ΣΤΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΟΛΟΙ ΑΠΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ «ΓΡΑΙΚΟΙ». ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ ΔΙΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΣΕ ΔΥΟ ΠΕΡΙΠΟΥ ΙΣΕΣ ΟΜΑΔΕΣ, ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΤΑΤΑΡΟΦΩΝΟΥΣ
Η ιστορία των Ελλήνων της Αζοφικής είναι αντικείμενο μελέτης από το 19ο αιώνα. Ομως έως σήμερα κρύβει πολλά αινίγματα. Είναι γνωστό ότι οι πρόγονοί τους ζούσαν στην Κριμαία από τα βυζαντινά χρόνια. Κάποιοι επιστήμονες, όπως οι Θ. Χαρατχάι και Α. Μπιελιέτσκι, θεωρούν ότι τα λαογραφικά δεδομένα οδηγούν πιο πίσω, στον 6ο αιώνα π.Χ. Στην Κριμαία ζούσαν μέχρι και το 1778, όταν με πρωτοβουλία της Μεγάλης Αικατερίνης 18.394 Ελληνες μεταφέρθηκαν στις βόρειες ακτές της Αζοφικής Θάλασσας.
Εκεί, στις εκβολές του ποταμού Κάλμιους, ίδρυσαν προς τιμήν της Παναγίας την πόλη Μαριούπολη και στη γύρω περιοχή είκοσι ελληνικά χωριά. Με τον καιρό, ο αριθμός των χωριών αυξάνεται και αρχίζουν να βαφτίζονται με ονόματα που προέρχονται από την ελληνική ιστορία: Αθήνα, Χερσόνησος, Μακεδόνοφκα, Βυζάντιο.
Στα επίσημα έγγραφα όλοι αποκαλούνται «Γραικοί». Πολιτισμικά διαιρούνται σε δύο περίπου ίσες ομάδες, τους ελληνόφωνους και τους ταταρόφωνους. Οι ελληνόφωνοι με τη σειρά τους διαιρούνται σε πέντε γλωσσικές υποομάδες και αυτοαποκαλούνται «Ρουμέοις» και «Γραικοέλληνες». Οι ταταρόφωνοι μιλούν διάφορες διαλέκτους της κριμαιοταταρικής γλώσσας και ονομάζουν τον εαυτό τους «ουρούμ», «Γραικοτάταρους» και «Παζαριώτες».
Ελληνική Σοβ. Αυτονομία
Ετσι, στις άγριες στέπες, με χίλια βάσανα, ξαναφυτεύτηκε ο Ελληνισμός, χτίστηκαν εκκλησίες, τα παιδιά πήγαιναν στα σχολεία, αναπτύχθηκε το εμπόριο και η αγροτική οικονομία. Ομως η αφομοιωτική πολιτική της ρωσικής κυβέρνησης άγγιξε και τους Ελληνες -όπως και τις άλλες μειονότητες. Το 1859 καταργήθηκε η Αυτονομία της Μαριούπολης και το 1869 το ελληνικό δικαστήριο. Στο τέλος του 19ου αιώνα εμφανίστηκαν προβλήματα τόσο στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία όσο και στην τέλεση της θείας λειτουργίας στα ελληνικά.
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, η σοβιετική εξουσία παραχώρησε ξανά την αυτονομία στους Ελληνες της Αζοφικής και η δεκαετία 1926-36 αποτέλεσε μια καρποφόρα περίοδο σε όλους τους τομείς της ζωής τους. Αλλά τον Δεκέμβριο του 1937, ακριβώς την παραμονή των Χριστουγέννων, συνελήφθη ο δημοφιλής ποιητής Γεώργιος Κοστοπράβ και ακολούθησαν ίσως τα πιο τραγικά γεγονότα στην ιστορία του μαριουπολίτικου Ελληνισμού. Ο Γεώργιος Κοστοπράβ, που υπήρξε πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και συνεργάτης της ελληνικής εφημερίδας «Κολεχτιβιστής», εκτελέστηκε από τις σταλινικές αρχές στις 14 Φεβρουαρίου του 1938.
Στη διάρκεια ενός μόνου έτους εκδιώχθηκαν 3.628 Ελληνες και από αυτούς εκτελέστηκαν 3.470. Μεταξύ των εκτελεσθέντων υπήρχαν και 77 υπήκοοι της Ελλάδας. Στην πρώτη σειρά των καταδιωχθέντων από το σταλινικό καθεστώς ήταν συγγραφείς, δάσκαλοι, ιερείς, όπως και εργαζόμενοι αγρότες. Διαλύθηκαν όλα όσα είχαν σχέση με το ελληνικό πνεύμα και με την εθνική ύπαρξη: τα σχολεία, το θέατρο, οι εκκλησίες. Τα μεταλλικά τυπογραφικά στοιχεία του ελληνικού εκδοτικού οίκου τα έριξαν στη θάλασσα, έκαψαν βιβλία και απαγόρευσαν τα πανηγύρια. Εκλεισαν τις εφημερίδες και τα περιοδικά. Το να μιλάς ελληνικά ήταν ντροπή, το να είσαι Ελληνας επικίνδυνο. Από τότε χιλιάδες Ελληνες έκρυβαν την καταγωγή τους και δήλωναν «Ρώσος», «Ουκρανός» κ.λπ.
Μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για να εξαφανίσουν και τα τελευταία ίχνη της ελληνικότητας του τόπου, οι Αρχές μετονόμασαν τα χωριά και η Μαριούπολη πήρε το 1948 το όνομα Ζντάνοφ.
Η εποχή της «τήξης των πάγων» μετά το 1956 έδωσε μια μικρή ανάσα στον κόσμο: έγινε αποκατάσταση των άδικα εκτελεσθέντων, επιτράπηκαν τα πανηγύρια. Από το 1963 άρχισαν να τυπώνονται τα έργα των Ελλήνων λογοτεχνών στα ρωσικά και στα ουκρανικά. Οι άνθρωποι άρχισαν και πάλι να ονειρεύονται ένα καλύτερο μέλλον.
Ομως το 1964 έδιωξαν τον Χρουστσόφ και στο σκοτάδι επιζεί μόνο η ποίηση. Κάθε τρία χρόνια περίπου βγαίνει ένα βιβλιαράκι, αφού το καθεστώς έχει ανάγκη να δημιουργεί την εντύπωση ότι όλα πάνε καλά. Σ’ αυτό το πλαίσιο έπρεπε να παίζουν το ρόλο τους και οι Ελληνες ποιητές, χωρίς να ζητούν κάτι παραπάνω.
Στο μεταξύ, η κρίση του συστήματος κάνει τις αλλαγές αναπόφευκτες. Ετσι, το 1978 δημοσιεύεται διάταγμα της κυβέρνησης το οποίο επιτρέπει στις εθνικές μειονότητες να απασχοληθούν με την παράδοση και τον πολιτισμό τους. Δεν χάνουν αυτή την ευκαιρία και οι Ελληνες της Αζοφικής, διοργανώνοντας λαογραφικά μουσεία και διάφορα συγκροτήματα.
Επιτέλους, στην εποχή της λεγόμενης «περεστρόικα» αρχίζει η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Πραγματοποιείται το φολκλορικό φεστιβάλ «Μεγάλη Γιορτή». Από το 1985 τυπώνονται σε τοπικές διαλέκτους με κυριλλική γραφή τα βιβλία των Α. Σαπουρμά, Λ. Κυριάκωφ, Δ. Παππού, Β. Μπαχτάρωφ, Δ. Πατρίτσα, Β. Κιορ, Μπορότα, Σ. Μπίκωφ, Θ. Σεμπανίτς, Γ. Νταντσένκο και άλλων ποιητών, ενώ από το 1988 εκδίδεται κάθε χρόνο το λογοτεχνικό περιοδικό «Πρινέσου Αστρου» (Πρωινό Αστρο).
Γιορτάζοντας το ’21
Οσον αφορά την κοινωνική τους ζωή, οι Ελληνες εκδηλώνουν πιο ελεύθερα και τα εθνικά τους συναισθήματα. Ετσι για παράδειγμα, το 1989 εορτάζεται πρώτη φορά στη Μαριούπολη η επέτειος της Ελληνικής Επανάστασης της 25ης Μαρτίου 1821. Η πρωτοβουλία και η οργάνωση της εορτής αυτής ανήκει στο «Σύλλογο Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού» που είχε ιδρυθεί τον Ιανουάριο του 1988 και τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς είχε μετονομαστεί σε «Σύλλογο Ελλήνων της Μαριούπολης». Για τον εορτασμό της επετείου της 25ης Μαρτίου δόθηκε άδεια από την Κεντρική Επιτροπή του Κ.Κ. Ουκρανίας. Ομως η τοπική επιτροπή του Κ.Κ. στη Μαριούπολη απαγόρευσε την εκτύπωση της ελληνικής σημαίας πάνω στην πρόσκληση.
Σε επικίνδυνες δοκιμασίες υπεβλήθησαν οι Ελληνες της Αζοφικής, όταν το Κ.Κ. της Σοβιετικής Ενωσης ανακοίνωσε τη «νέα πολιτική» και έταξε αυτονομία σ’ όλες τις μειονότητες. Το ζήτημα της αυτοδιοίκησης είχε τόσο κλιμακωθεί, ώστε στο πλαίσιο του Συνεδρίου των Ελλήνων της ΕΣΣΔ, στο Γελεντζίκ της Νότιας Ρωσίας τον Μάρτιο του 1991, τέθηκε ως πρόταση στις αρχές η ίδρυση Αυτόνομης Ελληνικής Δημοκρατίας. Με αυτό το πρόβλημα ασχολήθηκε πια η Ειδική Επιτροπή τους Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ. Αλλά μετά την κατάρρευση της Αυτοκρατορίας, μετά το πραξικόπημα του Αυγούστου του 1991, ματαιώθηκε και η ιδέα της Αυτονομίας των Ελλήνων.
Από τότε, οι Ελληνες της Αζοφικής προσαρμόζονται πλέον στις συνθήκες που δημιουργούνται στην ανεξάρτητη Ουκρανία.
* Μουσικολόγος-εθνολόγος (alexanderashla@yahoo.gr). Εχει εκδώσει δίσκους με τα τραγούδια των Ελλήνων της Αζοφικής. Ιδρυσε το Σύλλογο Ελλήνων της Μαριούπολης και υπήρξε αντιπρόεδρος της Ενωσης των Ελλήνων της Ουκρανίας. Στην Ελλάδα έχει εκδοθεί το βιβλίο του «Τα Μαριουπολίτικα. Τραγούδια, παραμύθια και χοροί των Ελλήνων της Αζοφικής»
Πρόσφατα, εκδόθηκε στην Ουκρανία μια δίτομη έκδοση βασιζόμενη σε ντοκουμέντα με τίτλο «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανυπολόγιστες απώλειες…» Ήταν το αποτέλεσμα ενός μεγάλου ερευνητικού έργου από τη Μαρία Πύργο (Ντόνετσκ) και την ‘Ελενα Ουζμπέκ (Χάρκοβο). Το κύριο αντικείμενο του έργου ήταν η μελέτη μιας ευρείας κλίμακας εθνικού κοινωνικού και πολιτιστικού μετασχηματισμού της κοινότητας των Ελλήνων της Μαριούπολης τις δεκαετίες 1920-1930, τα αποτελέσματα και οι συνέπειές του.
Το δικαίωμα στην ελληνική ταυτότητα κατοχυρώθηκε λόγο των πολιτικών επιλογών στην ΕΣΣΔ, ως μια προσωρινή πολιτική παραχώρηση στις εθνικές κοινότητες της χώρας κατά τη διάρκεια του σχηματισμού του σοβιετικού κράτους. Η νέα πολιτική στο εθνικό ζήτημα της ΕΣΣΔ στο αρχικό στάδιο προκάλεσε μια επιφυλακτική αντίληψη των πολιτών. Οι επιφυλάξεις των λεγόμενων αλλοεθνών βασίζονταν στη συσσωρευμένη (συχνά αρνητική) εμπειρία της ζωής στη Ρωσική Αυτοκρατορία, στα χρόνια των επαναστάσεων και του Εμφυλίου Πολέμου. Στην απόκλιση και την πάλη του νέου και του παλιού, τον ιδεαλισμό και τον πραγματισμό, την αισιοδοξία και τον φόβο. Το δικαίωμα στην ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού στις ελληνικές περιοχές στις αρχές της δεκαετίας του 1930 υλοποιήθηκε υπό άγρυπνο κομματικό έλεγχο. Και διεκόπη πάλι από το ίδιο Κομμουνιστικό Κόμμα.
Η καταστροφή την περίοδο του σταλινισμού
Οκτώ δεκαετίες αργότερα, μπορούμε να πούμε με λύπη ότι πολιτικοί επιστήμονες, εθνοψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι δεν έχουν μελετήσει το ζήτημα της επιρροής των διαφόρων πολιτικών εκστρατειών στην ανάπτυξη των εθνικών πολιτισμών και των εθνικών κοινωνικών διαδικασιών στη νέα ιστορική εποχή. Είναι γνωστό το γεγονός των τεράστιων ανθρώπινων απωλειών μεταξύ των εθνικών μειονοτήτων της ΕΣΣΔ στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, που οδήγησαν σε δημογραφικά προβλήματα.
Είναι επίσης γνωστό ότι, μαζί με τις ποσοτικές απώλειες, πολλοί λαοί γνώρισαν την καταστροφή -σωματική ή ηθική και ψυχολογική- των εθνικών ελίτ (εθνική διανόηση και ακτιβιστές) και φορείς της εθνικής ταυτότητας (κυρίως των χωρικών, αγροτικού πληθυσμού). Αυτές οι απώλειες είναι αναντικατάστατες και οι συνέπειες των εθνικών μετασχηματισμών και υποβαθμίσεων είναι μη αναστρέψιμες.
Σάββας Γιαλή (1895-1938) Επικεφαλής του ελληνικού τμήματος στην κυβέρνηση της Ουκρανικής ΣΣΔ. Εκτελέστηκε το 1938
Το ζήτημα των συνεπειών των διάφορων πολιτικών επιδιώξεων στο εθνικό ζήτημα κατά τις δεκαετίες ’20 και ’30 -που οδήγησαν στο ανάπτυξη ισχυρών εθνικο-πολιτιστικών και εθνικο-κοινωνικών διαδικασιών- παραμένει ανοιχτό. Καταστρέφοντας, αυτά τα επιτεύγματα έθαψαν κάτω από τα ερείπιά τους την ίδια την ιδέα της ανάπτυξης των εθνικοτήτων της ΕΣΣΔ. Ακολούθησαν δεκαετίες συκοφαντίας και εκφοβισμού, οι οποίες οδήγησαν σε μια εθνική ύφεση. Ωστόσο, οι εθνικο-πολιτιστικές αναβιώσεις, που δρομολόγησαν τους μηχανισμούς της εθνικής αυτοσυνείδησης, συνέχισαν να συγκινούν τους λίγους εκπροσώπους των κοινοτήτων που διατήρησαν τη μητρική τους γλώσσα, τις παραδόσεις και τη μνήμη της μεγαλειώδους ανάπτυξης της δεκαετίας του 1930.
Μελετώντας το Μεσοπόλεμο
Αποτίοντας φόρο τιμής στους ερευνητές της ιστορίας των Ελλήνων της Ουκρανίας, οι συγγραφείς έθεσαν ως καθήκον να αναδημιουργήσουν την ιστορία των μεγαλύτερων επιτευγμάτων της ουκρανικής ελληνικής αναγέννησης στις περιοχές της Μαριούπολης και του Ντονέτσκ, καθώς και να αναδείξουν τα πρόσωπα που συμμετείχαν ενεργά σε εκείνη την ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού, της εκπαίδευση και της εμπέδωσης της αυτοσυνείδησης των ομογενών. Για αυτό μελετήθηκαν οι μοναδικές συλλογές αρχείων, μουσείων και βιβλιοθηκών της Ουκρανίας, της Ρωσίας, της Ελλάδας, καθώς και ο ελληνικός περιοδικός τύπος της ΕΣΣΔ.
Ιούλης 1936. Το εξώφυλλο του περιοδικού Πιονέρος
Το βιβλίο «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανεκτίμητες απώλειες…» αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο μέρος είναι μια βιογραφία δύο μοναδικών ανθρώπων, των αδελφών Σάββα Γιαλή του Γεωργίου και Θεόδωρου Γιαλή, που έτυχε να γίνουν οι παθιασμένοι εκφραστές της ιδέας του ελληνισμού στην Ουκρανία. Στα πεπρωμένα τους, σαν σε καθρέφτη, καθρεφτιζόταν ο χρόνος, οι προκλήσεις, οι προσδοκίες, οι ελπίδες τους. Και η τραγωδία είναι μία για όλους, για όλους τους ανθρώπους. Ο Σάββας και ο Θεόδωρος Γιαλή είναι οι Έλληνες εθνικοί ηγέτες της εποχής του ελληνισμού στον 20ο αιώνα, ξεχασμένοι, δυστυχώς, από τους συντοπίτες τους.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου παρουσιάζει την ιστορία των μοναδικών θεσμών του ελληνισμού στην Ουκρανία: – του Ελληνικού Παιδαγωγικού Κολλεγίου (Τεχνικουμ) της Μαριούπολης, -της εφημερίδας «Κολεχτιβιςτίς» («Κολεχτιβιστής», όργανο Τύπου της Επιτροπής της Περιφέρειας του Ντόνετσκ και της επιτροπής της Πόλης της Μαριούπολης του ΚΚ (μπολσεβικων) της Ουκρανίας), -το περιοδικό «Νέος μαχιτίς» («Πιονέρος»), όργανο Τύπου Κεντρικής Επιτροπής της Πανενωσιακής Λενινιστικής Κομμουνιστικής Ένωσης της νεολαίας, το μοναδικό ελληνικό παιδικό περιοδικό στην ΕΣΣΔ), -τον Περιφερειακό Ελληνικό Εκδοτικό Οίκο του Ντόνετσκ, -το Ελληνικό Τυπογραφείο της Μαριούπολης , -το Κρατικό Θέατρο Ελλήνων Εργατών και Αγροτών Μαριούπολης και -την Ελληνική Λογοτεχνική Ομάδα Μαριούπολης.
Μέσα από τη μελέτη των ντοκουμέντων αναδεικνύεται η στενή δημιουργική αλληλεπίδραση και αλληλεγγύη των διαφόρων περιοχών του ελληνισμού στην ΕΣΣΔ (Ουκρανία, Βόρειος Καύκασος, Υπερκαυκασία, Κριμαία), και παρουσιάζονται οι κοινές πολιτιστικές ελληνικές εθνικές διεργασίες.
Κάθε μία από τις ενότητες του δεύτερου μέρους συνοδεύεται από το κεφάλαιο «Άνθρωποι και Μοίρες», όπου παρέχονται βιογραφικά στοιχεία για τους συμμετέχοντες στην Ελληνική Αναγέννηση στη Μαριούπολη και στο Ντονμπάς. Πολλές μορφές του ελληνισμού δεν τους θυμούνται πια. Για πολλές δεκαετίες, τη μνήμη τους προσεκτικά σβήστηκε και η ιστορία της δεκαετίας του 1930 παραποιήθηκε. Όλα αυτά έγιναν σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένας «σοβιετικός άνθρωπος» – που δεν θυμάται τη συγγένεια, δεν αισθάνεται έλξη για τον γενέθλιο πολιτισμό του και τελικά μετατρέπετε σε προϊόν ενός ισχυρού ιδεολογικού συστήματος.
Το καθήκον της Μνήμης
Η ιστορική μνήμη των Ελλήνων της Μαριούπολης της δεκαετίας του 1930 έπρεπε να αποκατασταθεί σπιθαμή προς σπιθαμή καινα εντοπιστούν όλα τα θραύσματα. Η διατήρηση σχεδόν καθενός από αυτά είναι μια καταπληκτική και ευτυχισμένη εμπειρία. Δεν είναι μυστικό ότι μετά τον λιμό του 1932-1933 και την «ελληνική επιχείρηση» του NKVD της ΕΣΣΔ το 1937-1938, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης υπαγόρευε σε κάθε επιζώντα Έλληνα ένα αξίωμα: πρέπει κανείς να επιβιώσει και για να επιβιώσει, πρέπει να ΞΕΧΑΣΕΙ. Ο λαός άρχισε να υπάρχει από καθαρή πλάκα, πάνω στην οποία τα ελληνικά γράμματα θα μπορούσαν και πάλι να γίνουν καταδίκη.
Προς μεγάλη ερευνητική μας χαρά, στη Μαριούπολη και σε πολλά ελληνικά χωριά της περιοχής, έμειναν οι απόγονοι των συμμετεχόντων και των συγχρόνων των πολύπλοκων εσωτερικών πολιτικών διεργασιών της προπολεμικής δεκαετίας. Παρά τις απαγορεύσεις και το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, κάποιοι από αυτούς διατηρούσαν φωτογραφίες, επιστολές, τετράδια μαθητών, ήδη δυσανάγνωστα έγγραφα και …μνήμη. Τα μετέφεραν στον νέο αιώνα και τα μοιράστηκαν με τους συντάκτες του έργου, σαν να είχαν πάρει αυτοί πλέον τη σκυτάλη. Τώρα που το βιβλίο γράφτηκε και εκδόθηκε, οι συγγραφείς παραδίδουν τη σκυτάλη της Μνήμης στους σεβαστούς αναγνώστες.
Το βιβλίο δημιουργήθηκε σε ενεργή συνεργασία με ιστορικούς, φιλολόγους, ντόπιους ιστορικούς και πατριώτες της Ουκρανίας, της Ελλάδας, της Ρωσίας, της Κύπρου. Δεν θα μπορούσε να γεννηθεί αν δεν υπήρχε το διαρκές ενδιαφέρον για το έργο της Πρεσβείας της Ελλάδος στην Ουκρανία εκπροσωπούμενη από τον Έκτακτο και Πληρεξούσιο Πρέσβη της Ελλάδας στην Ουκρανία (2013 – 2016) Βασίλη Παπαδόπουλο και την οικονομική βοήθεια του Δημήτρη Μπακόλα. Τεράστια συμβολή στην υλοποίηση του έργου είχε το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού Α.Γ. Λεβέντης (Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, Λευκωσία, διευθυντής – Καθηγητής Χαράλαμπος Μπακιρτζής.
Η εφημερίδα «Κολεχτιβιστής». Χρησιμοποιούσε το 20γράμματο ελληνικό αλφάβητο, όπως είχε αποφασιστεί σε σύσκεψη Ελλήνων διανοουμένων της ΕΣΣΔ το 1925 που αποφάσισε την επίλυση του γλωσσικού ζητήματος με την καθιέρωση του 20γράμματου αλφαβήτου στη θέση του 24γράμματου και της δημοτικής γλώσσας στη θέση της καθαρεύουσας
…Και τώρα πόλεμος!
… Τώρα η Ουκρανία ζει με τις πραγματικότητες του πολέμου, στο επίκεντρο του οποίου, μεταξύ άλλων, βρίσκονται τα εδάφη που κατοικούν οι Έλληνες της Μαριούπολης. Πολλές αιτίες πολέμου κρύβονται στην ιστορία των κρατών και των λαών, και η γνώση της αληθινής ιστορίας πρέπει να γίνει ισχυρή βάση με την οποία θα αντιμετωπιστούν οι καταστροφές.
Ο τίτλος του βιβλίου «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανυπολόγιστες απώλειες…» ήταν μια γραμμή από ένα ποίημα του Γκεόργκι Κοστοπράβ, του ιδρυτή της ελληνικής λογοτεχνίας της Μαριούπολης. Ογδόντα χρόνια έχουν περάσει από το τραγικό τέλος της ουκρανικής ελληνικής αναγέννησης. Το τι ήταν αυτά τα χρόνια για τους Έλληνες της Μαριούπολης δεν είναι μυστικό για κανέναν. Εκτός από μια σύντομη «απόψυξη» την περίοδο του Χρουτσιόφ, που δεν είχε χρόνο να γεννήσει εθνικές ελπίδες, πριν από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, οι Έλληνες της Μαριούπολης, όπως και οι περισσότεροι συμπατριώτες μας, βρίσκονταν σε κατάσταση εθνο-πολιτισμικής στασιμότητας.
Στην ανεξάρτητη Ουκρανία, η οποία σε όλα τα στάδια συνέβαλε ενεργά στην πολιτιστική ανάπτυξη των εθνικών μειονοτήτων, με τη συνεχή βοήθεια της Ελλάδας, οι Εθνικοί Σύλλογοι Πατριωτών και η Ομοσπονδία Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας που τους, ένωσε έκαναν πολλά για την αναβίωση του Ελληνισμού. Όμως, μάλλον, λόγω της μη αναστρέψιμης ελληνικής εθνικής καταστροφής του 1937-1938, όλες αυτές οι προσπάθειες δεν οδήγησαν σε μια εθνική-πολιτιστική αναγέννηση. Παρόμοιες διαδικασίες είναι χαρακτηριστικές για τα ελληνικά κινήματα στις δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ και άλλα εθνικά κινήματα.
Οι Έλληνες της Ουκρανίας, όπως και οι άλλες εθνικές μειονότητες της χώρας, ζουν στις συνθήκες πολύπλοκων σύγχρονων παγκόσμιων διαδικασιών (παγκοσμιοποίηση, ενοποίηση επιτάχυνση, τεχνολογική επανάσταση κ.λπ.). Σήμερα δεν αισθάνονται εθνικές προκλήσεις και διακρίσεις. Κανείς και τίποτα δεν απειλεί την εθνική τους ταυτότητα. Είναι πιο επικεντρωμένοι στην αυτοπραγμάτωση και συχνά είναι πιο εξοικειωμένοι και άνετοι με τον εικονικό κόσμο, παρά τα πραγματικά πεδία της αιώνιας μάχης για τον Άνθρωπο – από την εποχή του Ομήρου μέχρι την εποχή του Κοστοπράβ…
Θεόδωρος Γιαλή (1899 – 1938), ο πρώτος εκδότης «Κολεχτιβιστή». Εκτελέστηκε το 1938
Η σημερινή Ουκρανία, παρότι παρουσιάζεται ως ένα ομοιογενές μόρφωμα, είναι ένα συνονθύλευμα ιστορικών εμπειριών, λαών και ανθρώπων διαφόρων περιοχών, με χαρακτηριστικά τα οποία δεν σχηματίζουν κάποια εμφανή πολιτισμική κοινότητα. Αυτό θα μπορούσε να συμπεράνει όποιος έψαχνε να βρει οποιουδήποτε είδους συγγένειες από τη «Μικρή Ρωσία» των Ουκρανών Κοζάκων, στις στέπες της Ταυρίδας, έως και το πιο «εξευρωπαϊσμένο» Λβοβ. Επομένως, μπορεί να ειπωθεί ότι και η Ουκρανία είναι μια περίπτωση «φαντασιακής κοινότητας», μιας κατασκευής στο πλαίσιο της κλασικής θεωρίας του Μπένεντικτ Αντερσον; Οχι ακριβώς.
Η γέννηση του ουκρανικού έθνους και η ανάπτυξη του ουκρανικού εθνικισμού δεν μπορεί να ενσωματωθεί σε κάποιο συγκεκριμένο θεωρητικό πλαίσιο, μεταξύ αυτών που έχουν διαμορφωθεί έως σήμερα κι αφορούν τη μελέτη των ταυτοτήτων και του έθνους. Η εθνικιστική δραστηριότητα στη χώρα δεν ταυτίστηκε ποτέ με το πέρασμα από την αγροτική προς τη βιομηχανική κοινωνία, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι το Ντονέτσκ, νυν θύλακας της ρωσο-ουκρανικής αυτονομίας, αποτελούσε πάντα τον βιομηχανικό πυρήνα της χώρας. Αντίθετα, οι αγροτικές περιοχές ήταν αυτές στις οποίες οφείλεται η γέννηση του ουκρανικού έθνους και όλων των παρελκόμενων με αυτή συνδηλώσεων. Είναι αυτές οι περιοχές στις οποίες η ουκρανική ταυτότητα γεννήθηκε και αναπτύχθηκε μέσα στη σύγκρουση δύο διαφορετικών πολιτισμών, του ρωσικού και του πολωνικού, οι οποίοι, ενίοτε και με τη βία, προσπάθησαν να επιβληθούν στην περιοχή που εκτείνεται από το Λβοβ ή Λέμπεργκ έως και την κοιλάδα του Κουμπάν στον βόρειο Καύκασο.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
Κυρίαρχη τάση στην ουκρανική διανόηση είναι η παραγωγή μιας μακράς αφήγησης που ενώνει τις διάφορες περιόδους του συγκεκριμένου ιστορικού χώρου, με πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα τον «πατέρα» –για πολλούς– της εθνικής ουκρανικής ιστορίας Μιχαήλο Χρουσέβσκι. Η ιστορικότητα αυτού του χώρου, που ενώνει την ευρωπαϊκή Δύση με τη σλαβική Ανατολή, λαμβάνει μυθικές διαστάσεις στη διατύπωση ότι το «σημείο μηδέν» της ουκρανικής ιστορίας είναι οι Κιμμέριοι, οι οποίοι ζούσαν στην περιοχή της Θάλασσας του Αζόφ και στον βόρειο Καύκασο περί το 1300 π.Χ.
Το 1240 ξεκίνησε η μογγολική κατοχή που κράτησε αρκετούς αιώνες, μέχρι την απορρόφηση της δυτικής Ουκρανίας από τους Λιθουανούς στα μέσα του 14ου αιώνα πότε. Αυτοί παραχώρησαν τα ίδια πολιτικά δικαιώματα στους νέους κατοίκους, με αυτά των υπόλοιπων πολιτών του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας. Κατόπιν, το 1340 ο βασιλιάς Κάζιμιρ της Πολωνίας κατέλαβε την περιοχή της Κόκκινης Ρουθηνίας (περιοχή ανάμεσα στην νοτιοανατολική Πολωνία και στην δυτική Ουκρανία), παραχωρώντας, και αυτός με τη σειρά του, ίδια δικαιώματα στους κατοίκους με τους υπόλοιπους πολίτες υπηκόους του Βασιλείου της Πολωνίας, ενώ οι ευγενείς των νέων επαρχιών, έγιναν άμεσα μέλη της «σζλάχτα» (szlachta), της ανώτερης τάξης των ευγενών του πολωνικού βασιλείου.
Από την ακαδημαϊκή μελέτη του ιστορικού χώρου της Ουκρανίας έως την παραγωγή εθνικής αφήγησης, το χάσμα είναι αρκετά μεγάλο. Αυτό το χάσμα ανέλαβαν να γεφυρώσουν οι Κοζάκοι ως εθνοτική ομάδα που ζούσαν στα όρια της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας και της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Σε αυτούς στηρίζοντανι και οι πρώτες απόπειρες σύνθεσης ουκρανικής εθνικής ιστορίας, και ειδικότερα στον Μπογκχντάν Χμελνίτσκι, αρχηγό (hetman) των Κοζάκων του Ζαπορόζιε. Και αυτό όχι άδικα: ο Χμελνίτσκι εξεγέρθηκε εναντίον της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας το 1648, και κατορθώνοντας να ιδρύσει το πρώτο αυτόνομο κράτος (hetmanate) των (Ουκρανών) Κοζάκων, το οποίο απορροφήθηκε από τη Ρωσική Αυτοκρατορία λίγα χρόνια αργότερα, το 1654, διατηρώντας εντούτοις ένα καθεστώς σημαντικής αυτονομίας για πάνω από 100 χρόνια, έως το 1764. Ο Χμελνίτσκι λοιπόν, και οι Κοζάκοι του Ζαπορόζιε υπήρξαν η βάση της παραγωγής ουκρανικής εθνικής ιστορίας, και αυτό γιατί ενσάρκωσαν τη δίκαιη απαίτηση ενός έθνους για ανεξαρτησία αλλά και για ξεχωριστή θέση στην κυρίαρχη πολωνική και ρωσική ιστορία.
Κατά τη διάρκεια των 100 χρόνων ύπαρξης του αυτόνομου ουκρανο-κοζακικού μορφώματος αναδύθηκε και η νέα προνομιούχος τάξη των ευγενών, κομμάτι της σζλάχτα, η οποία απορροφήθηκε στο σύνολό της από την τάξη των ευγενών (dvorianstvo) της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, στην οποία άνηκε πλέον αυτή η νέα εθνικοπολιτική οντότητα. Εως και τον 19ο αιώνα, αυτή η νέα τάξη, η οποία απαρτιζόταν από Κοζάκους πολέμαρχους και ιδιοκτήτες γης, απολάμβανε πλήθος προνομίων ως αναπόσπαστο κομμάτι της τάξης των ευγενών της Ρωσίας. Για πολλούς ιστορικούς, το ουκρανικό έθνος και η Ουκρανία αντλούν τη γέννησή τους από αυτή την ίδια ανθρωπογεωγραφία των ευγενών της σζλάχτα, οι οποίοι –μετά την αυτονόμηση των Κοζάκων από την Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία– δέθηκαν στο άρμα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και έγιναν κομμάτι του ντβοριάνστβο.
Με την κατάργηση του αυτόνομου κράτους των Κοζάκων στο πλαίσιο της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, παρατηρήθηκε έντονη κινητικότητα στην πολιτισμική και λογοτεχνική ζωή των Ουκρανών, η οποία συνεχίστηκε με ακόμη ζωηρότερους ρυθμούς έναν αιώνα αργότερα. Να σημειωθεί ότι το ουκρανο-κοζακικό κράτος ήταν μια μικρογραφία της σημερινής Ουκρανίας: δεν είχε καμία επαφή με τη θάλασσα, στα ανατολικά δεν περιελάμβανε ούτε το Χάρκοβο ούτε και το Ντονέτσκ, στα δυτικά η περιοχή της Γαλικίας, με κυριότερο αστικό κέντρο το Λβοβ, ήταν ακόμη ενσωματωμένη στο βασίλειο των Πολωνών, ενώ το νοτιοανατολικό κομμάτι της περιοχής είχε δοθεί ως δώρο στην αυτοκράτειρα των Αψβούργων Μαρία-Τερέζα. Οι κάτοικοι της περιοχής (Ρουθήνιοι) είχαν αυτοκρατορική συνείδηση και σε καμία περίπτωση δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως Ουκρανούς. Μάλιστα, έως και τα μέσα του 19ου αιώνα, θεωρούντο Πολωνοί, ενώ και οι πιο δεκτικοί στις νέες ιδέες αποδέχονταν την πολωνική ταυτότητα ως τη μοναδική ευκαιρία για να ξεφύγουν από τον θεοκρατικό σκοταδισμό και να προσεγγίσουν ευκολότερα την Ευρώπη του Διαφωτισμού. Πολύ αργότερα άρχισαν να αυτοπροσδιορίζονται ως Ουκρανοί και να έρχονται σε επαφή με ομοεθνείς τους από την Ανατολή.
Τον 19ο αιώνα, πλήθος διανοουμένων και μη από πολλές περιοχές της σημερινής Ουκρανίας άρχισε να έρχεται σε επικοινωνία μεταξύ του αναζητώντας ένα κοινό παρελθόν, να συλλέγει ιστορικό υλικό, υπερασπιζόμενο μια ενωτική ταυτότητα. Πριν από αυτούς, οι μόνες ιστορικές πηγές οι οποίες θα μπορούσαν να προσφέρουν μια εικόνα του ουκρανικού χώρου είναι οι αφηγήσεις των ταξιδευτών –συνήθως προσκυνητών– που διέσχιζαν πολλές εκατοντάδες χιλιομέτρων, από τα βόρεια προς τα νότια, προκειμένου να γνωρίσουν τη θρησκευτική παράδοση του Κιέβου (για πολλούς η Μέκκα του χριστιανικού πολιτισμού της Ανατολής) και να εξερευνήσουν σπιθαμή προς σπιθαμή τα χριστιανικά μνημεία του νότου.
Πορτραίτο του Μπογκντάν Χμελνίτσκι, αγνώστου καλλιτέχνη
Κατά τον ίδιο αιώνα, το Κίεβο αποτέλεσε κέντρο συνάντησης της νεογέννητης ουκρανικής διανόησης Δύσης και Ανατολής. Τη δεκαετία του 1840 ιδρύθηκε η αδελφότητα «Κυρίλλου και Μεθοδίου». Κύριο μέλημά της ήταν να καταδείξει ότι ανάμεσα στους Πολωνούς και στους Ρώσους υπήρχε ένα ακόμη σλαβικό φύλο, ισάξιο με τα δύο κυρίαρχα: οι Ουκρανοί. Φυσικά, αυτό το αίτημα δεν αντιμετωπίστηκε θετικά ούτε από τους Ρώσους ούτε από τους Πολωνούς (οι τελευταίοι είχαν χάσει μεγάλο κομμάτι της δυτικής Ουκρανίας από τους πρώτους στον ρωσοπολωνικό πόλεμο του 1792). Ως αποτέλεσμα, η αδελφότητα έπεσε θύμα της καταστολής της τσαρικής αστυνομίας. Ενας από τους συλληφθέντες ήταν ο Τάρας Σεβσένκο, ο οποίος θεωρείται σήμερα ως ο διαπρεπέστερος των Ουκρανών διαφωτιστών. Επιπλέον, τo 1876 η ουκρανική γλώσσα βρέθηκε σε καθεστώς απαγόρευσης. Από την πλευρά της, η ρωσική διανόηση είδε με συμπάθεια το εθνικό ζήτημα των Ουκρανών, αλλά το αντιμετώπισε ως ένα πολιτισμικό τοπικό φαινόμενο, αρνούμενη έτσι να τους τοποθετήσει ισάξια δίπλα στα «μεγάλα σλαβικά φύλα», τους Ρώσους και τους Λευκορώσους. Ετσι, τους αποδόθηκε το προσωνύμιο «Μικρορώσοι» (malorousskie).
Το εθνικό ζήτημα των Ουκρανών απέκτησε πολιτικές αλλά και ταξικές προεκτάσεις, καθώς οι φτωχοί αγρότες συνέχισαν να εργάζονται υπό καθεστώς σκλαβιάς στα φέουδα Πολωνών ευγενών σε όλη τη δυτική Ουκρανία. Ακόμη και ο Νικολάι Κοστομάροβ, από τους σημαντικότερους ιστορικούς της Ουκρανίας τον 19ο αιώνα, είχε παραδεχθεί ότι η διαφοροποίηση των Ουκρανών από τους Ρώσους δεν βασίζεται τόσο σε εθνολογικά και γλωσσικά κριτήρια όσο σε κοινωνικοπολιτικά. Παρεμφερή λογική υιοθέτησε μία από τις ηγετικές φυσιογνωμίες της ουκρανικής εθνικής διανόησης του 19ου αιώνα, ο Μιχαήλο Ντραχομάνοβ, ο οποίος θεωρούσε τις εθνικές διαφορές μεταξύ Ουκρανίας και Μοσχοβίας ως απότοκο του γεγονότος ότι οι Ουκρανοί τον 18ο αιώνα «βρίσκονταν πιο κοντά στη Δύση», αλλά και ο Βιάτσεσλαβ Λιπίνσκι, ο οποίος ανήγε τις όποιες διαφορές στον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο ήταν δομημένη η διοίκηση της κυρίαρχης τάξης, αλλά και οι ευρύτερες ταξικές διαφορές.
Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού, η εθνική συνείδηση των Ουκρανών απέκτησε συλλογικό περιεχόμενο και εκφράστηκε από πολιτικές και αγροτικές οργανώσεις, από συλλόγους και από μια ιντελιγκέντσια αρκετά ξεκάθαρη στη στόχευση μιας αυτόνομης κρατικής οντότητας στη νότια Ρωσία.
Σε αυτό το πλαίσιο κτίστηκε η ουκρανική εθνική ιδέα, η οποία, το 1918 –και μετά από τη θεσμοθέτηση της Δούμας ως συνταγματικού οργάνου άσκησης πολιτικής διοίκησης από τον Νικόλαο Β’– μετουσιώθηκε σε ένα νεοσύστατο έθνος-κράτος. Το κράτος αυτό βέβαια έμελλε να διατηρηθεί τρία χρόνια, έπειτα από την παρέμβαση του Κόκκινου Στρατού αλλά και την επιθυμία πολλών Ουκρανών να συμμετάσχουν ισάξια σε μια «σοβιετική ένωση» με τη Ρωσία.
Καρτ ποστάλ του 1920, στην οποία απεικονίζεται ο αγώνας των ενωμένων Ουκρανών ενάντια σε Πολωνούς και Ρώσους.
Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ
Στους κόλπους του βραχύβιου πρώτου ουκρανικού κράτους (1918-1921), της Ουκρανικής Εθνικής Δημοκρατίας, γεννήθηκε και το σύγχρονο ουκρανικό εθνικιστικό κίνημα, ξεκινώντας από την, λίγο γνωστή σήμερα, Λεγεώνα των Οπλιτών του Σιτς (Sich: ιδιαίτερη ονομασία των διοικητικών κέντρων των Κοζάκων του Ζαπορόζιε), η οποία υπήρξε κομμάτι του εθνικού στρατού και δημιούργημα του Γεβγέν Κονοβάλετς, μεταγενέστερου ηγέτη της Οργάνωσης Ουκρανών Εθνικιστών (OUN). Οταν διαλύθηκε η Λεγεώνα, μέλη της ίδρυσαν την Ουκρανική Στρατιωτική Οργάνωση (UVO), μια κατά γενική ομολογία τρομοκρατική οργάνωση που δρούσε στην πολωνοκρατούμενη –ως αποτέλεσμα της Συνθήκης των Παρισίων– Ουκρανία, και η οποία υπήρξε ο θεμέλιος λίθος της OUN.
Η OUN ιδρύθηκε το 1929 και στην αρχή δεν ήταν τίποτα άλλο από μια φασιστική οργάνωση, μουσολινικού τύπου, η οποία απέκτησε λαϊκή φήμη καθ’ όλη τη δεκαετία του 1930 στην περιοχή της Γαλικίας. Ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της, Γεβγέν Κονοβάλετς, δολοφονήθηκε από πράκτορα της NKVD στο Ρότερνταμ το 1938, γεγονός που συνετέλεσε στη διάσπαση της οργάνωσης σε δύο φράξιες, του Στεπάν Μπαντέρα και του Αντρέι Μέλνικ. Είχε προηγηθεί η δολοφονία του Πολωνού υπουργού Εσωτερικών Μπρόνισαλβ Πιεράτσκι το 1934, για την οποία ο Μπαντέρα και ο Μίκολα Λέμπεντ (ηγετική μορφή της OUN) καταδικάστηκαν σε θάνατο από τις πολωνικές Αρχές, αλλά η ποινή τους σύντομα μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη.
Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Η πιο εκμοντερνισμένη, «εξευρωπαϊσμένη» τάση του ουκρανικού εθνικισμού συνοψίζεται, ούτε λίγο ούτε πολύ, στην προσπάθεια των Ουκρανών για ανεξαρτησία κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Αυτός ο αγώνας, που θα μπορούσε να πάρει το όνομά του από τον τίτλο του ντοκιμαντέρ του Σλάβκο Νοβίτσκι, «Μεταξύ Χίτλερ και Στάλιν», αποτελεί τη βάση της νέας εθνικής ουκρανικής διανόησης, η οποία, προκειμένου να κτίσει έναν νέο θεμελιώδη μύθο εθνογένεσης, έλαβε ίσες αποστάσεις από τον ναζισμό και τον σοβιετικό κομμουνισμό. Αναφορικά με τον δεύτερο, η τάση θυματοποίησης του ουκρανικού λαού από τους κομμουνιστές της Μόσχας και τον Στάλιν, ειδικότερα, βασίζεται στα δεινά που έφερε η κολεκτιβοποίηση, ο λιμός του 1932-1933 και οι ενδοπολεμικές και μεταπολεμικές μαζικές διώξεις και εκτελέσεις Ουκρανών πολιτών.
Η τραγωδία της Ουκρανίας την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ίσως να μην μπορεί να συγκριθεί με αυτήν καμίας άλλης χώρας μεταξύ 1941-1944. Ενδεικτικά, περισσότεροι από τέσσερα εκατομμύρια πολίτες έπεσαν νεκροί κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ενώ οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους δολοφόνησαν περισσότερους από ένα εκατομμύριο Εβραίους. Από τα 2,8 εκατομμύρια σοβιετικών πολιτών που εστάλησαν στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα 2,3 ήταν από την Ουκρανία. Επίσης, περισσότερες από 700 πόλεις και 28.000 χωριά καταστράφηκαν μερικώς ή ολοσχερώς.
Η γερμανική εισβολή στην Ουκρανία ξεκίνησε στις 22 Ιουνίου 1941. Στις τάξεις του γερμανικού στρατού έδρασαν και δύο ουκρανικές μεραρχίες, η «Nachtigall» και η «Roland», οι οποίες πιθανότατα οργανώθηκαν από δύο Ουκρανούς πράκτορες των Γερμανών: τον γνωστό με την κωδική ονομασία «Κονσούλ Ι», Αντρέι Μέλνικ, αλλά και τον Στεπάν Μπαντέρα. Τουλάχιστον αυτό αποκάλυψε ο Γερμανός στρατηγός Ερβιν Στόλτσε στην απολογία του κατά τη διάρκεια της δίκης της Νυρεμβέργης.
Η κεντρική γερμανική διοίκηση εγκατέστησε την έδρα της στην πόλη Ζίτομιρ και στη Βινίτσια, στην κεντροδυτική Ουκρανία. Αυτά ήταν τα κέντρα οργάνωσης της στρατιωτικής μηχανής των Γερμανών στον δρόμο προς την Ανατολή.
Το σκεπτικό των Γερμανών απείχε αρκετά από τα οράματα των Ουκρανών εθνικιστών της εποχής, οι οποίοι άδραξαν την ευκαιρία ώστε να τιμωρήσουν τους «Σοβιετικούς δυνάστες» του ουκρανικού λαού και να διεκδικήσουν, στρατιωτικά πλέον, μια ανεξάρτητη Ουκρανία. Οι ναζί έβλεπαν τους κατοίκους της Ουκρανίας υποτιμητικά, ενώ ουδέποτε αντιμετώπισαν θετικά την προοπτική της αυτονομίας της, έως τότε, σοβιετικής δημοκρατίας. Αντίθετα, γι’ αυτούς η Ουκρανία σήμαινε μια εν δυνάμει αποικία του Γ’ Ράιχ, λογική που τους οδήγησε πολύ γρήγορα σε σύγκρουση με τους Ουκρανούς εθνικιστές. Παρότι πολλά μέλη της OUN είχαν συνεργαστεί στενά με τα Ες Ες και τη Βέρμαχτ στον αρχικό σχεδιασμό της επιχείρησης «Barbarossa», ήδη από το φθινόπωρο του 1941 οι σχέσεις μεταξύ των δύο έδειχναν αρκετά τεταμένες, ειδικά μετά τη δολοφονία 600 περίπου εθνικιστών της OUN στη χαράδρα του Μπάμπι Γιαρ, μαζί με χιλιάδες Εβραίους και Ρομά. Την ίδια περίοδο συνελήφθησαν οι Μέλνικ και Μπαντέρα, με τον τελευταίο να μεταφέρεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ζάξενχαουζεν.
Οι εθνικιστές, ενώ επικροτούσαν τους ναζί στη μάχη ενάντια στον «εβραιομπολσεβικισμό», έβλεπαν με μεγάλη ανησυχία τη στελέχωση σημαντικών θέσεων της νέας διοίκησης από ντόπιους γερμανικής καταγωγής, κύρια πηγή προτίμησης των κατακτητών για την πλήρωση αυτών των θέσεων. Επίσης, η χρηματοδότηση της οργάνωσης από τους Γερμανούς είχε ήδη σταματήσει με την ανάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ, και πλέον οι Ουκρανοί εθνικιστές αντλούσαν πόρους από δικές τους καμπάνιες, αλλά και από χώρες όπως η Λιθουανία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, καθώς και από την ουκρανική διασπορά των ΗΠΑ.
Η άρνηση των Γερμανών να προχωρήσουν το ζήτημα της ουκρανικής αυτονομίας δεν είχε γίνει άμεσα αντιληπτή ούτε από τους Ουκρανούς εθνικιστές, οι οποίοι ήλπιζαν στη χείρα βοηθείας των ναζί, ούτε όμως και από τους κατοίκους της χώρας, οι οποίοι –έχοντας βιώσει μια δεκαετία μεγάλης δυστυχίας και φτώχειας– σχημάτιζαν ουρές στα κτίρια διοίκησης των κατακτητών αναζητώντας δουλειά και θεωρώντας τους Γερμανούς ως ανθρώπους μιας «ανώτερης κουλτούρας». Αλλοι, παρ’ όλα αυτά, αντιμετώπισαν τη γερμανική εισβολή με λιγότερη αισιοδοξία, αν όχι με καχυποψία.
Η γερμανική προπαγάνδα τους πρώτους μήνες της εισβολής είχε διττό χαρακτήρα: από τη μία οι ναζί αυτοπροβάλλονταν ως ελευθερωτές του ουκρανικού λαού από τον «εβραιομπολσεβικικό ζυγό», από την άλλη προσπάθησαν να προσεταιριστούν τους κατοίκους με το άνοιγμα των εκκλησιών και το δικαίωμα για ελεύθερη άσκηση των θρησκευτικών τελετών, το οποίο είχε απαγορευθεί τη δεκαετία του 1930. Σύντομα πολλές εκκλησίες άνοιξαν, ενώ αρκετοί ιερείς ξεκίνησαν να λειτουργούν ελεύθερα.
Αυτό όμως που ενδιέφερε περισσότερο τους Γερμανούς ήταν η πλήρης κυριαρχία τους σε στρατηγικό, πολιτισμικό και πολιτικό επίπεδο, και φυσικά η εξόντωση των Εβραίων, η οποία μάλιστα συντελείτο πολύ νωρίτερα από τη λήψη της απόφασης περί «τελικής λύσης» τον Ιανουάριο του 1942. Σε αυτό το πλαίσιο δεν έλειψαν τα πογκρόμ και οι λεηλασίες εβραϊκών περιουσιών, οι οποίες συχνά επικουρούντο από τους εθνικιστές, που έβλεπαν με εχθρότητα τις εβραϊκές κοινότητες της χώρας ως τροχοπέδη στην υλοποίηση του σχεδίου της ανεξαρτησίας.
Οι Ουκρανοί εθνικιστές, οι οποίοι ζούσαν εκτός της ΣΣΔ της Ουκρανίας, κατά την είσοδό τους στα κατακτημένα, από τους Γερμανούς, εδάφη της χώρας, θεωρήθηκαν από το ΚΚΣΕ συνεργάτες των Γερμανών και προδότες. Αυτό οφείλεται όχι μόνο στη δράση τους κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά και σε όλη τη δεκαετία του 1930, όταν επεξεργάζονταν μαζί με τους χιτλερικούς σχέδιο για τη δημιουργία ενός ουκρανικού κράτους-μαριονέτας του Γ’ Ράιχ, το οποίο θα εκτεινόταν από τα νοτιανατολικά της Πολωνίας έως και τα εδάφη της σοβιετικής Ουκρανίας.
Αυτή η πρώιμη συνεργασία μεταξύ χιτλερικών και Ουκρανών εθνικιστών δεν πρέπει να εκπλήσσει: είναι γνωστό ότι στις δεκαετίες του 1920 και 1930, φασιστικά κινήματα και οργανώσεις βρίσκονταν σε άμεση συνεννόηση και επικοινωνία μεταξύ τους. Αν ιστορικά ο φασισμός αντλούσε το θεωρητικό του υπόβαθρο από τον Φιλίππο Μαρινέτι, τον Τζιοβάνι Τζεντίλε, τον Καρλ Σμιτ και από πολλούς άλλους, στην ουκρανική περίπτωση έβρισκε τον θεωρητικό του μανδύα στον Ντμίτρι Ντόντσοβ και στην περίφημη μπροσούρα του με τον τίτλο «Εθνικισμός». Ο Ντόντσοβ ποτέ δεν υπήρξε μέλος της OUN, παρ’ όλα αυτά η συμβολή του στην καθολική αποδοχή της ιδέας ότι το ουκρανικό έθνος ήταν η πιο μεγαλειώδης αξία της εποχής υπήρξε καθοριστικής σημασίας για τη θεωρητική επένδυση των φασιστικών ιδεών που διέπνεαν την οργάνωση. Ενας ακόμη γνωστός Ουκρανός εθνικιστής της εποχής ήταν ο Πέτρο Μιρτσούκ, ο οποίος συνόψισε τον τρόπο για την ταχεία οικοδόμηση ενός ανεξάρτητου ουκρανικού κράτους σε ένα σχήμα που θα βασιζόταν στην εθνοκάθαρση, στη βίαιη απομάκρυνση των μη ουκρανικών πληθυσμών από τα ουκρανικά εδάφη, στη ρωσοφοβία, στην ύπαρξη ενός χαρισματικού ηγέτη που θα ηγείτο του έθνους και σε αρχές παρεμφερείς με αυτές του εθνικοσοσιαλισμού. Εκείνο που έλειπε από την κεντρική γραμμή της OUN ήταν οι ρατσιστικές αναφορές, κύριος άξονας του λόγου των χιτλερικών ναζί, των Ρουμάνων της Σιδηράς Φρουράς του Κοντρεάνου κ.ά. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετοί ηγέτες της οργάνωσης ήταν παντρεμένοι με Εβραίες.
Επιστρέφοντας στη δράση των Ουκρανών εθνικιστών κατά τη διάρκεια του πολέμου, ήδη από το καλοκαίρι του 1941, στην περιοχή του Ζίτομιρ, οι δύο φράξιες της OUN, του Στεπάν Μπαντέρα και του Αντρέι Μέλνικ, πραγματοποιούσαν επισκέψεις σε χωριά με σκοπό να στελεχώσουν τις οργανώσεις τους και να προπαγανδίσουν τις θέσεις τους. Στόχος τους ήταν να συγκροτήσουν παντού εθνικιστικούς πυρήνες (Sich), να γαλουχήσουν τη νεολαία μέσω της λαϊκής ουκρανικής μουσικής παράδοσης και τέχνης, καθώς και συλλόγων μελέτης της ιστορίας. Ο απώτερος σκοπός τους ήταν η δημιουργία ενός ουκρανικού επαναστατικού στρατού, ο οποίος θα στρεφόταν εναντίον Γερμανών και Σοβιετικών κατακτητών και θα μαχόταν για μια «ελεύθερη Ουκρανία» – ένας σκοπός που εντέλει πραγματοποιήθηκε (βλ. σημείωση).
Τον χειμώνα του 1941, μέλη της OUN, αυτόνομοι εθνικιστές και μέλη της ουκρανικής κατοχικής αστυνομίας, την οποία είχαν ιδρύσει οι ναζί, σχημάτισαν τον Ουκρανικό Επαναστατικό Στρατό (UPA), υπό την πολιτική καθοδήγηση του Μπαντέρα. Οι δύο οργανώσεις (OUN και UPA) σχεδίασαν από κοινού και πραγματοποίησαν μία από τις μεγαλύτερες σφαγές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτή των Πολωνών της Βολινίας και της ανατολικής Γαλικίας. Συγκεκριμένα, στις αρχές του 1943, στο πλαίσιο μιας πολιτικής εθνοκάθαρσης, οι εθνικιστές ξεσήκωσαν τους ουκρανικούς πληθυσμούς της Βολινίας εναντίον των Πολωνών, οι οποίοι αποτελούσαν το 10-12% της περιοχής. Σύντομα, ξεκίνησαν επιθέσεις εναντίον χωριών, τα οποία έγιναν θέατρο μαζικών εκτελέσεων, λεηλατήθηκαν και κάηκαν. Αναλογιζόμενοι ότι οι Ουκρανοί χρησιμοποίησαν μαχαίρια, τσεκούρια και αξίνες εναντίον των Πολωνών, μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της βαρβαρότητας. Δεν έλειψαν έφοδοι σε εκκλησίες όπου σφαγιάστηκαν γυναικόπαιδα στην προσπάθειά τους να σωθούν. Οσοι κατάφεραν να εγκαταλείψουν την περιοχή ζήτησαν βοήθεια από τους ναζί, οι οποίοι με τη σειρά τους τους έστειλαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι σφαγές του UPA μεταφέρθηκαν στην περιοχή της ανατολικής Γαλικίας, όπου συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση απέναντι και πάλι σε άμαχους πολωνικούς πληθυσμούς. Η πλευρά των θυμάτων κάνει λόγο σήμερα για συνολικά 100.000 νεκρούς (40 με 60 χιλιάδες στη Βολινία, 30 με 40 χιλιάδες στην ανατολική Γαλικία). Σωτήρια για τους Πολωνούς ήταν η λήξη του πολέμου και η επέμβαση του Κόκκινου Στρατού και της NKGB (Λαϊκό Κομμισσαριάτο Κρατικής Ασφάλειας). Επειτα από αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ του Κόκκινου Στρατού και των εθνικιστών, η πλάστιγγα είχε γείρει εις βάρος των δεύτερων. 38.000 χιλιάδες μαχητές του UPA παραδόθηκαν ενώ αναρίθμητοι έπεσαν στο πεδίο της μάχης. Το μέγεθος της ήττας φαίνεται από το γεγονός ότι 75.000 από τους 90.000 ένοπλους εθνικιστές είχαν εξουδετερωθεί μέχρι και το καλοκαίρι του 1945.
Παρ’ όλα αυτά, μέσα σε έναν χρόνο, οι εθνικιστές κατάφεραν να αναπληρώσουν τις δυνάμεις σε έμψυχο υλικό, κυρίως λόγω των αντιποίνων που γνώρισαν οι δυτικές επαρχίες της χώρας από την NKGB και τον Κόκκινο Στρατό, με αποτέλεσμα να συνεχίσουν να μάχονται για την ανεξαρτησία της Ουκρανίας. Εχοντας εγκαταλείψει την αντιπολωνική τους θέση, συνεργάστηκαν με άλλες αντικομμουνιστικές ομάδες της Πολωνίας εναντίον των Σοβιετικών, αν και δεν ευτύχησαν να πετύχουν τον σκοπό τους. Αντίθετα προκάλεσαν τα αντίποινα της σοβιετικής εξουσίας, η οποία μέχρι και τις αρχές της επόμενης δεκαετίας εκτόπισε εκατοντάδες χιλιάδες Πολωνούς και Ουκρανούς (συμπεριλαμβανομένων των εθνικιστών και των οικογενειών τους) από την περιοχή της δυτικής Ουκρανίας και ανατολικής Πολωνίας. Παρά τις διώξεις, το ουκρανικό εθνικιστικό κίνημα συνέχισε να υφίσταται στο εξωτερικό, με άλλες ομαδοποιήσεις και συμμαχίες, για να επανεμφανιστεί δυναμικά στο προσκήνιο στην ανεξάρτητη πλέον Ουκρανία.
Η ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ
Τον Αύγουστο του 1991 ιδρύθηκε το ουκρανικό κράτος με τη μορφή που το γνωρίσαμε έως και τα γεγονότα της πλατείας Μαϊντάν (Νοέμβρης 2013- Γενάρης 2014).
Μετά την ανεξαρτησία, άρχισαν να καταφθάνουν στη νεοσύστατη Ουκρανία πολίτες ουκρανικής καταγωγής, κυρίως από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, οι οποίοι ανέλαβαν συγκεκριμένους ρόλους ως κυβερνητικοί σύμβουλοι, κληρικοί, επιχειρηματίες, δάσκαλοι. Εμφορούμενοι, όχι μόνο από την «ιδεολογία της Δύσης» αλλά και από μια καθ’ όλα μονόπλευρη διδασκαλία της ιστορίας της χώρας, οι συγκεκριμένοι επαναπατρισθέντες, δεύτερης και τρίτης γενιάς, συγκρότησαν τη νέα εθνική ουκρανική διανόηση. Αυτό ίσως να επιβεβαιώνει και τον Βρετανό ιστορικό Αντριου Γουίλσον, ο οποίος θεωρεί ότι ο ουκρανικός εθνικισμός είναι μια «μειονοτική πίστη», αυτή συγκεκριμένων ομάδων διανοουμένων.
Βασική προϋπόθεση για την κατασκευή μιας συλλογικής ταυτότητας για όλους τους Ουκρανούς ήταν η προώθηση μιας κοινής αντίληψης για το παρελθόν. Σε αυτό το πλαίσιο, βασικό μέλημα της εθνικής διανόησης και όλων των κυβερνήσεων ήταν η αποκατάσταση της OUN. Για να πραγματοποιηθεί αυτό χρησιμοποιήθηκαν προφορικές μαρτυρίες πρώην μελών της οργάνωσης, οι οποίοι βασανίστηκαν από τις πολωνικές και γερμανικές Αρχές. Αλλοι μαχητές της ηρωοποιήθηκαν, όπως ο Ολέχ Καντίμπα Ολζίχ, ο οποίος το 1938-39 είχε συνωμοτήσει, ανεπιτυχώς βέβαια, για την αυτονόμηση της υπερκαρπάθιας Ουκρανίας και συνελήφθη από τους Ούγγρους, ενώ λίγα χρόνια αργότερα αιχμαλωτίστηκε από τους ναζί και πέθανε στο στρατόπεδο του Ζάξενχαουζεν. Τα παραδείγματα είναι αναρίθμητα. Σε γενικές γραμμές, η OUN παρουσιάζεται ως η μόνη οργάνωση η οποία με την ίδρυσή της τοποθέτησε σε πρώτο πλάνο τη δημιουργία μιας αυτόνομης Ουκρανίας, ξεκινώντας από τα ουκρανικά εδάφη της Πολωνίας, όπου και δρούσε έως και το 1941. Αρκετά μέλη της OUN αντιμετωπίστηκαν ως «απειλή για την πατρίδα» από τις πολωνικές Αρχές (Οκτώβριος του 1937) και φυλακίστηκαν στο στρατόπεδο Μπερέζα Καρτούσκα στη σημερινή νότια Λευκορωσία.
Φυσικά η αποκατάσταση της OUN δεν έγινε μετά βαΐων και κλάδων. Αρκετοί βετεράνοι του Κόκκινου Στρατού που πολέμησαν στη σοβιετική Ουκρανία έβλεπαν με έντονη καχυποψία αυτή την προσπάθεια, κυρίως στις ανατολικές επαρχίες της χώρας, ενώ δεν έλειπαν και οι ανοικτές συμπλοκές κατά τη διάρκεια παρελάσεων.
Η κυριαρχία της σκέψης των Ουκρανών της δυτικής Ευρώπης και των ΗΠΑ για την ιστορία του εθνικου κινήματος της πατρίδας τους, που ανακήρυττε σε εθνικό ήρωα τον Μπαντέρα επικυρώθηκε και επίσημα με την προεδρία του Βίκτορ Γιούσενκο, ο οποίος, μετά την Πορτοκαλί Επανάσταση του 2004, εισηγήθηκε την είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ, απομακρύνοντας ακόμη περισσότερο την Ουκρανία από την επιρροή της «μητέρας Ρωσίας».
Η αφήγηση και η ερμηνεία του παρελθόντος της Ουκρανίας καθόρισαν και καθορίζουν ακόμη και σήμερα τις κυρίαρχες επιλογές του λαού όσον αφορά τη μελλοντική πορεία της χώρας, τάσεις που συμπυκνώνονται έως και σήμερα στην αντίστιξη της φιλοευρωπαϊκής Δύσης (Λβοβ, Κίεβο) με τη φιλορωσική Ανατολή (Ντονέτσκ), η οποία γίνεται ακόμη πιο έντονη αν ληφθεί υπόψη το γλωσσικό ζήτημα. Παρότι από το 1989 έως και το 2001 οι Ουκρανοί αύξησαν τη δημογραφική τους υπεροχή στη χώρα, από το 72,7 στο 77,8%, ο μισός περίπου πληθυσμός της χώρας μιλάει ρωσικά. Η ρωσόφωνη ανατολική Ουκρανία είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα προσκόλλησης στη Ρωσία, ειδικά μετά τα τελευταία γεγονότα και την απόσχιση της περιοχής του Ντονέτσκ με τη δημιουργία μιας νέας αυτόνομης δημοκρατίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Αυτή ήταν μια εξέλιξη που δεν θα μπορούσε να προκαλέσει έκπληξη ούτε καν στους εκπρόσωπους της Δύσης και των ΗΠΑ, οι οποίοι, «έπεφταν από τα σύννεφα» όταν έβλεπαν την κατάσταση στις ανατολικές επαρχίες της χώρας να γίνεται χαώδης. Αν αναλογιστούμε ότι σε έκθεση της CIA το 1993 εκφράζεται ανοικτά η πρόβλεψη διάσπασης της Ουκρανίας εξαιτίας πολιτικών, εθνικών και τοπικών διαφορών στο εσωτερικό της, τότε μάλλον η στάση της Δύσης απέναντι στο πρόβλημα κρίνεται δικαιολογημένα ως υποκριτική.
Η κρίση μεταξύ δύο διαφορετικών «κόσμων» στην Ουκρανία είναι κρίση ταυτότητας, όχι πάντα μεταξύ ουκρανικής/ρωσικής, αλλά και ουκρανικής/σοβιετικής. Σε αρκετές έρευνες της δεκαετίας του 1990 είναι αρκετά χαρακτηριστική η υπεροχή της «σοβιετικής» ταυτότητας στο Ντονέτσκ, σε συσχέτιση με οποιαδήποτε άλλη, γεγονός αρκετά ενδιαφέρον για ιστορικούς και ανθρωπολόγους, στα μάτια των οποίων αποκαλύπτονται διαφορετικές δυναμικές σχηματισμού συλλογικής συνείδησης σε σχέση με τα παραδοσιακά μοτίβα «κοινή γλώσσα», «κοινά χαρακτηριστικά», «κοινά πολιτισμικά στοιχεία». Ακόμη και αμέσως μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, οι κάτοικοι του Ντονέτσκ επιθυμούσαν μια νέα ένωση με τη Ρωσία, την ίδια στιγμή που στο Λβοβ το εθνικιστικό κίνημα επιζητούσε την οριστική καταδίκη της σοβιετικής εμπειρίας στη συλλογική μνήμη. Και αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι το Λβοβ, από μια τυπική πολωνική πόλη με έντονο το ουκρανικό στοιχείο, ενσωματώθηκε στην ΕΣΣΔ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την ίδια στιγμή που το Ντονέτσκ είχε ήδη γευτεί τη σοβιετική εμπειρία για περισσότερα από 20 χρόνια. Είναι όμως 20 χρόνια αρκετά για να κάνουν τη διαφορά; Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική: σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ουκρανικές πόλεις, ήδη από τον 19ο αιώνα το Λβοβ ανέπτυξε μια έντονη πολιτισμική δραστηριότητα με δεκάδες εκπαιδευτικά, ερευνητικά και πανεπιστημιακά κέντρα, με αναρίθμητες εκδόσεις, περισσότερες ακόμη και από εκείνες της Μόσχας και της Οδησσού. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο γαλουχήθηκαν τα εθνικά ιδεώδη των Ρουθηνίων, οι οποίοι, παρά τις αυτονομιστικές τάσεις, το 1918 θεωρήθηκαν Ουκρανοί και εντάχθηκαν μάλλον αυτοβούλως στο πάνθεον της γενικής ουκρανικής ιστορίας.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, και μετά τα τελευταία γεγονότα –της κατάληψης της Κριμαίας από τους Ρώσους και της απόσχισης της περιοχής του Ντονέτσκ–, το ζήτημα της Ουκρανίας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον κυρίως λόγω των αντιφάσεων που γεννά. Πώς είναι δυνατόν το κόμμα Σβομπόντα και η οργάνωση Δεξιός Τομέας που αυτοπροσδιορίζονται ως συνεχιστές της OUN, μέλη της οποίας φυλακίστηκαν και εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς, να υιοθετούν τον ναζιστικό χαιρετισμό; Πώς μπορεί να συμπορεύεται το συντηρητικό –με έντονες τις φασιστικές αποχρώσεις– στοιχείο με τους δημοκρατικούς δυτικόφιλους Ουκρανούς;
Η αναγέννηση της ουκρανικής εθνικής ταυτότητας έπειτα από την ανεξαρτησία πραγματοποιήθηκε με τις ευλογίες των ΗΠΑ και της ΕΕ, με ξεκάθαρα γεωστρατηγικούς σκοπούς που επικεντρώνονταν στην ανάσχεση της ρωσικής επιρροής στην περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο, οι φιλοδυτικές δυνάμεις της χώρας, οι υπέρμαχοι του νεοφιλελευθερισμού, οι αντικομμουνιστές, οι ελίτ της ουκρανικής διασποράς, οι εθνικιστές, οι νεοφασίστες έγιναν μία γροθιά για την άνευ όρων αποκόλληση της Ουκρανίας από το παζλ της πρώην Κοινοπολιτείας. Η καθεμία από αυτές τις συνιστώσες έδρασε στο πεδίο όπου ειδικευόταν: οι νεοφιλελεύθεροι σε αυτό της οικονομίας, η διασπορά σε αυτό της διπλωματίας και οι φασίστες σε αυτό της βίας εναντίον του διαφορετικού. Με τον τρόπο αυτό συγκρότησαν ένα πολύ επικίνδυνο μείγμα πολιτικών, οι οποίες τοποθέτησαν σε πρώτο πλάνο την ουκρανική ταυτότητα και τον πατριωτικό λόγο, προκειμένου να δημιουργήσουν μια νέα Ουκρανία, φιλελεύθερη, ευρωπαϊκή, αλλά και φασιστική ταυτόχρονα.
Αντιφατικό μεν, πραγματικό δε: τα γεγονότα του Μαϊντάν, οι δεκάδες νεκροί από τους Ουκρανούς φασίστες στο εργατικό κέντρο της Οδησσού στις 2 Μαίου του 2014 –άλλοι θύματα στραγγαλισμού, άλλοι απλά ξυλοκοπημένοι μέχρι θανάτου, άλλοι καμένοι ζωντανοί– έρχονται να υπενθυμίσουν ότι ιστορικά η «αγάπη» για την πατρίδα και το έθνος μεταφράζεται συχνά σε βία και βαρβαρότητα. Εντέλει, είναι το «έθνος» παράγωγο πολιτισμού ή παράγωγο μισαλλοδοξίας και φόβου; Στη σημερινή Ουκρανία, μάλλον το δεύτερο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Kasianov G. – Ther P. (επιμ.): A LABORATORY OF TRANSNATIONAL HISTORY: UKRAINE AND RECENT UKRAINIAN HISTORIOGRAPHY, CEU Press, Βουδαπέστη K Μόναχο
Lower W.: NAZI-EMPIRE BUILDING AND THE HOLOCAUST IN UKRAINE, University of North Carolina Press, Chapel Hill 2005.
Marples D.: HEROES AND VILLAINS: CREATING NATIONAL HISTORY ON CONTEMPORARY UKRAINE, CEU Press, Βουδαπέστη
Rudnitsky S.: UKRAINE: THE LAND AND ITS PEOPLE, ΝέαΥόρκη
Shelukhyn S.: UKRAINE, POLAND AND RUSSIA AND THE RIGHT OF THE FREE DISPOSITION OF THE PEOPLES, Friends of Ukraine, Ουάσινγκτον
Statiev Α.: THE SOVIET COUNTERINSURGENCY IN THE WESTERN BORDERLANDS, Cambridge University Press, Κέμπριτζ
Ukrainian National Committee of the US: UKRAINE ON THE ROAD TO FREEDOM, Νέα Υόρκη
«Σε περιόδους αύξησης του κύματος προσφύγων και μεταναστών και μιας αισθητής απότομης μετακίνησης των ψηφοφόρων προς τη Δεξιά στην κοινωνία και την πολιτική διαγράφεται μια απαίτηση των καιρών: τα μουσεία πρέπει να στραφούν προς τις θετικέςπλευρέςτων πολυ-πολιτισμικών κοινωνιών και να μελετήσουν την πολύπλευρη αξίας τους στην εξέλιξη ακόμη και παλαιότερων εποχών. Να επιθυμούν να εκσυγχρονισθούν και να διευρύνουν μακροπρόθεσμα τον κύκλο των σταθερών επισκεπτών τους.»
Η διευθύντρια του Μουσείου Δρ Shoole Mostafawy δηλώνει: «Διαφοροι άνθρωποι από διαφορετικές χώρες καταγωγής διαμορφώνουν την εικόνα ευρωπαϊκών μητροπόλεων. Οι περισσότεροι άνθρωποι που προέρχονται από ισλαμικά κράτη θεωρούν ότι ο πολιτισμός τους σπάνια παρουσιάζεται με αντικειμενικό τρόπο και κατά κανόνα οι Εκθέσεις σχεδιάζονται με βάση μια πατροπαράδοτη ιστορική προοπτική…
Οι τουρκικοί πόλεμοι τον 17ο αιώνα ξεκαθάρισαν τη σχέση μεταξύ Ευρώπης και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ταυτοχρόνως τονίζεται ότι η τριχοτομημένη Ουγγαρία και η Βαλκανική χερσόνησος δημιούργησαν ζώνες μεταφοράς συνδεδεμένες με στενές πολιτιστικές ανταλλαγές. Γι’ αυτό το λόγο χρησιμοποιείται ο όρος «διαπολιτιστική Ιστορία». Οι επισκέπτες μπορούν να μάθουν για τη ζωή διπλωματών, απεσταλμένων, εμπόρων, αιχμαλώτων πολέμου, τεχνιτών και καλλιτεχνών, θρησκευτικών μειονοτήτων, προσφύγων, και μεταναστών, οι οποίοι μέσω της ανταλλαγής γνώσεων σχετικά με την εκάστοτε διαφορετική κουλτούρα έπειξαν ένα αποφασιστικό ρόλο. Όπως και σήμερα, υπήρξαν θρησκευτικοί, οικονομικοί και πολιτικοί λόγοι που έσπρωξαν τους ανθρώπους να πάρουν την «Βαλκανική οδό».
Όχι σπάνια, σε σύγκριση με το σήμερα, ακολουθούσαν τον δρόμο χωρίς επιστροφή, η Οθωμανική αυτοκρατορία όμως τους πρόσφερε τον καιρό της Αντιμεταρρύθμισης καταφύγιο και ασφάλεια. Πρόσωπα με διαφορετική εθνικότητα, θρησκεία και γλώσσα έπαιξαν κατά τον 17ο αιώνα τον σημαντικό ρόλο του πρεσβευτή μιας ξένης κουλτούρας και ήταν αυτοί οι οποίοι προμήθευαν την Ευρώπη με προϊόντα, ιδέες και γνώσεις από όλο τον κόσμο-όπως διαμορφώνουν και βοηθούν σήμερα την δημοκρατική Ευρώπη άνθρωποι διαφορετικής καταγωγής.“
Μια από τις λεπτομέρειες του ταξιδιού του Αλέξη Τσίπρα συνδέεται με την Παράκαμψη του πρωτοκόλλου για κατάθεση στεφανιού στο Μαυσωλείο του Μουσταφά Κεμάλ. Έως τώρα μόνο ο Ιρανός πρωθυπουργός παλαιότερα είχε απαιτήσει και είχε επιβάλλει την παραβίαση του Πρωτοκόλλου. Και αυτό γιατί ο κοσμικός εθνικιστής Κεμάλ δεν ήταν αποδεκτός από τους μουσουλμάνους θεολόγους.
Όμως η στάση του Αλ. Τσίπρα οφειλόταν σε μια προοδευτική αντίληψη σεβασμού κάποιων πανανθρώπινων κανόνων, όπως ότι δεν είναι δυνατόν να αποτίεται τιμή ένα ιστορικό πρόσωπο που βαρύνεται με σφαγές, εθνικές εκκαθαρίσεις. Ακριβώς γι αυτό, γίνεται εντελώς επίκαιρο ένα κείμενο που είχε γραφεί πριν από τρία περίπου χρόνια, με αφορμή την πρώτη επίσκεψη Τσίπρα στην Τουρκία, όταν για να αποφύγει το Πρωτόκολλο επέλεξε να επισκεφτεί μόνο την Κωνσταντινούπολη:
«Ανεξάρτητα από τη διπλωματική αποτίμηση του ταξιδιού του Έλληνα πρωθυπουργού στην Τουρκία, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ένα γεγονός που έχει τεράστια συμβολική σημασία και ανατρέπει μια παράδοση της ελληνικής διπλωματίας που καλά κρατούσε από το 1922. Και η παράδοση αυτή συνδέεται με την -αληθινή ή όχι- εκδήλωση σεβασμού προς το αμφιλεγόμενο πρόσωπο του ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, του Μουσταφά Κεμάλ πασά, ο οποίος έλαβε το προσωνύμιο «Ατατούρκ», δηλαδή «πατέρας των Τούρκων».
Για τους σύγχρονους Τούρκους ο Μουσταφά Κεμάλ ήταν όντως Ατατούρκ, εφόσον συνεχίζοντας την πολιτική των Νεότουρκων εθνικιστών κατασκεύασε σχεδόν εκ του μηδενός ένα νέο έθνος. Όμως για τις μη μουσουλμανικές κοινότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (Αρμένιους, Έλληνες, Ασσύριους) υπήρξε ο μοιραίος άνθρωπος, ο οποίος επέφερε το οριστικό τέλος στην ύπαρξή τους. Η καταστροφή και η πυρπόληση της Σμύρνης το Σεπτέμβρη του 1922 υπήρξε η τελευταία βίαιη πράξη που συνέβη συνειδητά από τον τουρκικό εθνικισμό υπό τα όμματα και την επιδοκιμασία του Κεμάλ.
Εκτός από όλα αυτά όμως, ο Μουσταφά Κεμάλ έδωσε την έμπνευση στο ναζιστικό κίνημα, που επικράτησε λίγα χρόνια αργότερα στην Ευρώπη και τελειοποίησε τις μεθόδους. Μέθοδοι που από το 1914 είχαν αρχίσει να εφαρμόζονται δια χειρός Νεότουρκων επί των στοχοποιημένων μη μουσουλμανικών κοινοτήτων. Η πρόσφατη μελέτη του Stefan Ihring με τίτλο «Atatürk in the Nazi Imagination» που εκδόθηκε από τις εκδόσεις του Harvard έδωσε τις τελικές απαντήσεις πάνω στα ερωτήματα αυτά.
Ενοχές που δεν δικάστηκαν, ατομικές τύψεις που σφραγίστηκαν ή έλαβαν το χρίσμα της κρατικής συγκάλυψης στα μεταπολεμικά χρόνια και τα «φαντάσματα» εκατοντάδων αδικαίωτων δολοφονημένων συγκροτούν τον κορμό της εργασίας του ερευνητή Ανδρέα Βενιανάκη, που εκδόθηκε πρόσφατα υπό τον τίτλο «Δάγκουλας, ο “δράκος” της Θεσσαλονίκης – Συμβολή στην Ιστορία των Ταγμάτων Ασφαλείας επί Κατοχής (1941-1944)», εκδόσεις Επίκεντρο, πρόλογος Στράτου Δορδανά, Βάιου Καλογρηά»
Σχεδόν δέκα χρόνια ασχολούνταν ο Βενιανάκης με τον Αντώνη Δάγκουλα, τον πρώτο «δράκο» της Θεσσαλονίκης, ο οποίος έδρασε με τη συμμορία του τους τελευταίους δέκα μήνες της γερμανικής κατοχής σκορπώντας τον τρόμο και φέροντας την ευθύνη για 600-700 εκτελέσεις.
Το μέγεθος του τρόμου που έσπειρε ήταν τέτοιο και τόσο που έμεινε στη συλλογική μνήμη για δεκαετίες μετά τον θάνατό του, αλλά ως ψυχολογική απώθηση, δημιουργώντας «μεταπολεμικά μια κατάσταση συλλογικής αμνησίας».
To κείμενο αυτό γράφτηκε τις μέρες του τραμπουκισμού του Μπουτάρη από ακροδεξιούς και ανεγκέφαλα φρικιά (τα οποία εντοπίζονται και στη δεξιά και στην αριστερά). Στη συνέχεια το κείμενο παράπεσε κάπως. Αλλά οι σύγχρονες εξελίξεις με την ακραία εξυπηρέτηση από την Ελλάδα των αμερικανικών σχεδιασμών για τα δυτικά Βαλκάνια, το έφερε ξανά στην επικαιρότητα. Και όταν λέμε «αμερικανικούς σχεδιασμούς για τα δυτικά Βαλκάνια» εννοούμε την άρον-άρον ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ μέσα από μια απαράδεκτη ελληνική υποχώρηση που σχετιζόταν με την αποδοχή της εθνικιστικής σλαβομακεδονικής κατασκευής και την παράδοση του όρου «Μακεδόνας» εξ ολοκλήρου στους Σλαβομακεδόνες. Το θέμα αυτό το έθιξε ο Ανδρέας Ζαχαριάδης. Διαβάστε το.
Γνωρίζει άραγε κανείς τι κέρδισε η Ελλάδα στο καυτό μέτωπο των ελληνοτουρκικών σχέσεων από την άκριτη αυτή υποστήριξη των αμερικανικών επιλογών; ———————————————————————
——————-
Την Παρασκευή 25 Μαϊου -λίγες μέρες μετά τους τραμπουκισμούς που υπέστη ο Γιάννης Μπουτάρης ως δήμαρχος της Θεσσαλονίκης- δέχτηκε στο γραφείο του τον Αλέξη Τσίπρα, που με την ιδιότητα του πρωθυπουργού της Ελλάδας τον επισκέφτηκε για να του εκφράσει την συμπαράστασή του.
Έκανε πάρα πολύ καλά ο Τσίπρας, δηλώνοντας προς τους ανεγκέφαλους τραμπούκους και τους καθοδηγητές τους ότι από εδώ και πέρα θα βρουν μπροστά τους τη δημοκρατική απάντηση. Μια απάντηση που ο δημοκρατικός ποντιακός λαός την έδωσε άμεσα καταγγέλοντας τους όσους επιτέθηκαν στον Μπουτάρη…Συνέχεια →
Ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο αλιεύσαμε στο διαδίκτυο για τους πραγματικούς Τούρκους της κινεζικής Κεντρικής Ασίας:
Μια απειλή από μακριά: Οι Ουιγούροι, η ισλαμική τρομοκρατία και οι κινέζικοι στόχοι στην Ελλάδα – Η σημερινή εικόνα
Του Ανδρέα Λιούμπα*
To 2002 δυο Κινέζοι πολίτες συνελήφθησαν και εκδόθηκαν από το Κιργιστάν στην Κίνα με την κατηγορία ότι σχεδίαζαν επίθεση εναντίον της Πρεσβείας των ΗΠΑ. Οι συλληφθέντες Κινέζοι ανήκαν στην εθνική ομάδα των Ουιγούρων, μια τουρκόφωνη μουσουλμανική μειονότητα. Σύμφωνα με τις κινέζικες αρχές οι δυο κατηγορούμενοι ήταν μέλη του Ισλαμικού Κινήματος του Ανατολικού Τουρκεστάν (East Turkistan Islamic Movement – ETIM). Αυτή ήταν η πρώτη φορά που το όνομα της διαβόητης οργάνωσης που δρα επί δεκαετίες στην Κίνα είδε το φως της διεθνούς δημοσιότητας.
Το ΕΤΙΜ είναι μια οργάνωση – φάντασμα για την οποία ελάχιστα στοιχεία είναι γνωστά με βεβαιότητα. Πρόκειται για ισλαμική αποσχιστική οργάνωση η οποία ιδρύθηκε στην Αυτόνομη Επαρχία των Ουιγούρων Xinjiang, την δυτικότερη, μεγαλύτερη και πιο αραιοκατοικημένη επαρχία της χώρας. Ιδρυτές του ήταν Ουιγούροι ριζοσπάστες σαλαφιστές αντάρτες. Οι ειδικοί σε θέματα ασφαλείας διαφωνούν σχετικά με το αν πρόκειται για μια ενιαία ομάδα ή οργάνωση – ομπρέλα κάτω από το όνομα της οποίας δρουν πολλές μικρότερες σαλαφιστικές αποσχιστικές οργανώσεις.
Η Ντότσκα Παπαδοπούλου, Ελληνιδα ποντιακής καταγωγής, γεννήθηκε στην Τραπεζούντα της Τουρκίας. Λίγο αργοτερα αυτή και η οικογένειά της εκδιώχθηκε βίαια απο τους Τουρκους και κατέφυγαν στην Αμπχαζία.
Του Λεωνίδα Κουμάκη Νομικός, Συγγραφέας. Μέλος του International Hellenic Association (IHA)
Η Τουρκική εισβολή στην Συρία η οποία ξεκίνησε με καταιγιστικούς βομβαρδισμούς στις 20 Ιανουαρίου 2018, «διαφημίστηκε» σαν μια επιχείρηση «λίγων ωρών ή το πολύ λίγων ημερών» του «πανίσχυρου», δεύτερου μεγαλύτερου στρατού του ΝΑΤΟ. Η επιχείρηση στόχευε στην κατάληψη του Αφρίν – σημαντικού Κουρδικού θύλακα της Βόρειας Συρίας.
Άρχισαν μάλιστα να «μοιράζονται» τελεσίγραφα στην Αμερική να αποσυρθεί «αμέσως» από τον δεύτερο σταθμό της επίθεσης, το Μανμπίτζ, το οποίο θα ακολουθούσε μετά την «εκκαθάριση» του Αφρίν από τους κατά φαντασία Ερντογάν «τρομοκράτες».
Καθώς όμως περνούσαν οι ώρες και οι μέρες, έγινε φανερό πως οι Τουρκικοί σχεδιασμοί αποτελούσαν, αν και χειμώνας, όνειρα θερινής νύχτας. Δεκάδες φέρετρα άρχισαν να καταφθάνουν από την Συρία (επισήμως 31 νεκροί, ανεπίσημα 300 από κύκλους του ιμάμη Γκιουλέν), τα νοσοκομεία πλημμύρισαν από εκατοντάδες τραυματίες και οι Κούρδοι υπερασπιστές του Αφρίν άρχισαν να αναρτούν σε διάφορα μέσα μαζικής επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης εικόνες ή βίντεο από καταστροφές Τουρκικών αρμάτων μάχης και στρατιωτικών ελικόπτερων.
Τον ανορθολογισμό της Θεσσαλονίκης τον έχουμε θίξει από καιρό. Είτε από τη μια στο πρόσωπο των Άνθιμου, Ψωμιάδη, Παπαγεωργόπουλου, Βελόπουλου είτε από την άλλη στον Τρεμόπουλο (παλιότερα), στο ‘Ένεκεν», τις «μπάσταρδες της Υφανέτ, και εσχάτως στον Μπουτάρη. Και στη μέση βέβαια ο… Τσοχατζόπουλος!
Λες και η Θεσσλονίκη είναι μια πόλη διχασμένη ανάμεσα σε ανορθολογικούς ανθρώπους που κατασκευάζουν με απoλυτη αυθαιρεσία ένα δικό τους υποκειμενικό παρελθόν και αδυνατούν να επικοινωνήσουν και να βρουν κοινούς τόπους, σεβόμενοι το πραγματικό παρελθόν.
Αυτό που μας εντυπωσίασε περισσότερο είναι ότι,
ελάχιστες διαμαρτυρίες υπήρξαν από την πλευρά της Αριστεράς για
την ύψιστη περιφρόνηση που επιφύλαξε ο Μπουτάρης στην αντιναζιστική δράση
των Ελλήνων την περίοδο της Κατοχής,
στην ηρωική αντίσταση και αγώνα
του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, την έμπρακτη αλληλεγγύη προς
τις εβραϊκές κοινότητες και στην
υποβάθμιση
της γερμανικής Κατοχής.
Στις 7 και 8 Δεκεμβρίου 2017, προετοιμάζεται επίσκεψη στην Ελλάδα του «νεοσουλτάνου», Ταγίπ Ερντογάν:
–Τη στιγμή που στο Κυπριακό ξεδιπλώνεται η επεκτατική στρατηγική της Τουρκίας, που θέλει πια λάφυρο όλη την Κύπρο·
– Τη στιγμή που ο Ερντογάν, αφού η Τουρκία κατεξευτέλισε όλες τις υποχρεώσεις που ανέλαβε απέναντι στον Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου, έχει ανοίξει θέμα αναθεώρησης της συνθήκης της Λωζάνης και μέρα με την ημέρα αυξάνει την επιθετικότητά του στο Αιγαίο, όπου διεκδικεί τουλάχιστον το μισό·Συνέχεια →
Ανακοινώθηκε επίσημα η ίδρυση “νέου κόμματος” στην Τουρκία. Βάζω την φράση νέο κόμμα σε εισαγωγικά γιατί μόνο για νέο δεν πρόκειται. Πρόκειται για ανακύκλωση των παλιών ισλαμοκεμαλικών ιδεολογικών υλικών της τουρκικής Ακροδεξιάς, η οποία επιχειρεί να αναβαπτιστεί και να εμποδίσει κάθε αλλαγή στη χώρα. Πρόκειται για δυναμική επιστροφή στο προσκήνιο των πιο σκοτεινών δυνάμεων που πλημμύρισαν την Τουρκία με βία και αίμα και δηλητηριάζουν τις διεθνείς σχέσεις της με τις ιδεολογικές τους ακρότητες, τον φανατισμό και τις επεκτατικές τους πρακτικές.
«….A! Να μην ξεχάσουμε και τους μεταμοντέρνους. Το ξερατε εσείς ότι η Ιστορία είναι ένα αφήγημα που ο καθένας μας έχει το δικαίωμα να το διαβάζει όπως θέλει;Τζάμπα τα μελετούσαμε τα Κεφάλαια τόσα χρόνια. Οικονομικές δομές, κοινωνικές τάξεις και πράσινα άλογα! Πολιτική και οικονομική Ιστορία; Πάλη των τάξεων; Très passé, χρυσό μου. Τώρα ασχολούμαστε με τις έμφυλες σχέσεις, την ιστορία του Αθλητισμού, την ιστορία των συναισθημάτων και άλλα παρόμοια….»
Επικίνδυνα παιχνίδια με την Ιστορία, της Βασιλικής Λάζου
Δε μας ήθελαν να μας πουν τίποτε καινουργιο εκεί στο Ταλίν της Εσθονίας. Καλά κάναμε και δεν πήγαμε. Το έργο, ή καλύτερα το σίριαλ, του αντικομμουνισμού το παρακολουθούμε εδώ και χρόνια. Με τις εξάρσεις και τις υφέσεις του, κατά που φυσάει ο άνεμος.
Ο κομμουνισμός, θα μας λέγαν, είναι ίδιος με το ναζισμό. Και οι δύο ιδεολογίες εγκαθίδρυσαν ολοκληρωτικά καθεστώτα. Και οι δύο άσκησαν πολιτική βία, κόκκινη ο πρώτος, μαύρη ο δεύτερος. Και οι δύο προκάλεσαν εκατοντάδες χιλιάδες θύματα. Σε σταλινικά γκουλάγκ ή σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, λίγη σημασία έχει. Στάλιν και Χίτλερ, θα υποστήριζαν, εφάρμοσαν την ίδια ανελεύθερη πολιτική με ολέθρια αποτελέσματα για τους λαούς που εξουσίαζαν. Και ούτω καθεξής… Εξ ου και η εξίσωσή τους, ο κοινός ολοκληρωτισμός, και συνακόλουθα η καταδίκη τους. Στο όνομα –προς όφελος αν θέλετε– της (νεο)φιλελεύθερης δημοκρατίας, του μοναδικού συστήματος το οποίο εξασφαλίζει τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των πολιτών.
Εσθονία: Μνημείο τιμής στους ναζί που πολέμησαν ενάντια στη Σοβιετική Ενωση
«Δυστυχώς ο Κουτσούμπας (όπως και η ομάδα που ελέγχει σήμερα το ΚΚΕ) είναι τόσο μαρξιστής, όσο είναι φιλάνθρωπος ο Μιχαλολιάκος….»
Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Βλ.Αγτζίδη με αφορμή την εισήγηση του Κουτσούμπα στο χρυσοφόρο όρος, αναδημοσιεύουμε στη συνέχεια. Η προσπάθεια να πωληθούν χαντρούλες στους ιθαγενείς είναι ενδιαφέρουσα. Όμως λογικό είναι να επιφέρει και την αντίκρουση από τους γνωρίζοντες τις λεπτομέρειες εκείνης της εποχής
Ο Κουτσούμπας, οι Πόντιοι και ο άμοιρος Μαρξισμός….
την Επιτροπή Ιστορίας της Κ.Ε., γνωστότερος των οποίων είναι ο φίλτατος Αναστάσιος Γκίκας. Ο οποίος σ’ ένα βιβλίο που έγραψε κατά παραγγελία αφού αιτιολόγησε τις σταλινικές διώξεις (1937-1949) κατά των Ποντίων, αλλά και των άλλων μειονοτήτων, στο τέλος -αναφερόμενος στο Ποντιακό Ζήτημα- έγραψε με σαφήνεια ότι οι Πόντιοι με το κίνημα για την πολιτική τους χειραφέτηση, πρακτόρευαν ιμπεριαλιστικά συμφέροντα εις βάρος της Τουρκίας, η οποία αντιστάθηκε με το «εθνικοαπελευθερωτικό» κεμαλικό κίνημα. Με δύο λόγια, ο Γκίκας υποστήριξε ότι στην Ποντιακή Τραγωδία ο (ακροδεξιός, ρατσιστής, παρακρατικός δολοφόνος) Τοπάλ Οσμάν ήταν το θετικό στοιχείο και οι Πόντιοι (αντάρτες αλλά και άμαχοι) το αρνητικό. Οπότε δικαίως και νίκησαν οι κεμαλικοί…
Για άλλη μια χρονιά οι ψευτοαντιρατσιστές της συγκεκριμένης Κίνησης επέλεξαν την ημέρα της επετείου να προσβάλλουν τη μνήμη των απογόνων των θυμάτων της γενοκτονίας των μη μουσουλμανικών πληθυσμών της Ανατολής, δημοσιεύοντας για πολλοστή φορά το στημένο ρατσιστικό κείμενο του ανεκδιήγητου Νακρατζά.
Λειτουργώντας ως τα γιουσουφάκια των δολοφόνων ολοκληρώνουν με την προσβλητική τους συμπεριφορά το έγκλημα της γενοκτονίας που διέπραξαν οι ακραίοι Τουρκοι εθνικιστές.
Με τον τρόπο τους αυτό αποκαλύπτονται και αποδεικνύουν ότι ούτε αντιρατσιστές είναι ούτε και αντιεθνικιστές. Αυτοί, μαζί με τους υπόλοιπους αρνητές της Γενοκτονίας εκφράζουν τη μια απεχθή πλευρά και από την άλλη οι Χρυσαυγίτες, οι οποίοι -μαζί με τον εσμό των εθνολαϊκιστών- προσπαθούν να οικειοποιηθούν τη Γενοκτονία, για την οποία συνυπεύθυνοι είναι οι πολιτικοί τους πρόγονοι.
Και οι δυό είναι απεχθείς και απαιτούν από εμάς συστηματική και σκληρή αντιπαράθεση Συνέχεια →
Ο Μαρινάκης ως μέγας παρχαριδο-χορηγός υπό την αγοραία
ευλογία της Παναγίας Σουμελά
Ως το τελευταίο σκαλοπάτι του αυτοεξευτελισμού του λεγόμενου οργανωμένου ποντιακού χώρου μπορεί να θεωρηθεί η φιέστα που ετοιμάζει στις 21-5-2017 η παρέα του Μαρινάκη στον Πειραιά, έχοντας ως καλεσμένους μαϊντανούς τους δύο ψευτο-προέδρους (Παρχαρίδη και Τανιμανίδη). Καθώς και διάφορους παρατρεχάμενούς τους (ΠΟΕ, Πόντιοι Εκπαιδευτικοί κ.λπ.) Και βεβαίως, όλη αυτή την παράξενη παρέα θα κληθεί να ευλογήσει, ως περιφερόμενη αγοραία αξία, η αυθεντική εικόνα της Παναγίας Σουμελά…. [Είναι πολλά τα λεφτα βλέπεις στον Πειραιά. Ενώ για τους καημένους ποντιακούς συλλόγους που ονειρεύονται αντίστοιχη ευλογία, αρκεί ένα φτηνό αντιγραφο].Συνέχεια →
Ιράν, Ιράκ, Λιβύη, Σομαλία, Σουδάν, Συρία και Υεμένη. Επτά χώρες επέλεξε ο νέος πλανητάρχης για να απαγορεύσει την είσοδο των πολιτών τους σε αμερικανικό έδαφος.
Όπως εξηγούσε η Φίλις Μπένις από το Institute for Policy Studies ένα από τα κοινά χαρακτηριστικά των συγκεκριμένων χωρών είναι ότι δεν δραστηριοποιούνται εκεί επιχειρήσεις του Ντόναλντ Τραμπ.
Αντίθετα χώρες με δικτατορικά καθεστώτα όπως η Αίγυπτος αλλά και η Σαουδική Αραβία, για την οποία υπάρχουν στοιχεία ότι χρηματοδοτεί ισλαμιστές τρομοκράτες σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, δεν περιλαμβάνονται στη λίστα. Συμπτωματικά σε αυτές τις χώρες υπάρχουν ξενοδοχεία και άλλες επιχειρήσεις που διαχειρίζεται η οικογένεια Τραμπ.
Με έκπληξη παρατηρούμε αυτές τις μέρες την κινητοποίηση πλήθους περίεργων Νεοελλήνων, χέρι-χέρι με τη Ν.Δ. αλλά και ευρωπαίους τύπου Φερχοφσταντ, να προσπαθούν να πείσουν την ελληνική κυβέρνηση να μην κάνει το αυτονόητο σε μιλιταριστές, επίδοξους πραξικοπηματίες.
Και το αυτονόητο σ’ αυτή την περίπτωση για κάθε δημοκρατικό πολίτη που απεχθάνεται τα φασιστικά πραξικοπήματα, τον μιλιταρισμό και τον εθνικισμό είναι να πιέσει προς την άμεση απέλαση.
Και εδώ μιλάμε για μετόχους στο τουρκικό Βαθύ Κράτος που πάντα ήταν ο στρατός στην κεμαλική Τουρκία και πάντα στόχευε τον ελληνικό κόσμο. Αυτό το Βαθύ Κράτος έκανε την εισβολή στην Κύπρο, αυτό επεξεργάστηκε τη θεωρία των Γκρίζων Ζωνών στο Αιγαίο και τα σχέδια εισβολής και πολεμικής σύγκρουσης με την Ελλάδα. Συνέχεια →
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ήταν Έλληνας πρίγκιπας, στρατιωτικός και αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1782 και ήταν γιος του Κωνσταντίνου Υψηλάντη, Ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας και γόνου εύπορης και ισχυρής Φαναριώτικης οικογένειας. Το 1810 κατατάχτηκε με το βαθμό του ανθυπίλαρχου (ανθυπολοχαγός του Ιππικού) στο σώμα των εφίππων σωματοφυλάκων του Τσάρου Αλέξανδρου Α΄ της Ρωσίας. Διακρίθηκε στους πολέμους κατά του Ναπολέοντα, όπου στη μάχη της Δρέσδης έχασε το δεξί του χέρι. Τέλος, συμμετέσχε ως μέλος της αυτοκρατορικής ακολουθίας στο Συνέδριο της Βιέννης με το βαθμό του υποστράτηγου.
Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ελληνική ιστορία που σημάδεψε το μέλλον, υπήρξε ο Διχασμός του 1915 που κορυφώθηκε το 1916 με το περίφημο Ανάθεμα και τα Νοεμβριανά… Ο Διχασμός του 1915 υπήρξε ο πρώτος μεγάλης έντασης και βάθους ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, που καθόρισε τις συμπεριφορές της ελλαδικής πολιτικής ελίτ όλο το επόμενο διάστημα και σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το ιστορικό αυτό φαινόμενο προσεγγίζει από μαρξιστικής πλευράς το καλό περιοδικό Μαρξιστική Σκέψημε ένα πλήρες αφιέρωμα, απαραίτητο βοήθημα σε κάθε μελετητή εκείνης της εποχής. Εξ ημών στο αφιέρωμα συμμετέχει ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης με ένα ενδιαφέρον κείμενο για το ρόλο του γερμανικού παράγοντα στην Εγγύς Ανατολή απ΄τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ου αιώνα.
Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 21
Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2016
Σε δυο σημαντικές ιστορικές επετείους αφιερώνεται ο νέος τόμος 21 της Μαρξιστικής Σκέψης, τα 100 χρόνια από τον Εθνικό Διχασμό και τα 80 χρόνια από την Ισπανική Επανάσταση. Περιλαμβάνει ένα εκτενές μέρος πηγών και αναλύσεων για το πρώτο θέμα και μια εκτενή μονογραφία για το δεύτερο. Συνέχεια →
Το Νοέμβριο του 1946 λαμβάνει χώρα μία από τις περισσότερο άγνωστες σφαγές άμαχου πληθυσμού στον ελλαδικό χώρο, η οποία μάλιστα δεν είναι επίσημα αναγνωρισμένη. Η Ξηρόβρυση Κιλκίς, ένα χωριό 465 κατοίκων, στην πλειονότητα τους Πόντιοι πρόσφυγες και αριστεροί, βρέθηκε στο στόχαστρο ελληνικών παραστρατιωτικών οργανώσεων, εξαιτίας της πολιτικής ταυτότητας πολλών από τους κατοίκους της και της ενεργής τους συμμετοχής στην αντίσταση και στο αντάρτικο.
Στις 20 Νοεμβρίου λοιπόν, παραστρατιωτικοί εισέβαλαν στην Ξηρόβρυση και αφού μπλόκαραν τις δύο βασικές εξόδους του χωριού, επιδόθηκαν σε ένα πολύωρο όργιο δολοφονιών και καταστροφών.
Έκαψαν πάνω από 100 σπίτια, σκότωσαν 47 αμάχους, στην πλειοψηφία τους γυναίκες και παιδιά και τραυμάτισαν πολλούς ακόμη. Η χωροφυλακή του Κιλκίς, ενώ επιβεβαιωμένα είχε πληροφορηθεί την επικείμενη επίθεση, φυσικά δεν έπραξε τίποτα συγκαλύπτοντας πλήρως το έγκλημα.
Οι επερχόμενες εκλογές στην ΠΟΕ -τη μεγαλύτερη ομοσπονδία των Ποντίων της Ελλάδας- καθώς και η ένταση που χαρακτηρίζει την προεκλογική περίοδο, φέρνουν στην επιφάνεια παθογένειες και υστερήσεις πολύ γνωστές στους παροικούντες.
Προβλήματα που είχαν φανεί ξεκάθαρα από το 2010, όταν εισήχθησαν στις εκλογές τα σκονάκια, οι γραμμές, οι αποκλεισμοί και ο επιθετικός λόγος κατά συμπατριωτών. Στο κείμενο αποχώρησης από την ΠΟΕ του ιστορικού συλλόγου των Αργοναυτών-Κομνηνών περιγράφονται όλες εκείνες οι αιτίες που οδήγησαν στην κατάπτωση. Και λίγο αργότερα, με αφορμή τις εκλογές στη ΔΙΣΥΠΕ και τη μη εκλογή του Γιωρίκα στην ηγεσία, άρχισε το γαϊτανάκι των δικαστικών αμφισβητήσεων -κατά το παράδειγμα της παλιότερης δοκιμασμένης τανιμανιδικής πρακτικής- για να καταλήξουμε ως ανέκδοτο στη σημερινή ψευτοΔΙΣΥΠΕ.
Μέχρι σήμερα ο Γιωρίκας, που έχει αποχωρήσει από την προεδρία της ΠΟΕ και αρκέστηκε στην προεδρία της ψευδώνυμης ΔΙΣΥΠΕ, κρατά σφιχτά τα γκέμια από το παρασκήνιο. Παρότι οι οπαδοί του τέως προέδρου έχουν ενδυθεί την προβιά του προβάτου, γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο λύκος που επέπεσε και κατέστρεψε το μεγαλύτερο εγχείρημα του ελλαδικού ποντιακού ελληνισμού έχει όνομα και λέγεται Γιωρίκας Παρχαρίδης.
Για το ζήτημα της γενοκτονίας ή μη γενοκτονίας των μικρασιατών Ελλήνων από τους Τούρκους εθνοφασίστες..
του Ιωάννη Τζανάκου
Η συζήτηση γύρω από το ζήτημα της γενοκτονίας ή εθνοκάθαρσης των ελληνικών χριστιανικών κοινοτήτων της Μικράς Ασίας δεν έγινε με έναν έγκυρο και στοιχειωδώς δημοκρατικό τρόπο.
Καταρχάς θεωρώ πως ήταν μεγάλο λάθος και «κακή» ιδεολογικοποιητική πρακτική, υπαγόμενη στις «ανάγκες» του ελληνικού εθνικισμού, η ένταξη του συγκεκριμένου ζητήματος σε μια άμεση και λομπίστικου τύπου πολιτική διεργασία που είχε ως αποτέλεσμα την «αναγνώριση» της γενοκτονίας από την ελληνική βουλή.
Γιατί το λέω αυτό:
.
1) Ο προσδιορισμός μιας εγκληματικής πρακτικής τέτοιου τύπου (που γίνεται από κράτη, στρατούς κ.λπ) δεν είναι το αποτέλεσμα ενός εθνικού μόνον ενδιαφέροντος, αλλά έχει ενδογενώς οικουμενικές διαστάσεις και επίσης λειτουργεί σε ένα δια-εθνικό πλαίσιο είτε όσον αφορά στην πολιτική μορφοποίηση της (δίκαιας ή υπερβολικής) απαίτησης της θιγείσας ομάδας είτε αφορά στην αναγνώριση του ίδιου του συμβάντος.
Επιβεβαιώθηκε και επίσημα από το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας το πρόγραμμα των παραστάσεων του κρατικού ελληνικού θεάτρου στην Κύπρο, στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του τρέχοντος μηνός. Προτελευταία παράσταση στην Κύπρο, όπως δηλώνεται στο πρόγραμμα (στην ιστοσελίδα του Εθνικού Θεάτρου), στις 28 Σεπτεμβρίου, στο «Θέατρο Αμμοχώστου» (sic). Το Εθνικό Θέατρο θα ανεβάσει την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού και τους ρόλους μοιράστηκαν ηθοποιοί του Εθνικού, τρεις ηθοποιοί του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (ΘΟΚ) και δύο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.
Θυμίζουμε ότι τον περσινό Σεπτέμβριο ο ΘΟΚ ανέβασε τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας, στην κατεχόμενη Αμμόχωστο, παρά τις διαμαρτυρίες μεμονωμένων πολιτών και οργανωμένων φορέων. Ο γράφων είχε εκφράσει και τότε τις έντονές του ενστάσεις και είχε διατυπώσει σειρά ερωτημάτων («Όνομα νησιωτικόν, Σαλαμίς», «Ο Φιλελεύθερος», 29-8-2015), χωρίς να πάρει απάντηση. Επανερχόμαστε και σήμερα, γιατί το θέμα είναι εξαιρετικά σοβαρό. Ξεκαθαρίζουμε εκ προοιμίου, ειδικά στη φάση που βρίσκεται το εθνικό μας θέμα, το αυτονόητο: Δεν αμφισβητούμε τη φιλοπατρία και την καλοπιστία της πολιτικής μας ηγεσίας, ούτε των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του ΘΟΚ. Από την άλλη, όμως, ο κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να ενημερώνεται για το Κυπριακό, και επιπλέον οφείλει να προστατεύει τα συμφέροντα της πατρίδας του, όταν αυτά καταπατούνται.
«Τώρα κλειδώθηκαν οι ταπεινοί για Πάντα»: 13 με 24 Σεπτέμβρη 1922
Ελένη Καρασαββίδου
«Τώρα κλειδώθηκαν οι ταπεινοί για Πάντα. Δίχως Ελπίδα, με τα ρούχα ποτισμένα χιόνι»
Νίκος Καρούζος
Υπάρχει μια ιστορία κι ένας Μύθος. Πως ο άνθρωπος που εξέφρασε όσο κανείς το συμπαντικό , το δίχως σύνορα κι εγκοπές του καιρού του, είναι αυτός που εφηύρε αυτό που έκανε με μιας ευκολότερες τις εγκοπές: το ψαλίδι. Ίσως ο μύθος ή η ιστορία του Ντα Βίντσι να θυμίζει πόσο τα πραγματικά αντικλείδια χρειάζονται εκεί όπου καμιά πόρτα δεν είναι υπαρκτή.
Έχουν περάσει πολλά χρόνια από την καταστροφή της Σμύρνης αλλά και τον θάνατο της γιαγιάς, κι εγώ γράφω αυτό το κείμενο ταξιδεύοντας στην τόσο όμορφη σ’ έναν πλανήτη που αξίζει ν αγαπάμε συνολικά Αμερικάνικη ενδοχώρα.
Αλλά από το πουθενά, καθώς πλησιάζει η 13 του Σεπτέμβρη, η εικόνα της γιαγιάς ν’ ακούει τις ανακοινώσεις του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στην πιο παιδική από τις ηλικίες μου, βαθιά στα τέλη της δεκαετίας του 70, ήρθε σαν κρυφή εγκοπή να διακόψει την ροή του ορίζοντα, την συνέχεια μιας γεμάτης πράσινα νερά και λιβάδια από κισσό και κρυφές κοινωνικές αντινομίες (έτσι τις λέγαμε κάποτε) μα κι ανοιχτούς ορίζοντες, σε ένα διαρκώς επανερχόμενο και διαρκώς ακυρωμένο αύριο, εμπειρίας.
Τα συγκλονιστικά γεγονότα που συνέβησαν στην Τουρκία με το αποτυχημένο πραξικόπημα των κεμαλιστών και την συνεχιζόμενη κρίση με την αυταρχική πολιτική του Ερντογάν, επιχειρούμε να προσεγγίσουμε με δύο κείμενα.
Το πρώτο του Βλάση Αγτζίδη που περιγράφει την ιστορική σημασία των γεγονότων με το κλείσιμο του κύκλου που ξεκίνησε το 1908 με το πραξικόπημα των Νεότουρκων και το δεύτερο του Τουρκοκύπριου δημοσιογράφου Σενέρ Λεβέντ που περιγράφει το καθεστώς Ερντογάν ως επίσης πραξικόπημα:
——————————————————————————-
Για το πραξικόπημα στην Τουρκία και τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Δεν είναι εύκολο να αποτιμήσει κάποιος τη σημασία των εξελίξεων στη γειτονική μας χώρα. Η αποτυχία του πραξικοπήματος των κεμαλιστών σίγουρα αποτελεί θετικό γεγονός, μιας και ο φορέας της στρατοκρατικής, επεκτατικής πολιτικής εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου υπήρξε η στρατιωτική ελίτ. Καλό είναι να θυμόμαστε ότι ο τουρκικός στρατός δεν αποτελεί ένα θεσμό δυτικού τύπου, αλλά το δημιουργό και θεματοφύλακα της εθνικιστικής-κοσμικής Τουρκίας, όπως αυτή διαμορφώθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την συντριπτική νίκη που κατήγαγε κατά των Ελλήνων την περίοδο 1919-1922.
Το επόμενο θύμα του τουρκικού εθνικισμού, μετά από τις χριστιανικές κοινότητες που εξόντωσε συστηματικά από το 1914, υπήρξε το Ισλάμ. Η συστηματική και σκληρή καταστολή βιώθηκε ως τραύμα που μεταφέρεται έως σήμερα στους πολιτικούς απογόνους του οθωμανικού Ισλάμ.
Αυτή η ιστορική παράδοση και αυτό το τραύμα αποτελούν τη βάση της σύγχρονης διαίρεσης της τουρκικής κοινωνίας και ενός εμφύλιου διχασμού που φαίνεται ότι οδηγείται στα άκρα.
«Υπάρχει και συνευθύνη της Γερμανίας. Το Γερμανικό Ράιχ ήταν συνεργός», Γκρέγκορ Γκίζι εκπρόσωπος της Αριστεράς (Die Linke)
Ιδιαίτερη σημασία έχει η αναγνωριση από το γερμανικό κοινοβούλιο της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Και αυτό γιατί η Γερμανία του Καϊζερ κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξε σύμμαχος των Νεότουρκων και έκλεισε τα μάτια μπροστά την τρομερή σφαγή που διέπραξε ο σύμμαχός της και συγκάλυψε τον ένοχο… Το Ψήφισμα που πέρασε ξεκινά ως εξής κάνοντας έμμεση αναφορά και στις Γενοκτονίες των Ελλήνων της Οθ. Αυτοκρατορίας και των Ασσυρίων: «Η γερμανική βουλή τιμά τα θύματα των απελάσεων και τις σφαγές των Αρμενίων και των άλλων χριστιανικών μειονοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, πάνω από εκατό χρόνια….»
Οι »άλλες χριστιανικές μειονότητες» ήταν οι Έλληνες της Ανατολής και οι Ασσύριοι
Αναδημοσιεύουμε τη σχετική είδηση: «Με το βλέμμα στην Αγκυρα και στις πιθανές αντιδράσεις της, το γερμανικό ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο αναγνώρισε την Πέμπτη σχεδόν ομόφωνα ως γενοκτονία την σφαγή των Αρμενίων το 1915 από τις δυνάμεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και ότι παραδέχεται τον «άδοξο» ρόλο του Γερμανικού Ράιχ, το οποίο, αν και διέθετε επαρκή πληροφόρηση, δεν έκανε ό,τι μπορούσε για να την σταματήσει.
Με το κλεψίον αν εγίνουσον, οι πεντικοί πα αφεντάδες θα έσαν
.
Μιας και στην προηγούμενη ανάρτηση αναφερθήκαμε στις απατεωνιές και στις πλαστογραφίες των ακροδεξιών, ας αναλογιστούμε και τους «δικούς μας» απατεώνες και πλαστογράφους…
.
Αφορμή πήραμε από το πρόσφατο κείμενο στο e-Pontos του Ευθύμη Ευθυμιάδη – κατηγορηθέντος και καταδικασθέντος για συκοφαντίες και τραμοπουκισμούς- που προερχόταν από μια ομάδα που κατά τη δεκαετία του ’90 προσπάθησε να χειραγωγήσει τον χώρο με ποικίλες δράσεις που κυμαίνονταν από την τρομοκράτηση της αντίπαλης άποψης έως ανοιχτά εγκληματικές πράξεις, για τις οποίες ο εν λόγω καταδικάστηκε αμετάκλητα. (Δεξιά: το τρίκυκλο του Κοτζαμάνη)
.
Ένα ερώτημα που μας βασανίζει χρόνια είναι εάν ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης -που παρόλα τα λάθη και τις ελλείψεις του, είχε πολύ σημαντικό ρόλο στην εδραίωση του ριζοσπαστικού ποντιακού κινήματος και στην καθιέρωση της 19ης του Μάη ως Ημέρας Μνήμης- έχει συνειδητοποιήσει πόσο πολύ κακό του έκαναν εν τέλει οι αχρείοι αυτοί τύποι που το μόνο που έχουν να πουλήσουν στους αφελείς είναι το όνομα το δικό του.
.
Τι κάνουν αυτοί οι τύποι της παρέας του Ευθυμιάδη; Ανακατασκευάζουν την πραγματική ιστορία σβήνοντας όσα πραγματικά στοιχεία δεν τους βολεύουν και εφευρίσκοντας ανύπαρκτα άλλα.
Η ηλεκτρονική έκδοση της Sozcu σε είδηση που υπογράφει η Saygı Öztürk με τίτλο «Ξανακοιμήθηκε η Άγκυρα, καταλήφθηκε και 17ο νησί μας στο Αιγαίο» αναφέρει :
Το κείμενο έχει δημοσιευτεί και στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας, στην πρώτη σελίδα .
Ακολουθεί κατά λέξη μετάφραση του δημοσιεύματος.
// Στις 9 Μαρτίου μετέβη στο νησί ο Έλληνας ΥΠΕΘΑ και ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού
Ο Έλληνας ΥΠΕΘΑ, ο Αρχηγός του ΓΕΣ και ο Αρχηγός του ΓΕΝ, αφού παραβίασαν τον τουρκικό εναέριο χώρο, κατέβηκαν με ελικόπτερο στην Κίναρο (σσ : η Κίναρος αναφέρεται στο δημοσίευμα με την ονομασία Ardıççık) των Μούγλων. Διοργανώθηκε τελετή μνήμης για τους Έλληνες στρατιώτες, ένας παπάς προσευχήθηκε. Το ΑΚΡ που εθελοτυφλεί στην κατάληψη 17 νησιών μέσα σε 12 χρόνια, δεν έβγαλε κιχ.
Το ελληνικό ελικόπτερο που παραβίασε 6 μίλια τουρκικού εναέριου χώρου, στις 11 Φεβρουαρίου 2016 κατέπεσε στην Κίναρο (Ardıççık) των Μούγλων. Οι αξιωματικοί που επέβαιναν στο ελικόπτερο έχασαν τη ζωή τους. Το σκάνδαλο της παραβίασης αποκαλύφθηκε με ΝΟΤΑΜ που εκδόθηκε από την Κωνσταντινούπολη, ως απάντηση στην ελληνική ΝΟΤΑΜ έρευνας / διάσωσης. Έγινε γνωστό ότι η εν λόγω περιοχή στη ΝΟΤΑΜ ήταν τουρκική, και ότι έπρεπε για τις εργασίες ερευνών/ διάσωσης να υπάρξει συντονισμός με τους Τούρκους αξιωματούχους.
Το άρθρο είχε ως τίτλο Ανεπιθύμητοι πρόσφυγες και αφορούσε τον τρόπο που το κράτος και η κοινωνία υποδέχτηκαν τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής περί το ΄22. Διαβάστε το μετά από αυτό το εισαγωγικό σχόλιο.
Το άρθρο είναι εξαιρετικό και από αυτή εδώ την αριστεροποντιακή γωνιά του διαδικτύου οφείλουμε ένα μεγάλο μπράβο στον σύντροφο Κωστόπουλο…
Όμως το ερώτημα παραμένει: Πώς είναι δυνατόν και γιατί ένας τύπος που ως μαθητής του Νακρατζά έχει δώσει πετυχημένες εξετάσεις αντιπροσφυγικού φανατισμού και προκατάληψης και έχει στοχοποιήσει δυσφημώντας με ακραίο τρόπο την προσφυγική μνήμη, να τολμά να αναδείξει μια από τις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας της Ελλάδας (και εν μέρει της τότε παλαιοελλαδίτικης Αριστεράς του Πουλιόπουλου, της Φεντερασιόν και λοιπών ηλιθίων, που έκαναν ότι μπορούσαν για να γίνουν πρόσφυγες οι Μικρασιάτες και οι Πόντιοι- και οι Αρμένιοι που είχαν επιζήσει από τη Γενοκτονία του ’15);
Νομίζουμε ότι η ερώτηση έχει δύο πιθανές απαντήσεις:
Να έχει όντως εξελιχθεί ο Κωστόπουλος και από ένας φανατικός που στα ζητήματα αυτά μπορούσε να τα προσεγγίζει μόνο με το «ουγκ» και το θράσος του θύτη, να έχει ενσωματώσει μια διαλεχτική αντίληψη στον τρόπο που μελετά τα ιστορικά γεγονότα και να έχει αποφασίσει να παραδεχτεί ότι η τουρκική εξουσία έχει τεράστια ευθύνη για τις Γενοκτονίες που προκάλεσε και για τη διαχείριση του μειονοτικού ζητήματος από το 1911 και μετά, πολύ πριν το ΄19…
Να συνεχίζει να είναι ένας μονομερής και μονομανής τύπος, που το προσφυγικό το αντιμετωπίζει μόνο και μόνο για να εξυπηρετήσει το μίσος που έχει για την «αστική Ελλάδα» και για να αιτιολογήσει τη σημερινή του άποψή για τους νέους πρόσφυγες ή οικονομικούς παράτυπους μετανάστες από τη Μέση και την Άπω Ανατολή.
Λίγες μέρες απομένουν μέχρι την πραγματοποίηση του αποφασιστικού συνεδρίου στην Άγκυρα με θέμα «Ο νομός Τραπεζούντας και το Ποντιακό Ζήτημα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά». Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου θα είναι το επίκεντρο των εισηγήσεων του συνεδρίου που θα γίνει το ερχόμενο Σάββατο.
Όπως δήλωσε στο pontos-news.gr ο Βλάσης Αγτζίδης, «Είναι η πρώτη φορά που θα γίνει ημερίδα για το ποντιακό ζήτημα στην Τουρκία, και ειδικά στην Άγκυρα.
»Το μεγάλο ενδιαφέρον της ημερίδας έγκειται στο γεγονός ότι οι συμμετέχοντες είναι από Τουρκία και Ελλάδα. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το φαινόμενο ότι σε αντίστοιχους δρόμους πορεύονται και σημαντικοί αριστεροί Τούρκοι ιστορικοί και κοινωνικοί επιστήμονες».Συνέχεια →
Με αφορμή την πρόσφατη αναθέρμανση των συγκρούσεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ εξαιτίας της αζερικής επιθετικότητας και των δηλώσεων των Μεγάλων Αδελφών Ερντογάν και Νταβούτογλου, αναδημοσιεύουμε ένα ενδιαφέρον άρθρο του Αρά Μαγκογιάν από την αρμενική εφημερίδα «Αζάτ Ορ».
Πενήντα χρόνια από τη Γενοκτονία των Αρμενίων, το 1965 σε διαδήλωση στο Ερεβάν ακούγονται συνθήματα και για το Αρτσάχ
Αρτσάχ ή Ναγκόρνο Καραμπάχ – Η ιστορία και η εστία έντασης με το Αζερμπαϊτζάν
Του Αρά Μαγκογιάν*
Οι ευρείας κλίμακας στρατιωτικές επιχειρήσεις που εξαπέλυσαν οι δυνάμεις του διεφθαρμένου δικτάτορα Αλίεφ κατά του Αρτσάχ (Ναγκόρνο Καραμπάχ) τη νύχτα της 1ης προς την 2α Απριλίου 2016, συσπείρωσαν και πάλι όλους τους Αρμενίους τόσο στην Αρμενία όσο και στη διασπορά, κατά του διαχρονικού εχθρού, του δεύτερου δηλαδή τουρκικού κράτους που προέκυψε μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, φέροντας το όνομα της ιρανικής επαρχίας Αζερμπαϊτζάν (Ατροπατηνή).
17+1 κουρδικές επαναστάσεις:
Ισλαμιστές και Κεμαλιστές φαντασιώνονται γενοκτονικές λύσεις
Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ
Από το 1924 μέχρι το 1938 υπήρξαν 18 εσωτερικές επαναστάσεις κατά του κεμαλικού κράτους στην Τουρκία. Από αυτές, οι 17 υπήρξαν επαναστάσεις κουρδικών φυλών με έντονο θρησκευτικό αλλά και εθνοτικό περιεχόμενο. Όλες έλαβαν μέρος στη γεωγραφική περιοχή της ανατολικής Μικράς Ασίας, εκεί όπου μετά τις γενοκτονικές σφαγές των χριστιανικών πληθυσμών στα τέλη του 19ου και αρχές το 20ού αιώνα, κυριάρχησε το Κουρδικό στοιχείο. Οι επαναστάσεις λάμβαναν μέρος μέσα σε ένα φεουδαρχικά δομημένο περιβάλλον που όχι μόνο οι κεμαλιστές αλλά ούτε και οι Οθωμανοί κατάφεραν ποτέ να θέσουν κάτω από κεντρική διοίκηση. Συνέχεια →
Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ημερίδα πραγματοποιείται στην Άγκυρα με θέμα : «Ο Νομός Τραπεζούντας και το Ποντιακό Ζήτημα Στον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά» στις 9 Απριλίου 2016.
Την διοργανώνει η «Πρωτοβουλία για την Ελευθερία Σκέψης της Άγκυρας»(Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi) και η εφημερίδα «Newroz» .
Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της ημερίδας έγκειται στο γεγονός ότι οι συμμετέχοντες είναι από Τουρκία και Ελλάδα.
Στην Ημερίδα θα απευθύνουν χαιρετισμό οι : Fikret BAŞKAYA καιSinan ÇİFTYÜREK
Οι εισηγητές είναι οι εξής:
Ahmet DEMİREL:Οι Διασκέψεις για τον Πόντο στο Πρώτο Κοινοβούλιο
Attila TUYGAN :Από τη Μεταρρύθμιση στην Γενοκτονία
Baskın ORAN :Η ριζική Εκκαθάριση των Ρωμιών από την Ανατολή, η Ανταλλαγή Πληθυσμών του 1923 από το Α μέχρι το Ω και η Ολοκλήρωση της το 1964
İsmail BEŞİKÇİ :Η Καταστροφή της Εγγύς Ανατολής και το Ποντιακό Ζήτημα Συνέχεια →
Mε αφορμή την τελευταία βομβιστικήεπίθεση στην Άγκυρα, τον τουρκο-κουρδικό πόλεμο, την σουλτανική μεγαλομανία των Ερντογάν-Νταβούτογλου και την προσπάθεια να δημιουργήσουν εκ νέου το Χαλιφάτο των σουνιτών, αλλά και την βάρβαρη πολιτική τους στο ζήτημα των προσφύγων,
αναρτoύμε ένα σχόλιο για την πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην αιματοβαμμένη πόλη, την πάλαι ποτέ ‘Γκιαβούρ Ιζμίρ’.
Η αμήχανη επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα δεν ήταν αυτό που θα περιμέναμε… Φάνηκε να είναι εγκλωβισμένος από την τουρκική επιθετική πολιτική, η οποία αφού έπνιξε στο αίμα τη Συρία, σήμερα χρησιμοποιεί εργαλειακά το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα.
Πρέπει όμως πάντα να θυμόμαστε ότι το δώρο προς την τουρκική πλευρά, αλλά και τους διακινητές, το έκανε -σε μεγάλο βαθμό- η παράλογη και ιδεοληπτική πολιτική της εγωπαθούς ομάδας Χριστοδουλοπούλου και μέρους του λεγόμενου αντιρατσιστικού κινήματος, κυρίως του τροτσκιστικογενούς ή «αντεξουσιαστικού». Οντότητες που έχουν τεράστια ευθύνη για την ελλαδική-ευρωπαϊκή πλευρά του προσφυγικού δράματος, που οφείλεται στις προσδοκίες που καλλιέργησαν στους απόκληρους της Μέσης Ανατολής ..
Αυτά που παρατηρήσαμε στην επίσκεψη Τσίπρα είναι ότι είχε: Συνέχεια →
Γενικά η εποχή μας είναι γεμάτη από αντιφάσεις, κοινωνικά προβλήματα που εκρηκτικά εμφανίζονται, ματαιωμένες προσδοκίες, κατάρρευση της ιδεαλιστικής εικόνας που είχε ένα μεγάλο τμήμα της Αριστεράς για την πραγματικότητα. Η πτώση από τα ροζ ψεύτικα συννεφάκια στην αληθινή ζωή δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Παρόμοια δύσκολη είναι η προσαρμογή των κοινωνικών σχέσεων και ισορροπιών σε συνθήκες οικονομικής κατάρρευσης.
Σ’ αυτή την περίεργη εποχή ο κάθε πονηρός επενδύει με τον τρόπο που πιστεύει ότι θα του αποφέρει κέρδος. Και όσο ποιο κυνικός και θρασύς είναι ο πονηρός , τόσο πιο έντονη κάνει την παρουσία του.
Και όπως καταλάβατε αγαπητοί φίλοι εννοούμε τους γραφειοκράτες του Περισσού, που υποδυόμενοι τον Λένιν και ακολουθώντας την φιλαγροτική πολιτική του που εκφράστηκε με το σύνθημά του «η γη στους αγρότες», έχουν φορέσει την φιλαγροτική ποδιά και οι αρχισυνδικαλιστές του τύπου Μπούτα, αλλά και οι ίδιοι πρωτοστατούν στις αγροτικές κινητοποιήσεις.
Κρύβουν όμως από τους αγρότες το ΜΕΓΑΛΟ ΜΥΣΤΙΚΟ: Ότι το πολιτικό τους όραμα δεν είναι η πολιτική του Λένιν για τη γη, αλλά η πολιτική του Στάλιν. Δηλαδή η πολιτική της ΓΕΝΟKΤΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ…
Ας δούμε όμως τι έγινε στη Σοβιιετική Ένωση και πως εξοντώθηκε η αγροτική τάξη
Μόλις κυκλοφόρησε ο 19ος τόμος του περιοδικού Μαρξιστική Σκέψη με ένα αφιέρωμα στο εθνικό ζήτημα που ταλάνισε το 19ο και τον 20ο αιώνα και τώρα επανέρχεται απειλητικό σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Σημαντικό μέρος του τεύχους καταλαμβάνει ένα αφιέρωμα στις εθνικές κατακτήσεις των Ελλήνων της ΕΣΣΔ κατά την πρώτη μετεπαναστατική περίοδο, πριν τα σαρώσει όλα ο σταλινισμός.
Το Δελτίο Τύπου αναφέρει τα εξής:
«Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 19
Ιανουάριος-Μάρτιος 2016
Στο εθνικό ζήτημα –ένα ζήτημα εξαιρετικά επίκαιρο λόγω της ακραίας όξυνσης των εθνικών συγκρούσεων και ανταγωνισμών στην εποχή της παγκοσμιοποίησης– αφιερώνεται ο νέος τόμος 19 της Μαρξιστικής Σκέψης. Περιλαμβάνει κείμενα επιφανών μαρξιστών αλλά και σύγχρονες αναλύσεις, που καλύπτουν ποικίλες πλευρές του θέματος: η μαρξιστική θεωρία για το έθνος, η εμπειρία της ΕΣΣΔ, τα απελευθερωτικά κινήματα των λαών, η καταπίεση των νέγρων, οι διακρίσεις σε βάρος των αυτόχθονων πληθυσμών στην Ινδία, τη Νότια Αφρική και αλλού, ο αντισημιτισμός.
Ο τόμος χωρίζεται σε δυο μέρη, ένα με πηγές και ένα με πρόσφατες αναλύσεις.Συνέχεια →
Αφού αρχίσαμε με το προηγούμενο άρθρο για την χούντα και τα πεπρραγμένα της, ας δούμε και άλλη μια πλευρά η οποία δεν είναι τόσο γνωστή: τα οικονομικά σκάνδαλα και το οικονομικό βόλεμα των ημέτερων
Ο Τύπος δεν ασχολούνταν με σκάνδαλα, ούτε σκανδαλιζόταν από τις σχέσεις των κρατούντων με τους μεγιστάνες του πλούτου. Είχε έρθει άλλωστε το πλήρωμα του χρόνου για να εκπληρωθεί το Τάμα του Έθνους. Στους έντονα αντικοινοβουλευτικούς καιρούς μας, ένα δόλιο φάντασμα πλανιέται στον αέρα: ο ισχυρισμός περί «τιμιότητας» των δικτατόρων που κατέλαβαν πραξικοπηματικά την εξουσία το 1967 για να την επιστρέψουν πριν από 36 χρόνια, σαν βρεγμένες γάτες, «στους πολιτικούς». Πρόκειται βέβαια για μύθο, θεμελιωμένο στη μίζερη εικόνα των επιζώντων «πρωταιτίων» – αφού πρώτα έχασαν την εξουσία, στερήθηκαν όσα είχαν παράνομα καρπωθεί και υπέστησαν τις οικονομικές συνέπειες της κοινωνικής απομόνωσής τους. Ακόμη κι αυτή η εικόνα δεν αφορά, ωστόσο, παρά ελάχιστους πρωτεργάτες της δικτατορίας. Αγνοεί την οικονομική ευμάρεια πάμπολλων μεσαίων ή «πολιτικών» στελεχών της, που η νομική κατασκευή περί «στιγμιαίου αδικήματος» άφησε παντελώς ατιμώρητα ν’ απολαμβάνουν τα αποκτήματά τους. Την επιβίωση του μύθου διευκολύνει η χαώδης διαφορά του τότε με το σήμερα, όσον αφορά τη δυνατότητα δημόσιας συζήτησης για παρόμοια ζητήματα. Συνέχεια →
Κατάληψη του Ελληνοτουρκικού Επιμελητηρίου στη Νέα Ερυθραία από την αναρχική ομάδα “Ρουβίκωνας”
Σε κατάληψη του Ελληνοτουρκικού Επιμελητηρίου προχώρησαν το μεσημέρι, μέλη της αναρχικής ομάδας Ρουβίκωνας.
Τα μέλη της ομάδας εισέβαλαν αιφνιδιαστικά στο κτίριο που βρίσκεται επι της οδού Κ. Βάρναλη στη Νέα Ερυθραία και ανήρτησαν πανό που γράφει: «Αλληλεγγύη στους Τούρκους και Κούρδους Αγωνιστές».
Για να κατανοήσουμε το τι πραγματικά συμβαίνει στην Ανατολική Ουκρανία θα πρέπει να κατανοήσουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής και των κατοίκων.
Πόλεις όπως το Χάρκοβο, το Ντανιέτσκ, το Λουγκάνσκ και η Μαριούπολη βρέθηκαν στην Ουκρανία με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, αν και η αίσθηση και αναμονή των κατοίκων ήταν ότι θα αποτελούσαν μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Μπορεί να ακούγεται αστείο, αλλά λέγεται ότι ο τότε Πρόεδρος της Ρωσίας Γιέλτσιν, μόνιμα υπό την επήρεια αλκοόλ ξέχασε να τις ζητήσει από τον πρόθυμο για όλα, τότε Πρόεδρο της Ουκρανίας Λεονίντ Κραβτσούκ.
Για τα επόμενα 23 χρόνια η περιοχή αποτέλεσε κομμάτι της Ουκρανίας, ενός κράτους απόλυτα διεφθαρμένου σε όλα τα επίπεδα κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Η πολιτική ζωή της χώρας κυριαρχήθηκε και κυριαρχείται από τυχοδιώκτες, ολιγάρχες, απόλυτα διεφθαρμένους πολιτικούς. Συνέχεια →
Το δίλημμα των ΗΠΑ, η επέμβαση της Ρωσίας και η ISIS
Του Δαμιανού Βασιλειάδη, εκπαιδευτικού, συγγραφέα
Ειδικοί αναλυτές από όλο το φάσμα των επιστημών και της ενημέρωσης έχουν κατακλύσει το διαδίκτυο και τα ΜΜΕ με αναλύσεις σχετικά με τα τεκταινόμενα στην Μέση Ανατολή, δημιουργώντας περισσότερη σύγχυση παρά διαλεύκανση της πραγματικότητας. Ο λόγος είναι ότι καταθέτουν τέτοιες και τόσες αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις, που συσκοτίζουν την αλήθεια.
Θα προσθέσω παρ’ όλα αυτά και την δική μου ανάλυση, έστω και με τον κίνδυνο περαιτέρω σύγχυσης, για τα πραγματικά αίτια που οδηγούν την σύγκρουση υπερδυνάμεων και κρατών που εμπλέκονται στην περιοχή. Συνέχεια →
Η σινδόνη στην οποία ήταν τυλιγμένα τα οστά του Σαμουήλ, τα οποία ανέσκαψε το 1969 στη βασιλική του Αγίου Αχιλλείου, στο νησάκι στη Μικρή Πρέσπα, ο καθηγητής του ΑΠΘ Νικόλαος Μουτσόπουλος. Σήμερα η σινδόνη φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Ηταν η κορυφαία στιγμή της επίσκεψης, στις αρχές της εβδομάδας, του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου στη Σόφια, αυτή της παρασημοφόρησής του από τον πρόεδρο της Βουλγαρίας Ρόσεν Πλεβνελίεφ. Και εκεί ο ηγέτης των ορθοδόξων αιφνιδίασε. Ζήτησε από τον κ. Πλεβνελίεφ να επιστρέψει η χώρα του τα βυζαντινά κειμήλια που είχε αρπάξει κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο βουλγάρικος στρατός από μοναστήρια της Βόρειας Ελλάδας. «Η οριστική επούλωση αυτής της μεγάλης πληγής που παραμένει ανοιχτή θα αποτελούσε μια ιστορική στιγμή στην προεδρική θητεία σας και θα άνοιγε μια νέα χρυσή σελίδα στις σχέσεις της Βουλγαρίας με τους γειτονικούς ορθόδοξους λαούς και την Ενωμένη Ευρώπη», είπε προκαλώντας αμηχανία στον Βούλγαρο πρόεδρο και στους παρευρισκόμενους στην τελετή.
Η Ευρώπη ζει τη δική της «11η Σεπτέμβρη 2001» από προχθές. Η εκατόμβη των Γάλλων νεκρών – την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές οι γαλλικές αρχές μιλούσαν για πάνω από 150 νεκρούς και πολλές δεκάδες σε κρίσιμη κατάσταση – θα έχει ή τουλάχιστον αποσκοπεί στο να έχει σοβαρότατες συνέπειες σε όλη την ευρωπαϊκή πολιτική απέναντι στον αραβικό κόσμο. Η βίαιη ανακοπή του αραβικού προσφυγικού ρεύματος προς την Ευρώπη, η οποία σίγουρα θα υπάρξει, είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι οι δράστες είναι τζιχαντιστές. Μόνο αυτοί μπορούν να θυσιάζουν αδίστακτα τις νεανικές ζωές τους δολοφονώντας εν ψυχρώ αθώους, ανύποπτους πολίτες άλλων χωρών, αδυνατώντας να πλήξουν κάποιον από τους ενόχους της εγκληματικής πολιτικής που ασκούν οι ΗΠΑ και η ΕΕ εναντίον της χώρας προέλευσής τους. Είναι πασίγνωστο πλέον ότι οιΑμερικανοί είναι οι πολιτικοί καθοδηγητές, με έμμεσο τρόπο, του ισλαμικού κινήματος του αραβικού κόσμου, ελέγχοντας την ηγεσία του.
Στις 3/11/2015 σύσσωμος ο Ελληνικός και ο Τουρκικός Τύπος αναφέρουν τις δηλώσεις του Υπουργού Παιδείας. Νίκου Φίλη περί άρνησης «Γενοκτονίας των Ποντίων». Στις 5/11/2015 ο Υπουργός επανέρχεται υπενθυμίζοντάς μας το άρθρο του που είχε δημοσιευθεί στην Αυγή στις 20/8/2014.
Επειδή οι δηλώσεις των υπουργών δεσμεύουν μία χώρα στο διεθνές στερέωμα και δεν περιορίζονται σε επίπεδο πολιτικών συζητήσεων στη Βουλή όπως του Τατσόπουλου[1] ή σε ραδιοφωνική κουβέντα όπως της Ρεπούση[2], επιβάλλεται ο Υπουργός Παιδείας ή να ανακαλέσει ή να αποπεμθεί από την κυβέρνηση. Εξάλλου ο Ν. Φίλης μπορεί να στηρίξει τις όποιες ανιστόρητες παράνομες θέσεις του σε εθνικό – πολιτικό επίπεδο, που ναι μεν θα ακουστούν, αλλά δεν θα δεσμεύσουν ανά την οικουμένη ένα πολυπαθέστατο έθνος.
Πριν συνεχίσουμε οποιαδήποτε αναφορά, καλό θα είναι να θυμηθούμε το διεθνές και εθνικό Δίκαιο σ’ ότι αφορά την παρανομία του Υπουργού, και ιστορικά δεδομένα σ’ ότι αφορά την αμάθειά του. Εξάλλου το θεωρητικό τμήμα του θέματος έχει εξαντληθεί από τον γράφοντα εδώ και μια δεκαετία[3]. Ας δούμε περιληπτικά το ιστορικό της θεσμοθέτησης του αδικήματος…
Επιτέλους, έστω και καθυστερημένα και έπειτα από πολλά χρόνια, αφού έπρεπε να γίνουν τα επεισόδια στην Πλατεία Συντάγματος, η ΠΟΕ αποφάσισε να καταγγείλει τη συμμετοχή των νεοναζί στις ποντιακές εκδηλώσεις.
Κάλλιο αργά παρά ποτέ!!:
Ανακοίνωση από τη Ποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος (ΠΟΕ):
«Εμείς, οι απόγονοι των θυμάτων της Γενοκτονίας, που βιώσαμε τη γενοκτονική πολιτική του κεμαλισμού, που αποτέλεσε το πρελούδιο του ναζισμού, καταδικάζουμε το χθεσινό αποτρόπαιο συμβάν και καταγγέλλουμε τη σχεδιασμένη και σκόπιμη προβοκάτσια που επισκίασε την συγκέντρωσή μας.
Ταυτόχρονα δηλώνουμε ρητά, πως ΔΕΝ ΕΠΙΘΥΜΟΥΜΕ την παρουσία των βουλευτών του Λαϊκού Συνδέσμου Χρυσή Αυγής, ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, καθώς δεν είναι δυνατόν, ως θύματα γενοκτονίας, να επιτρέπουμε τον οποιοδήποτε συσχετισμό με οπαδούς του Ναζισμού.
Ο Οργανωμένος Ποντιακός χώρος, ο Φίλης, και οι σύγχρονοι Ποντιομάχοι …
του Θρασύβουλου Ευτυχίδη
.
Όλο αυτό το διάστημα, απέφυγα να πάρω θέση στο ζήτημα που ξαφνικά δημιουργήθηκε και αφορά άρθρο του νυν Υπουργού Παιδείας κ. Νίκου Φίλη και τότε δημοσιογράφου στην «ΑΥΓΗ» στις 20.08.2014 !!! με τον τίτλο «Παλαιοκομματισμός και «Γενοκτονία»«.
.
Δεν θέλω να μείνω στην τότε εκφρασμένη θέση του δημοσιογράφου Φίλη με την οποία σαφώς και διαφωνώ. Οφείλω όμως να επισημάνω ότι τον καιρό εκείνο δεν θυμάμαι να υπήρξε τέτοια αντίδραση ή μάλλον για να ακριβολογώ δεν υπήρχε καμία αντίδραση. Βέβαια τότε το θέμα για να χρησιμοποιήσουμε μια λαϊκή έκφραση απλά δεν πουλούσε. Σιγά μην καταδεχθεί ο Οργανωμένος Ποντιακός χώρος να ασχοληθεί με ένα δημοσιογράφο της Αυγής.
.
Ερχόμαστε λοιπόν στο σήμερα όταν ένας Βουλευτής Ποντιακής καταγωγής της Νέας Δημοκρατίας (τυχαία … δε νομίζω), μάλλον φανατικός αναγνώστης της Αυγής (επίσης δε νομίζω) ανακαλύπτει το άρθρο και καταθέτει επερώτηση στη Βουλή!!!
Δήλωση για τα γεγονότα που σημάδεψαν την διήμερη παραμονή τους στην Οδησσό, έδωσαν στη δημοσιότητα την Πέμπτη, κατά την επιστροφή τους, τα μέλη της ελληνικής αποστολής στην Ουκρανία. Οι πρώην βουλευτές Ν. Βαλαβάνη, Κ. Ήσυχος και Β. Χατζηλάμπρου, που συνοδεύονταν από τους δημοσιογράφους Άρη Χατζηστεφάνου και Άρη Χιωτέλη, περιγράφουν τις προκλήσεις της νεοναζιστικής οργάνωσης «Δεξιός Τομέας», αλλά και στιγματίζουν τις «αντιδημοκρατικές και φασίζουσες πρακτικές της κυβέρνησης του Κιέβου».
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ: Αθώωσαν τους υπεύθυνους της Μικρασιατικής Καταστροφής….
ΑΝΑΘΕΜΑ!
Το πρωτοσέλιδο τουρκικής εφημερίδας (Αύγουστος ’22) με τις φωτογραφίες των Γούναρη και Στράτου και τον τίτλο: «ΓΟΥΝΑΡΗΣ-ΣΤΡΑΤΟΣ: ΟΙ ΣΩΤΗΡΕΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ»
Oι διαφημίσεις που βλέπετε στο τέλος των αναρτήσεων και δεν έχουν καμιά απολύτως σχέση με τη θεματολογία του μπλογκ μας, προέρχονται από τη WordPress (προκειμένου να καλυφθούν τα έξοδα του server) και δεν αποφέρουν κανένα οικονομικό όφελος στο ιστολόγιο μας.
Οι υπεύθυνοι της WordPress.com έστειλαν την παρακάτω ανακοίνωση: «The site is one of the free sites hosted on WordPress.com, and we are running ads to cover the costs of operating the site for the user. We run these types of ads sparingly in an attempt to interfere as little as possible with the experience of reading a site and for logged in users we don’t show ads at all».
Η διευθύντρια του Μουσείου Δρ Shoole Mostafawy δηλώνει: «
To 2002 δυο Κινέζοι πολίτες συνελήφθησαν και εκδόθηκαν από το Κιργιστάν στην Κίνα με την κατηγορία ότι σχεδίαζαν επίθεση εναντίον της Πρεσβείας των ΗΠΑ. Οι συλληφθέντες Κινέζοι ανήκαν στην 
Τον ανορθολογισμό της Θεσσαλονίκης τον έχουμε θίξει από καιρό. Είτε από τη μια στο πρόσωπο των Άνθιμου, Ψωμιάδη, Παπαγεωργόπουλου, Βελόπουλου είτε από την άλλη στον Τρεμόπουλο (παλιότερα), στο ‘Ένεκεν», τις «μπάσταρδες της Υφανέτ, και εσχάτως στον Μπουτάρη. Και στη μέση βέβαια ο… Τσοχατζόπουλος!
Στις 7 και 8 Δεκεμβρίου 2017, προετοιμάζεται επίσκεψη στην Ελλάδα του «νεοσουλτάνου», Ταγίπ Ερντογάν:
την Επιτροπή Ιστορίας της Κ.Ε., γνωστότερος των οποίων είναι ο φίλτατος Αναστάσιος Γκίκας. Ο οποίος σ’ ένα βιβλίο που έγραψε κατά παραγγελία αφού 
Ιράν, Ιράκ, Λιβύη, Σομαλία, Σουδάν, Συρία και Υεμένη. Επτά χώρες επέλεξε ο νέος πλανητάρχης για να απαγορεύσει την είσοδο των πολιτών τους σε αμερικανικό έδαφος.
Με έκπληξη παρατηρούμε αυτές τις μέρες την κινητοποίηση πλήθους περίεργων Νεοελλήνων, χέρι-χέρι 
Και το αυτονόητο σ’ αυτή την περίπτωση για κάθε δημοκρατικό πολίτη που απεχθάνεται τα φασιστικά πραξικοπήματα, τον μιλιταρισμό και τον εθνικισμό είναι να πιέσει προς την άμεση απέλαση.
Μέχρι σήμερα ο Γιωρίκας, που έχει αποχωρήσει από την προεδρία της ΠΟΕ και αρκέστηκε στην προεδρία της ψευδώνυμης ΔΙΣΥΠΕ, 
Για την Αντιγόνη, στη Σαλαμίνα
απάντηση. Επανερχόμαστε και σήμερα, γιατί το θέμα είναι εξαιρετικά σοβαρό. Ξεκαθαρίζουμε εκ προοιμίου, ειδικά στη φάση που βρίσκεται το εθνικό μας θέμα, το αυτονόητο: Δεν αμφισβητούμε τη φιλοπατρία και την καλοπιστία της πολιτικής μας ηγεσίας, ούτε των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του ΘΟΚ. Από την άλλη, όμως, ο κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να ενημερώνεται για το Κυπριακό, και επιπλέον οφείλει να προστατεύει τα συμφέροντα της πατρίδας του, όταν αυτά καταπατούνται.
Αλλά από το πουθενά, καθώς πλησιάζει η 13 του Σεπτέμβρη, η εικόνα της γιαγιάς ν’ ακούει τις ανακοινώσεις του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στην πιο παιδική από τις ηλικίες μου, βαθιά στα τέλη της δεκαετίας του 70, ήρθε σαν κρυφή εγκοπή να διακόψει την ροή του ορίζοντα, την συνέχεια μιας γεμάτης πράσινα νερά και λιβάδια από κισσό και κρυφές κοινωνικές αντινομίες (έτσι τις λέγαμε κάποτε) μα κι ανοιχτούς ορίζοντες, σε ένα διαρκώς επανερχόμενο και διαρκώς ακυρωμένο αύριο, εμπειρίας.
Τα συγκλονιστικά γεγονότα που συνέβησαν στην Τουρκία με το αποτυχημένο πραξικόπημα των κεμαλιστών και την συνεχιζόμενη κρίση με την αυταρχική πολιτική του Ερντογάν, επιχειρούμε να προσεγγίσουμε με δύο κείμενα. 
ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο αναγνώρισε την Πέμπτη σχεδόν ομόφωνα ως γενοκτονία την σφαγή των Αρμενίων το 1915 από τις δυνάμεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και ότι παραδέχεται τον «άδοξο» ρόλο του Γερμανικού Ράιχ, το οποίο, αν και διέθετε επαρκή πληροφόρηση, δεν έκανε ό,τι μπορούσε για να την σταματήσει.
Ένα εξαιρετικό άρθρο του καλού μας φίλου Τάσου Κωστόπουλου δημοσιεύτηκε χθές στην Εφ.Συν (η οποία «έθαψε» την είδηση για 
Πενήντα χρόνια από τη Γενοκτονία των Αρμενίων, το 1965 σε διαδήλωση στο Ερεβάν ακούγονται συνθήματα και για το Αρτσάχ
Από το 1924 μέχρι το 1938 υπήρξαν 18 εσωτερικές επαναστάσεις κατά του κεμαλικού κράτους στην Τουρκία. Από αυτές, οι 17 υπήρξαν επαναστάσεις κουρδικών φυλών με έντονο θρησκευτικό αλλά και εθνοτικό περιεχόμενο. Όλες έλαβαν μέρος στη γεωγραφική περιοχή της ανατολικής Μικράς Ασίας, εκεί όπου μετά τις γενοκτονικές σφαγές των χριστιανικών πληθυσμών στα τέλη του 19ου και αρχές το 20ού αιώνα, κυριάρχησε το Κουρδικό στοιχείο. Οι επαναστάσεις λάμβαναν μέρος μέσα σε ένα φεουδαρχικά δομημένο περιβάλλον που όχι μόνο οι κεμαλιστές αλλά ούτε και οι Οθωμανοί κατάφεραν ποτέ να θέσουν κάτω από κεντρική διοίκηση. 
Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ημερίδα πραγματοποιείται στην Άγκυρα με θέμα : «Ο Νομός Τραπεζούντας και το Ποντιακό Ζήτημα Στον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά» στις 9 Απριλίου 2016.
Σ’ αυτή την περίεργη εποχή ο κάθε πονηρός επενδύει με τον τρόπο που πιστεύει ότι θα του αποφέρει κέρδος. Και όσο ποιο κυνικός και θρασύς είναι ο πονηρός , τόσο πιο έντονη κάνει την παρουσία του.
ισχυρισμός περί «τιμιότητας» των δικτατόρων που κατέλαβαν πραξικοπηματικά την εξουσία το 1967 για να την επιστρέψουν πριν από 36 χρόνια, σαν βρεγμένες γάτες, «στους πολιτικούς». Πρόκειται βέβαια για μύθο, θεμελιωμένο στη μίζερη εικόνα των επιζώντων «πρωταιτίων» – αφού πρώτα έχασαν την εξουσία, στερήθηκαν όσα είχαν παράνομα καρπωθεί και υπέστησαν τις οικονομικές συνέπειες της κοινωνικής απομόνωσής τους. Ακόμη κι αυτή η εικόνα δεν αφορά, ωστόσο, παρά ελάχιστους πρωτεργάτες της δικτατορίας. Αγνοεί την οικονομική ευμάρεια πάμπολλων μεσαίων ή «πολιτικών» στελεχών της, που η νομική κατασκευή περί «στιγμιαίου αδικήματος» άφησε παντελώς ατιμώρητα ν’ απολαμβάνουν τα αποκτήματά τους. Την επιβίωση του μύθου διευκολύνει η χαώδης διαφορά του τότε με το σήμερα, όσον αφορά τη δυνατότητα δημόσιας συζήτησης για παρόμοια ζητήματα. 
Πόλεις όπως το Χάρκοβο, το Ντανιέτσκ, το Λουγκάνσκ και η Μαριούπολη βρέθηκαν στην Ουκρανία με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, αν και η αίσθηση και αναμονή των κατοίκων ήταν ότι θα αποτελούσαν μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Μπορεί να ακούγεται αστείο, αλλά λέγεται ότι ο τότε Πρόεδρος της Ρωσίας Γιέλτσιν, μόνιμα υπό την επήρεια αλκοόλ ξέχασε να τις ζητήσει από τον πρόθυμο για όλα, τότε Πρόεδρο της Ουκρανίας Λεονίντ Κραβτσούκ.
Ειδικοί αναλυτές από όλο το φάσμα των επιστημών και της ενημέρωσης έχουν κατακλύσει το διαδίκτυο και τα ΜΜΕ με αναλύσεις σχετικά με τα τεκταινόμενα στην Μέση Ανατολή, δημιουργώντας περισσότερη σύγχυση παρά διαλεύκανση της πραγματικότητας. Ο λόγος είναι ότι καταθέτουν τέτοιες και τόσες αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις, που συσκοτίζουν την αλήθεια.
Στις 3/11/2015 σύσσωμος ο Ελληνικός και ο Τουρκικός Τύπος αναφέρουν τις δηλώσεις του Υπουργού Παιδείας. Νίκου Φίλη περί άρνησης «Γενοκτονίας των Ποντίων». Στις 5/11/2015 ο Υπουργός επανέρχεται υπενθυμίζοντάς μας το άρθρο του που είχε δημοσιευθεί στην Αυγή στις 20/8/2014.
Πριν συνεχίσουμε οποιαδήποτε αναφορά, καλό θα είναι να θυμηθούμε το διεθνές και εθνικό Δίκαιο σ’ ότι αφορά την παρανομία του Υπουργού, και ιστορικά δεδομένα σ’ ότι αφορά την αμάθειά του. Εξάλλου το θεωρητικό τμήμα του θέματος έχει εξαντληθεί από τον γράφοντα εδώ και μια δεκαετία[3]. Ας δούμε περιληπτικά το ιστορικό της θεσμοθέτησης του αδικήματος…
Επιτέλους, έστω και καθυστερημένα και έπειτα από πολλά χρόνια, αφού έπρεπε να γίνουν τα επεισόδια στην Πλατεία Συντάγματος, η ΠΟΕ αποφάσισε να καταγγείλει τη συμμετοχή των νεοναζί στις ποντιακές εκδηλώσεις.
Πόντος και Αριστερά 
