-ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ’73: Η «μονόπλευρη θέαση», η απαράδεκτη ουδετεροποίηση και η -εν τέλει- ΔΟΛΟΦOΝΙA της ΜΝΉΜΗΣ

Οι δολοφόνοι της μνήμης

Της Πέπης Ρηγοπούλου 

Στο βιβλίο του Οι δολοφόνοι της μνήμης, (Maspero, 1981, La Découverte 2005) ο ιστορικός Πιέρ Βιντάλ Νακέ, μιλά για την εσκεμμένη διαστρέβλωση όχι μόνον της επιστήμης της Ιστορίας, αλλά και αυτήν της συλλογικής μνήμης, που υπερβαίνοντας το επιστημονικό πεδίο, ανοίγεται στο πολιτικό/πολιτισμικό. Παιδί εκτελεσμένων στα ναζιστικά στρατόπεδα, συναγωνιστής των Αλγερίνων κατά της γαλλικής αποικιοκρατίας, που πλήρωσε με βασανιστήρια την στάση του, σύντροφος εμπράκτως και των Ελλήνων που αντιστάθηκαν στην Χούντα, ο συγγραφέας επιτίθεται σε όλους εκείνους, ακροδεξιούς και λοιπούς αρνητές με δήθεν προοδευτικό προσωπείο, που προσπάθησαν, πλαστογραφώντας Ιστορία και μνήμη, να σβήσουν την γενοκτονία των Εβραίων από τον χιτλερισμό.

Το βιβλίο του Ι. Χανδρινού  Όλη νύχτα εδώ Μια προφορική ιστορία της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου, εκδ. Καστανιώτη, ασχολείται με την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973, συλλέγοντας ογδόντα τέσσερις μαρτυρίες ανθρώπων που σχετίζονται με αυτήν. Δεν δηλώνει ότι η εξέγερση και η καταστολή της δεν υπήρξαν. Αλλά επιλέγει και μεταχειρίζεται το πολύτιμο και ευαίσθητο υλικό αυτό με τρόπο που να φέρνει στο νου τον τίτλο που μόλις ανέφερα. Η προφορική ιστορία είναι με μία έννοια ένα υποκατάστατο της ψυχαναλυτικής διαδικασίας. Ένας συλλέκτης αφηγήσεων εκτός από ιστορική γνώση  οφείλει να σέβεται το πλαίσιο που έχει συμφωνηθεί με τους αφηγητές που επιλέγει. Ιδιαίτερα όταν αυτοί δεν είναι αμιγής ομάδα. Ένα έντυπο συγκατάθεσης συνηθίζεται να υπογράφεται μεταξύ τους. Η ειλικρίνεια που ζητά από αυτούς προϋποθέτει την δική του απέναντί τους. Η έρευνα δεν μπορεί να συγχέεται με την άγρα σκανδάλου. Ιδού γιατί:

-Οι νεκροί του Πολυτεχνείου

Τα σημεία όπου έπεσαν νεκροί οι 24 του Πολυτεχνείου 

Κάθε χρόνο, στην επέτειο του Πολυτεχνείου, ανακύπτει και ανασύρεται η συζήτηση γύρω από το ζήτημα του ακριβούς αριθμού των νεκρών κατά τη διάρκεια της εξέγερσης.

Πολυτεχνείο: Μια πρόταση «εορτασμού»

Ας κρατήσει ο καθένας τη δική του ερμηνεία για τη λαϊκή ή ταξική εξέγερση, για τον εργατικό ή φοιτητικό χαρακτήρα του Πολυτεχνείου. Ας αποδεχτούμε την ποικιλία σε δικαιώσεις και ματαιώσεις για όλη την περίοδο της Μεταπολίτευσης. Ας μην ψάξουμε, φέτος, τα ντοκουμέντα για το ποιος ήταν πού και τι έκανε τότε. Άλλωστε, υπάρχει κι ο Δεκέμβρης του ’08, οι Πλατείες και πολλά ακόμα, όπου οι μνήμες είναι πιο νωπές. Ας δούμε για μια φορά ακόμα το χιλιοπαιγμένο βίντεο με το τανκ στην πύλη και κάποιος αναστεναγμός θα ακουστεί μάλλον στην οικογένεια, μικρό δείγμα ότι πράγματι «κάτι» συνεχίζεται.

Τέλος, οι νεότεροι, ας αναρωτηθούμε ξανά γι’ αυτούς τους -κοντά εξήντα πια- που περιδιαβαίνουν σκεπτικοί στην Πατησίων, συνήθως μόνοι ή σε ζευγάρια. Ούτε αποπολιτικοποίηση, ούτε γραφικότητα. Και ναι, η Ιστορία διδάσκει και η εξέγερση παραμένει επίκαιρη. Απλά, ίσως υπάρχει και κάτι πιο ενδιαφέρον. Να σκεφτόμασταν πώς θα «γιορτάσουμε» το Πολυτεχνείο σε ένα χρόνο από σήμερα. Πού θα είμαστε στις 17 Νοέμβρη του 2015. Και έπειτα να τοποθετήσει ο καθένας τον «εαυτό» του μέσα σε κάποια ερωτήματα.

Τι χώρα θα είναι η Ελλάδα; Μπορεί να γίνει και μικρότερη, ίσως με άλλα σύνορα; Μπορεί να γίνει απλά… χώρος; Και τι ρόλο θα παίξει αυτή τη φορά η Κύπρος στην Ιστορία; Είναι, όντως, κοντά ο πόλεμος στη γειτονιά μας ή… υπερβολές;
Αναδημοσίευση από : «Δρόμος της Αριστεράς»

-40 χρόνια από τη Μεταπολίτευση. Ένας απολογισμός…

το Μετά τη Μεταπολίτευση ή Μικρός Απόλογος για ένα ανθεκτικό κουφάρι

Η ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ strikes back…
40 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

του Κώστα Καραβίδα

Ο αναστοχασμός για το νόημα και τη σημασία της Μεταπολίτευσης τα τελευταία χρόνια δεν έχει τελειωμό. Η ρευστή συγκυρία της μόνιμης πια κρίσης τροφοδοτεί διαρκώς με νέα ερεθίσματα τις απόπειρες να προσδιοριστεί η πιο πρόσφατη και αχαρτογράφητη περίοδος της νεοελληνικής ιστορίας. Ένα παρόν φοβισμένο και παραδομένο στο έλεος της διαλυτικής αβεβαιότητας στρώνει ολισθηρό έδαφος στην προσπάθεια για την κατανόηση μιας εποχής που μοιάζει να πέρασε… χωρίς να την ξεπεράσαμε. Το βλέπουμε πια ξεκάθαρα και το βιώνουμε ανεπαίσθητα: η εικόνα του παρόντος αδυνατεί να ξεκολλήσει απ’ τη θολή συνθήκη του 2010-12. Μια αίσθηση γενικευμένου αδιεξόδου σε μια χώρα υπνώττουσα, καθισμένη σε χαλί που ίπταται πάνω απ’ το μείζον ιστορικό κενό. Μια βαθύτερη κοινωνική και πολιτική αδυναμία να ξεπεράσουμε τον κάβο της απελπισίας που ενέσκηψε βαριά στη δημόσια σφαίρα μετά την τρόικα και τα μνημόνια. Ένας λαός χωρίς πρόσωπο, αυτοπεποίθηση, νεύρο αισιοδοξίας. Ένα έθνος χωρίς στρατηγική μέλλοντος, διακυβεύματα, αυτοσυνειδησία.

-40 χρόνια μετά το Πολυτεχνείο….

Σαράντα χρόνια μετά το Πολυτεχνείο:
μια απόπειρα κριτικής αποτίμησης

.

Η Λέσχη για τη Μόρφωση και το Διάλογο Ανάδραση σας προσκαλεί σε συζήτηση με θέμα: «Σαράντα χρόνια μετά το Πολυτεχνείο: μια απόπειρα κριτικής αποτίμησης».

.

Θα μας μιλήσουν οι δημοσιογράφοι:

.

–Γιάννης Κιμπουρόπουλος

–Θανάσης Σκαμνάκης

–Αρτέμης Ψαρομήλιγκος

.

Σας περιμένουμε τη Δευτέρα 18 Νοεμβρίου, 19:00 μ.μ.

Σολωμού 13 (2ος όροφος), Εξάρχεια

.

 

Η αντίσταση της μνήμης

Η αντίσταση της μνήμης

Ένα εξαιρετικό κείμενο της Πέπης Ρηγοπούλου
Από την «Αυγή»

Ανδρείοι εσείς που πολεμήσατε και πέσατε ευκλεώς
Τους πανταχού νικήσαντες μη φοβηθέντες
Άμωμοι εσείς αν έπταισαν ο Δίαιος κι ο Κριτόλαος
Όταν θα θέλουν οι Έλληνες να καυχηθούν
«Τέτοιους βγάζει το έθνος μας» θα λένε

Κ. Καβάφης

Πλαστογραφία και τερατογένεση. Ανάμεσα σε αυτό το εφιαλτικό δίπολο κινείται κάθε ιστορικός αναθεωρητισμός, είτε διαγράφει γενοκτονίες, των Ελλήνων, των Αρμενίων, των Εβραίων ή όποιων άλλων, είτε σπιλώνει εθνικούς και κοινωνικούς αγώνες. Η εξελισσόμενη καμπάνια σπίλωσης της εξέγερσης του Πολυτεχνείου από τους νεοναζιστές δεν εκφεύγει από τα όρια αυτού του διπόλου, ανοίγει όμως νέες, εφιαλτικές προοπτικές.

Δεν πρόκειται απλώς για την προσπάθεια να βγει “λάδι” η Χούντα. Να διαγραφούν μαζί με το Πολυτεχνείο η Μπουμπουλίνας, το ΕΑΤ/ΕΣΑ και τα ξερονήσια, ο χαφιεδισμός και το κιτς των δικτατόρων, η απόσυρση της Μεραρχίας από την Κύπρο το 1967, το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, η γελοία γενική επιστράτευση ενός γυμνού στρατού, η συνενοχή στην απολέμητη απόβαση των Τούρκων στην Κερύνεια το 1974. Είναι κάτι περισσότερο:

-Πολυτεχνείο ’73: (όσο κι αν φαίνεται παράξενο) ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ !!

Το «Πολυτεχνείο» ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ο Λαλιώτης και η Δαμανάκη ή ο Μπίστης (που αντάλλαξαν πλουσιοπάροχα την όποια συμμετοχή τους).

Το «Πολυτεχνείο» είναι ο απλός δημοκρατικός λαός που αγωνίστηκε ενάντια σε μια χούντα για να σπάσει τα δεσμά που του επέβαλε η ξενοκρατία και οι ντόπιοι πράκτορές της.

Ήταν ο αγώνας  για το δικαίωμα της Ελευθερίας, ενάντια σε καταπιεστές και καθοδηγητές.

Ήταν ένας αγώνας, που γίνεται και πάλι επίκαιρος………

Αντί άλλου αφιερώματος,

ΔΙΑΒΑΣΤΕ κι ΑΚΟΥΣΤΕ:

-Μια μαρτυρία για το Πολυτεχνείο. ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ!

Πολυτεχνείο 1973. Μια μαρτυρία ενός μαθητή…

Από το «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Πολυτεχνείο», στο «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Μελιγαλάς» ;;;;

«ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Πολυτεχνείο», «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Μελιγαλάς»: Το ΕΑΜ στην πολιτική μνήμη και συνθηματολογία

 Toυ Ιάσονα Χανδρινού

Τα εβδομηκοστά γενέθλια του «Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ)», στη συγκυρία μιας παρατεταμένης πολιτικής κρίσης, μας καλούν να στοχαστούμε πάνω στην αγωνία μιας προβληματισμένης (και προβληματικής;) κοινωνίας να βρίσκεται σε επαφή με  το ηρωικό παρελθόν της θέτοντας ακατάπαυστα ερωτήματα πάνω σε αυτό. Το ΕΑΜ παρέμενε σταθερά σημείο αναφοράς τόσο στην συνθηματολογία της Αριστεράς όσο και στο κυνήγι μαγισσών της δεξιάς που στη δεκαετία του ’60 έβλεπε ακόμα και πίσω από τα πρώτα μνημόσυνα εκτελεσμένων αντιστασιακών, πιθανή «επανάληψη των δεκεμβριανών σφαγών».

Είναι προφανές πως τα βίαια «σκισίματα» στο ιστορικό συνεχές, όπως οι πόλεμοι (και ιδίως οι εμφύλιοι) και οι επαναστάσεις, ανάγονται αυτόματα σε μύθους με ισόβια αντοχή στη συλλογική μνήμη. Όπως θα προσπαθήσουμε να αποδείξουμε και παρακάτω, πίσω από αυτή την αντοχή κρύβεται ένα είδος συλλογικού ανικανοποίητου, αφού «για εκείνους που γεννήθηκαν αργότερα, το παρόν μοιάζει σαν περίοδος πτώσης στην ανία μιας μετα-ηρωικής εποχής, σα μια παρατεταμένη κατάσταση κρίσης, σαν προσμονή –επιδιωκόμενη ή απευχόμενη– μιας νέας έκρηξης»1.

-Σταλινικοί και Πολυτεχνείο

Τι πραγματικά συνέβη στο Πολυτεχνείο το 1973: Μαρτυρία

[Το κείμενο που ακολουθεί αναδημοσιεύεται από τη Σοσιαλιστική Αλλαγή, αριθμός φύλλου 112, 13 Νοεμβρίου 1976. Η Σοσιαλιστική Αλλαγή ήταν εφημερίδα της Εργατικής Διεθνιστικής Ενωσης (EΔE) και του ΕΕΚ μέχρι το 1989. Αρχικά κυκλοφορούσε μια φορά την εβδομάδα και αργότερα δυο φορές την εβδομάδα. Η έκδοσή της διακόπηκε μετά το σχίσμα του 1989 και συνεχίζεται από τη Νέα Προοπτική]

Ο Τάκης Νικολαΐδης, ήταν μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής κατάληψης του Πολυτεχνείου στην Aρχιτεκτονική Σχολή. Την εποχή της κατάληψης ήταν μέλος της παράνομης EΔE. Mετά την πτώση της χούντας ήταν μέλος της νεολαίας της EΔE, των Nέων Σοσιαλιστών. Σε κάποια από τις εσωκομματικές κρίσεις των πρώτων χρόνων της Mεταπολίτευσης αποχώρησε από την EΔE. Ίσως είναι η στράτευσή του στον τροτσκισμό που κάνει κάποιους – ηγετικά στελέχη του ΣYPIZA- να γράφουν βιβλία για το Πολυτεχνείο και να παραλείπουν το όνομα του Tάκη Nικολαΐδη, που την εποχή της κατάληψης ήταν ένας από εκείνους που έπαιζαν πρωταγωνιστικό ρόλο στα συγκλονιστικά γεγονότα.

-Αντιδικτατορική πάλη και Πολυτεχνείο

ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΑΠ’ ΤΟΝ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟ ΑΓΩΝΑ

 Του Κώστα Τζιαντζή

Οι αντίπαλες παρατάξεις

Η αντιδικτατορική πάλη χωρίζεται σε δύο περιόδους και σε δύο γενικά παρατάξεις, αντίθετες μεταξύ τους, αλλά και σφιχταγκαλιασμένες στον πολιτικό χώρο και στο χρόνο. Η πρώτη είναι η περίοδος και η παράταξη των λυγμών της προδομένης δημοκρατίας. Η δεύτερη (κυρίως από το ‘71 περίπου και μετά) είναι η περίοδος – η παράταξη μιας νέας επαναστατικής επαγγελίας που αρχίζει να σιγοτραγουδά σε διάφορες παραλλαγές.

Στην πρώτη ηγεμονεύουν οι διαμαρτυρίες για τον κατα­ποντισμένο εκσυγχρονισμό του μεταπολεμικού αστικού συστήματος. Περισσεύουν οι κατάρες», οι αλληλοκατηγορί­ες και οι μικρομεσαίες προσδοκίες του ευρύτερου «δημο­κρατικού στρατοπέδου» (αντιδεξιού και αριστερού) γύρω απ’ την επιστροφή της χαμένης άνοιξης (ή του Καραμανλή), την εθνική συμφιλίωση και τον εξευρωπαϊσμό (δυτικόστροφο, αριστερόστροφο ή ανάμικτο), γύρω απ’ τα πολύμορφα οράματα των κοινωνικών συμβολαίων και τα εξόριστα στι­χάκια του εκδημοκρατισμού.

Η δεύτερη παράταξη φωτίζεται απ’ τις παλιές και τις καινούριες υποσχέσεις των αντάρτικων, απ’ τον κόκκινο Οκτώβρη και τα μαύρα μάτια του Τσε, απ’ τις ξαναγεννη­μένες, σοφές και ταυτόχρονα αμάθητες, επαναστατικές απόπειρες σαν του Μάη. Είναι αυτή που γεννιέται μες στα χαράματα μιας νέας ιστορικής εποχής, της καθ’ αυτό, θα λέγαμε, «εργατικής εποχής» της ανθρωπότητας, με λίγα λόγια της σημερινής εποχής.

-H εξέγερση του Πολυτεχνείου του 1973

Μια πολύ καλή ανάλυση για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου δημοσιεύτηκε στο μπλογκ anarchypress σε μέρη δύο. Αναδημοσιεύουμε το δεύτερο…

ΑΠΟ ΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

Ή  ΕΝΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟ «ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΙΚΟ» ΣΧΕΔΙΟ

Με τον ερχομό του φθινοπώρου η «στροφή» του καθεστώτος αντί να εκτονώσει τα πράγματα οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα. Οι εκλογές προετοιμάζονται για τις αρχές του 1974. Αλλά οι λογαριασμοί γίνονται χωρίς τον ξενοδόχο που αυτή τη φορά γίνεται απειλητικότερος για το σύστημα.

-Γιώργος Γεριτσίδης: Ένας απ’ τους νεκρούς του Πολυτεχνείου…

Οι Πόντιοι έχουν πληρώσει βαρύ φόρο αίματος στους κοινωνικούς και εθνικούς αγώνες, τόσο στην πατρίδα τους τον Πόντο, όσο και στο «δικό τους» εθνικό κράτος, την  Ελλάδα, αλλά και τη Ρωσία, όπου συμμετείχαν στα δρώμενα από τις αρχές του 20ου αιώνα.

Στο Πολυτεχνείο μεταξύ των υπόλοιπων δημοκρατών Ελλήνων συμμετείχαν και αρκετοί Πόντιοι. Ένας από αυτούς που έχασαν τη ζωή τους ήταν ο Γιώργος Γεριτσίδης, γεννημένος στην Ξάνθη.  Δημοκράτης, αντιπολεμικός, υποστηρικτής του Κινήματος Ειρήνης και του Γρηγόρη Λαμπράκη, θα χάσει τη ζωή του στα γεγονότα του Πολυτεχνείου, δολοφονημένος από τους χουντικούς. 

-Μια μαρτυρία για το Πολυτεχνείο. ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ!

Μια εξαιρετική μαρτυρία για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου από τον φίλο του μπλογκ μας, ιστορικό Βλάση Αγτζίδη… Την παραθέτουμε αυτούσια.  

«Πέρασαν 35 χρόνια από τότε.  (σ.τ.Π&Α: το κείμενο αναρτήθηκε το 2008) Τότε λοιπόν ήμουν μόλις 17 χρονών. Ακριβώς στην ηλικία του Κομνηνού που σκοτώθηκε και ήταν μαζί μας στις Μαθητικές Επιτροπές του Πολυτεχνείου…… Μαθητής τότε της 6ης γυμνασίου, που κάθε βράδυ, μαζί με χιλιάδες άλλους μαθητές, βρισκόταν στο κέντρο της Αθήνας, στην Κωλέττη στα Εξάρχεια, στο Φροντιστήριον «Ηράκλειτος». Ήδη από τον Φλεβάρη του ’73, όταν είχαν ξεκινήσει οι πρώτες κινήσεις των φοιτητών, ξεμυτούσαμε και μεις πλάι τους.