-Πόντος: Μια άλλη ματιά στη νεοελληνική ιστορική εμπειρία

Αφού μας ζήτησε ο σύντροφος Κιαμούλ να αλλάξουμε θέμα και να πάψουμε να ασχολούμαστε με τον «εξαπεσ’ « και τα υπόλοιπα «σκατά», και μιας και βρέθηκα για πρώτη φορά με το ΣΕΚ σε ενιαίο πολιτικό  φορέα (έλα γουδί στον τόπο σου!),  ας αναρτήσουμε ένα εξαιρετικό κείμενο του Στέργιου Θεοδωρίδη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Εργατική Αλληλεγγύη» και εκφράζει απολύτως  όλη την παρέα μας. Με το άρθρο αυτό αποκαλύπτεται η αντιδραστική αναθεωρητική προσπάθεια που καταβάλουν διάφοροι κύκλοι σήμερα να συγκαλυφθούν οι πραγματικές ευθύνες για τη ήττα και την προσφυγιά μας -και τη νίκη του τουρκικού εθνικισμού- μεταφέροντας αλλού τις πραγματικές ευθύνες. Και δυστυχώς σ’ αυτήν την απόπειρα συνεργούν  κυνικά και κάποιοι δικοί μας «θεοσεβούμενοι» (και θεομπαίχτες, που θάλεγε ο Κοσμέτες) ιστορικοί, εκμεταλλευόμενοι φυσικά την απάθεια και την ημιμάθεια της Αριστεράς, που είναι κολλημένη στις δικές της μεσαιωνικές ιδεοληψίες.

Ομέρ

 

Πόντος: Για μια άλλη ματιά στη νεοελληνική ιστορική εμπειρία

Αφορμή για το σχόλιο αυτό υπήρξαν τα θέματα στις εξετάσεις Νεοελληνικής Ιστορίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης, με τα οποία έγινε προσπάθεια να οδηγηθούν οι μαθητές να ερμηνεύσουν ως αίτιο της ήττας μας κατά τα χρόνια του δικού μας εθνικο-απελευθερωτικού αγώνα (1914-1922) στον Πόντο τη στάση των μπολσεβίκων: «Να δικαιολογήσετε γιατί η συνεργασία Κεμάλ – Μπολσεβίκων λειτούργησε ως ταφόπετρα του ποντιακού ζητήματος».

Σύμφωνα με την αναθεωρητική αυτή αντίληψη, οι βασικοί υπεύθυνοι ήταν οι μπολσεβίκοι, οι οποίοι ενίσχυσαν το κεμαλικό εθνικιστικό κίνημα ενάντια στους Πόντιους.  Όμως το πραγματικό  ζήτημα εκείνης της εποχής ήταν το τι πολιτικό πλαίσιο διαμορφώθηκε μετά την ήττα της  Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και με τη διαδικασία περάσματος από τη φεουδαρχία στην εποχή των εθνών-κρατών.

Όμως σημαντικότερο για τις τότε εξελίξεις ήταν το τι έκαναν τα ελλαδικά κόμματα  εξουσίας (βενιζελικοί και μοναρχικοί), για να υποστηρίξουν τα συμφέροντα των  λαών της Ανατολής (Αρμενίων, Ελλήνων, Ασσυρίων, Αραμαίων).

Γιατί την  ταφόπετρα στο ποντιακό ζήτημα, αλλά και στο ζήτημα των δικαιωμάτων των λαών όλης της Ανατολής την έβαλαν οι τότε κυβερνήσεις, κυρίως η Δεξιά που διαχειρίστηκε την κρίση από το ‘20 έως το ‘22, καθώς και οι βενιζελικές. Εγκληματική υπήρξε τότε η στάση του Ιωάννη Μεταξά, του Δημητρίου Γούναρη,  του Αριστείδη Στεργιάδη, του Λαϊκού Κόμματος και του Παλατιού…

Εάν λοιπόν βάζαμε τα θέματα εμείς, θα ζητούσαμε από τους μαθητές να αναλύσουν:

–Ποιά είναι η ευθύνη των μοναρχικών, της κυβέρνησης Γούναρη και του Ιωάννη Μεταξά, για τη νίκη του τουρκικού εθνικισμού στην Ανατολή, την παράδοση των ελληνικών και αρμενικών πληθυσμών στο νικητή και την ολοκλήρωση των γενοκτονιών των απόκληρων λαών;

–Επίσης, ποιά είναι η ευθύνη των συμμάχων μας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που ενίσχυσαν το κεμαλικό εθνικιστικό στρατόπεδο εις βάρος τόσο της συμμάχου τους Ελλάδας, όσο και κατά της Οθωμανικής κυβέρνησης που έδρευε στην Κωνσταντινούπολη;

–Επίσης, γιατί την Άνοιξη του ‘22 δεν ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις της Σοβιετικής Κυβέρνησης για να δεχτεί τη βοήθειά της με στόχο να Αυτονομηθεί η Ιωνία και να μην υπάρξει η πλήρης εξόντωση Ελλήνων και Αρμενίων;

–Τι απάντησε η ελληνική κυβέρνηση στους μπολσεβίκους τον Απρίλη του 1920 όταν δια μέσω του Έλληνα πρόξενου της Τιφλίδας διατίθεντο να «…υποβοηθήσωσι αγώνα Ποντίων…προσφέρουσι όπλα..» ; ”

είτε :

 –Γιατί οι ελλαδικές κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν τη μικρασιατική πρόκληση δεν έστειλαν ούτε μια σφαίρα στους Πόντιους αντάρτες, οι οποίοι αγωνίστηκαν μόνοι τους και αβοήθητοι ενάντια στα εθνικιστικά στρατεύματα του Μουσταφά Κεμάλ;

– Επίσης, γιατί η κυβέρνηση Γούναρη απαγόρευσε τη Μικρασιατική Άμυνα – οργάνωση των Μικρασιατών Ελλήνων- να δημιουργήσει δικό της αυτόνομο μικρασιατικό στρατό με στόχο την Αυτονόμηση της Ιωνίας και γιατί παρέδωσε συνειδητά τους Σμυρνιούς και τους υπόλοιπους Ίωνες στο νικητή Κεμάλ για να τους κατασφάξει ώστε “να μη δημιουργήσουν πρόβλημα στη μοναρχική τους επικράτεια;”

Η στάση της Αριστεράς

Όλα τα παραπάνω ζητήματα, καθώς και η εμφάνιση ενός σημαντικού ποντιακού-προσφυγικού διεκδικητικού κινήματος εδώ και μια 25ετία, θέτουν την Αριστερά μπροστά στο καθήκον να ανοίξει μια πραγματική συζήτηση για το τι πραγματικά έγινε στην Ανατολή ( «ιδιοτροπία της Ιστορίας ή κακό παιχνίδι της διαλεκτικής» αναρωτιόταν από τότε ο Άγις Στίνας για το κίνημα Κεμάλ) τα κρίσιμα χρόνια του μετασχηματισμού, χωρίς ταμπού, προκαταλήψεις και προκάτ σχήματα.

Μια τέτοια συζήτηση δεν έγινε ποτέ. Γιατί από τότε που οι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής (μετά το ’23) συνάντησαν το ελλαδικό κομμουνιστικό κίνημα και του προσέφεραν πάρα πολλά, δεν έμεινε ποτέ χρόνος για μια ώριμη αποτίμηση.  Από το 1928 που θεσπίστηκε ο κατασταλτικός νόμος κατά των κομμουνιστών και των προσφύγων και μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ποτέ μια τέτοια γόνιμη συζήτηση.

Ίσως έχει έρθει η ώρα, εκτός εάν έχουμε αποφασίσει να εκχωρήσουμε στην Ακροδεξιά ένα κίνημα των πολιτών που αναπτύχθηκε από τα κάτω και θέτει τα δικά του ιδιαίτερα αιτήματα καθώς και την ιστορική του εμπειρία, βασισμένοι σε ιδεοληψίες και στερεότυπα του παρελθόντος.

Στέργιος Π. Θεοδωρίδης