εξαφανισμένων γλωσσών μαρτυρούν μια  πολιτισμική κληρονομιά  η οποία σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με την τουρκομογγολική ταυτότητα. Η  κληρονομιά αυτή έχει διατηρήσει την ύπαρξή της εδώ και χιλιάδες χρόνια από γενιά σε γενιά.  Αυτήν όμως την μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά, σήμερα, η σύγχρονη Τουρκία, όχι μόνο την έχει αρνηθεί, αλλά προχώρησε σε μια καταπληκτική διαστρέβλωση κάθε έννοιας της ιστορικής ταυτότητας της Μικράς Ασίας. Ο αυτουργός αυτής της  διαδικασίας αλλαγών όλων των ιστορικών δεδομένων, η αναγνώριση των οποίων θα έχει καταλυτικές συνέπειες γι’ αυτό που αποκαλούμε σήμερα Τουρκική Δημοκρατία, είναι ο ίδιος ο ιδρυτής της Τουρκικής Δημοκρατίας, ο δημιουργός της τουρκικής εθνικής συνείδησης, ο Μουσταφά Κεμάλ, αγνώστου καταγωγής, αφού πολλοί έχουν υποστηρίξει ότι ήταν Ντονμές, δηλαδή εξισλαμισμένος Εβραίος της περιοχής της Θεσσαλονίκης.

Ο ΚΕΜΑΛ

Το 1925 κατόπιν εντολής του Κεμάλ ένας μελετητής  των ιστορικών ανησυχιών του, συνέταξε ένα  κατάλογο των βασικών ιστορικών ερωτημάτων που απασχολούσαν εκείνη την περίοδο τον Τούρκο  ηγέτη. Τα ερωτήματα αυτά, ( και συνάμα αρχή των ιστορικών του θέσεων), στα οποία θα απαντούσε με τον δικό της τρόπο η κεμαλική ιστορία αγνοώντας όλη την ιστορική πραγματικότητα της περιοχής, ήταν τα εξής: α) Ποιοι ήταν οι παλαιότεροι αυτόχθονες κάτοικοι της σημερινής Τουρκίας; β) Πως και από ποιους δημιουργήθηκε ο πρώτος πολιτισμός στην Τουρκία;  γ) Ποια είναι η θέση της Τουρκίας στην παγκόσμια ιστορία και στον παγκόσμιο πολιτισμό; δ) Η ίδρυση κράτους στην Ανατολία από μια τουρκική φυλή, (τους Οθωμανούς και όχι τους Σελτζούκους ), αποτελεί ένα ιστορικό μύθο. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να βρεθεί μια άλλη ερμηνεία για στον σχηματισμό τους κράτους αυτού. Ποια είναι η σωστή ερμηνεία;  ε) Ποια είναι η αληθινή ταυτότητα της ισλαμικής θεωρίας και ποιος ήταν ο ρόλος των Τούρκων σε αυτή; Πάνω λοιπόν σε αυτά τα πέντε βασικά ερωτήματα κινήθηκε έκτοτε όλη η καινούργια κεμαλική «κοσμοϊστορική» θεωρία.

Το 1928 ο Κεμάλ κάλεσε τους   ιστορικούς του να εδραιώσουν την θεωρία περί της προελεύσεως των Τούρκων και της συνέχειας της παρουσίας του τουρκικού έθνους στην Μικρά Ασία από αρχαιοτάτων χρόνων. Επιδίωξη του ήταν  να δώσει ιστορικό χαρακτήρα στην εθνική συνείδηση, που μόλις είχε δημιουργήσει, σαν το βασικό θεμέλιο της νέας Τουρκικής Δημοκρατίας, ένα πολύμορφο και με αδύναμη συνοχή καινούργιο κράτος. Κατ’ αρχή, από τους εντεταλμένους ιστορικούς του Κεμάλ, γεννήθηκε η «Χιττική θεωρία», δηλαδή η θεωρία που υποστήριζε ότι οι Χιττίτες ήταν οι πρώτοι πρόγονοι των Τούρκων. Έτσι δόθηκε αμέσως  κυριαρχικό δικαίωμα στους Τούρκους σε όλη την Μικρά Ασία, από αρχαιοτάτων χρόνων. Αυτή την θεωρία ανέλαβε να αναπτύξει και να διευρύνει η ιδρυθείσα  το 1931, από τον Κεμάλ, «Τουρκική Ιστορική Εταιρία», (Türk Tarihi Korumu), η οποία  το 1932 συγκάλεσε το πρώτο ιστορικό συνέδριο της Νέας Τουρκίας. Ο πρόεδρος του συνεδρίου αυτού, Τούρκος καθηγητής ιστορίας, Μεχμέτ Φουάτ Κιοπρουλού, της γνωστής μεγάλης οικογένειας των Κιοπρουλού,  που έχει δώσει μια σειρά από βεζίρηδες στη Οθωμανική αυτοκρατορία, αλλά που η καταγωγή της δεν είναι τουρκική, (αλβανικής καταγωγής), επέκρινε με δριμύτητα τους δυτικούς που θεωρούσαν τους Τούρκους σαν βαρβάρους, μια αντίληψη, που όπως ανέφερε, έχει δημιουργηθεί στην Δύση μετά την πρώτη επαφή των δυτικών με τους Τούρκους δια των σταυροφοριών.

Η καινούργια ιστορική θέση που αναπτύχθηκε σε αυτό το συνέδριο, υποστήριζε ότι, «Οι Τούρκοι δεν είναι κάποια φυλή που έχει λιγότερη ιστορική άξια από άλλες αρχαίες φυλές, αλλά είναι μια φυλή που ανήκει στους Αρίους λαούς της Μικράς Ασίας». Μάλιστα επικαλέστηκαν τότε την μαρτυρία κάποιου Σταυροφόρου της πρώτης σταυροφορίας, ενός  ανώνυμου Νορμανδού συγγραφέα, ο οποίος ανέφερε για τους μουσουλμάνους της Μικράς Ασίας ότι, «θα ήσαν η τελειότερη των φυλών αν μόνο ήσαν χριστιανοί». Στο ίδιο συνέδριο υποστηρίχθηκε η θεωρία ότι οι Τούρκοι ήταν κατ’ ευθεία απόγονοι των αρχαίων Τρώων, γι’ αυτό και ο Μωάμεθ ο Πορθητής, (μια προσφιλής θεωρία του Μωάμεθ, «Φατίχ», ήταν να υποστηρίζει ότι συγγενεύει με τους Τρώες),  μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης, όταν είχε αλληλογραφία με την Ρώμη, είχε υποστηρίξει ότι οι Τούρκοι είναι συγγενείς με τους Ρωμαίους, καθώς από τους Τρώες που είχαν φύγει μετά την καταστροφή της Τροίας ιδρύθηκε το Λάτιο και η μετέπειτα Ρώμη, ενώ το σύμβολο της λύκαινας που ανατρέφει τους δυο ιδρυτές της Ρώμης, είναι ένα καθαρά τουρκικό εθνικό σύμβολο.

Οι βασικές θέσεις του σημαντικού αυτού ιστορικού συνεδρίου, όπως είχαν τότε δημοσιευτεί  στην Τουρκία και οι οποίες έγιναν οι βάσεις της ιστορίας όπως διδάσκεται σήμερα  σε όλη την χώρα ήταν οι εξής: α) Η ιστορία του τουρκικού έθνους όπως ήταν μέχρι σήμερα γνωστή, δεν περιορίζεται μόνο στην οθωμανική ιστορία. Η τουρκική ιστορία είναι πολύ παλαιότερη. Το έθνος που διέδωσε τον πολιτισμό σε όλα τα άλλα έθνη, είναι το τουρκικό. β) Η τουρκική φυλή δεν είναι κίτρινη, (σήμερα βεβαία έχουν αναπτυχτεί και οι απόψεις πολλών εθνικιστικών κέντρων που υποστηρίζουν την άμεση συγγένεια των Τούρκων με την κεντρική Ασία, δηλαδή με τον τουρκομογγολικό κόσμο φτάνοντας στο σημείο να διεκδικήσουν τους Ουϊγούρους της Κίνας που ανήκουν στην κίτρινη φυλή). Οι Τούρκοι είναι λευκοί και βραχυκέφαλοι. «Εμείς που σήμερα διαφεντεύουμε την  πατρίδα μας, είμαστε απόγονοι εκείνων που ίδρυσαν τον παλαιότερο πολιτισμό και οι οποίοι έφεραν το ίδιο όνομα με εμάς». γ) Οι Τούρκοι που μετέφεραν τον πολιτισμό στα μέρη όπου εγκαθίσταντο και οι οποίοι υπήρξαν οι πρώτοι θεμελιωτές του πολιτισμού στο Ιράκ, την Ανατολία, την Αίγυπτο και το Αιγαίο, κατάγονται και από την Κεντρική Ασία. «Εμείς οι σημερινοί Τούρκοι είμαστε απόγονοι Κεντροασιατών», (για να μην ξεχνάμε και τις παντουρκικές θεωρίες).

Ο ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ

Όλα αυτά όμως τα «ιστορικά  ευρήματα», ανατράπηκαν τα τελευταία χρόνια από τους ίδιους τους Τούρκους με  πραγματικά εκπληκτικό τρόπο.

Στις 8 και 9 Δεκεμβρίου του 2005, ο γνωστός Τούρκος αρθογράφος της τουρκικής εφημερίδας Μιλιέτ, Χασάν Πουλούρ, έγραψε δυο άρθρα με τον πολύ χαρακτηριστικό τίτλο : «Türk kimdir ?» δηλαδή «Ποιος είναι Τούρκος;». Τα εκπληκτικά αυτά άρθρα για πρώτη ίσως φορά στην μεγαλύτερη σε κυκλοφορία τουρκική εφημερίδα, έθεταν το ερώτημα αν είναι σωστό το περίφημο σλόγκαν του Κεμάλ Ατατούρκ, «Ne mutlu Türküm diyene»,  δηλαδή, «Τι ευτυχής να λέω πως είμαι Τούρκος» και το οποίο είναι το θεμέλιο της σημερινής τουρκικής εθνικής ταυτότητας. Ο Τούρκος αρθογράφος περίγραψε με πρωτοφανή ειλικρίνεια την δική του περίπτωση. Ανέφερε πως η μητέρα του ήταν από την πάλαι  ποτέ ενωμένη Γιουγκοσλαβία και συγκεκριμένα από τα Σκόπια, ενώ ο πατέρας του είχε γεννηθεί στην Βουλγαρία. Μάλιστα θυμόνταν τα παιδικά του χρόνια, τότε που συζητούμε με την γιαγιά του και την ρωτούσε αν ήταν «Αρναούτισα», (δηλαδή αλβανικής καταγωγής) και το κυριότερο, αν ήταν μουσουλμάνα.  Και οι αναμνήσεις του συνεχίζονταν με την παραδοχή της γιαγιάς του πως δεν ήταν ούτε Τουρκάλα, ούτε μουσουλμανικής καταγωγής, αλλά με τις αναστατώσεις των Βαλκανίων του περασμένο αιώνα αυτή και οι δικοί της  έγιναν…Τούρκοι. Η γιαγιά του Χασάν Πουλούρ αρνούνταν πεισματικά να του πει ποια ήταν η προμουσουλμανική της καταγωγή. Φυσικό ήταν ο Χασάν Πουλούρ μετά από τόσα χρόνια να αναρωτιέται τι είναι ο ίδιος και αν είναι πράγματι Τούρκος, σύμφωνα με τις γνωστές καθεστωτικές απόψεις.

Εδώ, παίρνοντας αφορμή την περίπτωση του Πουλούρ, θα πρέπει να τονίσουμε ότι όλη   η διαδικασία της ιστορικής μεταστροφής του θρησκευτικού χαρακτήρα των Βαλκανίων και της Μικράς Ασίας, επειδή από την αρχική της δομή ήταν ατελής και συνάμα συχνά μόνο επιφανειακή, παρέμεινε μια σημαντική ιδιαιτερότητα που χαρακτήρισε το τουρκικό Ισλάμ, για να φτάσει στον εικοστό αιώνα και στα χρόνια μας, σαν ένα μεγάλο αλλά και φυλετικό-θρησκευτικό πρόβλημα της ίδιας της  εθνικής  ταυτότητας αυτού που καλούμε σήμερα τουρκικού λαού. Εδώ, σε αυτό το σημαντικό σημείο, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η χαμένη θρησκευτικότητα της Μικράς Ασίας και το τίμημα της θρησκευτικής αποστασίας, πήραν την εκδίκηση τους, με το σημερινό πνευματικό αλλά και πραγματικό χάος της γειτονικής χώρας, που καλύπτεται επιδέξια χάρις  ενός απολυταρχικού  στρατοκρατικού μανδύα.

Πράγματι τα τελευταία χρόνια  η αμφισβήτηση όλης αυτής της καθεστωτικής αντίληψης για την ταυτότητα του σημερνού Τούρκου έχει αρχίσει και παίρνει καταπληκτικές διαστάσεις, κάτι που σε άλλες δεκαετίες θα φαίνονταν εξωπραγματικό και το κυριότερο, εκδηλώνεται πλέον ανοιχτά σε όλα τα ΜΜΕ, όπως τύπος, τηλεόραση, στα πανεπιστήμια και σε σχετικά βιβλία.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ

Στις 18 Σεπτεμβρίου του 2004, το μεγαλύτερο ειδησεογραφικό τουρκικό κανάλι, το NTV σε μια πολιτιστική εκπομπή, έθιξε για πρώτη φορά με τόσο ανοιχτό τρόπο το ιστορικό ερώτημα, πότε ήρθαν οι Τούρκοι στην Ανατολία; Βέβαια το τουρκικό κανάλι δεν τόλμησε να αμφισβητήσει επίσημα τις κεμαλικές θεωρίες περί υπάρξεως των Τούρκων στην Μικρά Ασία από το… 2000 π. Χ, αλλά έθεσε πολλά ερωτήματα, όπως αυτά διατυπώνονται, (έτσι ανέφεραν στην εκπομπή), από την Ρωσική Ακαδημία και  την «Τουρκική Ένωση Αρχαιολόγων» που αμφισβητούσαν την ιστορική παρουσία των Τούρκων στην περιοχή από μια τόσο αρχαία εποχή.

Τον επόμενο χρόνο άρχισε μια νέα συζήτηση με αφορμή την δράση των διαφόρων προτεσταντικών αμερικανικών αποστολών στην Τουρκία και τον προσηλυτισμό, που με μεγάλη επιτυχία σε πολλές περιπτώσεις, έκαναν στον τοπικό πληθυσμό. Τα τουρκικά ΜΜΕ έγραφαν τότε ότι οι περισσότεροι που προσηλυτίζονταν δεν έκαναν τίποτα άλλο παρά να επιστρέψουν στην πατρογονική τους θρησκεία, (τουρκική επιθεώρηση «Ακτουέλ», Φεβρουάριος του 2003). Το γεγονός αυτό προκάλεσε την ανησυχία πολλών παραγόντων του τουρκικού καθεστώτος, αναγκάζοντας τον ίδιο τον τότε υπουργό Εσωτερικών, Αμπντούλκαντίρ Ακσού, να βγει και να δηλώσει δημόσια, (τουρκική εφημερίδα Σαμπάχ, 22 Μαρτίου του 2003), ότι στα τελευταία εφτά χρόνια μόνο 344 άτομα άλλαξαν την θρησκεία τους και από μουσουλμάνοι έγιναν χριστιανοί. Αυτό όμως ήταν η αρχή μιας μεγάλης συζήτησης γύρω από την εθνική και την θρησκευτική ταυτότητα που άνοιξε από τότε και μέχρι σήμερα συνεχίζεται με πολλά ενδιαφέροντα επεισόδια.

Η συζήτηση αυτή συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια και στις 7 Δεκεμβρίου του 2005, η τουρκική εφημερίδα Ραντικάλ με ένα πρωτοσέλιδο άρθρο της φανέρωνε την έκταση που είχε πάρει το θέμα, αλλά και την αγωνία κάποιων καθεστωτικών παραγόντων που έβλεπαν να κλονίζεται όλο το οικοδόμημα της εθνικής τουρκικής ταυτότητας, που είχε οικοδομήσει με ομολογουμένως σκληρό τρόπο ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Το δημοσίευμα είχε τον χαρακτηριστικό τίτλο, «Türkiye kimlik sorununu çözebilir mi?», δηλαδή, « Μπορεί να επιλυθεί το πρόβλημα της τουρκικής ταυτότητας;». Το αποκαλυπτικό αυτό άρθρο αναφέρονταν και αυτό στην κεμαλική άποψη για την εντοπιότητα των Τούρκων, η οποία όμως έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με τα αισθήματα αμφισβήτησης αλλά και ανασφάλειας των σημερινών κατοίκων της Τουρκίας. Την επόμενη μέρα ακριβώς, στην εφημερίδα Μιλιέτ ο πασίγνωστος Τούρκος δημοσιογράφος, Ταχά Ακγιόλ, γράφει ένα πολύ σημαντικό άρθρο με τον τίτλο, «Kimlik tartışması», δηλαδή « Η  διένεξη για την Ταυτότητα». Ο Τούρκος αρθογράφος ανάφερε ότι το 1931 ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας, Κεμάλ Ατατούρκ, είχε  δώσει την εντολή  να συνταχτεί κατά κάποιο τρόπο ένα πόνημα, που θα ξεκαθάριζε τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την σύνθεση της σημερινής τουρκικής ταυτότητας. Σήμερα, ομολόγησε ο Ακγιόλ, μετά από τόσα χρόνια, η αναφορά αυτή είχε αρχίσει να αμφισβητείται και μάλιστα οι επιπτώσεις από μια τέτοια αμφισβήτηση έχουν και… οικονομικές διαστάσεις.  Ο Ταχά Ακγιόλ έκανε μια περιληπτική ιστορική αναδρομή και αναφέρθηκε στην διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το αποτέλεσμα αυτής της κατάρρευσης, όπως παραδέχτηκε, ήταν να σωρευτούν αρκετά ετερόκλητα στοιχεία που αποτελούν σήμερα τον κύριο κορμό της τουρκικής δημοκρατίας και έτσι δικαιολογούνται κάποιες «διαφοροποιήσεις», Αλλά το πιο σημαντικό σε αυτό το άρθρο ήταν πως για πρώτη φορά επισημαίνονταν ξεκάθαρα  οι κίνδυνοι από την συνέχιση μιας τέτοιας συζήτησης. Ο Τούρκος δημοσιογράφος της Μιλιέτ, τόνισε πως μεγάλοι πολιτικοί όπως οι Ντεμιρέλ, Οζάλ και ο σημερινός Ντενίζ Μπαϊκάλ, είχαν επισημαίνει στο παρελθόν αλλά ακόμα και σήμερα, τον μεγάλο, ίσως και θανάσιμο κίνδυνο, που διατρέχει η ίδια η ύπαρξη της Τουρκίας και η συνοχή του τουρκικού κράτους, από την αναμόχλευση τέτοιων θεμάτων, τα οποία ούτως η άλλως σε παλαιότερες εποχές αποτελούσαν ταμπού για το τουρκικό καθεστώς.  Ο Ταχά Ακγιόλ κατέληγε πως θα πρέπει να τονίζονταν όχι οι διασπαστικές τάσεις, αλλά οι ενοποιητικοί παράγοντες που συνθέτουν την χώρα.

Το θέμα όμως είχε πάρει τέτοιες διαστάσεις που για πρώτη φορά στην σύγχρονη τουρκική ιστορία απασχόλησε και το Εθνικό Συμβούλιο που συνεδρίασε στις 28 Δεκεμβρίου του 2005. Σε αυτό το Εθνικό Συμβούλιο, (στο οποίο όπως είναι γνωστό συμμετέχει όλη η τουρκική στρατιωτική ιεραρχία),  παρουσιάστηκε μια έκθεση από τον Τούρκο πρωθυπουργό Ταΐπ Ερντογάν, με τον τίτλο, «Ταυτότητα».  Στην έκθεση αυτή  αναφέρονταν οι κίνδυνοι που είχαν προκύψει τον τελευταίο καιρό από το άνοιγμα αυτής της συζήτησης.  Στην αναφορά-έκθεση αυτή δίνονταν το παράδειγμα αρκετών ευρωπαϊκών χωρών όπου συμβιώνουν διαφορετικές εθνότητες χωρίς να υπάρχει πρόβλημα στην συνοχή του κράτους. Στη τουρκική περίπτωση όμως υπάρχει, (όπως τονίστηκε στο Εθνικό Συμβούλιο ), το «αγκάθι» της «κουρδικής τρομοκρατίας», (έτσι χαρακτηρίζεται το κουρδικό κίνημα του ΡΡΚ) και για τον λόγο αυτό τέτοιες διενέξεις δημιουργούν άμεσο κίνδυνο για την συνοχή της Τουρκίας. Για τον λόγω αυτό επισημάνθηκε, (δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας Χουριέτ, στις 29 Δεκεμβρίου 2005) η μεγάλη ανησυχία του καθεστώτος και της κυβέρνησης για τις τυχόν αποσταθεροποιητικές τάσεις που θα μπορούσε να προκαλέσει αυτό το θέμα, Την επόμενη μέρα, δηλαδή τις 30 Δεκεμβρίου, στην ιδία τουρκική εφημερίδα επισημάνθηκε η ανάγκη επαναπροσδιορισμού της τουρκικής εθνικής ταυτότητας και της άμεσης σχέσης της με την θρησκευτική και γλωσσική ταυτότητα του σημερινού κατοίκου της Τουρκίας.

Το θέμα αφού ξεχάστηκε για μετρικούς μήνες επανήλθε  με πολύ εντυπωσιακό τρόπο τον επόμενο χρόνο. Συγκεκριμένα στις 27 Νοεμβρίου του 2006, μια Τουρκάλα καθηγήτρια της ιστορίας, η Νεσέ Οκτέμ, σε μια συνέντευξη της στην εφημερίδα Ραντικάλ με τίτλο, «Osmanlı Müslüman olmuş Bizans’ tır», δηλαδή, «Οι Οθωμανοί που εξισλαμίστηκαν ήταν Βυζαντινοί, (Ρωμιοί)», έθιγε κατ’ ευθεία το ζήτημα της καταγωγής των σημερινών Τούρκων. Η συνέντευξη αυτή που ούτε λίγο ούτε πολύ παραδέχονταν πως οι σημερινοί Τούρκοι είναι απόγονοι Ρωμιών-Βυζαντινών, προκάλεσε μεγάλη «τρικυμία» στα τουρκικά ΜΜΕ και όχι μόνο. Η Νεσέ Οκτέμ αναρωτιόνταν τι απέγιναν τα εκατομμύρια των Ρωμιών και Αρμενίων που ζούσανε επί αιώνες στην Μικρά Ασία πριν από την έλευση των Σελτζούκων και Οθωμανών. Και συνέχισε με άκρως αποκαλυπτικό τρόπο να εκθέτει τις απόψεις της, λέγοντας ότι το λιγότερο πέντε εκατομμύρια Ρωμιοί και Αρμένιοι υπήρχαν στην Μικρά Ασία οι οποίοι δεν ήταν δυνατόν να εξαφανιστούν. Μάλιστα έφτανε στο σημείο να ισχυριστεί πως ο πρόγονος της δεν ήταν ο Αττίλας, αλλά ο… Θαλής ο Μιλήσιος και ότι η καταγωγή της είναι από τους αρχαίους Έλληνες κατοίκους της Μικράς Ασίας. Η Τουρκάλα καθηγήτρια τάχτηκε και υπέρ της επαναλειτουργίας της θεολογικής Σχολής της Χάλκης, λέγοντας πως δεν νοείται μια δημοκρατία που δεν επιτρέπει τις θρησκευτικές μειονότητες να ασκούν ελεύθερα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα.

Το θέμα όπως αναφέραμε προκάλεσε θύελλα συζητήσεων και στις 10 Φεβρουαρίου η ίδια τουρκική εφημερίδα, η Ραντικάλ, που είχε φιλοξενήσει την συνέντευξη της Τουρκάλας καθηγήτριας και με αφορμή την  δολοφονία του Αρμένιου δημοσιογράφου, Χρανκ Ντινκ, που είχε τότε συγκλονίσει την Τουρκία, έγραψε ένα άρθρο με τίτλο, «Türk kimliği derin krize», δηλαδή « Σε βαθειά κρίση η τουρκική ταυτότητα». Στο δημοσίευμα αυτό αναφέρονταν πως οι ίδιοι οι εθνικιστές  με τις ενέργειες τους εντείνουν την μεγάλη κρίση που έχει προκύψει σχετικά με την τουρκική ταυτότητα και ότι η δολοφονία του Αρμένιου δημοσιογράφου και οι διαδηλώσεις που είχαν γίνει τότε με το σύνθημα, «Είμαστε όλοι Χρανκ Ντινκ»  και «είμαστε όλοι Αρμένιοι», ήταν ένα φυσικό ξέσπασμα μιας καταπιεσμένης ταυτότητας που δεν είχε επί τόσες δεκαετίες την δυνατότητα να εκδηλωθεί.

Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Και φτάνουμε πρόσφατα, στις 8 Αυγούστου του 2007, οπότε και έχουμε κυριολεκτικά ένα σεισμό για το ίδιο θέμα, που κυριολεκτικά ταρακούνησε της σημερινή Τουρκία και τις καθεστωτικές της αντιλήψεις περί καταγωγής και εντοπιότητας των σημερινών Τούρκων.  Ο γνωστός Τούρκος καθηγητής της ιστορίας, Γιουσούφ Χαλάτσογλου και πρόεδρος του «Ιδρύματος Τουρκικής Ιστορίας», γνωστός για τις κεμαλικές του απόψεις, γεγονός που του έδινε μεγάλη εγκυρότητα,  δήλωσε δημόσια σε μια ομιλία του πως  το 1924 στην Μικρά Ασία, 130.000 χριστιανοί, κυρίως Αρμένιοι, για να παραμείνουν στις πατρίδες τους αναγκάστηκα να δηλώσουν πως είναι μουσουλμάνοι και μάλιστα Αλεβίτες, μια θρησκευτική ταυτότητα που τους έδινε τις δυνατότητες να διαφοροποιηθούν από το επίσημο σουνιτικό θρησκευτικό δόγμα. Η δήλωση αυτή και μάλιστα από ένα κεμαλιστή ιστορικό που είχε διακριθεί για τους αγώνες του ενάντια στην αναγνώριση της αρμενικής γενοκτονίας, προκάλεσε πραγματικό σεισμό και έντονες αντιδράσεις από πολλούς καθεστωτικούς παράγοντες. Με τις δηλώσεις του αυτές ο ίδιος ο Χαλάτσογλου, κυριολεκτικά έδινε ένα καίριο χτύπημα σε όλο το οικοδόμημα της σημερινής τουρκικής ταυτότητας. Μάλιστα ο ίδιος είχε πεισμώσει σε τέτοιο βαθμό, που στη συνέχεια  αποκάλυψε πως είχε τα πιστοποιητικά και τα ονόματα αυτών που υποκρίθηκαν πως είχαν αλλάξει θρησκεία αλλά ήταν χριστιανοί, δεν τα δημοσιεύει όμως γιατί μια τέτοια ενέργεια, όπως το παραδέχτηκε χαρακτηριστικά, θα προκαλούσε εθνικό ψυχολογικό πρόβλημα καθώς θα αποκαλύπτονταν ότι χιλιάδες σημερινές οικογένειες έχουν χριστιανική καταγωγή. Αντιλαμβάνεται κανείς το τι επακολούθησε τις επόμενες μέρες. Πληθώρα άρθρων και γνωστοί  δημοσιογράφοι, αρθογράφοι και ιστορικοί, άρχισαν μια δημόσια διένεξη σχετικά με τις αποκαλύψεις του Χαλάτσογλου, φέρνοντας στην φόρα και άλλες μικρές αποκαλύψεις, όπως ότι στην Καισάρεια, στην Γιοζγκάτη, στη Σεβάστεια, πολλοί σημαίνοντες μουσουλμάνοι είναι χριστιανικής καταγωγής.

Στις 22 Αυγούστου ο γνωστός μας αρθογράφος της Μιλιέτ, Ταχά Ακγιόλ, επανερχόμενος στο θέμα έγραφε πως θα πρέπει να χαμηλώσουν οι τόνοι στο σημαντικό αυτό θέμα και ότι δεν αποκλείεται κάποιοι Αλεβίτες, ή άλλοι μουσουλμάνοι να έχουν χριστιανική ρωμαίικη ή αρμενική καταγωγή.  Παράλληλα ο Ταχά Ακγιόλ πρόσθετε ότι ο Χαλάτσογλου έκανε τις δηλώσεις του  θέλοντας κυρίως να τονίσει πως οι σημερινοί Κούρδοι της Ανατολίας έχουν τουρκμενική καταγωγή και συνεπώς δεν θα υπάρχει κουρδικό πρόβλημα, αν  δοθεί η δυνατότητα να εκλεχθεί η καταγωγή των κουρδικών φυλών τής νοτιοανατολικής Τουρκίας.  Μετέφερε δηλαδή  με πολύ έξυπνο τρόπο το θέμα στο κουρδικό πρόβλημα, που είναι και το μεγαλύτερο όπως αναφέραμε «αγκάθι» σήμερα για την συνοχή και την ύπαρξη της Τουρκίας, με πρόδηλο σκοπό να ακυρώσει την κουρδική καταγωγή των Κούρδων της Τουρκίας.

http://espakk.blogspot.com/2011/02/kimlik-meselesi.html

—————————

Kemalism: A Genocidal Ideology; from alleged…

Sunday,June 8 2014, Your time is 3:46:09 PM

Kemalism: From secular-humanism to extreme Turkish nationalism

William ARMSTRONG – william.armstrong@hdn.com.tr

‘Contemporary Kemalism: From Universal Secular-Humanism to Extreme Turkish Nationalism’ by Toni Alaranta  (Routledge, £75, 150 pages)

One of the ironies of the early Turkish Republic’s westernizing project is that it was forged in anti-imperialist defiance of Western powers. In this it resembled many non-Western nationalist projects, but heirs to the Kemalist political tradition in Turkey have experienced a troubled development ever since. As political scientist Toni Alaranta describes in this astute new book, a distinct caliber of Kemalists has emerged in recent decades, stamped by virulent “anti-Westernism, anti-globalization [and] a recurrent emphasis on the nationalist aspects of Mustafa Kemal Atatürk’s ideas.” For many, it often seems that anti-imperialism and ethno-nationalism, and national isolation (dressed up as “complete independence”) have become even more important than the principle of secularism. While Alaranta does not aim to rehabilitate the more extreme forms of contemporary Kemalist thought, he does successfully question the shaky foundations of the postmodern liberal assumptions that have consigned to the dustbin the Turkish Republic’s founding doctrine of secular nationalism. While Kemalism may not have the answers for the modern world, neither does what replaced it as conventional intellectual wisdom in Turkey.

The challenge to Kemalist hegemony emerged from a shift that occurred in mainstream political theory during the 20th century, from the classical modernist conception of development to liberal postmodernist relativism. The former emphasized the ability of education, science and technology to universally reshape human motivation and memory, and was usually expressed through nationally-bound modernization drives, as in the Kemalist early Turkish Republic. The postmodernist reaction later emerged against the perceived rigidity of such “essentialist universalism,” cherishing diversity as more sympathetic to complex social reality. It saw “one path to modernity” as a crude extension of the Enlightenment project, at worst leading down the path to authoritarianism. As one definition puts it, classical modernism came to be seen as being “dominated by nationalist universalist fundamentalism, universalism … absolutism of truth, naive trust in progress, worship of science and technology … exclusivity and contempt for inferior civilizations.”

Alaranta writes that this “post-ideological, multiculturalist new world order” now dominates the Turkish social sciences, and the received wisdom among liberal-minded people in Turkey and abroad is that Kemalism is a busted flush, a stick-in-the-mud relic detached from present day challenges. This paradigm shift has been underpinned by two broader tendencies at odds with the fundamental tenets of Kemalism over the last 30-40 years: Accelerated economic globalization and resurgent cultural-religious sentiment (“resacralization”) across much of the world. Rigid secularism and uncompromising nationalism are now seen as poorly equipped to deal with such complex dynamics, but Alaranta questions these easy assumptions by defending the broad Enlightenment tradition from which Kemalism is drawn – if not the most problematic specifics of Kemalist ideology. This involves detailing the liberal philosophy of history written within Kemalism, as well as accounting for the influence that the republican project had in producing popular acceptance for various principles that work as a necessary precondition of popular sovereignty: Secularism, equality before the law, public universal education, and the national political community. By considering Kemalist modernization as exclusively an authoritarian militaristic project, its harshest critics fail to recognize that this project arguably lay much of the groundwork – even if only inadvertently in some cases – for its own contestation later on.

What’s more, for all its claims to the contrary, postmodern liberalism cannot itself be thought of a non-ideological and non-essentialist alternative. There’s a fundamental hypocrisy in many self-described liberals who attack Kemalist rigidities while often ignoring those of ascendant religious conservatives. In Turkey, Alaranta writes, “the Islamic intellectuals have used this ‘postmodern theory of knowledge’ to criticize Kemalism, but they reject the idea that religious truths are relative in the same sense … the idea of multiple knowledge is used against Kemalism but is not allowed to be used against the ‘eternal truths of Islam.’” Too many in Turkey have been willing accomplices to this process, all too happy to make excuses in the name of a “bigger picture” and Turkey’s “special conditions.”

That argument is often repeated by Kemalists, but it’s also worth saying that the most pertinent threat to Turkey’s democracy today does not necessarily come from religious fundamentalism. Running as an undercurrent throughout this study is the thesis that the current Justice and Development Party (AKP) government is the undemocratic Islamist beneficiary of the wholesale disregarding of Kemalism. But it’s important to note that much of the criticism of the AKP doesn’t necessarily come from suspicion of religion, but rather from its crony capitalist power-grab and its authoritarian colonizing of state institutions (with only an opportunistic rhetorical religious overlay). Unfortunately, Alaranta’s book is so theoretical that it fails to address concrete developments in Turkish politics in recent years. If his argument were applied more practically, I suspect more holes would likely emerge.

Nevertheless, on the whole this is a bracing and lucid read that asks some tough questions. By throwing out the bathwater of Kemalism, the baby of the Enlightenment may also have been abandoned in Turkey. That’s not a prospect that should be dismissed as airily as many self-described liberals suggest.

June/05/2014

http://www.hurriyetdailynews.com/kemalism-from-secular-humanism-to-extreme-turkish-nationalism.aspx?pageID=238&nID=67403&NewsCatID=474