-Μια καλή ανάλυση των αναρχικών για τα συλλαλητήρια

Οι «φασίστες», οι «εθνικιστές» και ο «μίτος» της Βαρδαρίας (Α΄)

Είναι εθνικιστικό το συλλαλητήριο για τη Μακεδονία;

Η επαναφορά στο προσκήνιο του λεγόμενου Μακεδονικού ζητήματος και ο «Μαύρος Κύκνος»(*) του ογκώδους συλλαλητηρίου για τη Μακεδονία, μας υποχρεώνει να τοποθετηθούμε συνολικά για τα εν λόγω ζητήματα.

Και τα ζητήματα που ανοίγονται είναι πράγματι πολλά και ευρεία. Θεωρούμε, πως είναι μια καλή ευκαιρία ξεκαθαρίσματός τους από την πλευρά μας, καθώς η περίοδος που διανύουμε είναι κρίσιμης σημασίας για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου.

Ξεκινώντας από το πρόσφατο συλλαλητήριο, ας πούμε ευθύς εξ αρχής πως το θεωρούμε περισσότερο εθνικού παρά εθνικιστικού χαρακτήρα και πως ως τέτοιο θα το προσεγγίσουμε. Πολύ περισσότερο, δε, όταν είναι φανερό, για όσους θέλουν να το δουν, πως πίσω από τον εθνικό χαρακτήρα υποκρύπτονται βαθιές  κοινωνικές διεργασίες που σχετίζονται άμεσα με τον οικονομικής υφής εξανδραποδισμό της τελευταίας δεκαετίας.

-100 χρόνια από τον Εθνικό Διχασμό

Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ελληνική ιστορία που σημάδεψε το μέλλον, υπήρξε ο Διχασμός του 1915 που κορυφώθηκε το 1916 με το περίφημο Ανάθεμα και τα Νοεμβριανά… Ο Διχασμός του 1915 υπήρξε ο πρώτος μεγάλης έντασης και βάθους ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, που καθόρισε τις συμπεριφορές της ελλαδικής πολιτικής ελίτ όλο το επόμενο διάστημα και σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το ιστορικό αυτό φαινόμενο προσεγγίζει από μαρξιστικής πλευράς το καλό περιοδικό Μαρξιστική Σκέψη με ένα πλήρες αφιέρωμα, απαραίτητο βοήθημα σε κάθε μελετητή εκείνης της εποχής. Εξ ημών στο αφιέρωμα συμμετέχει ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης με ένα ενδιαφέρον κείμενο για το ρόλο του γερμανικού παράγοντα στην Εγγύς Ανατολή απ΄τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ου αιώνα.

 

 Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 21

Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2016

Σε δυο σημαντικές ιστορικές επετείους αφιερώνεται ο νέος τόμος 21 της Μαρξιστικής Σκέψης, τα 100 χρόνια από τον Εθνικό Διχασμό και τα 80 χρόνια από την Ισπανική Επανάσταση. Περιλαμβάνει ένα εκτενές μέρος πηγών και αναλύσεων για το πρώτο θέμα και μια εκτενή μονογραφία για το δεύτερο.

Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 19 : Άλλη μια εξαιρετική συμβολή

(για την ιστορία του Εθνικού Ζητήματος)

Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 19, Ιανουάριος-Μάρτιος 2016

Στο εθνικό ζήτημα –ένα ζήτημα εξαιρετικά επίκαιρο λόγω της ακραίας όξυνσης των εθνικών συγκρούσεων και ανταγωνισμών στην εποχή της παγκοσμιοποίησης– αφιερώνεται ο νέος τόμος 19 της Μαρξιστικής Σκέψης. Περιλαμβάνει κείμενα επιφανών μαρξιστών αλλά και σύγχρονες αναλύσεις, που καλύπτουν ποικίλες πλευρές του θέματος: η μαρξιστική θεωρία για το έθνος, η εμπειρία της ΕΣΣΔ, τα απελευθερωτικά κινήματα των λαών, η καταπίεση των νέγρων, οι διακρίσεις σε βάρος των αυτόχθονων πληθυσμών στην Ινδία, τη Νότια Αφρική και αλλού, ο αντισημιτισμός.

Ο τόμος χωρίζεται σε δυο μέρη, ένα με πηγές και ένα με πρόσφατες αναλύσεις.

-Ο Οκτώβρης του ’17 και το ΚΚΕ του Μαϊλη

Είναι γνωστό ότι το ΚΚΕ είναι μια φίρμα που κατά καιρούς (από την εποχή του ΣΕΚΕ) ελέγχεται από διάφορες ομάδες, οι οποίες συνήθως διαγράφουν η εξαφανίζουν τους προηγούμενους, καθώς και τους ανταγωνιστές τους. Στη σύγχρονη εποχή τη φίρμα κατέχει η ομάδα Μαίλη-παπαρήγα που τώρα έχει ανεβάσει στο θώκο του Γ.Γ. τον Δ. Κουτσούμπα. Το μαϊλειο λοιπόν ΚΚΕ γιόρτασε την επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης στη θεσσαλονίκη με τον τρόπο που το περιγράφει ο Παντέλογλου.

Ε, όχι μια ομιλία για τον Οκτώβρη του 1917, όσα είπε η Αλέκα Παπαρήγα σε αίθουσα του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης (7.11.2015)

του Κώστα Παντέλογλου

Σε μια αίθουσα που ο στολισμός της κάθε άλλο παρά παρέπεμπε σε εκδήλωση για την Οκτωβριανή Επανάσταση (ο στολισμός ήταν μόνο ΚΚΕ) η Αλέκα Παπαρήγα υποτίθεται πως αναφέρθηκε, διαβάζοντας μ’ ένα τρόπο επίπεδο, στο θέμα: «Οκτώβρης 1917. Η πορεία προς την νίκη. Διδάγματα – Συμπεράσματα».

Κάθε άλλο! Μια αναφορά στα προβλήματα του ΚΚΕ, όπως τα αντιλαμβάνεται η Μαΐλεια πλευρά, ήταν όσα διάβασε η Αλέκα Παπαρήγα – το 1905, η επανάσταση του Φλεβάρη του 1917, και εκείνη του Οκτώβρη, δεν την απασχόλησαν συγκεκριμένα· δεν έκανε συγκεκριμένη ανάλυση συγκεκριμένης κατάστασης, ώστε να συνάγει διδάγματα, να καταλήξει σε συμπεράσματα.

-Η επικαιρότητα του Μαρξ

• Από ένα αφιέρωμα στην «Ελευθεροτυπία» (Κυριακή 3/3/2013) με άρθρα των Αγτζίδη, Ρινάλντι και Κεφαλή

• Το «Κεφάλαιο» της επικαιρότητας

• Του ΡΟΥΝΤΙ ΡΙΝΑΛΝΤΙ (*)

• «Η ζωντανή ψυχή του μαρξισμού είναι η συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης»

• Το 2008-2009, με το ξέσπασμα της νέας κρίσης, λέγεται ότι στη Γερμανία υπήρξε μεγάλη άνοδος των πωλήσεων των έργων του Μαρξ και ιδιαίτερα του έργου του «Το κεφάλαιο», ενώ η εικόνα του πρόβαλε στα εξώφυλλα των πιο έγκυρων περιοδικών. Κατά κοινή ομολογία, στο έργο του Μαρξ μπορούσε κανείς να δει γιατί εκδηλώνονται οι κρίσεις στον καπιταλισμό. Ακόμα και οι αστοί διάβαζαν Μαρξ…
• Πριν από 130 χρόνια, ο πιο πιστός φίλος και συνεργάτης του Μαρξ, ο Φρ. Ενγκελς, μιλώντας πάνω από τον τάφο του Μαρξ τον είχε χαρακτηρίσει μεγάλο επιστήμονα, γιατί με δύο μόνο ανακαλύψεις του διακρίθηκε από τους άλλους: πρώτον, θεμελίωσε την υλιστική αντίληψη της Ιστορίας και, δεύτερον, αποκρυπτογράφησε το «μυστικό» του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής που στηρίζεται στην απόσπαση της υπεραξίας. Ο Ενγκελς, όμως, θεωρεί ότι αυτή δεν είναι η κυριότερη πλευρά του Μαρξ, τονίζοντας ότι ο Μαρξ ήταν βασικά επαναστάτης: «Ο πραγματικός σκοπός της ζωής του ήταν να βοηθήσει με οποιονδήποτε τρόπο στην ανατροπή της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας και των κρατικών θεσμών που αυτή έχει δημιουργήσει, να πάρει μέρος στην απελευθέρωση του σύγχρονου προλεταριάτου, που αυτός του έδωσε για πρώτη φορά συνείδηση της θέσης του και των αναγκών του, τη συνείδηση των όρων της χειραφέτησής του. Ο αγώνας ήταν το στοιχείο του. Και αγωνίστηκε με πάθος, με επιμονή, με επιτυχία, όσο λίγοι».

-Μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση της Αριστεράς;

Mπορεί να υπάρξει κυβέρνηση της Αριστεράς; Σ’ αυτό το ερωτημα θέτει και προσπαθεί να πάρει απαντήσειςτο περιοδικό «Μαρξιστική Σκέψη», στον 9ο τόμο. 

Ο τόμος αφιερώνεται στο μεγαλύτερο μέρος του στο επίκαιρο θέμα της «Κυβέρνησης της Αριστεράς», το οποίο φωτίζεται από διάφορες όψεις.

Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει συνεντεύξεις γνωστών στελεχών από το χώρο του ΣΥΡΙΖΑ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Οι Λ. Βατικιώτης, Ρ. Δούρου, Θ. Καμπαγιάννης, Σ. Σακοράφα, Κ. Σκορδούλης, Π. Σωτήρης, Γ. Τόλιος απαντούν σε μια σειρά ερωτήματα του περιοδικού, παρουσιάζοντας, μέσα από το δικό τους προσωπικό στίγμα, τις προσεγγίσεις και επεξεργασίες που αναπτύσσονται στους βασικούς πολιτικούς φορείς της Αριστεράς. Αυτό το μέρος ολοκληρώνεται με ένα άρθρο της Ιρλανδής πανεπιστημιακού Έ. Σίχαν, όπου καταθέτει τις εμπειρίες της από τα ταξίδια της στη χώρα μας και τις συναντήσεις της με παράγοντες της ελληνικής Αριστεράς.

Το δεύτερο μέρος αφιερώνεται στις πιο πρόσφατες ιστορικές εμπειρίες της κυβέρνησης της Αριστεράς. Με αφορμή και τον πρόσφατο θάνατο του ηγέτη της Βενεζουέλας, διακεκριμένου επαναστάτη Ούγκο Τσάβες, ο Ν. Αναστασιάδης πραγματεύεται τα προβλήματα της μπολιβαριανής διαδικασίας. Από την άλλη μεριά, ο Δ. Καλτσώνης ασχολείται με τα διδάγματα από την τραγική εμπειρία της κυβέρνησης Αλιέντε στη Χιλή.

Στη συνέχεια ακολουθεί ένα αφιέρωμα στην Κομμουνιστική Διεθνή, με αφορμή τα 70 χρόνια από τη διάλυσή της από τον Στάλιν το 1943. Παρουσιάζονται κυρίως οι γόνιμες επεξεργασίες των πρώτων συνεδρίων της Κομιντέρν για το ενιαίο μέτωπο και την εργατική κυβέρνηση. Ο αναγνώστης θα βρει σχετικά κείμενα του Ζινόβιεφ και του 4 Συνεδρίου της Κομιντέρν, καθώς και πρόσφατες αναλύσεις των Τζ. Ρίντελ, Δ. Αστερίου και Π. Βογιατζή.

Ακολουθεί ένα αφιέρωμα στον Μαρξ, με αφορμή τη συμπλήρωση των 130 χρόνων από το θάνατό του. Περιλαμβάνει κείμενα των Χ. Λάσκι, Τ. Μαστρογιαννόπουλου, Ου. Έμετ, Ε. Μαντέλ και Γκ. Πλεχάνοφ. Και ο τόμος ολοκληρώνεται ταιριαστά με ένα άρθρο του Χ. Κεφαλή για την πρόσφατη ταινία του Γαβρά «Το κεφάλαιο», μια έξοχη ανατομία του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού με τα μέσα της τέχνης, και ένα μέρος βιβλιοκριτικών.

-Ένα πολύ ενδιαφέρον συνέδριο. Eνάντια στη μεταμοντέρνα αναθεώρηση…..

«Αριστερά και Αστικός Πολιτικός Κόσμος, 1940-1960»

Τετάρτη 17 Απριλίου-Σάββατο 20 Απριλίου 2013

Αμφιθέατρο Σάκη Καράγιωργα ΙΙ, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Ένα Ιστορικό Συνέδριο στο Πάντειο

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα τελευταία χρόνια η επιστημονική παραγωγή και η έρευνα αναφορικά  με την Ιστορία της δεκαετίας του 1940 συνεχίζει να προκαλεί το ενδιαφέρον μίας πλειάδας νέων ερευνητών, ενώ το ενδιαφέρον αυτό έχει περάσει και στην δεκαετία του 1950 όπου η αντίστοιχη ενασχόληση παρέμενε μέχρι τώρα πολύ περιορισμένη. Στόχος του Συνεδρίου είναι να αποτυπώσει αυτή την έρευνα.

Παράλληλα έχει επίμονα καλλιεργηθεί η εντύπωση ότι είναι πλήρης η παραγωγή της ιστορικής γνώσης της περιόδου της Κατοχής και του Εμφυλίου. Στο πλαίσιο αυτό επιχειρήθηκε μια αλλαγή του μεθοδολογικού παραδείγματος και του επιστημονικού προτύπου, στη βάση μεταμοντέρνων προσεγγίσεων, που υποβάθμισαν τον ταξικό παράγοντα και τις σχέσεις πολιτικής εκπροσώπησης, δημιουργώντας παρανοήσεις ή αναπαράγοντας ξεπερασμένα πλαίσια ανάλυσης.

Έτσι, μέσα από τη μονόπλευρη απόδοση ιστορικού βάρους σε δευτερεύουσες αντιθέσεις και βιώματα που αφορούσαν στην ατομική εμπειρία και αποθέωναν ως ιστορική πηγή την «μαρτυρία», αναπαράχθηκε υπόρρητα η λογική των «εγκλημάτων» της Αριστεράς, ανασταίνοντας την εποχή πριν τη μεταπολίτευση, τότε που την παραγωγή του «ιστορικού» λόγου αναλάμβανε ο στρατός και οι κρατικές Επιτροπές Ασφαλείας. Μοναδικός στόχος να αναζητηθούν οι βίαιες επιβεβαιώσεις της λογικής των «τριών γύρων», ώστε να «προστατευθεί» το έθνος και νομιμοποιηθεί ο κατατρεγμός κατά των οπαδών της Αριστεράς.

-Ελληνικό έθνος και KKE (1934 -1968)

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΟΣ ΚΑΙ KKE (1934 -1968):
από τον διεθνιστικό σοβιετισμό στον πατριωτικό ρεπουμπλικανισμό

 του Κώστα Παλούκη

.

Η είσοδος της προπολεμικής διεθνιστικής ταξικής αριστερής συνείδησης στον εθνικό λόγο, χώρο και κορμό δε γίνεται ούτε ξαφνικά ούτε παραμένει αναλλοίωτη από τη δεκαετία του 1940 μέχρι τις ημέρες μας. Αντίθετα, εξελίσσεται ακολουθώντας μια πορεία μετατοπίσεων και τελικής «κρυστάλλωσης».

.

Σχεδόν από το 1920 και μέχρι το 1933 τονιζόταν από την ηγεσία του ΚΚΕ «ότι το παγκόσμιο προλεταριάτο πρέπει να ετοιμάζεται διαρκώς δια την κατάληψιν της εξουσίας, της οποία πρώτος σταθμός θα είναι η επιβολή της δικτατορίας του και όχι η αστική δημοκρατία με οιαδήποτε μορφήν». Από το 1924 υποστήριζε τη δημιουργία μιας Ανεξάρτητης Μακεδονίας και Θράκης μέσα στα πλαίσια μιας Βαλκανικής Σοσιαλιστικής Μακεδονίας και εναντιωνόταν σε κάθε είδους πατριωτισμό. Μάλιστα, την περίοδο 1927-1931 το ΚΚΕ καλούσε την εργατική τάξη να καταλάβει άμεσα την εξουσία διαβλέποντας την καταστροφή του καπιταλισμού που περνούσε την Τρίτη και τελευταία περίοδό του. Η μοναδική θεωρητική προσέγγιση για το ελληνικό έθνος προήλθε από τον Γιάννη Κορδάτο στο έργο του για την Κοινωνική Σημασία της Επανάστασης του 1821. Σε αυτό το έργο ο Κορδάτος ιστορικοποιεί το έθνος στο πλαίσιο των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων παραγωγής και τοποθετείται κριτικά στον εθνικισμό ως πολιτική της μπουρζουαζίας να στρέψει τις «λαϊκές μάζες» του ενός έθνους εναντίον των λαϊκών μαζών των υπόλοιπων εθνών». Θεωρεί θετική εξέλιξη την επανάσταση του 21 την οποία προσδιορίζει ως αμυντική εθνική και αστικοδημοκρατική απέναντι στην οθωμανική φεουδαρχία και ταυτίζεται πλήρως με τα φραστικά σχήματα με τα οποία «οι Μαρξ και Ένγκελς χαιρέτιζαν τη νίκη του αστικού κόσμου επί της φεουδαρχίας». Γενικά, μπορούμε να ισχυριστούμε πως ο Κορδάτος, αν και δηλωμένος τροτσκιστής, φαίνεται πως εκφράζει τις απόψεις του συνόλου των κομμουνιστών για το ζήτημα του έθνους.

.

-Ο Οκτώβρης του ’17, η εμπειρία του σοσιαλισμού και οι στρεβλώσεις του…

Μαρξιστική   Σκέψη, τόμος 8

http://marxistikiskepsi.gr/

Κυκλοφόρησε ο τόμος 8 της “Μαρξιστικής Σκέψης”. Ο τόμος συνεχίζει το αφιέρωμα στην Οκτωβριανή Επανάσταση που ξεκίνησε με τον προηγούμενο τόμο 7, περιλαμβάνοντας όμως αυτή τη φορά κυρίως πρωτότυπες συνεισφορές, καθώς και πλούσιο και σπάνιο φωτογραφικό υλικό.

Το αφιέρωμα χωρίζεται σε 3 μέρη.

Το πρώτο μέρος περιέχει κείμενα επιφανών μαρξιστών, όπως οι Ρ. Λούξεμπουργκ, Λ. Τρότσκι, Ε. Χ. Καρ, Γκ. Λούκατς και Τζ. Νόβακ. Πραγματεύονται σημαντικά θέματα της συγκρότησης των επαναστατικών κινημάτων, του πλαισίου ανάπτυξης των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων, της αντίθεσης σχεδίου-αγοράς στο σοσιαλισμό, της μεταβατικής περιόδου και της εμπειρίας από τα προβλήματά της στην ΕΣΣΔ.

Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται μετέπειτα και τωρινές αναλύσεις μαρξιστών και άλλων ερευνητών κυρίως ιστορικού χαρακτήρα, για διάφορες πτυχές της επανάστασης, από το ρόλο των Σοβιέτ ως την προσωπικότητα και τη συνεισφορά του Λένιν. Ο αναγνώστης θα βρει κείμενα των Π. Βογιατζή, Ε. Αστερίου, Τ. Μαστρογιαννόπουλου (με θέμα τον ρόλο της μαζικής αυτενέργειας, των σοβιέτ και του κόμματος στην περίοδο της εξέγερσης), Δ. Καρέλλα και Ου. Τσάμπερλιν (ρωσικές επαναστάσεις του 1905 και του Φλεβάρη 1917), Α. Κλόκε (Οκτωβριανή Επανάσταση και εθνικό ζήτημα), Βλ. Αγτζίδη (η άγνωστη εμπειρία των ελληνικών πληθυσμών και των Ελλήνων κομμουνιστών στον Καύκασο), Κ. Παλούκη (η εικόνα του Τρότσκι στον ελληνικό αστικό και κομμουνιστικό Τύπο του Μεσοπολέμου), Ζ. Μασόν και Γ. Μανιάτη (Οκτωβριανή Επανάσταση και τέχνη) και Η. Κουρκουνάκη (το σκάκι στη Σοβιετική Ένωση). Τέλος, τρία κείμενα των Β. Μποντς Μπρούεβιτς, Α. Βορόνσκι και Ντ. Ρέντον παρουσιάζουν πτυχές της καθημερινής πρακτικής του Λένιν και αναλύουν τη συμβολή του στο επαναστατικό κίνημα.

-Μήπως ήρθε η ώρα να συζητήσουμε;

Επανειλημμένα έχουμε τονίσει από αυτήν εδώ την ψηφιακή γωνιά ότι είναι αδιανόητο να μην μπορούμε να συζητάμε τις διαφορές μας εντός ΚΑΙ της Αριστεράς αλλά ΚΑΙ της κοινωνίας.  Να ΜΗΝ συζητάμε αυτά που θεωρούμε ότι μας χωρίζουν και μας οδηγούν σε σκληρές συγκρούσεις για τα ζητήματα της Μνήμης και της Ιστορίας. Πιθανότατα αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχουμε την κουλτούρα του διαλόγου. Γιατί δεν έχουμε συζητήσει ποτέ, ούτε και έχουμε ενδιαφερθεί για τις παραμέτρους εκείνες που αναιρούν-ή έστω, αμφισβητούν- τις μεταφυσικές μας βεβαιότητες..

 Θεωρούμε ότι η αδυναμία αυτή αποτελεί την καλύτερη απόδειξη ότι «κάτι τρέχει στη Δανιμαρκία»!

Όμως φαίνεται ότι υπάρχουν θετικές πρωτοβουλίες που αποδεικνύουν ότι παρόλη την αρνητική παράδοση, τελικά ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΣΥΝΑΝΤΙΟΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥΖΗΤΑΜΕ.

Αναδημοσιεύουμε αυτούσια τη σχετική ανάρτηση από το μπλογκ ενός καλού μας φίλου:

Μια συνάντηση των διαφορετικών προσεγγίσεων για τα Μικρασιατικά….

Posted 28/01/2013

Μια όχι συνηθισμένη συνάντηση διαφορετικών -ίσως και συμπληρωματικών-  ερμηνευτικών προσεγγίσεων για ένα θέμα που ακόμα διχάζει την επιστημονική κοινότητα και αποτελεί μέρος  των “Πολέμων για την ιστορία” (μαζί με τον Εμφύλιο, τις σταλινικές διώξεις κ.ά).

Ιστοριογραφικό -και όχι μόνο- ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι οι οι διαφορετικές προσεγγίσεις (κάποιες αντιδιαμετρικές μεταξύ τους) για την περίοδο του μετασχηματισμού της Εγγύς Ανατολής (1908-1923) συναντιούνται και συνομιλούν με εξίσου διαφορετικά ρεύματα της τουρκικής ιστοριογραφικής κοινότητας:

 -Τρίτη, 29 Ιανουαρίου (7.00-9.00 μ.μ.), ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ «ερμηνεύοντας τη Μικρασιατική Καταστροφή» με τη συμμετοχή των: Άλκη  Ρήγου, Θανάση Καμπαγιάννη, Βλάση Αγτζίδη και συντονιστή τον Στέργιο Θεοδωρίδη, 

  .

-Οι «Μπάσταρδες της ΥΦΑΝΕΤ» στην παγίδα του εθνικισμού

Η μισή αλήθεια είναι χειρότερη από το ψέμα!

.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα παρέμβαση διαβάσαμε πολύ προσφατα  στο σάιτ της Κατάληψης της ΥΦΑΝΕΤ στη Θεσσαλονίκη που φέρει την υπογραφή της ομάδας  «Μπάσταρδες με Μνήμη».

 .

Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι το αντεξουσιαστικό πνεύμα ήταν κατ’ εξοχήν ουμανιστικό, τοποθετημένο εντελώς κατά των κρατών ως εξουσία ανεξαρτήτως διαχειριστή, εθνικού ή θρησκευτικού.  Ότι δεν ενοχοποιούσαν μαζικά πληθυσμούς, ότι δεν έκαναν καμιά εκχώρηση σε κανένα εθνικισμό ούτε και αποσιωπούσαν τις πρακτικές του ενός αναδεικνύοντας μόνο τα του άλλου.

 .

Δυστυχώς το κείμενο των «μπάσταρδων» κάνει αυτό ακριβώς το πράγμα, καθώς είναι απελπιστικά μονόπλευρο και προκατειλημμένο προς όφελος κάποιων εθνικισμών που καθόρισαν εξίσου -αν όχι και περισσότερο- τη μοίρα της Μακεδονίας και της Θεσσαλονίκης, όπως ο ελληνικός.

.

Το κείμενο είναι μονομερές και συγκαλύπτει τη βία του τουρκικού και βουλγαρικού εθνικισμού που ήταν οι κατ’ εξοχήν υπεύθυνοι που οι λαοί σύρθηκαν στους Βαλκανικούς Πολέμους και σε μια φοβερή δεκαετία που τελείωσε 10 χρόνια μετά, με τη σφαγή και την καταστροφή της Σμύρνης.

 .

Από το κείμενο -που παρατίθεται μετά το δικό μας σχολιασμό-  λείπουν βασικά στοιχεία ιστορίας, που μας εμποδίζουν να καταλάβουμε το πόσο τελικά είναι  αντεξουσιαστική και φεμινιστική η ματιά των συγγραφέων

 .

Να ξεκαθαρίσουμε όμως ότι η κριτική μας είναι συντροφική και αφορά τα ιστορικά στοχεία του κειμένου, το οποίο ούτως ή αλλέως χαρακτηρίζεται από μια ευρηματική δομή. Να δηλώσουμε επίσης ότι συμφωνούμε απολύτως με την παρουσίαση της βίας της εξουσίας κατά του λαού και του κινήματος στα χρόνια που ακολούθησαν…

.

Ας πάμε όμως σ’ αυτά που διαφωνούμε: 

.

-Μήτσος Παρτσαλίδης: ο πρώτος κόκκινος δήμαρχος

Ο Μήτσος Παρτσαλίδης υπήρξε μια από τις κορυφαίες προσωπικότητες του κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα.  Το 1934 εξελέγη δήμαρχος στην πόλη των καπνεργατών, την Καβάλα και έτσι υπήρξε ο πρώτος «κόκκινος» δήμαρχος. Το αφιέρωμα αυτό βασίζεται:
-σε ένα κείμενο του Φ. Γκερλεκτσή που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μνήμη» του Συλλόγου Μικρασιατών ν. Καβάλας,
-σε κείμενο του Κώστα Παλούκη από το καλό ιστολόγιο http://raskolnikovgr.blogspot.com/ και
-σε κείμενο του ιστορικού Νίκου Ε. Καραγιαννακίδη….

Προσφυγική η πρώτη «κόκκινη» Δημοτική αρχή της Καβάλας και της χώρας

του Φάνη Γκερλεκτσή

Είναι ευρύτερα γνωστό ότι η Καβάλα ανέδειξε «τον πρώτο κομμουνιστή Δήμαρχο της Ελλάδας» και ότι ήταν για πολλές δεκαετίες ένα από τα «κάστρα» του εργατικού και επανα-στατικού κινήματος της χώρας και των Βαλκανίων. Αν και στα θέματα αυτά τον βαρύνοντα λόγο τον έχουν οι ιστορικοί, αξίζει κι ένα περιοδικό έντυπο των απογόνων των προσφύγων της Μικράς Ασίας, όπως η «Μνήμη», να καταπιαστεί με πλευρές του θέματος. Όχι μόνον επειδή ακατάλυτοι δεσμοί δένουν τον κάθε γόνο καβαλιώτικης προσφυγικής οικογένειας, και μάλιστα μικρασιατικής, με εκείνη την εποχή και τους αγώνες της, αλλά και γιατί πρόσφυγες ήταν κυρίως οι εργάτες και μικροεπαγγελματίες που έδωσαν τη μάχη για την «κατάληψη» της δημοτικής αρχής του μεγαλύτερου βιομηχανικού κέντρου ανάμεσα στην Θεσσαλονίκη και την Πόλη και πρόσφυγες υπέστησαν τις συνέπειες. Ο Παρτσαλίδης, εκτός από κομμουνιστής που ήταν την εποχή εκείνη, ήταν κι ο πρώτος πρόσφυγας που έγινε Δήμαρχος μεγάλης πόλης.

-Βικτόρ Σέρζ, « Υπόθεση Τουλάγιεφ»

Διαβάζοντας τον Σερζ ανά την Ευρώπη 

της Σάρας Χαλκίδη

Η γνωριμία μου με τον Σέρζ ξεκίνησε πριν τρία χρόνια περίπου, όταν διάβασα τη βιογραφία του για τον Τρότσκι. Πήρα τόσες απαντήσεις τότε …

Στη συνέχεια τον αναζήτησα και διάβασα τις  «Αναμνήσεις ενός επαναστάτη» και …τον ερωτεύτηκα, ίσως γιατί κάπως έτσι ήθελα να είναι ο αρχηγός μου. Τότε ευχήθηκα να ζούσε. Θα πήγαινα και στο Μεξικό, στο τόπο εξορίας του, για να τον συναντήσω!

Φαίνεται πως ο άγγελος μου απλά σχεδίαζε να γνωρίσω τον Σέρζ για να καταλάβω καλύτερα τον εαυτό μου και αυτό που ερχότανε.

Μπορεί ένα βιβλίο να σε κάνει να συνειδητοποιείς ακόμη περισσότερο γιατί θαυμάζεις έναν άνθρωπο που γνωρίζεις; Να βλέπεις ακόμη καλύτερα πλευρές του που τον κάνουν να διαφέρει τόσο από άλλους καθ’ όλα αξιόλογους ;

Διαβάζοντας την «Υπόθεση Τουλάγιεφ» στην Ιρλανδία, σελίδα 197, βεβαιώθηκα πως ναι:

…..Ισπανικός εμφύλιος πόλεμος… ο αναρχικός Στεφάν Στέρν, έχοντας διαφύγει από τη Σοβιετική –Σταλινική- Ένωση για να αγωνιστεί στην Ισπανία διαπιστώνει :

-Ο συντηρητισμός της ελλαδικής Αριστεράς και ο ελληνισμός της Ανατολής

Με αφορμή την ανάρτηση από το καλό ιστολόγιο του Raskolnikov    ενός ενδιαφέροντος άρθρου της Βίκυς Καραφουλίδου με τίτλο: Έθνος εναντίον τάξης, Η ιδεολογική αυτονομία του ελληνικού «σοσιαλισμού» του 19ου αιώνα και οι «εθνικές» του ερμηνείες, καταθέσαμε κάποιους προβληματισμούς, θεωρώντας ότι το αντικείμενο του «ελληνικού σοσιαλισμού» που καλείται να μελετήσει η συγγραφέας περιωρίζεται στα όρια του ελληνικού Βασιλείου, το οποίο -λίγο πολύ- θεωρείται ως ο όλος κόσμος των Ελλήνων.

Παραθέτουμε στη συνέχεια το σχόλιό μας, το οποίο απηχεί ευρύτερους προβληματισμούς  βασικούς για την υπόσταση της  ίδιας της αριστεροποντιακής μας κολεχτίβας -όπως γνωρίζουν οι τακτικοί μας φίλοι…

Να σημειώσουμε απλώς ότι το άρθρο της Β. Καραφουλίδου αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης μελέτης της («Η γλώσσα του σοσιαλισμού. Ταξική προοπτική και εθνική ιδεολογία στον ελληνικό 19ο αιώνα», εκδ. Βιβλιόραμα) που μόλις κυκλοφόρησε και την οποία επιφυλασσόμαστε να τη  σχολιάσουμε κάποια στιγμή ολοκληρωμένα:

«Πάντως, αυτό που δεν έχει μελετηθεί, αλλά αντιθέτως έχει υποβαθμιστεί δραματικά, είναι η σοσιαλιστική ιδεολογία στον ελληνισμό της Ανατολής, τόσο στους Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όσο και στους Έλληνες της Ρωσίας. Από τα αποσπασματικά στοιχεία που γωρίζουμε, πρέπει να υπήρχε ένα πολύ ενδιαφέρον σοσιαλιστικό κίνημα, που συνομιλούσε με τα πλέον προχωρημένα στοιχεία των άλλων εθνικών ομάδων σ’ ένα περιβάλλον μετασχηματισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Γνωρίζουμε επίσης ότι για ιστορικούς λόγους η βιομηχανική εργατική τάξη απαρτιζόταν σε πολύ μεγάλο βαθμό από Έλληνες, οι οποίοι εξοντώθηκαν μαζικά είτε κατά την έναρξη της Γενοκτονίας μετά το 1914 (στα Αμελέ Ταμπουρού κ.λπ.) είτε με τη νίκη του κεμαλικού εθνικισμού το ’22. Χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση είναι η εκτέλεση των 700 μεταλλωρύχων στη Μπάλια (Βιθυνία) από τα κεμαλικά στρατεύματα το Σεπτέμβριο του 1922.

-Η Διεθνής στα ποντιακά

Μ’ αφορμή μια εκδήλωση στην Κατερίνη απ’ το “Στέκι Πολιτών” όπου ο Αντώνης Κάλφας παρουσίασε το βιβλίο «Ο Κόκινος Καπνας και ο ελληνισμός του Καυκάσου« του Βλάση Αγτζίδη και όπου συζητήθηκε γενικά το σοβιετικό πείραμα, ο φιλόλογος Νίκος Αποστολίδης ανέλαβε και έφερε εις πέρας ένα δύσκολο έργο:

Να παίξει και να τραγουδήσει άγνωστα κομμάτια, σαν:
–τη Διεθνή με τον τρόπο που  τραγουδήθηκε στην ΕΣΣΔ,
–κομμουνιστικά ποντιακά τραγούδια απ’ την ΕΣΣΔ που αναφέρονται στη τότε ζωή , όπως στη ζωή των κολχόζνικων, αλλά και
–άλλα που σαρκάζουν τις νέες οικονομικές πρακτικές. Μαζί μ’ αυτά και
– αντάρτικα ποντιακά από την Ελλάδα, τόσο από την εαμική εποχή όσο και απ’ τον Εμφύλιο.

-Ο Κάουτσκι, ο χριστιανισμός και ο κομμουνισμός

Ο Κάουτσκι είναι μια θρυλική μορφή της Β’ Κομμουνιστικής Διεθνούς και ηγέτης της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας. Το 1908 έγραψε το βιβλίο του «Η καταγωγή του χριστιανισμού». Στο έργο του αυτό χρησιμοποιεί την μέθοδο του ιστορικού υλισμού για να ανασυστήσει την πραγματική κοινωνική ιστορία της εμφάνισης του χριστιανισμού. Ο Κάουτσκι θεωρεί ότι εμφανίστηκε ως ένα προλεταριακό κομμουνιστικό κίνημα της εποχής εκείνης και γι αυτό συνάντησε τη σφοδρή αντιδραση της Ρώμης.