-Ο συντηρητισμός της ελλαδικής Αριστεράς και ο ελληνισμός της Ανατολής

Με αφορμή την ανάρτηση από το καλό ιστολόγιο του Raskolnikov    ενός ενδιαφέροντος άρθρου της Βίκυς Καραφουλίδου με τίτλο: Έθνος εναντίον τάξης, Η ιδεολογική αυτονομία του ελληνικού «σοσιαλισμού» του 19ου αιώνα και οι «εθνικές» του ερμηνείες, καταθέσαμε κάποιους προβληματισμούς, θεωρώντας ότι το αντικείμενο του «ελληνικού σοσιαλισμού» που καλείται να μελετήσει η συγγραφέας περιωρίζεται στα όρια του ελληνικού Βασιλείου, το οποίο -λίγο πολύ- θεωρείται ως ο όλος κόσμος των Ελλήνων.

Παραθέτουμε στη συνέχεια το σχόλιό μας, το οποίο απηχεί ευρύτερους προβληματισμούς  βασικούς για την υπόσταση της  ίδιας της αριστεροποντιακής μας κολεχτίβας -όπως γνωρίζουν οι τακτικοί μας φίλοι…

Να σημειώσουμε απλώς ότι το άρθρο της Β. Καραφουλίδου αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης μελέτης της («Η γλώσσα του σοσιαλισμού. Ταξική προοπτική και εθνική ιδεολογία στον ελληνικό 19ο αιώνα», εκδ. Βιβλιόραμα) που μόλις κυκλοφόρησε και την οποία επιφυλασσόμαστε να τη  σχολιάσουμε κάποια στιγμή ολοκληρωμένα:

«Πάντως, αυτό που δεν έχει μελετηθεί, αλλά αντιθέτως έχει υποβαθμιστεί δραματικά, είναι η σοσιαλιστική ιδεολογία στον ελληνισμό της Ανατολής, τόσο στους Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όσο και στους Έλληνες της Ρωσίας. Από τα αποσπασματικά στοιχεία που γωρίζουμε, πρέπει να υπήρχε ένα πολύ ενδιαφέρον σοσιαλιστικό κίνημα, που συνομιλούσε με τα πλέον προχωρημένα στοιχεία των άλλων εθνικών ομάδων σ’ ένα περιβάλλον μετασχηματισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Γνωρίζουμε επίσης ότι για ιστορικούς λόγους η βιομηχανική εργατική τάξη απαρτιζόταν σε πολύ μεγάλο βαθμό από Έλληνες, οι οποίοι εξοντώθηκαν μαζικά είτε κατά την έναρξη της Γενοκτονίας μετά το 1914 (στα Αμελέ Ταμπουρού κ.λπ.) είτε με τη νίκη του κεμαλικού εθνικισμού το ’22. Χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση είναι η εκτέλεση των 700 μεταλλωρύχων στη Μπάλια (Βιθυνία) από τα κεμαλικά στρατεύματα το Σεπτέμβριο του 1922.

Επίσης, εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει η ανάπτυξη των σοσιαλιστικών ιδεών στους Πόντιους του Σοβιετικού Καυκάσου και της Νότιας Ρωσίας. Ιδιαίτερο συμβολισμό έχει το γεγονός ότι το ΠΡΩΤΟ ελληνικό αντικαπιταλιστικό θεατρικό έργο γράφτηκε στην ποντιακή διάλεκτο από τον Γιώργο Φωτιάδη στο Βατούμι το 1905.

Ο Φωτιάδης, όπως και αρκετοί άλλοι Έλληνες πήραν μέρος στην αποτυχημένη εξέγερση του 1905 και αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη βαθμιαία προσχώρησή τους σε πιο ριζοσπαστικές θεωρήσεις.

Δεν είναι τυχαίο ότι το ΣΕΚΕ ήρθε σε επαφή με την Κομιντέρν με τη διαμεσολάβηση των Ποντίων.

Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι μαζί με το Λιγδόπουλο, δολοφονήθηκε και ο Ωρίων Αλεξάκης μέλος του ΚΚΡ(μπ) και υπεύθυνος της Κομιντέρν για τα Βαλκάνια. Αυτή ακριβώς την παράδοση έφεραν στην Ελλάδα οι Ποντοκαυκάσιοι πρόσφυγες, οι οποίοι υπήρξαν η πρώτη σχετικά συμπαγής ομάδα που εντάχθηκε στην Αριστερά και επάνδρωσε μαζικά το (α’ και β’) αντάρτικο στη δεκαετία του 40.

Απλώς, η αφόρητη και ενοχλητική ελλαδοκεντρική και κρατικοκεντρική προσέγγιση της Αριστεράς, η ρατσιστική της στάση προς τους πρόσφυγες του ’22 (όχι ως πρόσωπα, αλλά ως ιστορική εμπειρία) οδήγησαν σ’ αυτή την υποβάθμιση και την ανυπαρξία μελετών γύρω απ’ όλα αυτά που προαναφέρθηκαν.

Με μια έννοια, το αστικό ιδεολόγημα της Ελλάδας ως “μητρόπολης του ελληνισμού” αποθεώθηκε με την πρακτική της ελλαδικής Αριστεράς.»

(από το αρχείο του Βλάση Αγτζίδη, από το άρθρο «Πρόσφυγες και Αριστερά»)

Επίσης να σημειώσουμε ότι ο τίτλος της κάρτας: «ς. Λιγδόπυλος. Θίμα τις αντεπανάςταςις» δεν είναι γραμμένο ανορθόγραφα, αλλά με βάση το 20γράμματο ελληνικό αλφάβητο, το οποίο υπήρξε αποτέλεσμα της επιρροής του ακραίου δημοτικισμού (Ψυχάρης, Φιλήντας,  κ.ά.) σε σοσιαλιστές δασκάλους του Καυκάσου. Πρωτοχρησιμοποιήθηκε από νωρίς σε κάποια ελληνικά σχολεία του Βατούμι και προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση του Μητροπολίτη Τραπεζούντας και του υπόλοιπου συντηρητικού κατεστημένου.

Μετά την σοβιετοποίηση, οι Έλληνες κομμουνιστές κατέλαβαν την εξουσία επί των ελληνικών κοινοτήτων και προκάλεσαν το 1926 μια μεγάλη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση καταργώντας από γλώσσα διδιασκαλίας την καθαρεύουσα (και εισάγωντας τη δημοτική) και το 24γράμματο αλφάβητο (καθιερώνοντας το 20γράμματο).

Δείτε:

Γεωργίου Σκληρού: ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Ποιά είναι η δικιά μας Αριστερά

H Λούξεμπουργκ, ο Πόντος και το εθνικό ζήτημα