Μια νέα έκδοση για τους Έλληνες της Ουκρανίας στο Μεσοπόλεμο

Της Έλενας Ουζμπέκ (Χάρκοβο)

Πρόσφατα, εκδόθηκε στην Ουκρανία μια δίτομη έκδοση βασιζόμενη σε ντοκουμέντα με τίτλο «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανυπολόγιστες απώλειες…» Ήταν το αποτέλεσμα ενός μεγάλου ερευνητικού έργου από τη Μαρία Πύργο (Ντόνετσκ) και την ‘Ελενα Ουζμπέκ (Χάρκοβο). Το κύριο αντικείμενο του έργου ήταν η μελέτη μιας ευρείας κλίμακας εθνικού κοινωνικού και πολιτιστικού μετασχηματισμού της κοινότητας των Ελλήνων της Μαριούπολης τις δεκαετίες 1920-1930, τα αποτελέσματα και οι συνέπειές του.

Το δικαίωμα στην ελληνική ταυτότητα κατοχυρώθηκε λόγο των πολιτικών επιλογών στην ΕΣΣΔ, ως μια προσωρινή πολιτική παραχώρηση στις εθνικές κοινότητες της χώρας κατά τη διάρκεια του σχηματισμού του σοβιετικού κράτους. Η νέα πολιτική στο εθνικό ζήτημα της ΕΣΣΔ στο αρχικό στάδιο προκάλεσε μια επιφυλακτική αντίληψη των πολιτών. Οι επιφυλάξεις των λεγόμενων αλλοεθνών βασίζονταν στη συσσωρευμένη (συχνά αρνητική) εμπειρία της ζωής στη Ρωσική Αυτοκρατορία, στα χρόνια των επαναστάσεων και του Εμφυλίου Πολέμου. Στην απόκλιση και την πάλη του νέου και του παλιού, τον ιδεαλισμό και τον πραγματισμό, την αισιοδοξία και τον φόβο. Το δικαίωμα στην ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού στις ελληνικές περιοχές στις αρχές της δεκαετίας του 1930 υλοποιήθηκε υπό άγρυπνο κομματικό έλεγχο. Και διεκόπη πάλι από το ίδιο Κομμουνιστικό Κόμμα.

Η καταστροφή την περίοδο του σταλινισμού

Οκτώ δεκαετίες αργότερα, μπορούμε να πούμε με λύπη ότι πολιτικοί επιστήμονες, εθνοψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι δεν έχουν μελετήσει το ζήτημα της επιρροής των διαφόρων πολιτικών εκστρατειών στην ανάπτυξη των εθνικών πολιτισμών και των εθνικών κοινωνικών διαδικασιών στη νέα ιστορική εποχή. Είναι γνωστό το γεγονός των τεράστιων ανθρώπινων απωλειών μεταξύ των εθνικών μειονοτήτων της ΕΣΣΔ στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, που οδήγησαν σε δημογραφικά προβλήματα.

  Είναι επίσης γνωστό ότι, μαζί με τις ποσοτικές απώλειες, πολλοί λαοί γνώρισαν την καταστροφή -σωματική ή ηθική και ψυχολογική- των εθνικών ελίτ (εθνική διανόηση και ακτιβιστές) και φορείς της εθνικής ταυτότητας (κυρίως των χωρικών, αγροτικού πληθυσμού). Αυτές οι απώλειες είναι αναντικατάστατες και οι συνέπειες των εθνικών μετασχηματισμών και υποβαθμίσεων είναι μη αναστρέψιμες.

Σάββας Γιαλή (1895-1938)
Επικεφαλής του ελληνικού τμήματος στην κυβέρνηση της Ουκρανικής ΣΣΔ. Εκτελέστηκε το 1938

Το ζήτημα των συνεπειών των διάφορων  πολιτικών επιδιώξεων στο εθνικό ζήτημα κατά τις δεκαετίες ’20 και ’30 -που οδήγησαν στο ανάπτυξη ισχυρών εθνικο-πολιτιστικών και εθνικο-κοινωνικών διαδικασιών- παραμένει ανοιχτό. Καταστρέφοντας, αυτά τα επιτεύγματα έθαψαν κάτω από τα ερείπιά τους την ίδια την ιδέα της ανάπτυξης των εθνικοτήτων της ΕΣΣΔ. Ακολούθησαν δεκαετίες συκοφαντίας και εκφοβισμού, οι οποίες οδήγησαν σε μια εθνική ύφεση. Ωστόσο, οι εθνικο-πολιτιστικές αναβιώσεις, που δρομολόγησαν τους μηχανισμούς της εθνικής αυτοσυνείδησης, συνέχισαν να συγκινούν τους λίγους εκπροσώπους των κοινοτήτων που διατήρησαν τη μητρική τους γλώσσα, τις παραδόσεις και τη μνήμη της μεγαλειώδους ανάπτυξης της  δεκαετίας του 1930.

Μελετώντας το Μεσοπόλεμο

Αποτίοντας φόρο τιμής στους ερευνητές της ιστορίας των Ελλήνων της Ουκρανίας, οι συγγραφείς έθεσαν ως καθήκον να αναδημιουργήσουν την ιστορία των μεγαλύτερων επιτευγμάτων της ουκρανικής ελληνικής αναγέννησης στις περιοχές της Μαριούπολης και του Ντονέτσκ, καθώς και να αναδείξουν τα πρόσωπα που συμμετείχαν ενεργά σε εκείνη την ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού, της εκπαίδευση και της εμπέδωσης της αυτοσυνείδησης ​​των ομογενών. Για αυτό μελετήθηκαν οι μοναδικές συλλογές αρχείων, μουσείων και βιβλιοθηκών της Ουκρανίας, της Ρωσίας, της Ελλάδας, καθώς και ο ελληνικός περιοδικός τύπος της ΕΣΣΔ.

Ιούλης 1936. Το εξώφυλλο του περιοδικού Πιονέρος

Το βιβλίο «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανεκτίμητες απώλειες…» αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο μέρος είναι μια βιογραφία δύο μοναδικών ανθρώπων, των αδελφών Σάββα Γιαλή του Γεωργίου και Θεόδωρου  Γιαλή, που έτυχε να γίνουν οι παθιασμένοι εκφραστές της ιδέας του ελληνισμού στην Ουκρανία. Στα πεπρωμένα τους, σαν σε καθρέφτη, καθρεφτιζόταν ο χρόνος, οι προκλήσεις, οι προσδοκίες, οι ελπίδες τους. Και η τραγωδία είναι μία για όλους, για όλους τους ανθρώπους. Ο Σάββας και ο Θεόδωρος Γιαλή είναι οι Έλληνες εθνικοί ηγέτες της εποχής του ελληνισμού στον 20ο αιώνα, ξεχασμένοι, δυστυχώς, από τους συντοπίτες τους.

Το δεύτερο μέρος του βιβλίου παρουσιάζει την ιστορία των μοναδικών θεσμών του ελληνισμού στην Ουκρανία:
– του Ελληνικού Παιδαγωγικού Κολλεγίου (Τεχνικουμ) της Μαριούπολης,
-της εφημερίδας «Κολεχτιβιςτίς» («Κολεχτιβιστής», όργανο Τύπου της Επιτροπής της Περιφέρειας του Ντόνετσκ και της επιτροπής της Πόλης της Μαριούπολης του ΚΚ (μπολσεβικων) της Ουκρανίας),
-το περιοδικό «Νέος μαχιτίς» («Πιονέρος»), όργανο Τύπου Κεντρικής Επιτροπής της Πανενωσιακής Λενινιστικής Κομμουνιστικής Ένωσης της νεολαίας, το μοναδικό ελληνικό παιδικό περιοδικό στην ΕΣΣΔ),
-τον Περιφερειακό Ελληνικό Εκδοτικό Οίκο του Ντόνετσκ,
-το Ελληνικό Τυπογραφείο της Μαριούπολης ,
-το Κρατικό Θέατρο Ελλήνων Εργατών και Αγροτών Μαριούπολης και
-την Ελληνική Λογοτεχνική Ομάδα Μαριούπολης.

Μέσα από τη μελέτη των ντοκουμέντων αναδεικνύεται η στενή δημιουργική αλληλεπίδραση και αλληλεγγύη των διαφόρων περιοχών του ελληνισμού στην ΕΣΣΔ (Ουκρανία, Βόρειος Καύκασος, Υπερκαυκασία, Κριμαία), και παρουσιάζονται οι κοινές πολιτιστικές ελληνικές εθνικές διεργασίες.

Κάθε μία από τις ενότητες του δεύτερου μέρους συνοδεύεται από το κεφάλαιο «Άνθρωποι και Μοίρες», όπου παρέχονται βιογραφικά στοιχεία για τους συμμετέχοντες στην Ελληνική Αναγέννηση στη Μαριούπολη και στο Ντονμπάς. Πολλές μορφές του ελληνισμού δεν τους θυμούνται πια. Για πολλές δεκαετίες, τη μνήμη τους προσεκτικά σβήστηκε και η ιστορία της δεκαετίας του 1930 παραποιήθηκε. Όλα αυτά έγιναν σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένας «σοβιετικός άνθρωπος» – που δεν θυμάται τη συγγένεια, δεν αισθάνεται έλξη για τον γενέθλιο πολιτισμό του και τελικά μετατρέπετε σε προϊόν ενός ισχυρού ιδεολογικού συστήματος.

Το καθήκον της Μνήμης

Η ιστορική μνήμη των Ελλήνων της Μαριούπολης της δεκαετίας του 1930 έπρεπε να αποκατασταθεί σπιθαμή προς σπιθαμή καινα εντοπιστούν όλα τα θραύσματα. Η διατήρηση σχεδόν καθενός από αυτά είναι μια καταπληκτική και ευτυχισμένη εμπειρία. Δεν είναι μυστικό ότι μετά τον λιμό του 1932-1933 και την «ελληνική επιχείρηση» του NKVD της ΕΣΣΔ το 1937-1938, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης υπαγόρευε σε κάθε επιζώντα Έλληνα ένα αξίωμα: πρέπει κανείς να επιβιώσει και για να επιβιώσει, πρέπει να ΞΕΧΑΣΕΙ. Ο λαός άρχισε να υπάρχει από καθαρή πλάκα, πάνω στην οποία τα ελληνικά γράμματα θα μπορούσαν και πάλι να γίνουν καταδίκη.

     Προς μεγάλη ερευνητική μας χαρά, στη Μαριούπολη και σε πολλά ελληνικά χωριά της περιοχής, έμειναν οι απόγονοι των συμμετεχόντων και των συγχρόνων των πολύπλοκων εσωτερικών πολιτικών διεργασιών της προπολεμικής δεκαετίας. Παρά τις απαγορεύσεις και το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, κάποιοι από αυτούς διατηρούσαν φωτογραφίες, επιστολές, τετράδια μαθητών, ήδη δυσανάγνωστα έγγραφα και …μνήμη. Τα μετέφεραν στον νέο αιώνα και τα μοιράστηκαν με τους συντάκτες του έργου, σαν να είχαν πάρει αυτοί πλέον τη σκυτάλη. Τώρα που το βιβλίο γράφτηκε και εκδόθηκε, οι συγγραφείς παραδίδουν τη σκυτάλη της Μνήμης στους σεβαστούς αναγνώστες.

Το βιβλίο δημιουργήθηκε σε ενεργή συνεργασία με ιστορικούς, φιλολόγους, ντόπιους ιστορικούς και πατριώτες της Ουκρανίας, της Ελλάδας, της Ρωσίας, της Κύπρου. Δεν θα μπορούσε να γεννηθεί αν δεν υπήρχε το διαρκές ενδιαφέρον για το έργο της Πρεσβείας της Ελλάδος στην Ουκρανία εκπροσωπούμενη από τον Έκτακτο και Πληρεξούσιο Πρέσβη της Ελλάδας στην Ουκρανία (2013 – 2016) Βασίλη Παπαδόπουλο και την οικονομική βοήθεια του Δημήτρη Μπακόλα. Τεράστια συμβολή στην υλοποίηση του έργου είχε το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού Α.Γ. Λεβέντης (Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, Λευκωσία, διευθυντής – Καθηγητής Χαράλαμπος Μπακιρτζής.

Η εφημερίδα «Κολεχτιβιστής». Χρησιμοποιούσε το 20γράμματο ελληνικό αλφάβητο, όπως είχε αποφασιστεί σε σύσκεψη Ελλήνων διανοουμένων της ΕΣΣΔ το 1925 που αποφάσισε την επίλυση του γλωσσικού ζητήματος με την καθιέρωση του 20γράμματου αλφαβήτου στη θέση του 24γράμματου και της δημοτικής γλώσσας στη θέση της καθαρεύουσας

…Και τώρα πόλεμος!

… Τώρα η Ουκρανία ζει με τις πραγματικότητες του πολέμου, στο επίκεντρο του οποίου, μεταξύ άλλων, βρίσκονται τα εδάφη που κατοικούν οι Έλληνες της Μαριούπολης. Πολλές αιτίες πολέμου κρύβονται στην ιστορία των κρατών και των λαών, και η γνώση της αληθινής ιστορίας πρέπει να γίνει ισχυρή βάση με την οποία θα αντιμετωπιστούν οι καταστροφές.

Ο τίτλος του βιβλίου «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανυπολόγιστες απώλειες…» ήταν μια γραμμή από ένα ποίημα του Γκεόργκι Κοστοπράβ, του ιδρυτή της ελληνικής λογοτεχνίας της Μαριούπολης. Ογδόντα χρόνια έχουν περάσει από το τραγικό τέλος της  ουκρανικής ελληνικής αναγέννησης. Το τι ήταν αυτά τα χρόνια για τους Έλληνες της Μαριούπολης δεν είναι μυστικό για κανέναν. Εκτός από μια σύντομη «απόψυξη» την περίοδο του Χρουτσιόφ, που δεν είχε χρόνο να γεννήσει εθνικές ελπίδες, πριν από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, οι Έλληνες της Μαριούπολης, όπως και οι περισσότεροι συμπατριώτες μας, βρίσκονταν σε κατάσταση εθνο-πολιτισμικής στασιμότητας.

Στην ανεξάρτητη Ουκρανία, η οποία σε όλα τα στάδια συνέβαλε ενεργά στην πολιτιστική ανάπτυξη των εθνικών μειονοτήτων, με τη συνεχή βοήθεια της Ελλάδας, οι Εθνικοί Σύλλογοι Πατριωτών και η Ομοσπονδία Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας που τους, ένωσε έκαναν πολλά για την αναβίωση του Ελληνισμού. Όμως, μάλλον, λόγω της μη αναστρέψιμης ελληνικής εθνικής καταστροφής του 1937-1938, όλες αυτές οι προσπάθειες δεν οδήγησαν σε μια εθνική-πολιτιστική αναγέννηση. Παρόμοιες διαδικασίες είναι χαρακτηριστικές για τα ελληνικά κινήματα στις δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ και άλλα εθνικά κινήματα.

Οι Έλληνες της Ουκρανίας, όπως και οι άλλες εθνικές μειονότητες της χώρας, ζουν στις συνθήκες πολύπλοκων σύγχρονων παγκόσμιων διαδικασιών (παγκοσμιοποίηση, ενοποίηση  επιτάχυνση, τεχνολογική επανάσταση κ.λπ.). Σήμερα δεν αισθάνονται εθνικές προκλήσεις και διακρίσεις. Κανείς και τίποτα δεν απειλεί την εθνική τους ταυτότητα. Είναι πιο επικεντρωμένοι στην αυτοπραγμάτωση και συχνά είναι πιο εξοικειωμένοι και άνετοι με τον εικονικό κόσμο, παρά τα πραγματικά πεδία της αιώνιας μάχης για τον Άνθρωπο – από την εποχή του Ομήρου μέχρι την εποχή του Κοστοπράβ…

Θεόδωρος Γιαλή (1899 – 1938),
ο πρώτος εκδότης «Κολεχτιβιστή». Εκτελέστηκε το 1938

Οι περιπέτειες της ουκρανικής εθνικής ταυτότητας

του Δημήτρη Καταϊφτσή

Εισαγωγικά …

Η σημερινή Ουκρανία, παρότι παρουσιάζεται ως ένα ομοιογενές μόρφωμα, είναι ένα συνονθύλευμα ιστορικών εμπειριών, λαών και ανθρώπων διαφόρων περιοχών, με χαρακτηριστικά τα οποία δεν σχηματίζουν κάποια εμφανή πολιτισμική κοινότητα. Αυτό θα μπορούσε να συμπεράνει όποιος έψαχνε να βρει οποιουδήποτε είδους συγγένειες από τη «Μικρή Ρωσία» των Ουκρανών Κοζάκων, στις στέπες της Ταυρίδας, έως και το πιο «εξευρωπαϊσμένο» Λβοβ. Επομένως, μπορεί να ειπωθεί ότι και η Ουκρανία είναι μια περίπτωση «φαντασιακής κοινότητας», μιας κατασκευής στο πλαίσιο της κλασικής θεωρίας του Μπένεντικτ Αντερσον; Οχι ακριβώς.

Η γέννηση του ουκρανικού έθνους και η ανάπτυξη του ουκρανικού εθνικισμού δεν μπορεί να ενσωματωθεί σε κάποιο συγκεκριμένο θεωρητικό πλαίσιο, μεταξύ αυτών που έχουν διαμορφωθεί έως σήμερα κι αφορούν τη μελέτη των ταυτοτήτων και του έθνους. Η εθνικιστική δραστηριότητα στη χώρα δεν ταυτίστηκε ποτέ με το πέρασμα από την αγροτική προς τη βιομηχανική κοινωνία, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι το Ντονέτσκ, νυν θύλακας της ρωσο-ουκρανικής αυτονομίας, αποτελούσε πάντα τον βιομηχανικό πυρήνα της χώρας. Αντίθετα, οι αγροτικές περιοχές ήταν αυτές στις οποίες οφείλεται η γέννηση του ουκρανικού έθνους και όλων των παρελκόμενων με αυτή συνδηλώσεων. Είναι αυτές οι περιοχές στις οποίες η ουκρανική ταυτότητα γεννήθηκε και αναπτύχθηκε μέσα στη σύγκρουση δύο διαφορετικών πολιτισμών, του ρωσικού και του πολωνικού, οι οποίοι, ενίοτε και με τη βία, προσπάθησαν να επιβληθούν στην περιοχή που εκτείνεται από το Λβοβ ή Λέμπεργκ έως και την κοιλάδα του Κουμπάν στον βόρειο Καύκασο.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Κυρίαρχη τάση στην ουκρανική διανόηση είναι η παραγωγή μιας μακράς αφήγησης που ενώνει τις διάφορες περιόδους του συγκεκριμένου ιστορικού χώρου, με πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα τον «πατέρα» –για πολλούς– της εθνικής ουκρανικής ιστορίας Μιχαήλο Χρουσέβσκι. Η ιστορικότητα αυτού του χώρου, που ενώνει την ευρωπαϊκή Δύση με τη σλαβική Ανατολή, λαμβάνει μυθικές διαστάσεις στη διατύπωση ότι το «σημείο μηδέν» της ουκρανικής ιστορίας είναι οι Κιμμέριοι, οι οποίοι ζούσαν στην περιοχή της Θάλασσας του Αζόφ και στον βόρειο Καύκασο περί το 1300 π.Χ.

Το 1240 ξεκίνησε η μογγολική κατοχή που κράτησε αρκετούς αιώνες, μέχρι την απορρόφηση της δυτικής Ουκρανίας από τους Λιθουανούς στα μέσα του 14ου αιώνα πότε. Αυτοί παραχώρησαν τα ίδια πολιτικά δικαιώματα στους νέους κατοίκους, με αυτά των υπόλοιπων πολιτών του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας. Κατόπιν, το 1340 ο βασιλιάς Κάζιμιρ της Πολωνίας κατέλαβε την περιοχή της Κόκκινης Ρουθηνίας (περιοχή ανάμεσα στην νοτιοανατολική Πολωνία και στην δυτική Ουκρανία), παραχωρώντας, και αυτός με τη σειρά του, ίδια δικαιώματα στους κατοίκους με τους υπόλοιπους πολίτες υπηκόους του Βασιλείου της Πολωνίας, ενώ οι ευγενείς των νέων επαρχιών, έγιναν άμεσα μέλη της «σζλάχτα» (szlachta), της ανώτερης τάξης των ευγενών του πολωνικού βασιλείου.

Από την ακαδημαϊκή μελέτη του ιστορικού χώρου της Ουκρανίας έως την παραγωγή εθνικής αφήγησης, το χάσμα είναι αρκετά μεγάλο. Αυτό το χάσμα ανέλαβαν να γεφυρώσουν οι Κοζάκοι ως εθνοτική ομάδα που ζούσαν στα όρια της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας και της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Σε αυτούς στηρίζοντανι και οι πρώτες απόπειρες σύνθεσης ουκρανικής εθνικής ιστορίας, και ειδικότερα στον Μπογκχντάν Χμελνίτσκι, αρχηγό (hetman) των Κοζάκων του Ζαπορόζιε. Και αυτό όχι άδικα: ο Χμελνίτσκι εξεγέρθηκε εναντίον της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας το 1648, και κατορθώνοντας να ιδρύσει το πρώτο αυτόνομο κράτος (hetmanate) των (Ουκρανών) Κοζάκων, το οποίο απορροφήθηκε από τη Ρωσική Αυτοκρατορία λίγα χρόνια αργότερα, το 1654, διατηρώντας εντούτοις ένα καθεστώς σημαντικής αυτονομίας για πάνω από 100 χρόνια, έως το 1764. Ο Χμελνίτσκι λοιπόν, και οι Κοζάκοι του Ζαπορόζιε υπήρξαν η βάση της παραγωγής ουκρανικής εθνικής ιστορίας, και αυτό γιατί ενσάρκωσαν τη δίκαιη απαίτηση ενός έθνους για ανεξαρτησία αλλά και για ξεχωριστή θέση στην κυρίαρχη πολωνική και ρωσική ιστορία.

Κατά τη διάρκεια των 100 χρόνων ύπαρξης του αυτόνομου ουκρανο-κοζακικού μορφώματος αναδύθηκε και η νέα προνομιούχος τάξη των ευγενών, κομμάτι της σζλάχτα, η οποία απορροφήθηκε στο σύνολό της από την τάξη των ευγενών (dvorianstvo) της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, στην οποία άνηκε πλέον αυτή η νέα εθνικοπολιτική οντότητα. Εως και τον 19ο αιώνα, αυτή η νέα τάξη, η οποία απαρτιζόταν από Κοζάκους πολέμαρχους και ιδιοκτήτες γης, απολάμβανε πλήθος προνομίων ως αναπόσπαστο κομμάτι της τάξης των ευγενών της Ρωσίας. Για πολλούς ιστορικούς, το ουκρανικό έθνος και η Ουκρανία αντλούν τη γέννησή τους από αυτή την ίδια ανθρωπογεωγραφία των ευγενών της σζλάχτα, οι οποίοι –μετά την αυτονόμηση των Κοζάκων από την Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία– δέθηκαν στο άρμα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και έγιναν κομμάτι του ντβοριάνστβο.

Με την κατάργηση του αυτόνομου κράτους των Κοζάκων στο πλαίσιο της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, παρατηρήθηκε έντονη κινητικότητα στην πολιτισμική και λογοτεχνική ζωή των Ουκρανών, η οποία συνεχίστηκε με ακόμη ζωηρότερους ρυθμούς έναν αιώνα αργότερα. Να σημειωθεί ότι το ουκρανο-κοζακικό κράτος ήταν μια μικρογραφία της σημερινής Ουκρανίας: δεν είχε καμία επαφή με τη θάλασσα, στα ανατολικά δεν περιελάμβανε ούτε το Χάρκοβο ούτε και το Ντονέτσκ, στα δυτικά η περιοχή της Γαλικίας, με κυριότερο αστικό κέντρο το Λβοβ, ήταν ακόμη ενσωματωμένη στο βασίλειο των Πολωνών, ενώ το νοτιοανατολικό κομμάτι της περιοχής είχε δοθεί ως δώρο στην αυτοκράτειρα των Αψβούργων Μαρία-Τερέζα. Οι κάτοικοι της περιοχής (Ρουθήνιοι) είχαν αυτοκρατορική συνείδηση και σε καμία περίπτωση δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως Ουκρανούς. Μάλιστα, έως και τα μέσα του 19ου αιώνα, θεωρούντο Πολωνοί, ενώ και οι πιο δεκτικοί στις νέες ιδέες αποδέχονταν την πολωνική ταυτότητα ως τη μοναδική ευκαιρία για να ξεφύγουν από τον θεοκρατικό σκοταδισμό και να προσεγγίσουν ευκολότερα την Ευρώπη του Διαφωτισμού. Πολύ αργότερα άρχισαν να αυτοπροσδιορίζονται ως Ουκρανοί και να έρχονται σε επαφή με ομοεθνείς τους από την Ανατολή.

Τον 19ο αιώνα, πλήθος διανοουμένων και μη από πολλές περιοχές της σημερινής Ουκρανίας άρχισε να έρχεται σε επικοινωνία μεταξύ του αναζητώντας ένα κοινό παρελθόν, να συλλέγει ιστορικό υλικό, υπερασπιζόμενο μια ενωτική ταυτότητα. Πριν από αυτούς, οι μόνες ιστορικές πηγές οι οποίες θα μπορούσαν να προσφέρουν μια εικόνα του ουκρανικού χώρου είναι οι αφηγήσεις των ταξιδευτών –συνήθως προσκυνητών– που διέσχιζαν πολλές εκατοντάδες χιλιομέτρων, από τα βόρεια προς τα νότια, προκειμένου να γνωρίσουν τη θρησκευτική παράδοση του Κιέβου (για πολλούς η Μέκκα του χριστιανικού πολιτισμού της Ανατολής) και να εξερευνήσουν σπιθαμή προς σπιθαμή τα χριστιανικά μνημεία του νότου.

 Πορτραίτο του Μπογκντάν Χμελνίτσκι, αγνώστου καλλιτέχνη

Κατά τον ίδιο αιώνα, το Κίεβο αποτέλεσε κέντρο συνάντησης της νεογέννητης ουκρανικής διανόησης Δύσης και Ανατολής. Τη δεκαετία του 1840 ιδρύθηκε η αδελφότητα «Κυρίλλου και Μεθοδίου». Κύριο μέλημά της ήταν να καταδείξει ότι ανάμεσα στους Πολωνούς και στους Ρώσους υπήρχε ένα ακόμη σλαβικό φύλο, ισάξιο με τα δύο κυρίαρχα: οι Ουκρανοί. Φυσικά, αυτό το αίτημα δεν αντιμετωπίστηκε θετικά ούτε από τους Ρώσους ούτε από τους Πολωνούς (οι τελευταίοι είχαν χάσει μεγάλο κομμάτι της δυτικής Ουκρανίας από τους πρώτους στον ρωσοπολωνικό πόλεμο του 1792). Ως αποτέλεσμα, η αδελφότητα έπεσε θύμα της καταστολής της τσαρικής αστυνομίας. Ενας από τους συλληφθέντες ήταν ο Τάρας Σεβσένκο, ο οποίος θεωρείται σήμερα ως ο διαπρεπέστερος των Ουκρανών διαφωτιστών. Επιπλέον, τo 1876 η ουκρανική γλώσσα βρέθηκε σε καθεστώς απαγόρευσης. Από την πλευρά της, η ρωσική διανόηση είδε με συμπάθεια το εθνικό ζήτημα των Ουκρανών, αλλά το αντιμετώπισε ως ένα πολιτισμικό τοπικό φαινόμενο, αρνούμενη έτσι να τους τοποθετήσει ισάξια δίπλα στα «μεγάλα σλαβικά φύλα», τους Ρώσους και τους Λευκορώσους. Ετσι, τους αποδόθηκε το προσωνύμιο «Μικρορώσοι» (malorousskie).

Το εθνικό ζήτημα των Ουκρανών απέκτησε πολιτικές αλλά και ταξικές προεκτάσεις, καθώς οι φτωχοί αγρότες συνέχισαν να εργάζονται υπό καθεστώς σκλαβιάς στα φέουδα Πολωνών ευγενών σε όλη τη δυτική Ουκρανία. Ακόμη και ο Νικολάι Κοστομάροβ, από τους σημαντικότερους ιστορικούς της Ουκρανίας τον 19ο αιώνα, είχε παραδεχθεί ότι η διαφοροποίηση των Ουκρανών από τους Ρώσους δεν βασίζεται τόσο σε εθνολογικά και γλωσσικά κριτήρια όσο σε κοινωνικοπολιτικά. Παρεμφερή λογική υιοθέτησε μία από τις ηγετικές φυσιογνωμίες της ουκρανικής εθνικής διανόησης του 19ου αιώνα, ο Μιχαήλο Ντραχομάνοβ, ο οποίος θεωρούσε τις εθνικές διαφορές μεταξύ Ουκρανίας και Μοσχοβίας ως απότοκο του γεγονότος ότι οι Ουκρανοί τον 18ο αιώνα «βρίσκονταν πιο κοντά στη Δύση», αλλά και ο Βιάτσεσλαβ Λιπίνσκι, ο οποίος ανήγε τις όποιες διαφορές στον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο ήταν δομημένη η διοίκηση της κυρίαρχης τάξης, αλλά και οι ευρύτερες ταξικές διαφορές.

Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού, η εθνική συνείδηση των Ουκρανών απέκτησε συλλογικό περιεχόμενο και εκφράστηκε από πολιτικές και αγροτικές οργανώσεις, από συλλόγους και από μια ιντελιγκέντσια αρκετά ξεκάθαρη στη στόχευση μιας αυτόνομης κρατικής οντότητας στη νότια Ρωσία.

Σε αυτό το πλαίσιο κτίστηκε η ουκρανική εθνική ιδέα, η οποία, το 1918 –και μετά από τη θεσμοθέτηση της Δούμας ως συνταγματικού οργάνου άσκησης πολιτικής διοίκησης από τον Νικόλαο Β’– μετουσιώθηκε σε ένα νεοσύστατο έθνος-κράτος. Το κράτος αυτό βέβαια έμελλε να διατηρηθεί τρία χρόνια, έπειτα από την παρέμβαση του Κόκκινου Στρατού αλλά και την επιθυμία πολλών Ουκρανών να συμμετάσχουν ισάξια σε μια «σοβιετική ένωση» με τη Ρωσία.

Καρτ ποστάλ του 1920, στην οποία απεικονίζεται ο αγώνας των ενωμένων Ουκρανών ενάντια σε Πολωνούς και Ρώσους.

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ

Στους κόλπους του βραχύβιου πρώτου ουκρανικού κράτους (1918-1921), της Ουκρανικής Εθνικής Δημοκρατίας, γεννήθηκε και το σύγχρονο ουκρανικό εθνικιστικό κίνημα, ξεκινώντας από την, λίγο γνωστή σήμερα, Λεγεώνα των Οπλιτών του Σιτς (Sich: ιδιαίτερη ονομασία των διοικητικών κέντρων των Κοζάκων του Ζαπορόζιε), η οποία υπήρξε κομμάτι του εθνικού στρατού και δημιούργημα του Γεβγέν Κονοβάλετς, μεταγενέστερου ηγέτη της Οργάνωσης Ουκρανών Εθνικιστών (OUN). Οταν διαλύθηκε η Λεγεώνα, μέλη της ίδρυσαν την Ουκρανική Στρατιωτική Οργάνωση (UVO), μια κατά γενική ομολογία τρομοκρατική οργάνωση που δρούσε στην πολωνοκρατούμενη –ως αποτέλεσμα της Συνθήκης των Παρισίων– Ουκρανία, και η οποία υπήρξε ο θεμέλιος λίθος της OUN.

Η OUN ιδρύθηκε το 1929 και στην αρχή δεν ήταν τίποτα άλλο από μια φασιστική οργάνωση, μουσολινικού τύπου, η οποία απέκτησε λαϊκή φήμη καθ’ όλη τη δεκαετία του 1930 στην περιοχή της Γαλικίας. Ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της, Γεβγέν Κονοβάλετς, δολοφονήθηκε από πράκτορα της NKVD στο Ρότερνταμ το 1938, γεγονός που συνετέλεσε στη διάσπαση της οργάνωσης σε δύο φράξιες, του Στεπάν Μπαντέρα και του Αντρέι Μέλνικ. Είχε προηγηθεί η δολοφονία του Πολωνού υπουργού Εσωτερικών Μπρόνισαλβ Πιεράτσκι το 1934, για την οποία ο Μπαντέρα και ο Μίκολα Λέμπεντ (ηγετική μορφή της OUN) καταδικάστηκαν σε θάνατο από τις πολωνικές Αρχές, αλλά η ποινή τους σύντομα μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη.

Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Η πιο εκμοντερνισμένη, «εξευρωπαϊσμένη» τάση του ουκρανικού εθνικισμού συνοψίζεται, ούτε λίγο ούτε πολύ, στην προσπάθεια των Ουκρανών για ανεξαρτησία κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Αυτός ο αγώνας, που θα μπορούσε να πάρει το όνομά του από τον τίτλο του ντοκιμαντέρ του Σλάβκο Νοβίτσκι, «Μεταξύ Χίτλερ και Στάλιν», αποτελεί τη βάση της νέας εθνικής ουκρανικής διανόησης, η οποία, προκειμένου να κτίσει έναν νέο θεμελιώδη μύθο εθνογένεσης, έλαβε ίσες αποστάσεις από τον ναζισμό και τον σοβιετικό κομμουνισμό. Αναφορικά με τον δεύτερο, η τάση θυματοποίησης του ουκρανικού λαού από τους κομμουνιστές της Μόσχας και τον Στάλιν, ειδικότερα, βασίζεται στα δεινά που έφερε η κολεκτιβοποίηση, ο λιμός του 1932-1933 και οι ενδοπολεμικές και μεταπολεμικές μαζικές διώξεις και εκτελέσεις Ουκρανών πολιτών.

Η τραγωδία της Ουκρανίας την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ίσως να μην μπορεί να συγκριθεί με αυτήν καμίας άλλης χώρας μεταξύ 1941-1944. Ενδεικτικά, περισσότεροι από τέσσερα εκατομμύρια πολίτες έπεσαν νεκροί κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ενώ οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους δολοφόνησαν περισσότερους από ένα εκατομμύριο Εβραίους. Από τα 2,8 εκατομμύρια σοβιετικών πολιτών που εστάλησαν στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα 2,3 ήταν από την Ουκρανία. Επίσης, περισσότερες από 700 πόλεις και 28.000 χωριά καταστράφηκαν μερικώς ή ολοσχερώς.

Η γερμανική εισβολή στην Ουκρανία ξεκίνησε στις 22 Ιουνίου 1941. Στις τάξεις του γερμανικού στρατού έδρασαν και δύο ουκρανικές μεραρχίες, η «Nachtigall» και η «Roland», οι οποίες πιθανότατα οργανώθηκαν από δύο Ουκρανούς πράκτορες των Γερμανών: τον γνωστό με την κωδική ονομασία «Κονσούλ Ι», Αντρέι Μέλνικ, αλλά και τον Στεπάν Μπαντέρα. Τουλάχιστον αυτό αποκάλυψε ο Γερμανός στρατηγός Ερβιν Στόλτσε στην απολογία του κατά τη διάρκεια της δίκης της Νυρεμβέργης.

Η κεντρική γερμανική διοίκηση εγκατέστησε την έδρα της στην πόλη Ζίτομιρ και στη Βινίτσια, στην κεντροδυτική Ουκρανία. Αυτά ήταν τα κέντρα οργάνωσης της στρατιωτικής μηχανής των Γερμανών στον δρόμο προς την Ανατολή.

Το σκεπτικό των Γερμανών απείχε αρκετά από τα οράματα των Ουκρανών εθνικιστών της εποχής, οι οποίοι άδραξαν την ευκαιρία ώστε να τιμωρήσουν τους «Σοβιετικούς δυνάστες» του ουκρανικού λαού και να διεκδικήσουν, στρατιωτικά πλέον, μια ανεξάρτητη Ουκρανία. Οι ναζί έβλεπαν τους κατοίκους της Ουκρανίας υποτιμητικά, ενώ ουδέποτε αντιμετώπισαν θετικά την προοπτική της αυτονομίας της, έως τότε, σοβιετικής δημοκρατίας. Αντίθετα, γι’ αυτούς η Ουκρανία σήμαινε μια εν δυνάμει αποικία του Γ’ Ράιχ, λογική που τους οδήγησε πολύ γρήγορα σε σύγκρουση με τους Ουκρανούς εθνικιστές. Παρότι πολλά μέλη της OUN είχαν συνεργαστεί στενά με τα Ες Ες και τη Βέρμαχτ στον αρχικό σχεδιασμό της επιχείρησης «Barbarossa», ήδη από το φθινόπωρο του 1941 οι σχέσεις μεταξύ των δύο έδειχναν αρκετά τεταμένες, ειδικά μετά τη δολοφονία 600 περίπου εθνικιστών της OUN στη χαράδρα του Μπάμπι Γιαρ, μαζί με χιλιάδες Εβραίους και Ρομά. Την ίδια περίοδο συνελήφθησαν οι Μέλνικ και Μπαντέρα, με τον τελευταίο να μεταφέρεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ζάξενχαουζεν.

Οι εθνικιστές, ενώ επικροτούσαν τους ναζί στη μάχη ενάντια στον «εβραιομπολσεβικισμό», έβλεπαν με μεγάλη ανησυχία τη στελέχωση σημαντικών θέσεων της νέας διοίκησης από ντόπιους γερμανικής καταγωγής, κύρια πηγή προτίμησης των κατακτητών για την πλήρωση αυτών των θέσεων. Επίσης, η χρηματοδότηση της οργάνωσης από τους Γερμανούς είχε ήδη σταματήσει με την ανάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ, και πλέον οι Ουκρανοί εθνικιστές αντλούσαν πόρους από δικές τους καμπάνιες, αλλά και από χώρες όπως η Λιθουανία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, καθώς και από την ουκρανική διασπορά των ΗΠΑ.

Η άρνηση των Γερμανών να προχωρήσουν το ζήτημα της ουκρανικής αυτονομίας δεν είχε γίνει άμεσα αντιληπτή ούτε από τους Ουκρανούς εθνικιστές, οι οποίοι ήλπιζαν στη χείρα βοηθείας των ναζί, ούτε όμως και από τους κατοίκους της χώρας, οι οποίοι –έχοντας βιώσει μια δεκαετία μεγάλης δυστυχίας και φτώχειας– σχημάτιζαν ουρές στα κτίρια διοίκησης των κατακτητών αναζητώντας δουλειά και θεωρώντας τους Γερμανούς ως ανθρώπους μιας «ανώτερης κουλτούρας». Αλλοι, παρ’ όλα αυτά, αντιμετώπισαν τη γερμανική εισβολή με λιγότερη αισιοδοξία, αν όχι με καχυποψία.

Η γερμανική προπαγάνδα τους πρώτους μήνες της εισβολής είχε διττό χαρακτήρα: από τη μία οι ναζί αυτοπροβάλλονταν ως ελευθερωτές του ουκρανικού λαού από τον «εβραιομπολσεβικικό ζυγό», από την άλλη προσπάθησαν να προσεταιριστούν τους κατοίκους με το άνοιγμα των εκκλησιών και το δικαίωμα για ελεύθερη άσκηση των θρησκευτικών τελετών, το οποίο είχε απαγορευθεί τη δεκαετία του 1930. Σύντομα πολλές εκκλησίες άνοιξαν, ενώ αρκετοί ιερείς ξεκίνησαν να λειτουργούν ελεύθερα.

Αυτό όμως που ενδιέφερε περισσότερο τους Γερμανούς ήταν η πλήρης κυριαρχία τους σε στρατηγικό, πολιτισμικό και πολιτικό επίπεδο, και φυσικά η εξόντωση των Εβραίων, η οποία μάλιστα συντελείτο πολύ νωρίτερα από τη λήψη της απόφασης περί «τελικής λύσης» τον Ιανουάριο του 1942. Σε αυτό το πλαίσιο δεν έλειψαν τα πογκρόμ και οι λεηλασίες εβραϊκών περιουσιών, οι οποίες συχνά επικουρούντο από τους εθνικιστές, που έβλεπαν με εχθρότητα τις εβραϊκές κοινότητες της χώρας ως τροχοπέδη στην υλοποίηση του σχεδίου της ανεξαρτησίας.

Οι Ουκρανοί εθνικιστές, οι οποίοι ζούσαν εκτός της ΣΣΔ της Ουκρανίας, κατά την είσοδό τους στα κατακτημένα, από τους Γερμανούς, εδάφη της χώρας, θεωρήθηκαν από το ΚΚΣΕ συνεργάτες των Γερμανών και προδότες. Αυτό οφείλεται όχι μόνο στη δράση τους κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά και σε όλη τη δεκαετία του 1930, όταν επεξεργάζονταν μαζί με τους χιτλερικούς σχέδιο για τη δημιουργία ενός ουκρανικού κράτους-μαριονέτας του Γ’ Ράιχ, το οποίο θα εκτεινόταν από τα νοτιανατολικά της Πολωνίας έως και τα εδάφη της σοβιετικής Ουκρανίας.

Αυτή η πρώιμη συνεργασία μεταξύ χιτλερικών και Ουκρανών εθνικιστών δεν πρέπει να εκπλήσσει: είναι γνωστό ότι στις δεκαετίες του 1920 και 1930, φασιστικά κινήματα και οργανώσεις βρίσκονταν σε άμεση συνεννόηση και επικοινωνία μεταξύ τους. Αν ιστορικά ο φασισμός αντλούσε το θεωρητικό του υπόβαθρο από τον Φιλίππο Μαρινέτι, τον Τζιοβάνι Τζεντίλε, τον Καρλ Σμιτ και από πολλούς άλλους, στην ουκρανική περίπτωση έβρισκε τον θεωρητικό του μανδύα στον Ντμίτρι Ντόντσοβ και στην περίφημη μπροσούρα του με τον τίτλο «Εθνικισμός». Ο Ντόντσοβ ποτέ δεν υπήρξε μέλος της OUN, παρ’ όλα αυτά η συμβολή του στην καθολική αποδοχή της ιδέας ότι το ουκρανικό έθνος ήταν η πιο μεγαλειώδης αξία της εποχής υπήρξε καθοριστικής σημασίας για τη θεωρητική επένδυση των φασιστικών ιδεών που διέπνεαν την οργάνωση. Ενας ακόμη γνωστός Ουκρανός εθνικιστής της εποχής ήταν ο Πέτρο Μιρτσούκ, ο οποίος συνόψισε τον τρόπο για την ταχεία οικοδόμηση ενός ανεξάρτητου ουκρανικού κράτους σε ένα σχήμα που θα βασιζόταν στην εθνοκάθαρση, στη βίαιη απομάκρυνση των μη ουκρανικών πληθυσμών από τα ουκρανικά εδάφη, στη ρωσοφοβία, στην ύπαρξη ενός χαρισματικού ηγέτη που θα ηγείτο του έθνους και σε αρχές παρεμφερείς με αυτές του εθνικοσοσιαλισμού. Εκείνο που έλειπε από την κεντρική γραμμή της OUN ήταν οι ρατσιστικές αναφορές, κύριος άξονας του λόγου των χιτλερικών ναζί, των Ρουμάνων της Σιδηράς Φρουράς του Κοντρεάνου κ.ά. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετοί ηγέτες της οργάνωσης ήταν παντρεμένοι με Εβραίες.

Επιστρέφοντας στη δράση των Ουκρανών εθνικιστών κατά τη διάρκεια του πολέμου, ήδη από το καλοκαίρι του 1941, στην περιοχή του Ζίτομιρ, οι δύο φράξιες της OUN, του Στεπάν Μπαντέρα και του Αντρέι Μέλνικ, πραγματοποιούσαν επισκέψεις σε χωριά με σκοπό να στελεχώσουν τις οργανώσεις τους και να προπαγανδίσουν τις θέσεις τους. Στόχος τους ήταν να συγκροτήσουν παντού εθνικιστικούς πυρήνες (Sich), να γαλουχήσουν τη νεολαία μέσω της λαϊκής ουκρανικής μουσικής παράδοσης και τέχνης, καθώς και συλλόγων μελέτης της ιστορίας. Ο απώτερος σκοπός τους ήταν η δημιουργία ενός ουκρανικού επαναστατικού στρατού, ο οποίος θα στρεφόταν εναντίον Γερμανών και Σοβιετικών κατακτητών και θα μαχόταν για μια «ελεύθερη Ουκρανία» – ένας σκοπός που εντέλει πραγματοποιήθηκε (βλ. σημείωση).

Τον χειμώνα του 1941, μέλη της OUN, αυτόνομοι εθνικιστές και μέλη της ουκρανικής κατοχικής αστυνομίας, την οποία είχαν ιδρύσει οι ναζί, σχημάτισαν τον Ουκρανικό Επαναστατικό Στρατό (UPA), υπό την πολιτική καθοδήγηση του Μπαντέρα. Οι δύο οργανώσεις (OUN και UPA) σχεδίασαν από κοινού και πραγματοποίησαν μία από τις μεγαλύτερες σφαγές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτή των Πολωνών της Βολινίας και της ανατολικής Γαλικίας. Συγκεκριμένα, στις αρχές του 1943, στο πλαίσιο μιας πολιτικής εθνοκάθαρσης, οι εθνικιστές ξεσήκωσαν τους ουκρανικούς πληθυσμούς της Βολινίας εναντίον των Πολωνών, οι οποίοι αποτελούσαν το 10-12% της περιοχής. Σύντομα, ξεκίνησαν επιθέσεις εναντίον χωριών, τα οποία έγιναν θέατρο μαζικών εκτελέσεων, λεηλατήθηκαν και κάηκαν. Αναλογιζόμενοι ότι οι Ουκρανοί χρησιμοποίησαν μαχαίρια, τσεκούρια και αξίνες εναντίον των Πολωνών, μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της βαρβαρότητας. Δεν έλειψαν έφοδοι σε εκκλησίες όπου σφαγιάστηκαν γυναικόπαιδα στην προσπάθειά τους να σωθούν. Οσοι κατάφεραν να εγκαταλείψουν την περιοχή ζήτησαν βοήθεια από τους ναζί, οι οποίοι με τη σειρά τους τους έστειλαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι σφαγές του UPA μεταφέρθηκαν στην περιοχή της ανατολικής Γαλικίας, όπου συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση απέναντι και πάλι σε άμαχους πολωνικούς πληθυσμούς. Η πλευρά των θυμάτων κάνει λόγο σήμερα για συνολικά 100.000 νεκρούς (40 με 60 χιλιάδες στη Βολινία, 30 με 40 χιλιάδες στην ανατολική Γαλικία). Σωτήρια για τους Πολωνούς ήταν η λήξη του πολέμου και η επέμβαση του Κόκκινου Στρατού και της NKGB (Λαϊκό Κομμισσαριάτο Κρατικής Ασφάλειας). Επειτα από αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ του Κόκκινου Στρατού και των εθνικιστών, η πλάστιγγα είχε γείρει εις βάρος των δεύτερων. 38.000 χιλιάδες μαχητές του UPA παραδόθηκαν ενώ αναρίθμητοι έπεσαν στο πεδίο της μάχης. Το μέγεθος της ήττας φαίνεται από το γεγονός ότι 75.000 από τους 90.000 ένοπλους εθνικιστές είχαν εξουδετερωθεί μέχρι και το καλοκαίρι του 1945.

Παρ’ όλα αυτά, μέσα σε έναν χρόνο, οι εθνικιστές κατάφεραν να αναπληρώσουν τις δυνάμεις σε έμψυχο υλικό, κυρίως λόγω των αντιποίνων που γνώρισαν οι δυτικές επαρχίες της χώρας από την NKGB και τον Κόκκινο Στρατό, με αποτέλεσμα να συνεχίσουν να μάχονται για την ανεξαρτησία της Ουκρανίας. Εχοντας εγκαταλείψει την αντιπολωνική τους θέση, συνεργάστηκαν με άλλες αντικομμουνιστικές ομάδες της Πολωνίας εναντίον των Σοβιετικών, αν και δεν ευτύχησαν να πετύχουν τον σκοπό τους. Αντίθετα προκάλεσαν τα αντίποινα της σοβιετικής εξουσίας, η οποία μέχρι και τις αρχές της επόμενης δεκαετίας εκτόπισε εκατοντάδες χιλιάδες Πολωνούς και Ουκρανούς (συμπεριλαμβανομένων των εθνικιστών και των οικογενειών τους) από την περιοχή της δυτικής Ουκρανίας και ανατολικής Πολωνίας. Παρά τις διώξεις, το ουκρανικό εθνικιστικό κίνημα συνέχισε να υφίσταται στο εξωτερικό, με άλλες ομαδοποιήσεις και συμμαχίες, για να επανεμφανιστεί δυναμικά στο προσκήνιο στην ανεξάρτητη πλέον Ουκρανία.

Η ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ

Τον Αύγουστο του 1991 ιδρύθηκε το ουκρανικό κράτος με τη μορφή που το γνωρίσαμε έως και τα γεγονότα της πλατείας Μαϊντάν (Νοέμβρης 2013- Γενάρης 2014).

Μετά την ανεξαρτησία, άρχισαν να καταφθάνουν στη νεοσύστατη Ουκρανία πολίτες ουκρανικής καταγωγής, κυρίως από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, οι οποίοι ανέλαβαν συγκεκριμένους ρόλους ως κυβερνητικοί σύμβουλοι, κληρικοί, επιχειρηματίες, δάσκαλοι. Εμφορούμενοι, όχι μόνο από την «ιδεολογία της Δύσης» αλλά και από μια καθ’ όλα μονόπλευρη διδασκαλία της ιστορίας της χώρας, οι συγκεκριμένοι επαναπατρισθέντες, δεύτερης και τρίτης γενιάς, συγκρότησαν τη νέα εθνική ουκρανική διανόηση. Αυτό ίσως να επιβεβαιώνει και τον Βρετανό ιστορικό Αντριου Γουίλσον, ο οποίος θεωρεί ότι ο ουκρανικός εθνικισμός είναι μια «μειονοτική πίστη», αυτή συγκεκριμένων ομάδων διανοουμένων.

Βασική προϋπόθεση για την κατασκευή μιας συλλογικής ταυτότητας για όλους τους Ουκρανούς ήταν η προώθηση μιας κοινής αντίληψης για το παρελθόν. Σε αυτό το πλαίσιο, βασικό μέλημα της εθνικής διανόησης και όλων των κυβερνήσεων ήταν η αποκατάσταση της OUN. Για να πραγματοποιηθεί αυτό χρησιμοποιήθηκαν προφορικές μαρτυρίες πρώην μελών της οργάνωσης, οι οποίοι βασανίστηκαν από τις πολωνικές και γερμανικές Αρχές. Αλλοι μαχητές της ηρωοποιήθηκαν, όπως ο Ολέχ Καντίμπα Ολζίχ, ο οποίος το 1938-39 είχε συνωμοτήσει, ανεπιτυχώς βέβαια, για την αυτονόμηση της υπερκαρπάθιας Ουκρανίας και συνελήφθη από τους Ούγγρους, ενώ λίγα χρόνια αργότερα αιχμαλωτίστηκε από τους ναζί και πέθανε στο στρατόπεδο του Ζάξενχαουζεν. Τα παραδείγματα είναι αναρίθμητα. Σε γενικές γραμμές, η OUN παρουσιάζεται ως η μόνη οργάνωση η οποία με την ίδρυσή της τοποθέτησε σε πρώτο πλάνο τη δημιουργία μιας αυτόνομης Ουκρανίας, ξεκινώντας από τα ουκρανικά εδάφη της Πολωνίας, όπου και δρούσε έως και το 1941. Αρκετά μέλη της OUN αντιμετωπίστηκαν ως «απειλή για την πατρίδα» από τις πολωνικές Αρχές (Οκτώβριος του 1937) και φυλακίστηκαν στο στρατόπεδο Μπερέζα Καρτούσκα στη σημερινή νότια Λευκορωσία.

     Φυσικά η αποκατάσταση της OUN δεν έγινε μετά βαΐων και κλάδων. Αρκετοί βετεράνοι του Κόκκινου Στρατού που πολέμησαν στη σοβιετική Ουκρανία έβλεπαν με έντονη καχυποψία αυτή την προσπάθεια, κυρίως στις ανατολικές επαρχίες της χώρας, ενώ δεν έλειπαν και οι ανοικτές συμπλοκές κατά τη διάρκεια παρελάσεων.

Η κυριαρχία της σκέψης των Ουκρανών της δυτικής Ευρώπης και των ΗΠΑ για την ιστορία του εθνικου κινήματος της πατρίδας τους, που ανακήρυττε σε εθνικό ήρωα τον Μπαντέρα επικυρώθηκε και επίσημα με την προεδρία του Βίκτορ Γιούσενκο, ο οποίος, μετά την Πορτοκαλί Επανάσταση του 2004, εισηγήθηκε την είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ, απομακρύνοντας ακόμη περισσότερο την Ουκρανία από την επιρροή της «μητέρας Ρωσίας».

Η αφήγηση και η ερμηνεία του παρελθόντος της Ουκρανίας καθόρισαν και καθορίζουν ακόμη και σήμερα τις κυρίαρχες επιλογές του λαού όσον αφορά τη μελλοντική πορεία της χώρας, τάσεις που συμπυκνώνονται έως και σήμερα στην αντίστιξη της φιλοευρωπαϊκής Δύσης (Λβοβ, Κίεβο) με τη φιλορωσική Ανατολή (Ντονέτσκ), η οποία γίνεται ακόμη πιο έντονη αν ληφθεί υπόψη το γλωσσικό ζήτημα. Παρότι από το 1989 έως και το 2001 οι Ουκρανοί αύξησαν τη δημογραφική τους υπεροχή στη χώρα, από το 72,7 στο 77,8%, ο μισός περίπου πληθυσμός της χώρας μιλάει ρωσικά. Η ρωσόφωνη ανατολική Ουκρανία είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα προσκόλλησης στη Ρωσία, ειδικά μετά τα τελευταία γεγονότα και την απόσχιση της περιοχής του Ντονέτσκ με τη δημιουργία μιας νέας αυτόνομης δημοκρατίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Αυτή ήταν μια εξέλιξη που δεν θα μπορούσε να προκαλέσει έκπληξη ούτε καν στους εκπρόσωπους της Δύσης και των ΗΠΑ, οι οποίοι, «έπεφταν από τα σύννεφα» όταν έβλεπαν την κατάσταση στις ανατολικές επαρχίες της χώρας να γίνεται χαώδης. Αν αναλογιστούμε ότι σε έκθεση της CIA το 1993 εκφράζεται ανοικτά η πρόβλεψη διάσπασης της Ουκρανίας εξαιτίας πολιτικών, εθνικών και τοπικών διαφορών στο εσωτερικό της, τότε μάλλον η στάση της Δύσης απέναντι στο πρόβλημα κρίνεται δικαιολογημένα ως υποκριτική.

Η κρίση μεταξύ δύο διαφορετικών «κόσμων» στην Ουκρανία είναι κρίση ταυτότητας, όχι πάντα μεταξύ ουκρανικής/ρωσικής, αλλά και ουκρανικής/σοβιετικής. Σε αρκετές έρευνες της δεκαετίας του 1990 είναι αρκετά χαρακτηριστική η υπεροχή της «σοβιετικής» ταυτότητας στο Ντονέτσκ, σε συσχέτιση με οποιαδήποτε άλλη, γεγονός αρκετά ενδιαφέρον για ιστορικούς και ανθρωπολόγους, στα μάτια των οποίων αποκαλύπτονται διαφορετικές δυναμικές σχηματισμού συλλογικής συνείδησης σε σχέση με τα παραδοσιακά μοτίβα «κοινή γλώσσα», «κοινά χαρακτηριστικά», «κοινά πολιτισμικά στοιχεία». Ακόμη και αμέσως μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, οι κάτοικοι του Ντονέτσκ επιθυμούσαν μια νέα ένωση με τη Ρωσία, την ίδια στιγμή που στο Λβοβ το εθνικιστικό κίνημα επιζητούσε την οριστική καταδίκη της σοβιετικής εμπειρίας στη συλλογική μνήμη. Και αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι το Λβοβ, από μια τυπική πολωνική πόλη με έντονο το ουκρανικό στοιχείο, ενσωματώθηκε στην ΕΣΣΔ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την ίδια στιγμή που το Ντονέτσκ είχε ήδη γευτεί τη σοβιετική εμπειρία για περισσότερα από 20 χρόνια. Είναι όμως 20 χρόνια αρκετά για να κάνουν τη διαφορά; Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική: σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ουκρανικές πόλεις, ήδη από τον 19ο αιώνα το Λβοβ ανέπτυξε μια έντονη πολιτισμική δραστηριότητα με δεκάδες εκπαιδευτικά, ερευνητικά και πανεπιστημιακά κέντρα, με αναρίθμητες εκδόσεις, περισσότερες ακόμη και από εκείνες της Μόσχας και της Οδησσού. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο γαλουχήθηκαν τα εθνικά ιδεώδη των Ρουθηνίων, οι οποίοι, παρά τις αυτονομιστικές τάσεις, το 1918 θεωρήθηκαν Ουκρανοί και εντάχθηκαν μάλλον αυτοβούλως στο πάνθεον της γενικής ουκρανικής ιστορίας.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, και μετά τα τελευταία γεγονότα –της κατάληψης της Κριμαίας από τους Ρώσους και της απόσχισης της περιοχής του Ντονέτσκ–, το ζήτημα της Ουκρανίας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον κυρίως λόγω των αντιφάσεων που γεννά. Πώς είναι δυνατόν το κόμμα Σβομπόντα και η οργάνωση Δεξιός Τομέας που αυτοπροσδιορίζονται ως συνεχιστές της OUN, μέλη της οποίας φυλακίστηκαν και εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς, να υιοθετούν τον ναζιστικό χαιρετισμό; Πώς μπορεί να συμπορεύεται το συντηρητικό –με έντονες τις φασιστικές αποχρώσεις– στοιχείο με τους δημοκρατικούς δυτικόφιλους Ουκρανούς;

Η αναγέννηση της ουκρανικής εθνικής ταυτότητας έπειτα από την ανεξαρτησία πραγματοποιήθηκε με τις ευλογίες των ΗΠΑ και της ΕΕ, με ξεκάθαρα γεωστρατηγικούς σκοπούς που επικεντρώνονταν στην ανάσχεση της ρωσικής επιρροής στην περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο, οι φιλοδυτικές δυνάμεις της χώρας, οι υπέρμαχοι του νεοφιλελευθερισμού, οι αντικομμουνιστές, οι ελίτ της ουκρανικής διασποράς, οι εθνικιστές, οι νεοφασίστες έγιναν μία γροθιά για την άνευ όρων αποκόλληση της Ουκρανίας από το παζλ της πρώην Κοινοπολιτείας. Η καθεμία από αυτές τις συνιστώσες έδρασε στο πεδίο όπου ειδικευόταν: οι νεοφιλελεύθεροι σε αυτό της οικονομίας, η διασπορά σε αυτό της διπλωματίας και οι φασίστες σε αυτό της βίας εναντίον του διαφορετικού. Με τον τρόπο αυτό συγκρότησαν ένα πολύ επικίνδυνο μείγμα πολιτικών, οι οποίες τοποθέτησαν σε πρώτο πλάνο την ουκρανική ταυτότητα και τον πατριωτικό λόγο, προκειμένου να δημιουργήσουν μια νέα Ουκρανία, φιλελεύθερη, ευρωπαϊκή, αλλά και φασιστική ταυτόχρονα.

Αντιφατικό μεν, πραγματικό δε: τα γεγονότα του Μαϊντάν, οι δεκάδες νεκροί από τους Ουκρανούς φασίστες στο εργατικό κέντρο της Οδησσού στις 2 Μαίου του 2014 –άλλοι θύματα στραγγαλισμού, άλλοι απλά ξυλοκοπημένοι μέχρι θανάτου, άλλοι καμένοι ζωντανοί– έρχονται να υπενθυμίσουν ότι ιστορικά η «αγάπη» για την πατρίδα και το έθνος μεταφράζεται συχνά σε βία και βαρβαρότητα. Εντέλει, είναι το «έθνος» παράγωγο πολιτισμού ή παράγωγο μισαλλοδοξίας και φόβου; Στη σημερινή Ουκρανία, μάλλον το δεύτερο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Kasianov G. – Ther P. (επιμ.): A LABORATORY OF TRANSNATIONAL HISTORY: UKRAINE AND RECENT UKRAINIAN HISTORIOGRAPHY, CEU Press, Βουδαπέστη K Μόναχο
2. Lower W.: NAZI-EMPIRE BUILDING AND THE HOLOCAUST IN UKRAINE, University of North Carolina Press, Chapel Hill 2005.
3. Marples D.: HEROES AND VILLAINS: CREATING NATIONAL HISTORY ON CONTEMPORARY UKRAINE, CEU Press, Βουδαπέστη
4. Rudnitsky S.: UKRAINE: THE LAND AND ITS PEOPLE, ΝέαΥόρκη
5. Shelukhyn S.: UKRAINE, POLAND AND RUSSIA AND THE RIGHT OF THE FREE DISPOSITION OF THE PEOPLES, Friends of Ukraine, Ουάσινγκτον
6. Statiev Α.: THE SOVIET COUNTERINSURGENCY IN THE WESTERN BORDERLANDS, Cambridge University Press, Κέμπριτζ
7. Ukrainian National Committee of the US: UKRAINE ON THE ROAD TO FREEDOM, Νέα Υόρκη

Καταϊφτσής Δημήτρης

http://www.slavologos.com/index.php/topics/36-2018-06-29-19-39-29

-Η Αμπχαζία και τα απομεινάρια του πολέμου

Η Αμπχαζία και τα απομεινάρια του πολέμου

Του dim kyr, 26 Αυγούστου 2014.

1. • Η Αμπχαζία και τα απομεινάρια του πολέμου
   • Κεφάλαιο 2ο

   Γενικές και ιστορικές πληροφορίες 

   Η Ντότσκα Παπαδοπούλου, Ελληνιδα ποντιακής καταγωγής, γεννήθηκε στην Τραπεζούντα της Τουρκίας. Λίγο αργοτερα αυτή και η οικογένειά της εκδιώχθηκε βίαια απο τους Τουρκους και κατέφυγαν στην Αμπχαζία.

-To τέλος του κόκκινου ανθρώπου

Ένα νέο βιβλίο κυκλοφόρησε με ιστορίες απλών ανθρώπων που την περίοδο της σταλινικής τρομοκρατίας βρέθηκαν στα γκουλάγκ…

Τέτοιες ιστορίες έζησαν χιλιάδες Έλληνες της ΕΣΣΔ, εμπλουτισμένες ΚΑΙ με το στοιχείο των εθνικών διώξεων.

   

Παραθέτουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα βιβλιοπαρουσίαση:

Ζώντας και πεθαίνοντας στην ΕΣΣΔ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ*

• 
  

Οικογένεια νοσταλγών του Στάλιν στη Γεωργία. Στο βιβλίο της η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς δίνει χώρο και σε όσους δηλώνουν απογοητευμένοι με όσα έφερε η νέα εποχή του καπιταλισμού των ολιγαρχών και της ρωσικής μαφίας, και για τούτο συνεχίζουν να εξυμνούν το μεγαλείο της κομμουνιστικής αυτοκρατορίας.

ΣΒΕΤΛΑΝΑ ΑΛΕΞΙΕΒΙΤΣ
«Το τέλος του κόκκινου ανθρώπου»
μτφρ.: Αλ. Δ. Ιωαννίδου  εκδ. Πατάκης 2015, σελ. 682

Σε ένα κοινόβιο κάπου στην ΕΣΣΔ ζούσαν πέντε οικογένειες. Κάποια μέρα του 1937, μια μητέρα εκτοπίστηκε ξαφνικά στα γκουλάγκ – η ίδια αγνοούσε επί δεκαετίες γιατί. Είχε μια πεντάχρονη κόρη. Την ώρα που την έπαιρναν οι μυστικές υπηρεσίες, ζήτησε από τη γειτόνισσά της να αναλάβει το παιδί. Εκείνη όντως το έκανε, το μεγάλωσε σαν δικό της. Η εκτοπισθείσα επέζησε και επέστρεψε ύστερα από 17 χρόνια ξαναβρίσκοντας την κόρη της. Στη διάρκεια της περεστρόικα, όταν άνοιξαν οι φάκελοι των εγκλημάτων, αναζήτησε τους λόγους της εκτόπισής της. Δεν μπορούσε να το πιστέψει. Την είχε καταγγείλει η γειτόνισσά της για να πάρει ένα δωμάτιο παραπάνω στο κοινόβιο. Γύρισε στο σπίτι της και κρεμάστηκε.

-100 χρόνια από τον Εθνικό Διχασμό

Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ελληνική ιστορία που σημάδεψε το μέλλον, υπήρξε ο Διχασμός του 1915 που κορυφώθηκε το 1916 με το περίφημο Ανάθεμα και τα Νοεμβριανά… Ο Διχασμός του 1915 υπήρξε ο πρώτος μεγάλης έντασης και βάθους ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, που καθόρισε τις συμπεριφορές της ελλαδικής πολιτικής ελίτ όλο το επόμενο διάστημα και σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το ιστορικό αυτό φαινόμενο προσεγγίζει από μαρξιστικής πλευράς το καλό περιοδικό Μαρξιστική Σκέψη με ένα πλήρες αφιέρωμα, απαραίτητο βοήθημα σε κάθε μελετητή εκείνης της εποχής. Εξ ημών στο αφιέρωμα συμμετέχει ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης με ένα ενδιαφέρον κείμενο για το ρόλο του γερμανικού παράγοντα στην Εγγύς Ανατολή απ΄τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ου αιώνα.

 

 Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 21

Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2016

Σε δυο σημαντικές ιστορικές επετείους αφιερώνεται ο νέος τόμος 21 της Μαρξιστικής Σκέψης, τα 100 χρόνια από τον Εθνικό Διχασμό και τα 80 χρόνια από την Ισπανική Επανάσταση. Περιλαμβάνει ένα εκτενές μέρος πηγών και αναλύσεων για το πρώτο θέμα και μια εκτενή μονογραφία για το δεύτερο.

-Μια απεργία στον «παράδεισο» του υπαρκτού σοσιαλισμού

Μια απεργία με άκλαυτους και άταφους νεκρούς

Η φωτογραφία από παράνομες εκδόσεις της εποχής

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Σαν σήμερα, 2 Ιουνίου 1962 βάφτηκε στο αίμα η ειρηνική διαδήλωση των εργατών του εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής της πόλης Νοβοτσερκάσκ.

Καταλύτης των τραγικών αυτών γεγονότων ήταν η άθλια οικονομική κατάσταση στον «παράδεισο» της ΕΣΣΔ. Από τις αρχές της άνοιξης είχαν ήδη αρχίσει να παρατηρούνται ελλείψεις στο ψωμί και ο Χρουστσόφ τότε για πρώτη φορά αποφάσισε να αγοράσει σιτηρά από το εξωτερικό.

-Ένα τεύχος που πρέπει να διαβαστεί

Μόλις κυκλοφόρησε ο 19ος τόμος του περιοδικού Μαρξιστική Σκέψη με ένα αφιέρωμα στο εθνικό ζήτημα που ταλάνισε το 19ο και τον 20ο αιώνα και τώρα επανέρχεται απειλητικό σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Σημαντικό μέρος του τεύχους καταλαμβάνει ένα αφιέρωμα στις εθνικές κατακτήσεις των Ελλήνων της ΕΣΣΔ κατά την πρώτη μετεπαναστατική περίοδο, πριν τα σαρώσει όλα ο σταλινισμός.

Το Δελτίο Τύπου αναφέρει τα εξής:

«Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 19

Ιανουάριος-Μάρτιος 2016

Στο εθνικό ζήτημα –ένα ζήτημα εξαιρετικά επίκαιρο λόγω της ακραίας όξυνσης των εθνικών συγκρούσεων και ανταγωνισμών στην εποχή της παγκοσμιοποίησης– αφιερώνεται ο νέος τόμος 19 της Μαρξιστικής Σκέψης. Περιλαμβάνει κείμενα επιφανών μαρξιστών αλλά και σύγχρονες αναλύσεις, που καλύπτουν ποικίλες πλευρές του θέματος: η μαρξιστική θεωρία για το έθνος, η εμπειρία της ΕΣΣΔ, τα απελευθερωτικά κινήματα των λαών, η καταπίεση των νέγρων, οι διακρίσεις σε βάρος των αυτόχθονων πληθυσμών στην Ινδία, τη Νότια Αφρική και αλλού, ο αντισημιτισμός.

Ο τόμος χωρίζεται σε δυο μέρη, ένα με πηγές και ένα με πρόσφατες αναλύσεις.

-Τα βασανιστήρια της εξουσίας…

Τα βασανιστήρια υπήρξαν το σήμα κατατεθέν κάθε αντιλαϊκής εξουσίας. Από την Ελλάδα του Εμφυλίου, όπου οι νικητές κατακρεουργούσαν τους αντιπάλους τους με την κατηγορία του «κομμουνιστή» έως τη Σοβιετική Ένωση, όπου οι σταλινικοί έκαναν το ίδιο σε αντίπαλους και μη, με τις κατηγορίες του «τροτσκιστή» ή του «εθνικιστή» ή πολλών άλλων.

Ειδικά στη Σοβιετική Ένωση, την τραγική μοίρα την είχε όλη η ελληνική κομμουνιστική ηγεσία που συνελήφθη τον Δεκέμβριο του 1937. Οι άνθρωποι που πίστεψαν ότι συμμετέχουν στη δημιουργία μιας νέας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση, βασανίστηκαν άγρια για να ομολογήσουν τα όσα ανυπόστατα ήθελαν οι βασανιστές τους. Και στη συνέχεια, από τον Φλεβάρη του ’38, εκτελούνταν ως «εχθροί του λαού». Μαζί με τους ντόπιους Έλληνες κομμουνιστές (Πόντιους και Μαριουπολίτες), την ίδια τραγική μοίρα είχαν και τα μέλη του ΚΚΕ που είχαν καταφύγει στην ΕΣΣΔ για να σωθούν από τις διώξεις στην Ελλάδα… Επίσης, χιλιάδες αθώοι απλοί πολίτες θα έχουν την ίδια μοίρα. Θα δολοφονηθούν ή θα σταλούν στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας.

Όλα αυτά αποτελούν έως σήμερα μια Λευκή Σελίδα στην ιστορία τόσο της Αριστεράς όσο και του νεότερου ελληνισμού.

Παρακάτω έχουμε άλλη μια ανάρτηση που πρέπει να δούν οι καλοπροαίρετοι που είναι εγκλωβισμένοι στο Μαϊλο-Παπαρηγικό ΚΚΕ.

Είναι ζωγραφιές κρατουμένων στα Γκουλάγκ, που παριστούν τα φριχτά βασανιστήρια που υπέβαλαν στους πολίτες τα τέρατα της NKVD και της GPU

Рисунки из ГУЛАГа. Полная версия. Слабонервным не смотреть

Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης άρχισαν να λειτουργούν από τις αρχές της δεκαετίας του ’20 για να υποδεχτούν πρώτα τους αναρχικούς και τα μέλη της αριστερής αντιπολίτευσης.

-Σοβιετική επαναστατική τέχνη

Ως γνωστόν, μετά την επικράτηση της Επανάστασης στη Ρωσία, άνθησαν οι πρωτοποριακές τέχνες.

Μαζί άνθισαν και οι ιδέες  και οι προσπάθειες για μια καλύτερη ζωή, απαλλαγμένη από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και όλα όσα δεινά ταλάνιζαν έως τότε το ανθρώπινο γένος.

Τη σημερινή μας ανάρτηση θα  την αφιερώσουμε στην ερωτική  μετεπαναστική τέχνη, όπως μας τη θύμισε το καλό ιστολόγιο  Hit&Run…. 

-Οι νεοναζί, τραμπούκοι της Οδησσού

Η ελληνική αποστολή στην Οδησσό περιγράφει τις προκλήσεις των ουκρανικών νεοναζιστικών ομάδων

Δήλωση για τα γεγονότα που σημάδεψαν την διήμερη παραμονή τους στην Οδησσό, έδωσαν στη δημοσιότητα την Πέμπτη, κατά την επιστροφή τους, τα μέλη της ελληνικής αποστολής στην Ουκρανία. Οι πρώην βουλευτές Ν. Βαλαβάνη, Κ. Ήσυχος και Β. Χατζηλάμπρου, που συνοδεύονταν από τους δημοσιογράφους Άρη Χατζηστεφάνου και Άρη Χιωτέλη, περιγράφουν τις προκλήσεις της νεοναζιστικής οργάνωσης «Δεξιός Τομέας», αλλά και στιγματίζουν τις «αντιδημοκρατικές και φασίζουσες πρακτικές της κυβέρνησης του Κιέβου».

Διαβάστε ολόκληρη τη δήλωση:

-Ποντιακές χαζομαρούλες….

Γύρω από την  2η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη Ποντιακής Νεολαίας στη Θεσσαλονίκη που θα γίνει από την Παρασκευή 2 έως την Κυριακή 4 Οκτωβρίου ξαναπαίζεται η φαρσοκωμωδία με τους Νεοέλληνες αυτόκλητους «προστάτες» του ποντιακού ελληνισμού.  Ο φόβος μπας και τα πρόβατα ξυπνήσουν και χάσουν τον έλεγχο του κοπαδιού τους οδηγεί για άλλη μια φορά να σαμποτάρουν  κάποιες προσπάθειες που επιχειρούν να ξεμπλοκάρουν το ποντιακό κίνημα. Και ακριβώς για να αποδείξουν ότι κάτι κάνουν, προσπαθούν να αξιοποιήσουν τις παλιές βλακείες του Ν. Φίλη, για τις οποίες ΟΥΔΕΝ ΕΠΡΑΞΑΝ την εποχή που γίνονταν. (Εννοούμε την «αγωνιστική» επιστολή που έστειλε η ΔΙΣΥΠΕ παγκόσμια οργάνωση-φάντασμα των 2.5 Ομοσπονδιών στον Ν. Φίλη)

Ένα καλό κείμενο για τα σημερινά δρώμενα είναι του Βλάση Αγτζίδη εδώ:
https://kars1918.wordpress.com/2015/10/01/global-conference-of-pontian-youth/ , ο οποίος γράφει:

———————————————–

-Mια έκκληση από τη Νότια Ρωσία

Μόσχα, 5 Αυγούστου 2015

Αγαπητοί συμπατριώτες, Έλληνες και Φιλέλληνες,

Απευθύνεται έκκληση-ενημέρωση σχετικά με οικονομική ενίσχυση και συνδρομή στην πρωτοβουλία της Ελληνικής Κοινότητας του Κρασνοντάρ «Πόντος» για ανέγερση Μνημείου των θυμάτων των εκτοπίσεων της περιόδου 1937-1938 (δεύτερη στήλη Μνημείου).

Ήδη από το Μάρτιο του 2011 έχει ανεγερθεί η πρώτη στήλη του Μνημείου, για την κατασκευή της οποίας αξιοποιήθηκαν εισφορές Ελλήνων-μελών της Κοινότητας του Κρασνοντάρ, αλλά και ολόκληρης της Ρωσίας.

Βάσει εξονυχιστικής εργασίας σε αρχεία, είναι γνωστά τα ονόματα των έξι (6) περίπου χιλιάδων θυμάτων της δεδομένης περιόδου, τα οποία και είναι χαραγμένα σε ύφασμα-πανό, τοποθετημένο στο σκυρόδεμα φράχτη κοντά στην αψίδα μνήμης.

Το Σεπτέμβριο του 2013 το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού έλαβε απόφαση για ανέγερση του 2ου σταδίου (2^ης στήλης) του Μνημείου, ενώ στις 30 Ιουνίου 2015 εκδόθησαν και οι τελικές άδειες για την κατασκευή.

Το έργο συνίσταται στην κατασκευή κιονοστοιχίας με γυάλινη πλατφόρμα, στην οποία θα είναι χαραγμένα τα ονόματα των θυμάτων των εκτοπίσεων, καθώς και στην αντικατάσταση του φράχτη από σκυρόδεμα, ώστε το Μνημείο καταστεί άρτια ορατό.

Τα ονόματα όλων, όσων παράσχουν ενίσχυση-αρωγή, θα αναφερθούν κατά την τελετή αποκαλυπτηρίων του Μνημείου.

Για λεπτομέρειες δύνασθε να απευθύνεσθε στην Ελληνική Κοινότητα του Κρασνοντάρ «Πόντος», στα κάτωθι στοιχεία επικοινωνίας:

Ελληνική Κοινότητα του Κρασνοντάρ «Πόντος», πρόεδρος – Β.Χ. Αμανατίδης

-Για τη Μνήμη του σοβιετικού ελληνισμού και την τραγική του μοίρα

Ο ραδιοφωνικός σταθμός «Στο Κόκκινο» και το Βιβλιοπωλείο «Το Κεντρί» σας προσκαλούν την Δευτέρα 22 Ιουνίου, 8.00 μ.μ.στην παρουσίαση του βιβλίου «Ο Κόκκινος Καπνάς και ο ελληνισμός του Καυκάσου«. 

Για τη συνέχεια, ΕΔΩ: 

https://kars1918.wordpress.com/2015/06/18/22-6-2015-thessaloniki-kokinos-kapnas/

-Περί του Νίκου Ζαχαριάδη

Ο Νίκος Ζαχαριάδης αποτελεί μια από τις πλέον μοιραίες προσωπικότητες του τραγικού ελληνικού 20ου αιώνα. Συμπυκνώνει όλες τις αντιφάσεις του αιώνα αυτού, τις προσδοκίες, τους μύθους και τις αυταπάτες, την έπαρση και την βία, την εξάρτηση και την ξενοδουλεία, την προδοσία, την απογοήτευση και την πτώση και εν τέλει τον ατιμωτικό θάνατο. Το παρακάτω κείμενο του Βαγγέλη Μαρινάκη επιχειρεί να ακτινογραφήσει τον τραγικό ήρωα, αντιμετωπίζοντάς τον ως ένα προϊον της εποχής του…

Περί του Νίκου Ζαχαριάδη

του Βαγγέλη Μαρινάκη (*)

Τον Δεκέμβρη του 1991 φίλοι,συναγωνιστές, πολιτικοί αντίπαλοι έσπευδαν να αποχαιρετήσουν από κοντά τον άνθρωπο που στο πρόσωπό του και την διαδρομή του συμπυκνώθηκε μια εποχή αγώνων και θυσιών για την πραγμάτωση ενός οράματος,καθώς κι η διάψευση του με τον πλέον τραγικό τρόπο.

Με τα θετικά του και τα αρνητικά του ο Νίκος Ζαχαριάδης κλήθηκε να δώσει απαντήσεις σε καίρια ζητήματα,παίρνοντας αποφάσεις που καθόρισαν το μέλλον του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος γενικά,τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων ειδικά.

-Γιατί κατέρρευσε η ΕΣΣΔ;

Δεκέμβρης 1991-Δεκέμβρης 2014

Το ερώτημα «γιατί κατέρρευση» η Σοβιετική Ένωση βασανίζει σήμερα πολλούς.

–Άλλους γιατί ένοιωσαν να χάνεται η ελπίδα του εργατικού κινήματος -έχοντας βεβαια ταυτίσει το εργατικό κίνημα με τα κρατικά συμφέροντα μιας υπερδύναμης.

–Άλλοι γιατί ταλαιπωρούνται ακόμη από τα απόνερα της σοβιετικής κατάρρευσης, όπως ο Καύκασος χθες και η Ανατολική Ουκρανία σήμερα.

–Άλλοι γιατί έχασαν τα πάντα; και μετατράπηκαν σε πρόσφυγες, όπως οι ομογενείς πρόσφυγες από την Αμπχαζία ή το Ναγκόρνο Καραμπάχ ή την Τσετσενία

–Άλλοι γιατί στερούνται και τα στοιχειώδη εργατικά δικαιώματα που ο καπιταλισμός είχε υποχρεωθεί παλαιότερα να παραχωρήσει, μπρος στο φόβο της ΕΣΣΔ

Κάποιοι έχουν δώσει τις απαντήσεις τους, όπως το ΚΚΕ: Για όλα φταίει η CIA και οι πράκτορές της…

Μήπως όμως η αλήθεια είναι πολύ πιο απλή;

-Για την Άννα Αχμάτοβα

Άννα Αχμάτοβα, μέσα απ’ τα μάτια ενός ξένου

της Σοφίας Αργυροπούλου (Άτη Σολέρτη)
http://www.vakxikon.gr/content/view/732/3164/lang,el/

Ήταν μία από εκείνες τις παγωμένες και θαμπές μέρες που ξημέρωνε ο Θεός του Βορρά στο λαό του Λένινγκραντ. Έτος 1938. Τα μάτια μου είχε αυλακώσει ο χρόνος και τα γεγονότα που σφράγισε μέσα τους. Κοίταξα τα χέρια μου. Γυμνές, άδειες επιφάνειες από σκασμένο δέρμα με αχνά σημάδια καμπυλωτών και ίσιων γραμμών. Άραγε ήταν δυνατό εκείνα να προέβλεπαν τη μοίρα; Μου ήταν αδύνατο να κάνω παραπέρα συνειρμούς. Ένα κενό έφραζε κάθε μου σκέψη και το βλέμμα μου…

Αλήθεια! Πόσο το είχα βαρεθεί αυτό το αναθεματισμένο μίζερο βλέμμα. Το τρομαγμένο και καχύποπτο. Αυτό που έκρυβε καλά την ετοιμότητά του να παραιτηθεί από αδυναμία και μόνο. Η ελπίδα ήταν μια έννοια που πάντα μια γλυκιά ειρωνεία τη συνόδευε. Στεκόμουν στην ουρά έξω απ’ τις φυλακές. Δεν ξέρω πόση ώρα… Από συνήθεια, είχα ξεχάσει πως μετρούσε ο χρόνος πια. Βρισκόμουν αδιάφορα και μουδιασμένα στην αναμονή. Αργούσε να έρθει η σειρά μου. Μόνο αυτό μέτραγε πια.

-Δυό σημαντικές δημιουργοί από τον ελληνισμό της τ. ΕΣΣΔ

Οι Έλληνες που έφτασαν στην Ελλάδα μετά τη σοβιετική κατάρρευση -κουβαλώντας μια εκπληκτικη ιστορική εμπειρία που τα είχε όλα- δεν ήταν ιδιαιτέρως τυχεροί.

Ελάχιστοι από τους Ελλαδίτες γνώριζαν την ιστορία τους και δύσκολα έγιναν αποδεκτοί στο ομοεθνές περιβάλλον. Ακόμα και οι προερχόμενοι από τους Πόντιους πρόσφυγες του 1922  τους είδαν με επιφύλαξη και τους αντιμετώπισαν ως  «ρωσοπόντιους».

Κάποιοι κερδοσκόπησαν πάνω τους και κάποιοι άλλοι προσπάθησαν να τους κλείσουν σε γκέτο.

Το ελλαδικό πολιτικό σύστημα τους περιθωριοποίησε ηθικά ως «ελληνοποιημένους» και σήμερα αποστέρησε από τους γέροντες την ελάχιστη αποζημίωση που τους έδινε ως πενιχρή σύνταξη, οδηγώντας τους στην εξαθλίωση και στο θάνατο.

Ακόμα και ο περιβόητος αντιρατσιστικός πολιτικός χώρος πάνω σ’ αυτούς απέδειξε ότι είναι μεροληπτικός, μίζερος και ψεύτης…

Κι όμως, ο  πληθυσμός αυτός κουβαλούσε μια μεγάλη ιστορική εμπειρία και μια πλούσια πολιτιστική καλλιέργεια.  Στάθηκε στα πόδια του, προσπάθησε να αποκατασταθεί με τις δικές του δυνάμεις και να αποδείξει στην ομοεθνή κοινωνία την πραγματική αξία που είχε.

Αφορμή για τούτο το σημείωμα είναι δύο εξαιρετικές μουσικοί -υψηλής ποιότητας και ευαισθησίας- από την πρώην Σοβιετική Ένωση: η Αλμπίνα Ζαχαριάδου από το Βατούμι και η Μήδεια Χουρσουλίδου από την Τσάλκα.

Ο χώρος όπου εκφράζονται καλλιτεχνικά είναι το »Αίτιον», Τζιραίων 8-10, κοντα στο σταθμό του μετρό στην Ακρόπολη…   Όπως διαβάζουμε στην ανακοίνωσή τους:
» Το Σάββατο 14 Ιουνίου, στο Πολυχώρο «Αίτιον», στις 22.οο μαζί με θα παίξουμε το τελευταίο μας λά’ι’β για να κλείσουμε την σεζόν! Θα σας περιμένουμε με χαρά!»

-«Το Ποντιακό Ζήτημα δεν είναι γιά ψηφοθηρία»

Αναμένοντας τις επόμενες μέρες τη θυελλώδη εκμετάλλευση του ιστορικού γεγονότος της Γενοκτονίας -κάτω από το άγρυπνο ρατσιστικό  μάτι των άθλιων Αρνητών της Γενοκτονίας- από πλήθος  τοπικιστών, συνδικαλιστών, νταβατζήδων, εθνολαϊκιστών, ανεψιών και ημιμαθών επί παντός επιστητού «με το υψηλότερο IQ του κόσμου», μεγαλογιατρών και μεγαλεμπόρων, πολιτικάντηδων,  κ.λπ. ας δώσουμε χώρο στους ταπεινούς εκείνους συμπολίτες μας που κουβαλούν έως τώρα το στίγμα και τα προβλήματα της αληθινής προσφυγιάς.

Αναδημοσιεύουμε από την εφημερίδα «Μαχητής του Κιλκίς«: 

Να επιδείξουν ειλικρινές ενδιαφέρον γιά την ανάδειξη και προώθηση του Ποντιακού Ζητήματος, και ειδικότερα της γενοκτονίας και να παύσουν να το υποτάσσουν σε ψηφοθηρικές σκοπιμότητες ζητεί από τους κεντρικούς, περιφερειακούς και τοπικούς άρχοντες ο σύλλογος Ποντίων παλιννοστούντων νομού Κιλκίς.

Στην σχετική ανακοίνωση, την οποία υπογράφει ο πρόεδρος του συλλόγου Θέμης Μουζενίδης, αναφέρονται τα εξής:

«Το καθολικό αίτημα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου συσπειρώνει σήμερα όλους τους Ποντίους και ειδικώς τους νέους που, αν και ζουν σε ένα ασφαλές περιβάλλον με τις ανέσεις του σήμερα, μεταφέρουν ζωντανή τη μνήμη και τον πολιτισμό των προγόνων τους. Είναι, ίσως, το πιο ζωντανό κίνημα που απαιτεί από την πολιτική ηγεσία μας να αντιμετωπίσει με υπερηφάνεια και αξιοπρέπεια, αντίστοιχη της εμβέλειας του Ελληνισμού, την σχέση μας με την σημερινή Τουρκία.

-Μην ξεχνάτε τους Έλληνες της Μαριούπολης σε μια Ουκρανία που καίγεται…

Το λαϊκό γνωμικό που λέει «Οταν τα βουβάλια παλεύουν στούς βάλτους τήν πληρώνουν τα βατράχια…» φαίνεται να επαληθεύεται στην περίπτωση της Ουκρανίας. Σκηνές που θυμίζουν τα όσα ακολούθησαν στον Καύκασο την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης διαδραματίζονται και πάλι. Μόνο που τώρα στο πλευρό των διάφορων μικροεθνικισμών της περιοχής βρίσκονται και τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα της Δύσης από τη μια (ΗΠΑ και γερμναικής Ε.Ε.) και από την άλλη της Ρωσίας.

Η ανατροπή της διεφθαρμένης κυβέρνησης Γιαννουκάβιτς και ή «επαναστατική »ανοδος στην εξουσία των ακροδεξιών δυτικο-ουκρανών έφεραν στο προσκήνιο όλες τις αντιθέσεις μιας διχασμένης κοινωνίας. Και μέσα σ’ όλο αυτό τον ορυμαγδό βρίσκονται και οι Έλληνες της Ουκρανίας που πιθανόν να είναι και 150.000, των οποίων το μεγάλο εθνικό κέντρο βρίσκεται στην περιοχή της Μριούπολης, στην περιφέρεια του Ντονιέτσκι που ήδη έχει κυρήξει την ανεξαρτησία της.

Η καλή γνώση όλων των παραμέτρων, γεωπολιτικών και ιστορικών, είναι αναγκαία για τη δημιουργία πραγματικής εικόνας.

Σας προτείνουμε κάποια χαρακτηριστικά κείμενα: 

-Οι Έλληνες της Μαριούπολης

Έλληνες στην Αζοφική από τον 6ο αιώνα π.Χ.

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΣΛΑ*
από http://kars1918.wordpress.com/2014/03/13/crimea-marioupolis/

ΣΤΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΟΛΟΙ ΑΠΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ «ΓΡΑΙΚΟΙ».
ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ ΔΙΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΣΕ ΔΥΟ ΠΕΡΙΠΟΥ ΙΣΕΣ ΟΜΑΔΕΣ,
ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΤΑΤΑΡΟΦΩΝΟΥΣ

Η ιστορία των Ελλήνων της Αζοφικής είναι αντικείμενο μελέτης από το 19ο αιώνα. Ομως έως σήμερα κρύβει πολλά αινίγματα. Είναι γνωστό ότι οι πρόγονοί τους ζούσαν στην Κριμαία από τα βυζαντινά χρόνια. Κάποιοι επιστήμονες, όπως οι Θ. Χαρατχάι και Α. Μπιελιέτσκι, θεωρούν ότι τα λαογραφικά δεδομένα οδηγούν πιο πίσω, στον 6ο αιώνα π.Χ. Στην Κριμαία ζούσαν μέχρι και το 1778, όταν με πρωτοβουλία της Μεγάλης Αικατερίνης 18.394 Ελληνες μεταφέρθηκαν στις βόρειες ακτές της Αζοφικής Θάλασσας.

Εκεί, στις εκβολές του ποταμού Κάλμιους, ίδρυσαν προς τιμήν της Παναγίας την πόλη Μαριούπολη και στη γύρω περιοχή είκοσι ελληνικά χωριά. Με τον καιρό, ο αριθμός των χωριών αυξάνεται και αρχίζουν να βαφτίζονται με ονόματα που προέρχονται από την ελληνική ιστορία: Αθήνα, Χερσόνησος, Μακεδόνοφκα, Βυζάντιο.

Στα επίσημα έγγραφα όλοι αποκαλούνται «Γραικοί». Πολιτισμικά διαιρούνται σε δύο περίπου ίσες ομάδες, τους ελληνόφωνους και τους ταταρόφωνους. Οι ελληνόφωνοι με τη σειρά τους διαιρούνται σε πέντε γλωσσικές υποομάδες και αυτοαποκαλούνται «Ρουμέοις» και «Γραικοέλληνες». Οι ταταρόφωνοι μιλούν διάφορες διαλέκτους της κριμαιοταταρικής γλώσσας και ονομάζουν τον εαυτό τους «ουρούμ», «Γραικοτάταρους» και «Παζαριώτες».

Ελληνική Σοβ. Αυτονομία

-Oι Έλληνες της Μαριούπολης καταγγέλλουν την ψευτοΔΙΣΥΠΕ του Παρχαρίδη

Όταν οι ανεύθυνοι μιλούνε για ευθύνη

Η καταστροφή της προσπάθειας για δημιουργία τριτοβάθμιου οργάνου του ποντιακού ελληνισμού υπό την επωνυμία Διεθνής Συνομοσπονδία Ποντιακού Ελληνισμού (ΔΙΣΥΠΕ) ακυρώθηκε εξαιτίας της λυσσασμένης επιμονής του επί τρεις θητείες προέδρου της ΠΟΕ κ. Παρχαρίδη. Καθώς το καταστατικό απαγόρευε τέταρτη θητεία, θέλησε ο ανεκδιήγητος να διατηρεί μια καρέκλα για τον εαυτό του. Και έτσι επέλεξε να διεκδικήσει την προεδρεία στην υπό δημιουργία ΔΙΣΥΠΕ.  Φυσικά δεν του βγήκε. Γιατί όσοι ήξεραν, δεν ήθελαν η  ΔΙΣΥΠΕ να έχει την κατάντια της ΠΟΕ. Το αποτέλεσμα ήταν τραγικό. Ο Παρχαρίδης και οι φίλοι του, που δυστυχώς είναι αρκετοί και πονηροί, ήρθαν σε απόλυτη ρήξη με τις ποντιακές ομοσπονδίες της πρώην ΕΣΣΔ. Και όταν δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν συσχετισμούς υπέρ του προσώπου του, άρχισαν τα γνωστά τανιμανιδικά νομικίστικα κόλπα. Το αποτέλεσμα ήταν να αποχωρήσουν οι ομοσπονδίες της πρώην ΕΣΣΔ…

Μετά από μια μεγάλη περίοδο απραξίας, επιχείρησε ο Παρχαρίδης με βιτρίνα άλλον έναν αντίστοιχο, τον Αντωνιάδη, να ξαναζωντανέψουν το πτώμα της ΔΙΣΥΠΕ με την συνεπικουρία  των «κολλητών» του από Αμερική και Γερμανία. Όλοι αυτοί, την προηγούμενη περίοδο, είχαν απαραδέκτως κινδυνολογήσει, ελεεινολογήσει και υποτιμήσει τους Έλληνες της πρώην ΕΣΣΔ. Ο ενδοποντιακός ρατσισμός βρήκε την αποθέωσή του εκείνη την εποχή: «Ε όχι και να αφήσουν αυτοί οι ευρωπέοι Πόντιοι την ηγεσία στους Ρωσοπόντιους!!!»

Και τώρα, αφού η ΠΟΕ με άλλες 2,5 ομοσπονδίες εξίσου ανεύθυνων, συνέστησε παγκόσμιο όργανο και -ως αποκορύφωμα του θράσους, ή μάλλον καλύτερα: της αφέλειας και της χαζομάρας- έστειλε επιστολή σ’ αυτούς που συκοφάντησε και ανάγκασε να αποχωρήσουν για να τους διαβεβαιώσει για την αγάπη, τα πατριωτικά αισθήματα και την «ευθύνη»  προς αυτούς. Η Ομοσπονδία των Ελλήνων της Ουκρανίας     απάντησε με τον παρακάτω τρόπο στους Πόντιους παλιοελλαδίτες (και συνεπικουρούντες) που έχουν καταστρέψει κάθε δυνατότητα σοβαρότερης παρέμβασης.

—————————–

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΡΙΟΥΠΟΛΗΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΥΝ 

Μαριούπολη, 07-02-2014

Προς: Διεθνή Συνομοσπονδία Ποντίων Ελλήνων
Αρ. πρ. 16

κο Γ. Παρχαρίδη,  κ. Αντωνιάδη

Διαβάζοντας την επιστολή σας από τις 27-01-2014 (αρ.πρ. 16 ) αισθάνθηκα πόνο και ντροπή και πρώτα απ΄ όλα για σας τους ίδιους.

Η επιστολή θα έπρεπε να είχε αρχίσει από την ανάλυση των λαθών σας, που ήταν θανατηφόρα για το ΔΙ.ΣΥ.ΠΕ. Χάρη στις ασυγκράτητες φιλοδοξίες σας και στην επιδίωξη σας να κατέχετε τις καθοδηγητικές θέσεις, εσείς διαλύσατε την Παγκόσμια οργάνωση Ποντίων, την οποία εμείς με τόσο κόπο συγκεντρώσαμε.

Και εσείς τώρα με τι συνείδηση γράφετε «…έχοντας πλήρη συναίσθηση των ευθυνών που αναλαμβάνει αλλά και του όγκου των προβλημάτων που απασχολούν τον Ποντιακό Ελληνισμό»; Με αυτή την «ευθύνη» εσείς συζητούσατε με τον Πρωθυπουργό συμπεριλαμβανομένου και το θέμα των ελλήνων μεταναστών;

-Οι ελλαδίτες Πόντιοι και οι Έλληνες της Κριμαίας

Ένα έγκλημα διαρκείας!

Ενώ η  Ουκρανία συνταρράσεται, η Κριμαία απειλείται με πόλεμο, οι νεοναζί Ουκρανοί στοχοποιούν τις μειονότητες, οι Ρώσοι, οι  Αμερικανοί και οι Γερμανοί παίζουν τα γεωπολιτικά τους παιχνίδια, ετοιμάζοντας νέες Αμπχαζίες, νεκρούς και πρόσφυγες, οι ελλαδίτες Πόντιοι των Παρχαρίδη-Τανιμανίδη τί κάνουν μπροστά στη νέα απειλή;

-Αναπτύσσουν διαδικασίες ανάδειξης των ζητημάτων;
-Ευαισθητοποιούν την κοινή γνώμη;
-Πρωτοπορούν σε κινήματα αλληλεγγύης;

Ή μήπως κάποιοι ακονίζουν  χαρούμενοι τα μαχαίρια και τρίβουν την κοιλιά τους ονειρευόμενοι νέα προγράμματα και κονόμες μαζί με κάποιον νέο Ξυνή;

Ή κάποιοι άλλοι βλέπουν τους ομογενείς συμπατριώτες μας, όπως τους Πακιστανούς στην τηλεόραση;

Και αν για την πρώτη ερώτηση-υπόθεση ερωτούνται οι παλιοί νταβατζήδες του «οργανωμένου» ποντιακού χώρου, για τη δεύτερη υπονοούνται οι νέοι, οι της ΠΟΕ, αυτούς που γέννησε η αθλιότητα του κ. Παρχαρίδη (και των υποτακτικών του), με το δεσποτικό τρόπο λειτουργίας, με την κήρυξη ενός ενδοποντιακού εμφύλιου πολέμου, με την ανάδειξη και τη χρησιμοποίηση της αθλιότητας της ψευτιάς και  της λωποδυσιάς, με την χειρότερη μορφή κακεντρεχούς συνδικαλισμού, με την περιφρόνηση των νεοπροσφύγων, τους οποίους εκμεταλλεύτηκε οικονομικά και το χειρότερο: έκοψε κάθε σχέση με τους Πόντιους της πρώην ΕΣΣΔ καταστρέφοντας για εγωιστικούς λόγους, με την απίστευτη μικρομυαλιά και μωροφιλοδοξία που τον χαρακτηρίζει, το φιλόδοξο πείραμα της ΔΙΣΥΠΕ.

Kαι φυσικά από την κριτική δεν θα έπρεπε να απουσιάζουν οι πασοκογενείς πρώην ιδιοκτήτες του ποντιακού χώρου της Αθήνας, που αφού τον εξευτέλισαν προτάσσοντας τα προσωπικά τους συμφέροντα, τον παρέδωσαν στη συνεργασία σταλινικών-ακροδεξιών…

Βεβαίως, συνυπεύθυνοι στο έγκλημα  της καταστροφής της  παγκόσμιας ποντιακής οργάνωσης –που τόσο απαραίτητη είναι στις σημερινές συνθήκες– είναι και οι συνεργοί του κ. Παρχαρίδη, οι εξ Αμερικής και Γερμανίας σφουγκοκωλάριοι.

-Μπορεί να κυβερνήσει η Αριστερά;

Posted 01/02/2014
Filed under: Αριστερά, Ελευθεροτυπία |

Με τον τίτλο αυτό δημοσιεύτηκε στην σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία ένα κείμενο του Βλάση Αγτζίδη μ’ αφορμή την έκδοση ενός βιβλίου από τις εκδόσεις Τόπος. Το δημοσιευμένο κείμενο είναι το εξής:

————————————————————–

Η προοπτική να έρθει πρώτο ένα κόμμα της Αριστεράς στις επόμενες κοινοβουλευτικές  εκλογές έχει κάνει εξαιρετικά επίκαιρο τον προβληματισμό για τη δυνατότητά της να κυβερνήσει τον τόπο. Το δημόσιο διάλογο ήρθε να εγκαινιάσει μια νέα έκδοση με τίτλο «Κυβέρνηση της Αριστεράς. Δρόμος για το μέλλον ή παρένθεση» (εκδ. Τόπος, Αθήνα, 2013).

Όσο και αν το ερώτημα φαντάζει νέο, εν τούτοις η συζήτηση έχει αρχίσει εδώ και 150 χρόνια, από την εποχή της Α’ Διεθνούς  (περί το 1850) και της Παρισινής Κομμούνας (1871), έως το Μάη του ’68 και τη σοβιετική κατάρρευση (1991) και κατά καιρούς έχει γίνει ένα από τα σημαντικότερα θέματα του διαλόγου –και όχι μόνον εντός της Αριστεράς. Κορυφαίες στιγμές αυτού του διαλόγου, αλλά και των σφοδρών συγκρούσεων, υπήρξαν:

* Η μεγάλη ιδεολογική σύγκρουση -που μπορεί να θεωρηθεί και η πρώτη σχετική- για το «κράτος» και τη συνωμοτική αντίληψη που έλαβε χώρα μεταξύ των αναρχικών υπό τον Μιχαήλ Μπακούνιν και των κομμουνιστών υπό τους Μαρξ και Ενγκελς.

* Η ιδεολογική σύγκρουση με τους δεξιούς σοσιαλδημοκράτες τύπου Μπερστάιν για τα όρια της μεταρρύθμισης.

* Η σύγκρουση της Λούξεμπουργκ, του Τρότσκι και του Πλεχάνοφ με τον Λένινγια το ζήτημα ή μη της πρωτοκαθεδρίας του κόμματος. 

-Καλό ταξίδι Βίκτωρα Σαρηγιαννίδη

ΕΦΥΓΕ Ο ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ, ΒΙΚΤΩΡ ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΙΔΗΣ

23ΔευτέραΔεκ 2013

Posted by Z.E.D in ΠΟΝΤΟΣ, ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Ο Βίκτωρ Σαρηγιαννίδης (δεξιά) με τον άλλο Μεγάλο του Ελληνισμού, Οδυσσέα Δημητριάδη

Είχε χαρακτηριστεί «ποιητής» της αρχαιολογίας, ο άνθρωπος που περπάτησε στα «βήματα» του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Κεντρική Ασία, ένας «ήρωας» του Ποντιακού Ελληνισμού.
Πέθανε τα ξημερώματα, στη Μόσχα, σε ηλικία 84 χρόνων, ο διαπρεπής, ελληνικής καταγωγής, αρχαιολόγος Βίκτωρ Σαρηγιαννίδης.

-Το σεξ στη Σοβιετική Ένωση

Το σεξ στη Σοβιετική Ένωση

Ενα απολαυστικό αφήγημα του συγγραφέα, Ντενίς Ντραγκούνσκι, για την απόλαυση του σεξ την περίοδο της Σοβιετικής Ενωσης, αλλά και για τα τεράστια ταμπού -που συχνά προκαλούν γέλιο και θλίψη μαζί- που υπήρχαν τότε. Αξίζει να το διαβάζετε μέχρι την τελευταία αράδα.

«Έλα μαζί μας στο εργοτάξιο!» Πηγή: Βαλερί Μπαρίχιν

Στην ΕΣΣΔ, γύρω από το σεξ πάντα υπήρχε η … αύρα ενός ταμπού, αν και το σεξ, εννοείται ότι “κυλούσε” κανονικότατα, πολύ συχνά μάλιστα, και διόλου λιγότερο από σήμερα. Αλλά το να το συζητάς δημόσια και μάλιστα να το δείχνεις στην TV; Απαπα! Ηταν ντροπή κι ανήθικο. Εχει ακουστεί ότι την περίοδο της περεστρόικα, κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής σύνδεσης Μόσχας – Βοστόνης, μια κυρία δήλωσε: “Εμείς στην ΕΣΣΔ δεν έχουμε σεξ”. Ήταν μια λάθος διατύπωση. Στην πραγματικότητα είπε ότι δεν δείχνουν σεξ στην τηλεόραση.