Κάποιοι συμπατριώτες μας που ανήκουν στον ΣΥΡΙΖΑ συνέταξαν ένα κείμενο και κατέθεσαν κάποιες προτάσεις που αποτελούν το απαύγασμα ενός αριστερού προσφυγικού προβληματισμού, που εμφανίστηκε ήδη από τη δεκαετία του ’80.
Όσοι συμφωνούν και το προσυπογράφουν, μπορούν να το δηλώσουν με ένα σχόλιο.
——————————-
Προσφυγική Μνήμη και Αριστερά: Συμβολή στον προσυνεδριακό διάλογο
Στην ανολοκλήρωτη αποτίμηση της ιστορίας της ελληνικής Αριστεράς οφείλεται το γεγονός ότι πολύ λίγο έχει συνειδητοποιηθεί η καταλυτική σημασία του προσφυγικού ελληνισμού στην εξέλιξή της ήδη από τη δεκαετία του ’20. Η σημασία δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι οι εξαθλιωμένες προσφυγικές μάζες αποτέλεσαν την πρώτη μεγάλη κοινωνική βάση διαμόρφωσης ενός προλεταριάτου, ούτε ότι η τεχνογνωσία που εισέρρευσε στην «Μικρά πλην έντιμο Ελλάδα» μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή συνετέλεσε στην οικονομική ανάπτυξη του Μεσοπολέμου, αλλά και στο γεγονός ότι κατέφθασαν και εντάχθηκαν στις οργανωτικές δομές, στελέχη που ήδη είχαν διαμορφωθεί μέσα από τις επαναστατικές διεργασίες από τις αρχές του 20ου αιώνα. Στελέχη που έφεραν μαζί τους μια προχωρημένη κοινωνική αντίληψη για την αυτοοργάνωση αφενός, αλλά και μια ουσιαστική πολιτική γνώση και στέρεη ιδεολογική κατάρτιση αφετέρου.
Αλλά και όσοι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής κατέφυγαν στην ΕΣΣΔ και επέλεξαν να μην έρθουν πρόσφυγες στην Ελλάδα, συνέβαλαν στη συγκρότηση του πολυάνθρωπου σοβιετικού ελληνισμού, στην εμφάνιση μιας ελληνικής σοβιετικής Αριστεράς και στη διαμόρφωση ενός εκπληκτικού φαινομένου ελληνικής πολιτισμικής αναγέννησης κατά τις δεκαετίες ’20 και ’30 στα σοβιετικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας και του Καυκάσου, που έφτασε να έχει και τέσσερεις αυτόνομες ελληνικές σοβιετικές περιοχές (Gretseskiyi Rayion). Δυστυχώς εκείνο το εκπληκτικό ελληνοσοβιετικό πείραμα θα χαθεί μέσα στη δίνη της σταλινικής εκτροπής. Τότε θα εκτελεστούν ως «εχθροί του λαού» οι ντόπιοι Έλληνες κομμουνιστές (Πόντιοι και Μαριουπολίτες), μαζί με πολλά στελέχη του ΚΚΕ (Χαϊτάς, Μαρκοβίτης, Ευτυχιάδης, Μπεζεντάκος κ.ά.) που είχαν καταφύγει στην ΕΣΣΔ είτε ως δραπέτες από τις αστικές φυλακές, είτε για να αποφύγουν τις διώξεις στην Ελλάδα λόγω Ιδιώνυμου και μεταξικού καθεστώτος.
Δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό ότι το συνεταιριστικό κίνημα στην Ελλάδα oφείλεται στην έλευση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Ούτε ότι το αγροτικό κίνημα βρίσκει την ολοκλήρωσή του μέσα από την παρουσία του Κώστα Γαβριηλίδη.
Η σοσιαλιστική εφημερίδα που εξέδιδε ο Γιάννης Πασαλίδης στο Σοχούμι του Καυκάσου την περίοδο 1920-21. Ο Γιάννης Πασαλίδης θα εγκατασταθεί ως πρόσφυγας στη Θεσσαλονίκη, θα είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη του ΕΑΜ και θα δημιουργήσει το 1951 την ΕΔΑ
Το προσφυγικό ζήτημα, οι προεκτάσεις που έλαβε και οι κοινωνικές συγκρούσεις που επέφερε θα χαρακτηρίσουν το Μεσοπόλεμο. Η ένταση του ζητήματος αυτού και η ιδεολογική αντίθεση των προσφυγικών πληθυσμών προς τα κυρίαρχα πολιτικά και οικονομικά μοντέλα, που επικρατούσαν έως τότε στην Ελλάδα, θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τις νέες ισορροπίες που θα διαμορφωθούν κατά τη δεκαετία του ’40. Ήταν τόσο μεγάλη η κοινωνική σύγκρουση το Μεσοπόλεμο που κατά την περίοδο της Κατοχής θα λάβει συγκεκριμένη πολιτική μορφή και -καλυμμένη από τις ιδεολογίες του καιρού της- θα οδηγήσει σε αιματηρές συγκρούσεις και ακραίες πολιτικές εντάσεις. Όλα τα μπλόκα των Γερμανών και των συνεργατών τους επί Κατοχής θα γίνουν στις προσφυγικές γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά. Επίσης ξεκάθαρο εθνοτοπικό πρόσημο είχε και η σύγκρουση του ΕΛΑΣ με τη συμμορία της «Χ». Δεν είναι τυχαίο ότι κατά τα Δεκεμβριανά του ’44 η βρετανική RAF θα βομβαρδίσει την προσφυγική Καισαριανή και τα βρετανικά τανκς θα ισοπεδώσουν τις προσφυγικές φαβέλες στο Κερατσίνι ανοίγοντας δρόμο για το κέντρο της Αθήνας.
Πρόσφατα, εκδόθηκε στην Ουκρανία μια δίτομη έκδοση βασιζόμενη σε ντοκουμέντα με τίτλο «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανυπολόγιστες απώλειες…» Ήταν το αποτέλεσμα ενός μεγάλου ερευνητικού έργου από τη Μαρία Πύργο (Ντόνετσκ) και την ‘Ελενα Ουζμπέκ (Χάρκοβο). Το κύριο αντικείμενο του έργου ήταν η μελέτη μιας ευρείας κλίμακας εθνικού κοινωνικού και πολιτιστικού μετασχηματισμού της κοινότητας των Ελλήνων της Μαριούπολης τις δεκαετίες 1920-1930, τα αποτελέσματα και οι συνέπειές του.
Το δικαίωμα στην ελληνική ταυτότητα κατοχυρώθηκε λόγο των πολιτικών επιλογών στην ΕΣΣΔ, ως μια προσωρινή πολιτική παραχώρηση στις εθνικές κοινότητες της χώρας κατά τη διάρκεια του σχηματισμού του σοβιετικού κράτους. Η νέα πολιτική στο εθνικό ζήτημα της ΕΣΣΔ στο αρχικό στάδιο προκάλεσε μια επιφυλακτική αντίληψη των πολιτών. Οι επιφυλάξεις των λεγόμενων αλλοεθνών βασίζονταν στη συσσωρευμένη (συχνά αρνητική) εμπειρία της ζωής στη Ρωσική Αυτοκρατορία, στα χρόνια των επαναστάσεων και του Εμφυλίου Πολέμου. Στην απόκλιση και την πάλη του νέου και του παλιού, τον ιδεαλισμό και τον πραγματισμό, την αισιοδοξία και τον φόβο. Το δικαίωμα στην ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού στις ελληνικές περιοχές στις αρχές της δεκαετίας του 1930 υλοποιήθηκε υπό άγρυπνο κομματικό έλεγχο. Και διεκόπη πάλι από το ίδιο Κομμουνιστικό Κόμμα.
Η καταστροφή την περίοδο του σταλινισμού
Οκτώ δεκαετίες αργότερα, μπορούμε να πούμε με λύπη ότι πολιτικοί επιστήμονες, εθνοψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι δεν έχουν μελετήσει το ζήτημα της επιρροής των διαφόρων πολιτικών εκστρατειών στην ανάπτυξη των εθνικών πολιτισμών και των εθνικών κοινωνικών διαδικασιών στη νέα ιστορική εποχή. Είναι γνωστό το γεγονός των τεράστιων ανθρώπινων απωλειών μεταξύ των εθνικών μειονοτήτων της ΕΣΣΔ στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, που οδήγησαν σε δημογραφικά προβλήματα.
Είναι επίσης γνωστό ότι, μαζί με τις ποσοτικές απώλειες, πολλοί λαοί γνώρισαν την καταστροφή -σωματική ή ηθική και ψυχολογική- των εθνικών ελίτ (εθνική διανόηση και ακτιβιστές) και φορείς της εθνικής ταυτότητας (κυρίως των χωρικών, αγροτικού πληθυσμού). Αυτές οι απώλειες είναι αναντικατάστατες και οι συνέπειες των εθνικών μετασχηματισμών και υποβαθμίσεων είναι μη αναστρέψιμες.
Σάββας Γιαλή (1895-1938) Επικεφαλής του ελληνικού τμήματος στην κυβέρνηση της Ουκρανικής ΣΣΔ. Εκτελέστηκε το 1938
Το ζήτημα των συνεπειών των διάφορων πολιτικών επιδιώξεων στο εθνικό ζήτημα κατά τις δεκαετίες ’20 και ’30 -που οδήγησαν στο ανάπτυξη ισχυρών εθνικο-πολιτιστικών και εθνικο-κοινωνικών διαδικασιών- παραμένει ανοιχτό. Καταστρέφοντας, αυτά τα επιτεύγματα έθαψαν κάτω από τα ερείπιά τους την ίδια την ιδέα της ανάπτυξης των εθνικοτήτων της ΕΣΣΔ. Ακολούθησαν δεκαετίες συκοφαντίας και εκφοβισμού, οι οποίες οδήγησαν σε μια εθνική ύφεση. Ωστόσο, οι εθνικο-πολιτιστικές αναβιώσεις, που δρομολόγησαν τους μηχανισμούς της εθνικής αυτοσυνείδησης, συνέχισαν να συγκινούν τους λίγους εκπροσώπους των κοινοτήτων που διατήρησαν τη μητρική τους γλώσσα, τις παραδόσεις και τη μνήμη της μεγαλειώδους ανάπτυξης της δεκαετίας του 1930.
Μελετώντας το Μεσοπόλεμο
Αποτίοντας φόρο τιμής στους ερευνητές της ιστορίας των Ελλήνων της Ουκρανίας, οι συγγραφείς έθεσαν ως καθήκον να αναδημιουργήσουν την ιστορία των μεγαλύτερων επιτευγμάτων της ουκρανικής ελληνικής αναγέννησης στις περιοχές της Μαριούπολης και του Ντονέτσκ, καθώς και να αναδείξουν τα πρόσωπα που συμμετείχαν ενεργά σε εκείνη την ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού, της εκπαίδευση και της εμπέδωσης της αυτοσυνείδησης των ομογενών. Για αυτό μελετήθηκαν οι μοναδικές συλλογές αρχείων, μουσείων και βιβλιοθηκών της Ουκρανίας, της Ρωσίας, της Ελλάδας, καθώς και ο ελληνικός περιοδικός τύπος της ΕΣΣΔ.
Ιούλης 1936. Το εξώφυλλο του περιοδικού Πιονέρος
Το βιβλίο «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανεκτίμητες απώλειες…» αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο μέρος είναι μια βιογραφία δύο μοναδικών ανθρώπων, των αδελφών Σάββα Γιαλή του Γεωργίου και Θεόδωρου Γιαλή, που έτυχε να γίνουν οι παθιασμένοι εκφραστές της ιδέας του ελληνισμού στην Ουκρανία. Στα πεπρωμένα τους, σαν σε καθρέφτη, καθρεφτιζόταν ο χρόνος, οι προκλήσεις, οι προσδοκίες, οι ελπίδες τους. Και η τραγωδία είναι μία για όλους, για όλους τους ανθρώπους. Ο Σάββας και ο Θεόδωρος Γιαλή είναι οι Έλληνες εθνικοί ηγέτες της εποχής του ελληνισμού στον 20ο αιώνα, ξεχασμένοι, δυστυχώς, από τους συντοπίτες τους.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου παρουσιάζει την ιστορία των μοναδικών θεσμών του ελληνισμού στην Ουκρανία: – του Ελληνικού Παιδαγωγικού Κολλεγίου (Τεχνικουμ) της Μαριούπολης, -της εφημερίδας «Κολεχτιβιςτίς» («Κολεχτιβιστής», όργανο Τύπου της Επιτροπής της Περιφέρειας του Ντόνετσκ και της επιτροπής της Πόλης της Μαριούπολης του ΚΚ (μπολσεβικων) της Ουκρανίας), -το περιοδικό «Νέος μαχιτίς» («Πιονέρος»), όργανο Τύπου Κεντρικής Επιτροπής της Πανενωσιακής Λενινιστικής Κομμουνιστικής Ένωσης της νεολαίας, το μοναδικό ελληνικό παιδικό περιοδικό στην ΕΣΣΔ), -τον Περιφερειακό Ελληνικό Εκδοτικό Οίκο του Ντόνετσκ, -το Ελληνικό Τυπογραφείο της Μαριούπολης , -το Κρατικό Θέατρο Ελλήνων Εργατών και Αγροτών Μαριούπολης και -την Ελληνική Λογοτεχνική Ομάδα Μαριούπολης.
Μέσα από τη μελέτη των ντοκουμέντων αναδεικνύεται η στενή δημιουργική αλληλεπίδραση και αλληλεγγύη των διαφόρων περιοχών του ελληνισμού στην ΕΣΣΔ (Ουκρανία, Βόρειος Καύκασος, Υπερκαυκασία, Κριμαία), και παρουσιάζονται οι κοινές πολιτιστικές ελληνικές εθνικές διεργασίες.
Κάθε μία από τις ενότητες του δεύτερου μέρους συνοδεύεται από το κεφάλαιο «Άνθρωποι και Μοίρες», όπου παρέχονται βιογραφικά στοιχεία για τους συμμετέχοντες στην Ελληνική Αναγέννηση στη Μαριούπολη και στο Ντονμπάς. Πολλές μορφές του ελληνισμού δεν τους θυμούνται πια. Για πολλές δεκαετίες, τη μνήμη τους προσεκτικά σβήστηκε και η ιστορία της δεκαετίας του 1930 παραποιήθηκε. Όλα αυτά έγιναν σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένας «σοβιετικός άνθρωπος» – που δεν θυμάται τη συγγένεια, δεν αισθάνεται έλξη για τον γενέθλιο πολιτισμό του και τελικά μετατρέπετε σε προϊόν ενός ισχυρού ιδεολογικού συστήματος.
Το καθήκον της Μνήμης
Η ιστορική μνήμη των Ελλήνων της Μαριούπολης της δεκαετίας του 1930 έπρεπε να αποκατασταθεί σπιθαμή προς σπιθαμή καινα εντοπιστούν όλα τα θραύσματα. Η διατήρηση σχεδόν καθενός από αυτά είναι μια καταπληκτική και ευτυχισμένη εμπειρία. Δεν είναι μυστικό ότι μετά τον λιμό του 1932-1933 και την «ελληνική επιχείρηση» του NKVD της ΕΣΣΔ το 1937-1938, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης υπαγόρευε σε κάθε επιζώντα Έλληνα ένα αξίωμα: πρέπει κανείς να επιβιώσει και για να επιβιώσει, πρέπει να ΞΕΧΑΣΕΙ. Ο λαός άρχισε να υπάρχει από καθαρή πλάκα, πάνω στην οποία τα ελληνικά γράμματα θα μπορούσαν και πάλι να γίνουν καταδίκη.
Προς μεγάλη ερευνητική μας χαρά, στη Μαριούπολη και σε πολλά ελληνικά χωριά της περιοχής, έμειναν οι απόγονοι των συμμετεχόντων και των συγχρόνων των πολύπλοκων εσωτερικών πολιτικών διεργασιών της προπολεμικής δεκαετίας. Παρά τις απαγορεύσεις και το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, κάποιοι από αυτούς διατηρούσαν φωτογραφίες, επιστολές, τετράδια μαθητών, ήδη δυσανάγνωστα έγγραφα και …μνήμη. Τα μετέφεραν στον νέο αιώνα και τα μοιράστηκαν με τους συντάκτες του έργου, σαν να είχαν πάρει αυτοί πλέον τη σκυτάλη. Τώρα που το βιβλίο γράφτηκε και εκδόθηκε, οι συγγραφείς παραδίδουν τη σκυτάλη της Μνήμης στους σεβαστούς αναγνώστες.
Το βιβλίο δημιουργήθηκε σε ενεργή συνεργασία με ιστορικούς, φιλολόγους, ντόπιους ιστορικούς και πατριώτες της Ουκρανίας, της Ελλάδας, της Ρωσίας, της Κύπρου. Δεν θα μπορούσε να γεννηθεί αν δεν υπήρχε το διαρκές ενδιαφέρον για το έργο της Πρεσβείας της Ελλάδος στην Ουκρανία εκπροσωπούμενη από τον Έκτακτο και Πληρεξούσιο Πρέσβη της Ελλάδας στην Ουκρανία (2013 – 2016) Βασίλη Παπαδόπουλο και την οικονομική βοήθεια του Δημήτρη Μπακόλα. Τεράστια συμβολή στην υλοποίηση του έργου είχε το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού Α.Γ. Λεβέντης (Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, Λευκωσία, διευθυντής – Καθηγητής Χαράλαμπος Μπακιρτζής.
Η εφημερίδα «Κολεχτιβιστής». Χρησιμοποιούσε το 20γράμματο ελληνικό αλφάβητο, όπως είχε αποφασιστεί σε σύσκεψη Ελλήνων διανοουμένων της ΕΣΣΔ το 1925 που αποφάσισε την επίλυση του γλωσσικού ζητήματος με την καθιέρωση του 20γράμματου αλφαβήτου στη θέση του 24γράμματου και της δημοτικής γλώσσας στη θέση της καθαρεύουσας
…Και τώρα πόλεμος!
… Τώρα η Ουκρανία ζει με τις πραγματικότητες του πολέμου, στο επίκεντρο του οποίου, μεταξύ άλλων, βρίσκονται τα εδάφη που κατοικούν οι Έλληνες της Μαριούπολης. Πολλές αιτίες πολέμου κρύβονται στην ιστορία των κρατών και των λαών, και η γνώση της αληθινής ιστορίας πρέπει να γίνει ισχυρή βάση με την οποία θα αντιμετωπιστούν οι καταστροφές.
Ο τίτλος του βιβλίου «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανυπολόγιστες απώλειες…» ήταν μια γραμμή από ένα ποίημα του Γκεόργκι Κοστοπράβ, του ιδρυτή της ελληνικής λογοτεχνίας της Μαριούπολης. Ογδόντα χρόνια έχουν περάσει από το τραγικό τέλος της ουκρανικής ελληνικής αναγέννησης. Το τι ήταν αυτά τα χρόνια για τους Έλληνες της Μαριούπολης δεν είναι μυστικό για κανέναν. Εκτός από μια σύντομη «απόψυξη» την περίοδο του Χρουτσιόφ, που δεν είχε χρόνο να γεννήσει εθνικές ελπίδες, πριν από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, οι Έλληνες της Μαριούπολης, όπως και οι περισσότεροι συμπατριώτες μας, βρίσκονταν σε κατάσταση εθνο-πολιτισμικής στασιμότητας.
Στην ανεξάρτητη Ουκρανία, η οποία σε όλα τα στάδια συνέβαλε ενεργά στην πολιτιστική ανάπτυξη των εθνικών μειονοτήτων, με τη συνεχή βοήθεια της Ελλάδας, οι Εθνικοί Σύλλογοι Πατριωτών και η Ομοσπονδία Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας που τους, ένωσε έκαναν πολλά για την αναβίωση του Ελληνισμού. Όμως, μάλλον, λόγω της μη αναστρέψιμης ελληνικής εθνικής καταστροφής του 1937-1938, όλες αυτές οι προσπάθειες δεν οδήγησαν σε μια εθνική-πολιτιστική αναγέννηση. Παρόμοιες διαδικασίες είναι χαρακτηριστικές για τα ελληνικά κινήματα στις δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ και άλλα εθνικά κινήματα.
Οι Έλληνες της Ουκρανίας, όπως και οι άλλες εθνικές μειονότητες της χώρας, ζουν στις συνθήκες πολύπλοκων σύγχρονων παγκόσμιων διαδικασιών (παγκοσμιοποίηση, ενοποίηση επιτάχυνση, τεχνολογική επανάσταση κ.λπ.). Σήμερα δεν αισθάνονται εθνικές προκλήσεις και διακρίσεις. Κανείς και τίποτα δεν απειλεί την εθνική τους ταυτότητα. Είναι πιο επικεντρωμένοι στην αυτοπραγμάτωση και συχνά είναι πιο εξοικειωμένοι και άνετοι με τον εικονικό κόσμο, παρά τα πραγματικά πεδία της αιώνιας μάχης για τον Άνθρωπο – από την εποχή του Ομήρου μέχρι την εποχή του Κοστοπράβ…
Θεόδωρος Γιαλή (1899 – 1938), ο πρώτος εκδότης «Κολεχτιβιστή». Εκτελέστηκε το 1938
Η σημερινή Ουκρανία, παρότι παρουσιάζεται ως ένα ομοιογενές μόρφωμα, είναι ένα συνονθύλευμα ιστορικών εμπειριών, λαών και ανθρώπων διαφόρων περιοχών, με χαρακτηριστικά τα οποία δεν σχηματίζουν κάποια εμφανή πολιτισμική κοινότητα. Αυτό θα μπορούσε να συμπεράνει όποιος έψαχνε να βρει οποιουδήποτε είδους συγγένειες από τη «Μικρή Ρωσία» των Ουκρανών Κοζάκων, στις στέπες της Ταυρίδας, έως και το πιο «εξευρωπαϊσμένο» Λβοβ. Επομένως, μπορεί να ειπωθεί ότι και η Ουκρανία είναι μια περίπτωση «φαντασιακής κοινότητας», μιας κατασκευής στο πλαίσιο της κλασικής θεωρίας του Μπένεντικτ Αντερσον; Οχι ακριβώς.
Η γέννηση του ουκρανικού έθνους και η ανάπτυξη του ουκρανικού εθνικισμού δεν μπορεί να ενσωματωθεί σε κάποιο συγκεκριμένο θεωρητικό πλαίσιο, μεταξύ αυτών που έχουν διαμορφωθεί έως σήμερα κι αφορούν τη μελέτη των ταυτοτήτων και του έθνους. Η εθνικιστική δραστηριότητα στη χώρα δεν ταυτίστηκε ποτέ με το πέρασμα από την αγροτική προς τη βιομηχανική κοινωνία, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι το Ντονέτσκ, νυν θύλακας της ρωσο-ουκρανικής αυτονομίας, αποτελούσε πάντα τον βιομηχανικό πυρήνα της χώρας. Αντίθετα, οι αγροτικές περιοχές ήταν αυτές στις οποίες οφείλεται η γέννηση του ουκρανικού έθνους και όλων των παρελκόμενων με αυτή συνδηλώσεων. Είναι αυτές οι περιοχές στις οποίες η ουκρανική ταυτότητα γεννήθηκε και αναπτύχθηκε μέσα στη σύγκρουση δύο διαφορετικών πολιτισμών, του ρωσικού και του πολωνικού, οι οποίοι, ενίοτε και με τη βία, προσπάθησαν να επιβληθούν στην περιοχή που εκτείνεται από το Λβοβ ή Λέμπεργκ έως και την κοιλάδα του Κουμπάν στον βόρειο Καύκασο.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
Κυρίαρχη τάση στην ουκρανική διανόηση είναι η παραγωγή μιας μακράς αφήγησης που ενώνει τις διάφορες περιόδους του συγκεκριμένου ιστορικού χώρου, με πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα τον «πατέρα» –για πολλούς– της εθνικής ουκρανικής ιστορίας Μιχαήλο Χρουσέβσκι. Η ιστορικότητα αυτού του χώρου, που ενώνει την ευρωπαϊκή Δύση με τη σλαβική Ανατολή, λαμβάνει μυθικές διαστάσεις στη διατύπωση ότι το «σημείο μηδέν» της ουκρανικής ιστορίας είναι οι Κιμμέριοι, οι οποίοι ζούσαν στην περιοχή της Θάλασσας του Αζόφ και στον βόρειο Καύκασο περί το 1300 π.Χ.
Το 1240 ξεκίνησε η μογγολική κατοχή που κράτησε αρκετούς αιώνες, μέχρι την απορρόφηση της δυτικής Ουκρανίας από τους Λιθουανούς στα μέσα του 14ου αιώνα πότε. Αυτοί παραχώρησαν τα ίδια πολιτικά δικαιώματα στους νέους κατοίκους, με αυτά των υπόλοιπων πολιτών του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας. Κατόπιν, το 1340 ο βασιλιάς Κάζιμιρ της Πολωνίας κατέλαβε την περιοχή της Κόκκινης Ρουθηνίας (περιοχή ανάμεσα στην νοτιοανατολική Πολωνία και στην δυτική Ουκρανία), παραχωρώντας, και αυτός με τη σειρά του, ίδια δικαιώματα στους κατοίκους με τους υπόλοιπους πολίτες υπηκόους του Βασιλείου της Πολωνίας, ενώ οι ευγενείς των νέων επαρχιών, έγιναν άμεσα μέλη της «σζλάχτα» (szlachta), της ανώτερης τάξης των ευγενών του πολωνικού βασιλείου.
Από την ακαδημαϊκή μελέτη του ιστορικού χώρου της Ουκρανίας έως την παραγωγή εθνικής αφήγησης, το χάσμα είναι αρκετά μεγάλο. Αυτό το χάσμα ανέλαβαν να γεφυρώσουν οι Κοζάκοι ως εθνοτική ομάδα που ζούσαν στα όρια της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας και της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Σε αυτούς στηρίζοντανι και οι πρώτες απόπειρες σύνθεσης ουκρανικής εθνικής ιστορίας, και ειδικότερα στον Μπογκχντάν Χμελνίτσκι, αρχηγό (hetman) των Κοζάκων του Ζαπορόζιε. Και αυτό όχι άδικα: ο Χμελνίτσκι εξεγέρθηκε εναντίον της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας το 1648, και κατορθώνοντας να ιδρύσει το πρώτο αυτόνομο κράτος (hetmanate) των (Ουκρανών) Κοζάκων, το οποίο απορροφήθηκε από τη Ρωσική Αυτοκρατορία λίγα χρόνια αργότερα, το 1654, διατηρώντας εντούτοις ένα καθεστώς σημαντικής αυτονομίας για πάνω από 100 χρόνια, έως το 1764. Ο Χμελνίτσκι λοιπόν, και οι Κοζάκοι του Ζαπορόζιε υπήρξαν η βάση της παραγωγής ουκρανικής εθνικής ιστορίας, και αυτό γιατί ενσάρκωσαν τη δίκαιη απαίτηση ενός έθνους για ανεξαρτησία αλλά και για ξεχωριστή θέση στην κυρίαρχη πολωνική και ρωσική ιστορία.
Κατά τη διάρκεια των 100 χρόνων ύπαρξης του αυτόνομου ουκρανο-κοζακικού μορφώματος αναδύθηκε και η νέα προνομιούχος τάξη των ευγενών, κομμάτι της σζλάχτα, η οποία απορροφήθηκε στο σύνολό της από την τάξη των ευγενών (dvorianstvo) της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, στην οποία άνηκε πλέον αυτή η νέα εθνικοπολιτική οντότητα. Εως και τον 19ο αιώνα, αυτή η νέα τάξη, η οποία απαρτιζόταν από Κοζάκους πολέμαρχους και ιδιοκτήτες γης, απολάμβανε πλήθος προνομίων ως αναπόσπαστο κομμάτι της τάξης των ευγενών της Ρωσίας. Για πολλούς ιστορικούς, το ουκρανικό έθνος και η Ουκρανία αντλούν τη γέννησή τους από αυτή την ίδια ανθρωπογεωγραφία των ευγενών της σζλάχτα, οι οποίοι –μετά την αυτονόμηση των Κοζάκων από την Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία– δέθηκαν στο άρμα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και έγιναν κομμάτι του ντβοριάνστβο.
Με την κατάργηση του αυτόνομου κράτους των Κοζάκων στο πλαίσιο της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, παρατηρήθηκε έντονη κινητικότητα στην πολιτισμική και λογοτεχνική ζωή των Ουκρανών, η οποία συνεχίστηκε με ακόμη ζωηρότερους ρυθμούς έναν αιώνα αργότερα. Να σημειωθεί ότι το ουκρανο-κοζακικό κράτος ήταν μια μικρογραφία της σημερινής Ουκρανίας: δεν είχε καμία επαφή με τη θάλασσα, στα ανατολικά δεν περιελάμβανε ούτε το Χάρκοβο ούτε και το Ντονέτσκ, στα δυτικά η περιοχή της Γαλικίας, με κυριότερο αστικό κέντρο το Λβοβ, ήταν ακόμη ενσωματωμένη στο βασίλειο των Πολωνών, ενώ το νοτιοανατολικό κομμάτι της περιοχής είχε δοθεί ως δώρο στην αυτοκράτειρα των Αψβούργων Μαρία-Τερέζα. Οι κάτοικοι της περιοχής (Ρουθήνιοι) είχαν αυτοκρατορική συνείδηση και σε καμία περίπτωση δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως Ουκρανούς. Μάλιστα, έως και τα μέσα του 19ου αιώνα, θεωρούντο Πολωνοί, ενώ και οι πιο δεκτικοί στις νέες ιδέες αποδέχονταν την πολωνική ταυτότητα ως τη μοναδική ευκαιρία για να ξεφύγουν από τον θεοκρατικό σκοταδισμό και να προσεγγίσουν ευκολότερα την Ευρώπη του Διαφωτισμού. Πολύ αργότερα άρχισαν να αυτοπροσδιορίζονται ως Ουκρανοί και να έρχονται σε επαφή με ομοεθνείς τους από την Ανατολή.
Τον 19ο αιώνα, πλήθος διανοουμένων και μη από πολλές περιοχές της σημερινής Ουκρανίας άρχισε να έρχεται σε επικοινωνία μεταξύ του αναζητώντας ένα κοινό παρελθόν, να συλλέγει ιστορικό υλικό, υπερασπιζόμενο μια ενωτική ταυτότητα. Πριν από αυτούς, οι μόνες ιστορικές πηγές οι οποίες θα μπορούσαν να προσφέρουν μια εικόνα του ουκρανικού χώρου είναι οι αφηγήσεις των ταξιδευτών –συνήθως προσκυνητών– που διέσχιζαν πολλές εκατοντάδες χιλιομέτρων, από τα βόρεια προς τα νότια, προκειμένου να γνωρίσουν τη θρησκευτική παράδοση του Κιέβου (για πολλούς η Μέκκα του χριστιανικού πολιτισμού της Ανατολής) και να εξερευνήσουν σπιθαμή προς σπιθαμή τα χριστιανικά μνημεία του νότου.
Πορτραίτο του Μπογκντάν Χμελνίτσκι, αγνώστου καλλιτέχνη
Κατά τον ίδιο αιώνα, το Κίεβο αποτέλεσε κέντρο συνάντησης της νεογέννητης ουκρανικής διανόησης Δύσης και Ανατολής. Τη δεκαετία του 1840 ιδρύθηκε η αδελφότητα «Κυρίλλου και Μεθοδίου». Κύριο μέλημά της ήταν να καταδείξει ότι ανάμεσα στους Πολωνούς και στους Ρώσους υπήρχε ένα ακόμη σλαβικό φύλο, ισάξιο με τα δύο κυρίαρχα: οι Ουκρανοί. Φυσικά, αυτό το αίτημα δεν αντιμετωπίστηκε θετικά ούτε από τους Ρώσους ούτε από τους Πολωνούς (οι τελευταίοι είχαν χάσει μεγάλο κομμάτι της δυτικής Ουκρανίας από τους πρώτους στον ρωσοπολωνικό πόλεμο του 1792). Ως αποτέλεσμα, η αδελφότητα έπεσε θύμα της καταστολής της τσαρικής αστυνομίας. Ενας από τους συλληφθέντες ήταν ο Τάρας Σεβσένκο, ο οποίος θεωρείται σήμερα ως ο διαπρεπέστερος των Ουκρανών διαφωτιστών. Επιπλέον, τo 1876 η ουκρανική γλώσσα βρέθηκε σε καθεστώς απαγόρευσης. Από την πλευρά της, η ρωσική διανόηση είδε με συμπάθεια το εθνικό ζήτημα των Ουκρανών, αλλά το αντιμετώπισε ως ένα πολιτισμικό τοπικό φαινόμενο, αρνούμενη έτσι να τους τοποθετήσει ισάξια δίπλα στα «μεγάλα σλαβικά φύλα», τους Ρώσους και τους Λευκορώσους. Ετσι, τους αποδόθηκε το προσωνύμιο «Μικρορώσοι» (malorousskie).
Το εθνικό ζήτημα των Ουκρανών απέκτησε πολιτικές αλλά και ταξικές προεκτάσεις, καθώς οι φτωχοί αγρότες συνέχισαν να εργάζονται υπό καθεστώς σκλαβιάς στα φέουδα Πολωνών ευγενών σε όλη τη δυτική Ουκρανία. Ακόμη και ο Νικολάι Κοστομάροβ, από τους σημαντικότερους ιστορικούς της Ουκρανίας τον 19ο αιώνα, είχε παραδεχθεί ότι η διαφοροποίηση των Ουκρανών από τους Ρώσους δεν βασίζεται τόσο σε εθνολογικά και γλωσσικά κριτήρια όσο σε κοινωνικοπολιτικά. Παρεμφερή λογική υιοθέτησε μία από τις ηγετικές φυσιογνωμίες της ουκρανικής εθνικής διανόησης του 19ου αιώνα, ο Μιχαήλο Ντραχομάνοβ, ο οποίος θεωρούσε τις εθνικές διαφορές μεταξύ Ουκρανίας και Μοσχοβίας ως απότοκο του γεγονότος ότι οι Ουκρανοί τον 18ο αιώνα «βρίσκονταν πιο κοντά στη Δύση», αλλά και ο Βιάτσεσλαβ Λιπίνσκι, ο οποίος ανήγε τις όποιες διαφορές στον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο ήταν δομημένη η διοίκηση της κυρίαρχης τάξης, αλλά και οι ευρύτερες ταξικές διαφορές.
Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού, η εθνική συνείδηση των Ουκρανών απέκτησε συλλογικό περιεχόμενο και εκφράστηκε από πολιτικές και αγροτικές οργανώσεις, από συλλόγους και από μια ιντελιγκέντσια αρκετά ξεκάθαρη στη στόχευση μιας αυτόνομης κρατικής οντότητας στη νότια Ρωσία.
Σε αυτό το πλαίσιο κτίστηκε η ουκρανική εθνική ιδέα, η οποία, το 1918 –και μετά από τη θεσμοθέτηση της Δούμας ως συνταγματικού οργάνου άσκησης πολιτικής διοίκησης από τον Νικόλαο Β’– μετουσιώθηκε σε ένα νεοσύστατο έθνος-κράτος. Το κράτος αυτό βέβαια έμελλε να διατηρηθεί τρία χρόνια, έπειτα από την παρέμβαση του Κόκκινου Στρατού αλλά και την επιθυμία πολλών Ουκρανών να συμμετάσχουν ισάξια σε μια «σοβιετική ένωση» με τη Ρωσία.
Καρτ ποστάλ του 1920, στην οποία απεικονίζεται ο αγώνας των ενωμένων Ουκρανών ενάντια σε Πολωνούς και Ρώσους.
Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ
Στους κόλπους του βραχύβιου πρώτου ουκρανικού κράτους (1918-1921), της Ουκρανικής Εθνικής Δημοκρατίας, γεννήθηκε και το σύγχρονο ουκρανικό εθνικιστικό κίνημα, ξεκινώντας από την, λίγο γνωστή σήμερα, Λεγεώνα των Οπλιτών του Σιτς (Sich: ιδιαίτερη ονομασία των διοικητικών κέντρων των Κοζάκων του Ζαπορόζιε), η οποία υπήρξε κομμάτι του εθνικού στρατού και δημιούργημα του Γεβγέν Κονοβάλετς, μεταγενέστερου ηγέτη της Οργάνωσης Ουκρανών Εθνικιστών (OUN). Οταν διαλύθηκε η Λεγεώνα, μέλη της ίδρυσαν την Ουκρανική Στρατιωτική Οργάνωση (UVO), μια κατά γενική ομολογία τρομοκρατική οργάνωση που δρούσε στην πολωνοκρατούμενη –ως αποτέλεσμα της Συνθήκης των Παρισίων– Ουκρανία, και η οποία υπήρξε ο θεμέλιος λίθος της OUN.
Η OUN ιδρύθηκε το 1929 και στην αρχή δεν ήταν τίποτα άλλο από μια φασιστική οργάνωση, μουσολινικού τύπου, η οποία απέκτησε λαϊκή φήμη καθ’ όλη τη δεκαετία του 1930 στην περιοχή της Γαλικίας. Ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της, Γεβγέν Κονοβάλετς, δολοφονήθηκε από πράκτορα της NKVD στο Ρότερνταμ το 1938, γεγονός που συνετέλεσε στη διάσπαση της οργάνωσης σε δύο φράξιες, του Στεπάν Μπαντέρα και του Αντρέι Μέλνικ. Είχε προηγηθεί η δολοφονία του Πολωνού υπουργού Εσωτερικών Μπρόνισαλβ Πιεράτσκι το 1934, για την οποία ο Μπαντέρα και ο Μίκολα Λέμπεντ (ηγετική μορφή της OUN) καταδικάστηκαν σε θάνατο από τις πολωνικές Αρχές, αλλά η ποινή τους σύντομα μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη.
Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Η πιο εκμοντερνισμένη, «εξευρωπαϊσμένη» τάση του ουκρανικού εθνικισμού συνοψίζεται, ούτε λίγο ούτε πολύ, στην προσπάθεια των Ουκρανών για ανεξαρτησία κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Αυτός ο αγώνας, που θα μπορούσε να πάρει το όνομά του από τον τίτλο του ντοκιμαντέρ του Σλάβκο Νοβίτσκι, «Μεταξύ Χίτλερ και Στάλιν», αποτελεί τη βάση της νέας εθνικής ουκρανικής διανόησης, η οποία, προκειμένου να κτίσει έναν νέο θεμελιώδη μύθο εθνογένεσης, έλαβε ίσες αποστάσεις από τον ναζισμό και τον σοβιετικό κομμουνισμό. Αναφορικά με τον δεύτερο, η τάση θυματοποίησης του ουκρανικού λαού από τους κομμουνιστές της Μόσχας και τον Στάλιν, ειδικότερα, βασίζεται στα δεινά που έφερε η κολεκτιβοποίηση, ο λιμός του 1932-1933 και οι ενδοπολεμικές και μεταπολεμικές μαζικές διώξεις και εκτελέσεις Ουκρανών πολιτών.
Η τραγωδία της Ουκρανίας την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ίσως να μην μπορεί να συγκριθεί με αυτήν καμίας άλλης χώρας μεταξύ 1941-1944. Ενδεικτικά, περισσότεροι από τέσσερα εκατομμύρια πολίτες έπεσαν νεκροί κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ενώ οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους δολοφόνησαν περισσότερους από ένα εκατομμύριο Εβραίους. Από τα 2,8 εκατομμύρια σοβιετικών πολιτών που εστάλησαν στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα 2,3 ήταν από την Ουκρανία. Επίσης, περισσότερες από 700 πόλεις και 28.000 χωριά καταστράφηκαν μερικώς ή ολοσχερώς.
Η γερμανική εισβολή στην Ουκρανία ξεκίνησε στις 22 Ιουνίου 1941. Στις τάξεις του γερμανικού στρατού έδρασαν και δύο ουκρανικές μεραρχίες, η «Nachtigall» και η «Roland», οι οποίες πιθανότατα οργανώθηκαν από δύο Ουκρανούς πράκτορες των Γερμανών: τον γνωστό με την κωδική ονομασία «Κονσούλ Ι», Αντρέι Μέλνικ, αλλά και τον Στεπάν Μπαντέρα. Τουλάχιστον αυτό αποκάλυψε ο Γερμανός στρατηγός Ερβιν Στόλτσε στην απολογία του κατά τη διάρκεια της δίκης της Νυρεμβέργης.
Η κεντρική γερμανική διοίκηση εγκατέστησε την έδρα της στην πόλη Ζίτομιρ και στη Βινίτσια, στην κεντροδυτική Ουκρανία. Αυτά ήταν τα κέντρα οργάνωσης της στρατιωτικής μηχανής των Γερμανών στον δρόμο προς την Ανατολή.
Το σκεπτικό των Γερμανών απείχε αρκετά από τα οράματα των Ουκρανών εθνικιστών της εποχής, οι οποίοι άδραξαν την ευκαιρία ώστε να τιμωρήσουν τους «Σοβιετικούς δυνάστες» του ουκρανικού λαού και να διεκδικήσουν, στρατιωτικά πλέον, μια ανεξάρτητη Ουκρανία. Οι ναζί έβλεπαν τους κατοίκους της Ουκρανίας υποτιμητικά, ενώ ουδέποτε αντιμετώπισαν θετικά την προοπτική της αυτονομίας της, έως τότε, σοβιετικής δημοκρατίας. Αντίθετα, γι’ αυτούς η Ουκρανία σήμαινε μια εν δυνάμει αποικία του Γ’ Ράιχ, λογική που τους οδήγησε πολύ γρήγορα σε σύγκρουση με τους Ουκρανούς εθνικιστές. Παρότι πολλά μέλη της OUN είχαν συνεργαστεί στενά με τα Ες Ες και τη Βέρμαχτ στον αρχικό σχεδιασμό της επιχείρησης «Barbarossa», ήδη από το φθινόπωρο του 1941 οι σχέσεις μεταξύ των δύο έδειχναν αρκετά τεταμένες, ειδικά μετά τη δολοφονία 600 περίπου εθνικιστών της OUN στη χαράδρα του Μπάμπι Γιαρ, μαζί με χιλιάδες Εβραίους και Ρομά. Την ίδια περίοδο συνελήφθησαν οι Μέλνικ και Μπαντέρα, με τον τελευταίο να μεταφέρεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ζάξενχαουζεν.
Οι εθνικιστές, ενώ επικροτούσαν τους ναζί στη μάχη ενάντια στον «εβραιομπολσεβικισμό», έβλεπαν με μεγάλη ανησυχία τη στελέχωση σημαντικών θέσεων της νέας διοίκησης από ντόπιους γερμανικής καταγωγής, κύρια πηγή προτίμησης των κατακτητών για την πλήρωση αυτών των θέσεων. Επίσης, η χρηματοδότηση της οργάνωσης από τους Γερμανούς είχε ήδη σταματήσει με την ανάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ, και πλέον οι Ουκρανοί εθνικιστές αντλούσαν πόρους από δικές τους καμπάνιες, αλλά και από χώρες όπως η Λιθουανία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, καθώς και από την ουκρανική διασπορά των ΗΠΑ.
Η άρνηση των Γερμανών να προχωρήσουν το ζήτημα της ουκρανικής αυτονομίας δεν είχε γίνει άμεσα αντιληπτή ούτε από τους Ουκρανούς εθνικιστές, οι οποίοι ήλπιζαν στη χείρα βοηθείας των ναζί, ούτε όμως και από τους κατοίκους της χώρας, οι οποίοι –έχοντας βιώσει μια δεκαετία μεγάλης δυστυχίας και φτώχειας– σχημάτιζαν ουρές στα κτίρια διοίκησης των κατακτητών αναζητώντας δουλειά και θεωρώντας τους Γερμανούς ως ανθρώπους μιας «ανώτερης κουλτούρας». Αλλοι, παρ’ όλα αυτά, αντιμετώπισαν τη γερμανική εισβολή με λιγότερη αισιοδοξία, αν όχι με καχυποψία.
Η γερμανική προπαγάνδα τους πρώτους μήνες της εισβολής είχε διττό χαρακτήρα: από τη μία οι ναζί αυτοπροβάλλονταν ως ελευθερωτές του ουκρανικού λαού από τον «εβραιομπολσεβικικό ζυγό», από την άλλη προσπάθησαν να προσεταιριστούν τους κατοίκους με το άνοιγμα των εκκλησιών και το δικαίωμα για ελεύθερη άσκηση των θρησκευτικών τελετών, το οποίο είχε απαγορευθεί τη δεκαετία του 1930. Σύντομα πολλές εκκλησίες άνοιξαν, ενώ αρκετοί ιερείς ξεκίνησαν να λειτουργούν ελεύθερα.
Αυτό όμως που ενδιέφερε περισσότερο τους Γερμανούς ήταν η πλήρης κυριαρχία τους σε στρατηγικό, πολιτισμικό και πολιτικό επίπεδο, και φυσικά η εξόντωση των Εβραίων, η οποία μάλιστα συντελείτο πολύ νωρίτερα από τη λήψη της απόφασης περί «τελικής λύσης» τον Ιανουάριο του 1942. Σε αυτό το πλαίσιο δεν έλειψαν τα πογκρόμ και οι λεηλασίες εβραϊκών περιουσιών, οι οποίες συχνά επικουρούντο από τους εθνικιστές, που έβλεπαν με εχθρότητα τις εβραϊκές κοινότητες της χώρας ως τροχοπέδη στην υλοποίηση του σχεδίου της ανεξαρτησίας.
Οι Ουκρανοί εθνικιστές, οι οποίοι ζούσαν εκτός της ΣΣΔ της Ουκρανίας, κατά την είσοδό τους στα κατακτημένα, από τους Γερμανούς, εδάφη της χώρας, θεωρήθηκαν από το ΚΚΣΕ συνεργάτες των Γερμανών και προδότες. Αυτό οφείλεται όχι μόνο στη δράση τους κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά και σε όλη τη δεκαετία του 1930, όταν επεξεργάζονταν μαζί με τους χιτλερικούς σχέδιο για τη δημιουργία ενός ουκρανικού κράτους-μαριονέτας του Γ’ Ράιχ, το οποίο θα εκτεινόταν από τα νοτιανατολικά της Πολωνίας έως και τα εδάφη της σοβιετικής Ουκρανίας.
Αυτή η πρώιμη συνεργασία μεταξύ χιτλερικών και Ουκρανών εθνικιστών δεν πρέπει να εκπλήσσει: είναι γνωστό ότι στις δεκαετίες του 1920 και 1930, φασιστικά κινήματα και οργανώσεις βρίσκονταν σε άμεση συνεννόηση και επικοινωνία μεταξύ τους. Αν ιστορικά ο φασισμός αντλούσε το θεωρητικό του υπόβαθρο από τον Φιλίππο Μαρινέτι, τον Τζιοβάνι Τζεντίλε, τον Καρλ Σμιτ και από πολλούς άλλους, στην ουκρανική περίπτωση έβρισκε τον θεωρητικό του μανδύα στον Ντμίτρι Ντόντσοβ και στην περίφημη μπροσούρα του με τον τίτλο «Εθνικισμός». Ο Ντόντσοβ ποτέ δεν υπήρξε μέλος της OUN, παρ’ όλα αυτά η συμβολή του στην καθολική αποδοχή της ιδέας ότι το ουκρανικό έθνος ήταν η πιο μεγαλειώδης αξία της εποχής υπήρξε καθοριστικής σημασίας για τη θεωρητική επένδυση των φασιστικών ιδεών που διέπνεαν την οργάνωση. Ενας ακόμη γνωστός Ουκρανός εθνικιστής της εποχής ήταν ο Πέτρο Μιρτσούκ, ο οποίος συνόψισε τον τρόπο για την ταχεία οικοδόμηση ενός ανεξάρτητου ουκρανικού κράτους σε ένα σχήμα που θα βασιζόταν στην εθνοκάθαρση, στη βίαιη απομάκρυνση των μη ουκρανικών πληθυσμών από τα ουκρανικά εδάφη, στη ρωσοφοβία, στην ύπαρξη ενός χαρισματικού ηγέτη που θα ηγείτο του έθνους και σε αρχές παρεμφερείς με αυτές του εθνικοσοσιαλισμού. Εκείνο που έλειπε από την κεντρική γραμμή της OUN ήταν οι ρατσιστικές αναφορές, κύριος άξονας του λόγου των χιτλερικών ναζί, των Ρουμάνων της Σιδηράς Φρουράς του Κοντρεάνου κ.ά. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετοί ηγέτες της οργάνωσης ήταν παντρεμένοι με Εβραίες.
Επιστρέφοντας στη δράση των Ουκρανών εθνικιστών κατά τη διάρκεια του πολέμου, ήδη από το καλοκαίρι του 1941, στην περιοχή του Ζίτομιρ, οι δύο φράξιες της OUN, του Στεπάν Μπαντέρα και του Αντρέι Μέλνικ, πραγματοποιούσαν επισκέψεις σε χωριά με σκοπό να στελεχώσουν τις οργανώσεις τους και να προπαγανδίσουν τις θέσεις τους. Στόχος τους ήταν να συγκροτήσουν παντού εθνικιστικούς πυρήνες (Sich), να γαλουχήσουν τη νεολαία μέσω της λαϊκής ουκρανικής μουσικής παράδοσης και τέχνης, καθώς και συλλόγων μελέτης της ιστορίας. Ο απώτερος σκοπός τους ήταν η δημιουργία ενός ουκρανικού επαναστατικού στρατού, ο οποίος θα στρεφόταν εναντίον Γερμανών και Σοβιετικών κατακτητών και θα μαχόταν για μια «ελεύθερη Ουκρανία» – ένας σκοπός που εντέλει πραγματοποιήθηκε (βλ. σημείωση).
Τον χειμώνα του 1941, μέλη της OUN, αυτόνομοι εθνικιστές και μέλη της ουκρανικής κατοχικής αστυνομίας, την οποία είχαν ιδρύσει οι ναζί, σχημάτισαν τον Ουκρανικό Επαναστατικό Στρατό (UPA), υπό την πολιτική καθοδήγηση του Μπαντέρα. Οι δύο οργανώσεις (OUN και UPA) σχεδίασαν από κοινού και πραγματοποίησαν μία από τις μεγαλύτερες σφαγές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτή των Πολωνών της Βολινίας και της ανατολικής Γαλικίας. Συγκεκριμένα, στις αρχές του 1943, στο πλαίσιο μιας πολιτικής εθνοκάθαρσης, οι εθνικιστές ξεσήκωσαν τους ουκρανικούς πληθυσμούς της Βολινίας εναντίον των Πολωνών, οι οποίοι αποτελούσαν το 10-12% της περιοχής. Σύντομα, ξεκίνησαν επιθέσεις εναντίον χωριών, τα οποία έγιναν θέατρο μαζικών εκτελέσεων, λεηλατήθηκαν και κάηκαν. Αναλογιζόμενοι ότι οι Ουκρανοί χρησιμοποίησαν μαχαίρια, τσεκούρια και αξίνες εναντίον των Πολωνών, μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της βαρβαρότητας. Δεν έλειψαν έφοδοι σε εκκλησίες όπου σφαγιάστηκαν γυναικόπαιδα στην προσπάθειά τους να σωθούν. Οσοι κατάφεραν να εγκαταλείψουν την περιοχή ζήτησαν βοήθεια από τους ναζί, οι οποίοι με τη σειρά τους τους έστειλαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι σφαγές του UPA μεταφέρθηκαν στην περιοχή της ανατολικής Γαλικίας, όπου συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση απέναντι και πάλι σε άμαχους πολωνικούς πληθυσμούς. Η πλευρά των θυμάτων κάνει λόγο σήμερα για συνολικά 100.000 νεκρούς (40 με 60 χιλιάδες στη Βολινία, 30 με 40 χιλιάδες στην ανατολική Γαλικία). Σωτήρια για τους Πολωνούς ήταν η λήξη του πολέμου και η επέμβαση του Κόκκινου Στρατού και της NKGB (Λαϊκό Κομμισσαριάτο Κρατικής Ασφάλειας). Επειτα από αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ του Κόκκινου Στρατού και των εθνικιστών, η πλάστιγγα είχε γείρει εις βάρος των δεύτερων. 38.000 χιλιάδες μαχητές του UPA παραδόθηκαν ενώ αναρίθμητοι έπεσαν στο πεδίο της μάχης. Το μέγεθος της ήττας φαίνεται από το γεγονός ότι 75.000 από τους 90.000 ένοπλους εθνικιστές είχαν εξουδετερωθεί μέχρι και το καλοκαίρι του 1945.
Παρ’ όλα αυτά, μέσα σε έναν χρόνο, οι εθνικιστές κατάφεραν να αναπληρώσουν τις δυνάμεις σε έμψυχο υλικό, κυρίως λόγω των αντιποίνων που γνώρισαν οι δυτικές επαρχίες της χώρας από την NKGB και τον Κόκκινο Στρατό, με αποτέλεσμα να συνεχίσουν να μάχονται για την ανεξαρτησία της Ουκρανίας. Εχοντας εγκαταλείψει την αντιπολωνική τους θέση, συνεργάστηκαν με άλλες αντικομμουνιστικές ομάδες της Πολωνίας εναντίον των Σοβιετικών, αν και δεν ευτύχησαν να πετύχουν τον σκοπό τους. Αντίθετα προκάλεσαν τα αντίποινα της σοβιετικής εξουσίας, η οποία μέχρι και τις αρχές της επόμενης δεκαετίας εκτόπισε εκατοντάδες χιλιάδες Πολωνούς και Ουκρανούς (συμπεριλαμβανομένων των εθνικιστών και των οικογενειών τους) από την περιοχή της δυτικής Ουκρανίας και ανατολικής Πολωνίας. Παρά τις διώξεις, το ουκρανικό εθνικιστικό κίνημα συνέχισε να υφίσταται στο εξωτερικό, με άλλες ομαδοποιήσεις και συμμαχίες, για να επανεμφανιστεί δυναμικά στο προσκήνιο στην ανεξάρτητη πλέον Ουκρανία.
Η ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ
Τον Αύγουστο του 1991 ιδρύθηκε το ουκρανικό κράτος με τη μορφή που το γνωρίσαμε έως και τα γεγονότα της πλατείας Μαϊντάν (Νοέμβρης 2013- Γενάρης 2014).
Μετά την ανεξαρτησία, άρχισαν να καταφθάνουν στη νεοσύστατη Ουκρανία πολίτες ουκρανικής καταγωγής, κυρίως από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, οι οποίοι ανέλαβαν συγκεκριμένους ρόλους ως κυβερνητικοί σύμβουλοι, κληρικοί, επιχειρηματίες, δάσκαλοι. Εμφορούμενοι, όχι μόνο από την «ιδεολογία της Δύσης» αλλά και από μια καθ’ όλα μονόπλευρη διδασκαλία της ιστορίας της χώρας, οι συγκεκριμένοι επαναπατρισθέντες, δεύτερης και τρίτης γενιάς, συγκρότησαν τη νέα εθνική ουκρανική διανόηση. Αυτό ίσως να επιβεβαιώνει και τον Βρετανό ιστορικό Αντριου Γουίλσον, ο οποίος θεωρεί ότι ο ουκρανικός εθνικισμός είναι μια «μειονοτική πίστη», αυτή συγκεκριμένων ομάδων διανοουμένων.
Βασική προϋπόθεση για την κατασκευή μιας συλλογικής ταυτότητας για όλους τους Ουκρανούς ήταν η προώθηση μιας κοινής αντίληψης για το παρελθόν. Σε αυτό το πλαίσιο, βασικό μέλημα της εθνικής διανόησης και όλων των κυβερνήσεων ήταν η αποκατάσταση της OUN. Για να πραγματοποιηθεί αυτό χρησιμοποιήθηκαν προφορικές μαρτυρίες πρώην μελών της οργάνωσης, οι οποίοι βασανίστηκαν από τις πολωνικές και γερμανικές Αρχές. Αλλοι μαχητές της ηρωοποιήθηκαν, όπως ο Ολέχ Καντίμπα Ολζίχ, ο οποίος το 1938-39 είχε συνωμοτήσει, ανεπιτυχώς βέβαια, για την αυτονόμηση της υπερκαρπάθιας Ουκρανίας και συνελήφθη από τους Ούγγρους, ενώ λίγα χρόνια αργότερα αιχμαλωτίστηκε από τους ναζί και πέθανε στο στρατόπεδο του Ζάξενχαουζεν. Τα παραδείγματα είναι αναρίθμητα. Σε γενικές γραμμές, η OUN παρουσιάζεται ως η μόνη οργάνωση η οποία με την ίδρυσή της τοποθέτησε σε πρώτο πλάνο τη δημιουργία μιας αυτόνομης Ουκρανίας, ξεκινώντας από τα ουκρανικά εδάφη της Πολωνίας, όπου και δρούσε έως και το 1941. Αρκετά μέλη της OUN αντιμετωπίστηκαν ως «απειλή για την πατρίδα» από τις πολωνικές Αρχές (Οκτώβριος του 1937) και φυλακίστηκαν στο στρατόπεδο Μπερέζα Καρτούσκα στη σημερινή νότια Λευκορωσία.
Φυσικά η αποκατάσταση της OUN δεν έγινε μετά βαΐων και κλάδων. Αρκετοί βετεράνοι του Κόκκινου Στρατού που πολέμησαν στη σοβιετική Ουκρανία έβλεπαν με έντονη καχυποψία αυτή την προσπάθεια, κυρίως στις ανατολικές επαρχίες της χώρας, ενώ δεν έλειπαν και οι ανοικτές συμπλοκές κατά τη διάρκεια παρελάσεων.
Η κυριαρχία της σκέψης των Ουκρανών της δυτικής Ευρώπης και των ΗΠΑ για την ιστορία του εθνικου κινήματος της πατρίδας τους, που ανακήρυττε σε εθνικό ήρωα τον Μπαντέρα επικυρώθηκε και επίσημα με την προεδρία του Βίκτορ Γιούσενκο, ο οποίος, μετά την Πορτοκαλί Επανάσταση του 2004, εισηγήθηκε την είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ, απομακρύνοντας ακόμη περισσότερο την Ουκρανία από την επιρροή της «μητέρας Ρωσίας».
Η αφήγηση και η ερμηνεία του παρελθόντος της Ουκρανίας καθόρισαν και καθορίζουν ακόμη και σήμερα τις κυρίαρχες επιλογές του λαού όσον αφορά τη μελλοντική πορεία της χώρας, τάσεις που συμπυκνώνονται έως και σήμερα στην αντίστιξη της φιλοευρωπαϊκής Δύσης (Λβοβ, Κίεβο) με τη φιλορωσική Ανατολή (Ντονέτσκ), η οποία γίνεται ακόμη πιο έντονη αν ληφθεί υπόψη το γλωσσικό ζήτημα. Παρότι από το 1989 έως και το 2001 οι Ουκρανοί αύξησαν τη δημογραφική τους υπεροχή στη χώρα, από το 72,7 στο 77,8%, ο μισός περίπου πληθυσμός της χώρας μιλάει ρωσικά. Η ρωσόφωνη ανατολική Ουκρανία είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα προσκόλλησης στη Ρωσία, ειδικά μετά τα τελευταία γεγονότα και την απόσχιση της περιοχής του Ντονέτσκ με τη δημιουργία μιας νέας αυτόνομης δημοκρατίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Αυτή ήταν μια εξέλιξη που δεν θα μπορούσε να προκαλέσει έκπληξη ούτε καν στους εκπρόσωπους της Δύσης και των ΗΠΑ, οι οποίοι, «έπεφταν από τα σύννεφα» όταν έβλεπαν την κατάσταση στις ανατολικές επαρχίες της χώρας να γίνεται χαώδης. Αν αναλογιστούμε ότι σε έκθεση της CIA το 1993 εκφράζεται ανοικτά η πρόβλεψη διάσπασης της Ουκρανίας εξαιτίας πολιτικών, εθνικών και τοπικών διαφορών στο εσωτερικό της, τότε μάλλον η στάση της Δύσης απέναντι στο πρόβλημα κρίνεται δικαιολογημένα ως υποκριτική.
Η κρίση μεταξύ δύο διαφορετικών «κόσμων» στην Ουκρανία είναι κρίση ταυτότητας, όχι πάντα μεταξύ ουκρανικής/ρωσικής, αλλά και ουκρανικής/σοβιετικής. Σε αρκετές έρευνες της δεκαετίας του 1990 είναι αρκετά χαρακτηριστική η υπεροχή της «σοβιετικής» ταυτότητας στο Ντονέτσκ, σε συσχέτιση με οποιαδήποτε άλλη, γεγονός αρκετά ενδιαφέρον για ιστορικούς και ανθρωπολόγους, στα μάτια των οποίων αποκαλύπτονται διαφορετικές δυναμικές σχηματισμού συλλογικής συνείδησης σε σχέση με τα παραδοσιακά μοτίβα «κοινή γλώσσα», «κοινά χαρακτηριστικά», «κοινά πολιτισμικά στοιχεία». Ακόμη και αμέσως μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, οι κάτοικοι του Ντονέτσκ επιθυμούσαν μια νέα ένωση με τη Ρωσία, την ίδια στιγμή που στο Λβοβ το εθνικιστικό κίνημα επιζητούσε την οριστική καταδίκη της σοβιετικής εμπειρίας στη συλλογική μνήμη. Και αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι το Λβοβ, από μια τυπική πολωνική πόλη με έντονο το ουκρανικό στοιχείο, ενσωματώθηκε στην ΕΣΣΔ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την ίδια στιγμή που το Ντονέτσκ είχε ήδη γευτεί τη σοβιετική εμπειρία για περισσότερα από 20 χρόνια. Είναι όμως 20 χρόνια αρκετά για να κάνουν τη διαφορά; Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική: σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ουκρανικές πόλεις, ήδη από τον 19ο αιώνα το Λβοβ ανέπτυξε μια έντονη πολιτισμική δραστηριότητα με δεκάδες εκπαιδευτικά, ερευνητικά και πανεπιστημιακά κέντρα, με αναρίθμητες εκδόσεις, περισσότερες ακόμη και από εκείνες της Μόσχας και της Οδησσού. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο γαλουχήθηκαν τα εθνικά ιδεώδη των Ρουθηνίων, οι οποίοι, παρά τις αυτονομιστικές τάσεις, το 1918 θεωρήθηκαν Ουκρανοί και εντάχθηκαν μάλλον αυτοβούλως στο πάνθεον της γενικής ουκρανικής ιστορίας.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, και μετά τα τελευταία γεγονότα –της κατάληψης της Κριμαίας από τους Ρώσους και της απόσχισης της περιοχής του Ντονέτσκ–, το ζήτημα της Ουκρανίας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον κυρίως λόγω των αντιφάσεων που γεννά. Πώς είναι δυνατόν το κόμμα Σβομπόντα και η οργάνωση Δεξιός Τομέας που αυτοπροσδιορίζονται ως συνεχιστές της OUN, μέλη της οποίας φυλακίστηκαν και εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς, να υιοθετούν τον ναζιστικό χαιρετισμό; Πώς μπορεί να συμπορεύεται το συντηρητικό –με έντονες τις φασιστικές αποχρώσεις– στοιχείο με τους δημοκρατικούς δυτικόφιλους Ουκρανούς;
Η αναγέννηση της ουκρανικής εθνικής ταυτότητας έπειτα από την ανεξαρτησία πραγματοποιήθηκε με τις ευλογίες των ΗΠΑ και της ΕΕ, με ξεκάθαρα γεωστρατηγικούς σκοπούς που επικεντρώνονταν στην ανάσχεση της ρωσικής επιρροής στην περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο, οι φιλοδυτικές δυνάμεις της χώρας, οι υπέρμαχοι του νεοφιλελευθερισμού, οι αντικομμουνιστές, οι ελίτ της ουκρανικής διασποράς, οι εθνικιστές, οι νεοφασίστες έγιναν μία γροθιά για την άνευ όρων αποκόλληση της Ουκρανίας από το παζλ της πρώην Κοινοπολιτείας. Η καθεμία από αυτές τις συνιστώσες έδρασε στο πεδίο όπου ειδικευόταν: οι νεοφιλελεύθεροι σε αυτό της οικονομίας, η διασπορά σε αυτό της διπλωματίας και οι φασίστες σε αυτό της βίας εναντίον του διαφορετικού. Με τον τρόπο αυτό συγκρότησαν ένα πολύ επικίνδυνο μείγμα πολιτικών, οι οποίες τοποθέτησαν σε πρώτο πλάνο την ουκρανική ταυτότητα και τον πατριωτικό λόγο, προκειμένου να δημιουργήσουν μια νέα Ουκρανία, φιλελεύθερη, ευρωπαϊκή, αλλά και φασιστική ταυτόχρονα.
Αντιφατικό μεν, πραγματικό δε: τα γεγονότα του Μαϊντάν, οι δεκάδες νεκροί από τους Ουκρανούς φασίστες στο εργατικό κέντρο της Οδησσού στις 2 Μαίου του 2014 –άλλοι θύματα στραγγαλισμού, άλλοι απλά ξυλοκοπημένοι μέχρι θανάτου, άλλοι καμένοι ζωντανοί– έρχονται να υπενθυμίσουν ότι ιστορικά η «αγάπη» για την πατρίδα και το έθνος μεταφράζεται συχνά σε βία και βαρβαρότητα. Εντέλει, είναι το «έθνος» παράγωγο πολιτισμού ή παράγωγο μισαλλοδοξίας και φόβου; Στη σημερινή Ουκρανία, μάλλον το δεύτερο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Kasianov G. – Ther P. (επιμ.): A LABORATORY OF TRANSNATIONAL HISTORY: UKRAINE AND RECENT UKRAINIAN HISTORIOGRAPHY, CEU Press, Βουδαπέστη K Μόναχο
Lower W.: NAZI-EMPIRE BUILDING AND THE HOLOCAUST IN UKRAINE, University of North Carolina Press, Chapel Hill 2005.
Marples D.: HEROES AND VILLAINS: CREATING NATIONAL HISTORY ON CONTEMPORARY UKRAINE, CEU Press, Βουδαπέστη
Rudnitsky S.: UKRAINE: THE LAND AND ITS PEOPLE, ΝέαΥόρκη
Shelukhyn S.: UKRAINE, POLAND AND RUSSIA AND THE RIGHT OF THE FREE DISPOSITION OF THE PEOPLES, Friends of Ukraine, Ουάσινγκτον
Statiev Α.: THE SOVIET COUNTERINSURGENCY IN THE WESTERN BORDERLANDS, Cambridge University Press, Κέμπριτζ
Ukrainian National Committee of the US: UKRAINE ON THE ROAD TO FREEDOM, Νέα Υόρκη
«Σε περιόδους αύξησης του κύματος προσφύγων και μεταναστών και μιας αισθητής απότομης μετακίνησης των ψηφοφόρων προς τη Δεξιά στην κοινωνία και την πολιτική διαγράφεται μια απαίτηση των καιρών: τα μουσεία πρέπει να στραφούν προς τις θετικέςπλευρέςτων πολυ-πολιτισμικών κοινωνιών και να μελετήσουν την πολύπλευρη αξίας τους στην εξέλιξη ακόμη και παλαιότερων εποχών. Να επιθυμούν να εκσυγχρονισθούν και να διευρύνουν μακροπρόθεσμα τον κύκλο των σταθερών επισκεπτών τους.»
Η διευθύντρια του Μουσείου Δρ Shoole Mostafawy δηλώνει: «Διαφοροι άνθρωποι από διαφορετικές χώρες καταγωγής διαμορφώνουν την εικόνα ευρωπαϊκών μητροπόλεων. Οι περισσότεροι άνθρωποι που προέρχονται από ισλαμικά κράτη θεωρούν ότι ο πολιτισμός τους σπάνια παρουσιάζεται με αντικειμενικό τρόπο και κατά κανόνα οι Εκθέσεις σχεδιάζονται με βάση μια πατροπαράδοτη ιστορική προοπτική…
Οι τουρκικοί πόλεμοι τον 17ο αιώνα ξεκαθάρισαν τη σχέση μεταξύ Ευρώπης και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ταυτοχρόνως τονίζεται ότι η τριχοτομημένη Ουγγαρία και η Βαλκανική χερσόνησος δημιούργησαν ζώνες μεταφοράς συνδεδεμένες με στενές πολιτιστικές ανταλλαγές. Γι’ αυτό το λόγο χρησιμοποιείται ο όρος «διαπολιτιστική Ιστορία». Οι επισκέπτες μπορούν να μάθουν για τη ζωή διπλωματών, απεσταλμένων, εμπόρων, αιχμαλώτων πολέμου, τεχνιτών και καλλιτεχνών, θρησκευτικών μειονοτήτων, προσφύγων, και μεταναστών, οι οποίοι μέσω της ανταλλαγής γνώσεων σχετικά με την εκάστοτε διαφορετική κουλτούρα έπειξαν ένα αποφασιστικό ρόλο. Όπως και σήμερα, υπήρξαν θρησκευτικοί, οικονομικοί και πολιτικοί λόγοι που έσπρωξαν τους ανθρώπους να πάρουν την «Βαλκανική οδό».
Όχι σπάνια, σε σύγκριση με το σήμερα, ακολουθούσαν τον δρόμο χωρίς επιστροφή, η Οθωμανική αυτοκρατορία όμως τους πρόσφερε τον καιρό της Αντιμεταρρύθμισης καταφύγιο και ασφάλεια. Πρόσωπα με διαφορετική εθνικότητα, θρησκεία και γλώσσα έπαιξαν κατά τον 17ο αιώνα τον σημαντικό ρόλο του πρεσβευτή μιας ξένης κουλτούρας και ήταν αυτοί οι οποίοι προμήθευαν την Ευρώπη με προϊόντα, ιδέες και γνώσεις από όλο τον κόσμο-όπως διαμορφώνουν και βοηθούν σήμερα την δημοκρατική Ευρώπη άνθρωποι διαφορετικής καταγωγής.“
Για το βιβλίο του Ρωμανού Γεροδήμου «Ανταποκρίσεις από τον 21ο αιώνα» (εκδ. Παπαδόπουλος).
Του Γιώργου Σιακαντάρη
Ο Ρωμανός Γεροδήμος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής και Δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Μπόρνμουθ, στα πενήντα περίπου άρθρα του, τα οποία δημοσιεύτηκαν στον αξιόλογο ιστότοπο και στο διαδικτυακό ραδιόφωνο Amagi, μας ξεναγεί με ιδιαίτερα γλαφυρό αλλά και πρωτότυπο τρόπο στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Στο πρώτο μέρος με τίτλο «Ένας κόσμος σε μετάβαση» έχουμε μια μελέτη για τις εξελίξεις στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και στο δεύτερο μέρος με τίτλο «Ένα ταξίδι στο χωροχρόνο» ταξιδεύουμε μαζί με τον συγγραφέα σε χώρες άμεσα επηρεασμένες από αυτές τις εξελίξεις.
Ο συγγραφέας μάς παρασέρνει σε έναν γόνιμο προβληματισμό και ενδεχομένως σε εμβάθυνση ή και επανεξέταση των αντιλήψεών μας. Η εκ μέρους του απουσία οιουδήποτε φανατισμού και απολυτότητας παρακινεί τους αναγνώστες ελεύθερα να προβληματιστούν για τα συμπεράσματα του βιβλίου.
Αυτά τα άρθρα αναθεωρημένα και εμπλουτισμένα με πλήθος στοιχείων και παραπομπών συνθέτουν μια από τις πιο εύστοχες και διεισδυτικές αναλύσεις που έχω διαβάσει για το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης. Ο συγγραφέας μάς παρασέρνει σε έναν γόνιμο προβληματισμό και ενδεχομένως σε εμβάθυνση ή και επανεξέταση των αντιλήψεών μας. Η εκ μέρους του απουσία οιουδήποτε φανατισμού και απολυτότητας παρακινεί τους αναγνώστες ελεύθερα να προβληματιστούν για τα συμπεράσματα του βιβλίου.
Στο βιβλίο του Οι δολοφόνοι της μνήμης, (Maspero, 1981, La Découverte 2005) ο ιστορικός Πιέρ Βιντάλ Νακέ, μιλά για την εσκεμμένη διαστρέβλωση όχι μόνον της επιστήμης της Ιστορίας, αλλά και αυτήν της συλλογικής μνήμης, που υπερβαίνοντας το επιστημονικό πεδίο, ανοίγεται στο πολιτικό/πολιτισμικό. Παιδί εκτελεσμένων στα ναζιστικά στρατόπεδα, συναγωνιστής των Αλγερίνων κατά της γαλλικής αποικιοκρατίας, που πλήρωσε με βασανιστήρια την στάση του, σύντροφος εμπράκτως και των Ελλήνων που αντιστάθηκαν στην Χούντα, ο συγγραφέας επιτίθεται σε όλους εκείνους, ακροδεξιούς και λοιπούς αρνητές με δήθεν προοδευτικό προσωπείο, που προσπάθησαν, πλαστογραφώντας Ιστορία και μνήμη, να σβήσουν την γενοκτονία των Εβραίων από τον χιτλερισμό.
Το βιβλίο του Ι. Χανδρινού Όλη νύχτα εδώ Μια προφορική ιστορία της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου, εκδ. Καστανιώτη, ασχολείται με την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973, συλλέγοντας ογδόντα τέσσερις μαρτυρίες ανθρώπων που σχετίζονται με αυτήν. Δεν δηλώνει ότι η εξέγερση και η καταστολή της δεν υπήρξαν. Αλλά επιλέγει και μεταχειρίζεται το πολύτιμο και ευαίσθητο υλικό αυτό με τρόπο που να φέρνει στο νου τον τίτλο που μόλις ανέφερα. Η προφορική ιστορία είναι με μία έννοια ένα υποκατάστατο της ψυχαναλυτικής διαδικασίας. Ένας συλλέκτης αφηγήσεων εκτός από ιστορική γνώση οφείλει να σέβεται το πλαίσιο που έχει συμφωνηθεί με τους αφηγητές που επιλέγει. Ιδιαίτερα όταν αυτοί δεν είναι αμιγής ομάδα. Ένα έντυπο συγκατάθεσης συνηθίζεται να υπογράφεται μεταξύ τους. Η ειλικρίνεια που ζητά από αυτούς προϋποθέτει την δική του απέναντί τους. Η έρευνα δεν μπορεί να συγχέεται με την άγρα σκανδάλου. Ιδού γιατί:
Παρασκευή 11 και Σάββατο 12 Οκτωβρίου θα διοργανωθεί ένα διήμερο προς τιμήν του πρόσφατα χαμένου Πόντιου διανοούμενου Στέργιου Θεοδωρίδη.
Οι φίλοι του που το διοργανώνουν αναφέρουν: » Εκδηλώσεις για τη ζωή και το έργο του Στέργιου Π. Θεοδωρίδη. Επιθυμούμε να παρουσιάσουμε ορισμένες πλευρές της δραστηριοποίησής του σε διαφορετικούς μεταξύ τους χώρους (ποντιακός χώρος, στέκι «Αμπάριζα», εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς») και να δείξουμε την κοινή στάση που τις διαπερνούσε. Ο αγώνας για Μνήμη και Ζωή…«
Παρασκευή 11/10, 19:00, στο στέκι «παίρνω Αμπάριζα» (Γαλακηδών 11 & Λυσίου, Γαλάτσι): Έκθεση φωτογραφίας από την δραστηριοποίηση του Στέργιου και έκθεση δείγματος της συλλογής του «Εν Πόντω – συμβολή στη μνήμη, επιστολικά δελτάρια 1890-1920».
Οι επισκέπτες στο Γαλάτσι θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσω ένα τμήμα από τη μοναδική συλλογή του Θεοδωρίδη με καρτ ποστάλ και άλλα ντοκουμέντα για τον ιστορικό Πόντο.
Σάββατο 12/10, 19:00, στο Δημαρχείο Γαλατσίου (Αρχιμήδους & Ιπποκράτους): Κεντρική εκδήλωση για την προσωπικότητα και την κοινωνική δράση του Στέργιου Θεοδωρίδη.
Για την δράση του στο Ποντιακό Κίνημα και τη σημασία του αρχείου του θα μιλήσουν:
-Bλάσης Αγτζίδης, ιστορικός
-Χρήστος Γαλανίδης, πρόεδρος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών
-Yiannis-Vassilis Yiailali, για τη σημασία της παρέμβασης του Θεοδωρίδη στο συνέδριο για την Γενοκτονία που διοργανώθηκε στην Άγκυρα από Τούρκους ακτιβιστές
Ο τίτλος αν και ξαφνιάζει, πιστεύω ότι αποδίδει πιστά την πραγματικότητα. Το κείμενο είναι καρπός προβληματισμού, έρευνας και στην συνέχεια προσπάθειας να ερμηνευτεί το αποτέλεσμα των εκλογών. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα. Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για περιδιάβασμα στα «φαινόμενα» και την αναζήτηση όσων δεν ειπώθηκαν, όσων δεν λέγονται ακόμη και σήμερα με το όνομα τους και κυρίως την μελέτη των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν. Η προέλευση, η πορεία και κυρίως η μεθοδολογία του προσώπου ή και των προσώπων που από το βαθύ (στην αρχή!!) παρασκήνιο συντόνισαν και πέτυχαν αποτέλεσμα, έχει ιδιαίτερη σημασία. Σήμερα, μετά την επιτυχή (για εκείνους) εξέλιξη, βγήκε (και βγήκαν) στο φως, στο άπλετο φως ο πρωταγωνιστής, (και οι «πρωταγωνιστές» συνεργάτες του), σχεδιάζοντας προφανώς ο ίδιος (και οι ίδιοι) τα επόμενα βήματα της Κυβερνητικής εξουσίας, που πλέον ασκούν από τις θέσεις ευθύνης που έλαβαν.
****Αυτό θα το αναλύσουμε χωριστά γιατί είναι τελείως ασυνήθιστο. Οι άνθρωποι που δρούν δουλεύοντας διακριτικά και περίπου ανώνυμα (για τον πολύ κόσμο) δεν συνηθίζουν να εκτίθενται στην δημοσιότητα ενός κυβερνητικού θώκου μετά την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος. Δεν συνηθίζουν να «καίγονται» και κρατούν διακριτική την παρουσία τους. Την εχεμύθεια μας ζητούν συνήθως, χωρίς φυσικά να παραλείπουν την αμοιβή για τις υπηρεσίες τους, που συνήθως είναι ιδιαίτερα ικανοποιητική! Στο μέλλον μπορεί να χρειαστεί να οργανωθεί κάτι ανάλογο και πρέπει να είναι διαθέσιμοι! Είναι επαγγελματίες μην το ξεχνάμε.
Η πρώτη ένδειξη, η πρώτη υποψία πιο απλά, φάνηκε σχεδόν αμέσως (λιγότερο από 5 μήνες χρειάστηκαν) μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης με πολλά decibel, αισθητικά αταίριαστα, άρχισε επίμονα να ζητά νέες εκλογές !!! Καμία λογική στο αίτημα, ξεκάρφωτο έδειχνε. Δεν ήταν όμως. Επί 3,5 χρόνια μονότονα επαναλαμβανότανε συνεχώς, μέχρι να γίνει μιθριδατική ακουστική καθημερινότητα. Σημαντικό ρόλο είχαν βέβαια τα ΜΜΕ, πάσης φύσεως, έντυπα, τηλεοπτικά, ραδιόφωνο και κυρίως το διαδίκτυο που μέσα από τα κινητά τηλέφωνα εκφωνούσε όλο το 24ωρο το σύνθημα στους «μη διαβάζοντες πλέον κανένα έντυπο πολίτες»!!! Στο αρχικό σταδιακά προστίθενται με τρόπο μικρά η μεγαλύτερα συνθήματα. Με τον τρόπο αυτόν σχηματίζεται σιγά-σιγά ο κορμός της «εύληπτης» πολιτικής θέσης για το μεγάλο κοινό.
Η Κυβέρνηση όμως δεν απαντούσε όπως έπρεπε. Αν ήταν κάποια τυχαία παραξενιά η καπρίτσιο θα είχε αποτέλεσμα η ανασκευή του ψεύδους ή της υπερβολής, ακόμη και της ανακρίβειας. Το ζητούμενο όμως ήταν άλλο. Η συνεχής επανάληψη της «ανάγκης» για εκλογές, λειτούργησε ως εξαρτημένο αντανακλαστικό. Συνδυάστηκε γρήγορα με το αφήγημα της «αριστερής παρένθεσης» για να δώσει στους οπαδούς της ΝΔ ψευδαίσθηση σιγουριάς για πιθανή επιστροφή στην νομιμότητα της διακυβέρνησης της χώρας από αυτούς «που πρέπει». Ως αξιοπρεπής θέση άμυνας η άρνηση του παραλογισμού «εκλογές ξανά τώρα» ήταν σωστή. Δεν μπόρεσε όμως η Κυβέρνηση να διακρίνει τι σήμαινε αυτό, από οργανωτική άποψη προπαγάνδας. Το αντανακλαστικό Pavlov δημιουργήθηκε και λειτούργησε μέχρι τέλους. Συνέχεια →
ΕΝΑ ΠΑΛΙΟ ΑΛΛΑ ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ ΠΟΥ ΕΦΥΓΕ ΤΟΣΟ ΝΩΡΙΣ!
…Το πέρασμα στα μαθητικά και αργότερα στα φοιτητικά χρόνια από ακροαριστερές οργανώσεις αντί να βοηθήσει στην αριστερή προσέγγιση και κατανόηση της ιστορίας του παππού μου (μέλος του ρωσικού στρατού και αργότερα μπολσεβίκος) της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας της οικογένειάς μου αντίθετα την καταπίεσε κρύβοντάς την στα βάθη της ψυχής.
Για μένα και για πολλούς ήταν ένα ιδιαίτερο πρόβλημα να μπορούμε να κουβεντιάσουμε και να συνδέσουμε την πολιτισμική μας ταυτότητα και ότι ιστορικά αυτή σέρνει από πίσω της με την πολιτική μας ταυτότητα. Η στάση αυτή της Αριστεράς που διαπερνούσε και διαπερνά όλο το φάσμα της (κοινοβουλευτικής, εξωκοινοβουλευτικής, ανανεωτικής κ.λπ.) έδειχνε να στηρίζει αυτό που το εθνικό αστικό κράτος με βίαιο τρόπο προσπάθησε να επιβάλλει στους πληθυσμούς που έλκουν την καταγωγή από την καθ’ ημάς Ανατολή. Την λήθη, την πολιτισμική και πολιτιστική ομογενοποίηση. Μία ίδια τεράστια λευκή σελίδα υπάρχει στην επίσημη κρατική αλλά και στην αριστερή ιστοριογραφία. Και η σελίδα αυτή αφορά την ιστορία των Ελλήνων της Ανατολής. Αυτό μου προκαλεί πόνο και θλίψη.
Θλίβομαι γιατί όσες φορές η Αριστερά με την ευρεία της έννοια έτυχε να καταπιαστεί με το θέμα έμεινε αγκυλωμένη σε μια παλιά ιδεοληψία αυτή του αλάνθαστου του Λένιν και της Σοβιετικής Ένωσης της πρώιμης περιόδου σχετικά με την στάση απέναντι στο κεμαλικό κίνημα, που στο κάτω κάτω της γραφής ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής της τότε Σοβιετικής Ένωσης ήταν, όχι κανένα θέσφατο, και η αμφισβήτηση αυτής της στάσης δεν αποτελεί αμφισβήτηση της όλης επαναστατικής διαδικασίας. Συνέχεια →
Το βράδυ των ευρωεκλογών, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης παραιτήθηκε από την ηγεσία της ΛΑΕ. Στο κείμενο της παραίτησής του, δήλωνε πως για υπάρξει η Αριστερά είναι απαραίτητη η ριζική της επαναθεμελίωσή, κι ότι αν δεν συμβεί αυτό απειλείται, όχι μόνο η ελληνική αλλά και η διεθνής Αριστερά, «επί ποινή αφανισμού». Τόνιζε μάλιστα αυτοκριτικά ότι ο ίδιος το είχε καταλάβει από καιρό αλλά τρόμαζε μπροστά στη δυσκολία και την αβεβαιότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος.
.
Το βράδυ των ευρωεκλογών, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης παραιτήθηκε από την ηγεσία της ΛΑΕ. Στο κείμενο της παραίτησής του, δήλωνε πως για υπάρξει η Αριστερά είναι απαραίτητη η ριζική της επαναθεμελίωσή, κι ότι αν δεν συμβεί αυτό απειλείται, όχι μόνο η ελληνική αλλά και η διεθνής Αριστερά, «επί ποινή αφανισμού». Τόνιζε μάλιστα αυτοκριτικά ότι ο ίδιος το είχε καταλάβει από καιρό αλλά τρόμαζε μπροστά στη δυσκολία και την αβεβαιότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος.
Η αναφορά γίνεται γιατί η «ποινή αφανισμού» επικρέμεται πάνω από όλους τους πολιτικούς οργανισμούς που δεν κατανοούν τη νέα εποχή, τα καινούργια ζητήματα, τις εκκωφαντικές διαψεύσεις. Όσα αναδεικνύει η πρόσφατη ιστορία του τόπου. Και θέλουν να βαδίζουν τάχα αντιπολιτευτικά ή αντισυστημικά. Η «ποινή αφανισμού» δεν απειλεί αποκλειστικά αριστερές δυνάμεις, αλλά ολόκληρο τον αντιμνημονιακό χώρο.
Παρατίθεται η ομιλία στις εκδηλώσεις μνήμης που διοργάνωσε η ΠΟΕ στη Θεσσλονίκη στις 19-5-2019, του Τούρκου υπηκόου Πόντιου ακτιβιστή Ιμπραήμ Γιαϊλαλί, που επέλεξε ως μικρό του όνομα αυτό των προγόνων του «Γιάννης-Βασίλης»
———————————–
Γιάννης Βασίλης Γιαϊλαλί: Ο Πόντος ζει.
Εμείς οι Έλληνες του Πόντου μετά την γενοκτονία καταφέραμε να διαφυλάξουμε την ύπαρξή μας
Αγαπημένα μου αδέλφια, με την ευκαιρία της επετείου της Γενοκτονίας του Πόντου, παρά τις μη επαρκείς καταδίκες των πολιτικών γενοκτονίας, τις πυρπολήσεις και τη λεηλασία της γης μας, θέλω να ξεκινήσω ενθυμούμενος τους αθάνατους ήρωες, τους αντάρτες με την γενναία καρδιά, οι οποίοι υπερασπίστηκαν τον λαό του Πόντου μέχρι το τελευταίο τους βόλι, την Ελένη Τσαούς, τον Βασίλειο Ανθόπουλο, τον Βασίλ Ουστά. Η μνήμη τους θα φωτίζει πάντα τον αγώνα μας. Αγαπημένα μου αδέλφια, θα ήθελα να σας πω ξανά πόσο υπερήφανος νιώθω που είμαι εγγονός της Ελένης Τσαούς, του Βασίλ Ουστά και του Κοτζά Αναστάση.
Αδέρφια μου, ο Πόντος είναι ένα τμήμα της Ελλάδος με ιστορία 2800 χρόνια. Αντιστάθηκε στις προσπάθειες εξαφάνισης της ταυτότητάς του και της αρπαγής των εδαφών του, αντιστάθηκε στην αφομοίωση, ακόμη και όταν ο Σουλτάνος Μεχμέτ, με την εκστρατεία του κατέστρεψε την Ελληνική Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Αν δει κάποιος την πρόσφατη ιστορία θα δει, όπως εγώ, ότι η αρχή της γενοκτονίας είναι το 1461. Από τότε ξεκίνησε μια πρωτοφανής περίοδος επίθεσης εναντίον της ύπαρξής μας, της γλώσσας μας, του πολιτισμού μας και της θρησκείας των Ελλήνων του Πόντου.
Με αισιοδοξία και μύχιες προσδοκίες χαιρετίζουμε την ανακοίνωση υποψηφιότητας του Βλάση Αγτζίδη στη λίστα ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. O Βλάσης θα παραταχθεί συνειδητά μ’ έναν ιδεολογικό σχηματισμό που φιλοξενεί συχνά αρνητικές του Ζητήματός μας ρητορικές. Ή μήπως ο ιδεολογικός σχηματισμός που φιλοξενεί συχνά αρνητικές του Ζητήματός μας ρητορικές θα παραταχθεί με τον επιστημονικό λόγο του ιστορικού Αγτζίδη, του εμβριθούς μελετητή τηςΓενοκτονίας των προγόνων του;
Το Ζήτημά μας –εξόχως ευρωπαϊκό– ποτέ άλλοτε δεν είχε την ευκαιρία να εγκαταστήσει διαρκή «πρεσβευτική αρχή» στις Βρυξέλλες όσο τούτη τη φορά, με τη δυνητική παρουσία του Βλάση στο ευρωκοινοβούλιο.
Με ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αφιέρωμα στην Επανάσταση της Κούβας κυκλοφορεί ο 28ος τόμος του καλού περιοδικού «Μαρξιστική Σκέψη«.
Ο νέος τόμος 28 της Μαρξιστικής Σκέψης επιχειρεί να τιμήσει την 60ή επέτειο της Κουβανικής Επανάστασης με ένα αφιέρωμα αντάξιο της σημασίας της. Στόχος του είναι να φωτίσει την ιστορία της επανάστασης, με τις επιτυχίες και τις αντιθέσεις της, όσο και την παρούσα σύνθετη οικονομικο-πολιτική κατάσταση στην Κούβα.
Η Κουβανική Επανάσταση, αναμφισβήτητα η πιο σημαντική παγκόσμια στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, όχι μόνο νίκησε τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό στην αυλή του, αλλά κατόρθωσε να ξεπεράσει τις τεράστιες δυσκολίες της δεκαετίας του 1990. Σε πείσμα όλων των προβλέψεων, ήταν η μόνη που επέζησε από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Σε αυτή την εξέλιξη έβαλε τη σφραγίδα του ο Φιντέλ Κάστρο, ο ιστορικός της ηγέτης, ήταν όμως ταυτόχρονα μια απόδειξη της ζωτικότητας και της αντοχής της.
Μια από τις λεπτομέρειες του ταξιδιού του Αλέξη Τσίπρα συνδέεται με την Παράκαμψη του πρωτοκόλλου για κατάθεση στεφανιού στο Μαυσωλείο του Μουσταφά Κεμάλ. Έως τώρα μόνο ο Ιρανός πρωθυπουργός παλαιότερα είχε απαιτήσει και είχε επιβάλλει την παραβίαση του Πρωτοκόλλου. Και αυτό γιατί ο κοσμικός εθνικιστής Κεμάλ δεν ήταν αποδεκτός από τους μουσουλμάνους θεολόγους.
Όμως η στάση του Αλ. Τσίπρα οφειλόταν σε μια προοδευτική αντίληψη σεβασμού κάποιων πανανθρώπινων κανόνων, όπως ότι δεν είναι δυνατόν να αποτίεται τιμή ένα ιστορικό πρόσωπο που βαρύνεται με σφαγές, εθνικές εκκαθαρίσεις. Ακριβώς γι αυτό, γίνεται εντελώς επίκαιρο ένα κείμενο που είχε γραφεί πριν από τρία περίπου χρόνια, με αφορμή την πρώτη επίσκεψη Τσίπρα στην Τουρκία, όταν για να αποφύγει το Πρωτόκολλο επέλεξε να επισκεφτεί μόνο την Κωνσταντινούπολη:
«Ανεξάρτητα από τη διπλωματική αποτίμηση του ταξιδιού του Έλληνα πρωθυπουργού στην Τουρκία, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ένα γεγονός που έχει τεράστια συμβολική σημασία και ανατρέπει μια παράδοση της ελληνικής διπλωματίας που καλά κρατούσε από το 1922. Και η παράδοση αυτή συνδέεται με την -αληθινή ή όχι- εκδήλωση σεβασμού προς το αμφιλεγόμενο πρόσωπο του ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, του Μουσταφά Κεμάλ πασά, ο οποίος έλαβε το προσωνύμιο «Ατατούρκ», δηλαδή «πατέρας των Τούρκων».
Για τους σύγχρονους Τούρκους ο Μουσταφά Κεμάλ ήταν όντως Ατατούρκ, εφόσον συνεχίζοντας την πολιτική των Νεότουρκων εθνικιστών κατασκεύασε σχεδόν εκ του μηδενός ένα νέο έθνος. Όμως για τις μη μουσουλμανικές κοινότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (Αρμένιους, Έλληνες, Ασσύριους) υπήρξε ο μοιραίος άνθρωπος, ο οποίος επέφερε το οριστικό τέλος στην ύπαρξή τους. Η καταστροφή και η πυρπόληση της Σμύρνης το Σεπτέμβρη του 1922 υπήρξε η τελευταία βίαιη πράξη που συνέβη συνειδητά από τον τουρκικό εθνικισμό υπό τα όμματα και την επιδοκιμασία του Κεμάλ.
Εκτός από όλα αυτά όμως, ο Μουσταφά Κεμάλ έδωσε την έμπνευση στο ναζιστικό κίνημα, που επικράτησε λίγα χρόνια αργότερα στην Ευρώπη και τελειοποίησε τις μεθόδους. Μέθοδοι που από το 1914 είχαν αρχίσει να εφαρμόζονται δια χειρός Νεότουρκων επί των στοχοποιημένων μη μουσουλμανικών κοινοτήτων. Η πρόσφατη μελέτη του Stefan Ihring με τίτλο «Atatürk in the Nazi Imagination» που εκδόθηκε από τις εκδόσεις του Harvard έδωσε τις τελικές απαντήσεις πάνω στα ερωτήματα αυτά.
Mε αφορμή την επέτειο της έναρξης των σταλινικών διώξεων (Δεκέμβρης του 1937), αναδημοσιεύουμε ένα εξαιρετικό κείμενο του Θρ. Ευτυχίδη, ως απάντηση στις αντιλαϊκές γελοιότητες των νεο-σταλινικών
(ο τίτλος της ανάρτησης είναι δικός μας, και όπως έγραψε κάποιος στο f.b.: Τον τίτλο αυτό ο Γκίκας τον κέρδισε με την αξία του)
Μία απάντηση στο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ, για τις διώξεις των Ελλήνων στην πρώην ΕΣΣΔ
Είναι τραγικό όταν χρησιμοποιείς ένα κακογραμμένο κείμενο για να συγκαλύψεις και να αποκρύψεις την αλήθεια.
Πριν δύο βδομάδες κάποιος φίλος μου έστειλε την παρακάτω παραπομπή από τα ιστορικά του Ριζοσπάστη . Το εν λόγω «ιστορικό» κείμενο δημοσιέυθηκε στο Ριζοσπάστη της 23ης Απριλίου 2017 και έχει τον βαρύγδουπο τίτλο:
Στον Καρλ Μαρξ αφιερώνεται ο τόμος 26 της Μαρξιστικής Σκέψης με αφορμή τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από τη γέννησή του στις 5 Μάη του 1818. Περιλαμβάνει κείμενα του ίδιου του Μαρξ και αναλύσεις σχετικές με το έργο του από Έλληνες και ξένους ερευνητές.
Το αφιέρωμα ξεκινά με κάποια ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και αντιπροσωπευτικά κείμενα του Μαρξ: μερικά από τα νεανικά ποιήματά του· η πολεμική του στην «Ιστορική σχολή του Δικαίου» όταν δημοσιογραφούσε στην Εφημερίδα του Ρήνου· η αποτίμησή του της εξέγερσης του Ιούνη του 1848 στο Παρίσι· οι διάσημες «Θέσεις για τον Φόιερμπαχ».
Ακολουθούν αναλύσεις μαρξιστών και άλλων προοδευτικών ερευνητών. Ο Φοίβος Σταύρος Μακρίδης παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του Μαρξ, ο Χρήστος Αβραμίδης τον δημοσιογράφο Μαρξ και η Γιάννα Κατσιαμπούρα τη βιογραφία και τη συμβολή της γυναίκας του Τζένυ φον Βεστφάλεν. Ο Ερνέστ Μαντέλ συζητά τις κύριες θεωρητικές συνεισφορές του, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάλυσή του της καπιταλιστικής οικονομίας, ο Φρεντ Μόσλεϊ αναλύει τις λογικές βάσεις του Κεφαλαίου και ο Γκεόργκ Λούκατς διερευνά τις απόψεις του Μαρξ για την κλασική και την άνιση ανάπτυξη. Ακολουθούν άρθρα της Σάντια Σνάιντερ για την ανάπτυξη της πολιτικής σκέψης του Μαρξ στα διάφορα στάδιά της, της Άννας Ασλανίδη για το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, του Σίντνεϊ Χουκ για την πολεμική του Μαρξ στους «αληθινούς σοσιαλιστές» και των Σταύρου Σκεύου και Ηρακλή Χριστοφορίδη για τις απόψεις του Μαρξ για τη διαρκή επανάσταση.
Τι κάνουν, τι κάνουμε σήμερα όλοι κι όλες εμείς που στηρίξαμε με ανιδιοτέλεια στο πλαίσιο ενός απελευθερωτικού οράματος τον ΣΥΡΙΖΑ, δίνοντας ένα τράτο σε πρόσωπα και πράγματα που δεν μετρήσαμε με μεζούρες, χωρίς να έχουμε διαβάσει κριτικά το ανεφάρμοστο πρόγραμμά του, χωρίς να έχουμε λάβει υπ’ όψιν ότι επειδή μύριζε εξουσία τον είχαν περιβάλει ήδη άνθρωποι της εξουσίας παντός καιρού; Και τον στηρίξαμε όχι μόνο για να πάρει την εξουσία, σε μια ώρα άωρη όπως αποδείχθηκε τοις πράγμασι, αλλά ακόμα πιο πολυάριθμοι για να την επιβεβαιώσει με εκείνο το ΟΧΙ, το ασαφές ως προς το τί, που μύριζε τακτικισμό, έναν τακτικισμό αποτυπωμένο στο βλέμμα αυτών που το πρότειναν, αλλά που ακόμα κι έτσι πολεμήθηκε από παντού για να κερδίσει μεταξύ μας έναν σεβασμό ερήμην των προθέσεων αυτών που το είχαν εισηγηθεί; Γιατί ξέραμε ήδη εκείνον τον δραματικό Ιούνιο του 2015 ότι οι διαφορές μεταξύ πρότασης Γιουνκέρ και Σύριζα δεν ήταν μεγάλες, ξέραμε ήδη δηλαδή ότι, τύποις, η διαμάχη γινότανε για τον Φ.Π.Α. στα μακαρόνια, αφού ακόμα και αυτά δεν είχαν αφήσει οι δανειστές στην ησυχία της χαμηλής τιμή τους.
Πλάι στον πάλαι ποτέ προσφυγικό Βύρωνα και ως προέκτασή του, βρίσκεται η συνοικία του Υμηττού, της οποίας ο πρώτος οικιστικός ιστός οφείλεται σε Μικρασιάτες πρόσφυγες.
.
Οι συνοικίες αυτες έγιναν τα κάστρα του αντιναζιστικού αγώνα κατά την περίοδο της γερμανικής Κατοχής….
Ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο αλιεύσαμε στο διαδίκτυο για τους πραγματικούς Τούρκους της κινεζικής Κεντρικής Ασίας:
Μια απειλή από μακριά: Οι Ουιγούροι, η ισλαμική τρομοκρατία και οι κινέζικοι στόχοι στην Ελλάδα – Η σημερινή εικόνα
Του Ανδρέα Λιούμπα*
To 2002 δυο Κινέζοι πολίτες συνελήφθησαν και εκδόθηκαν από το Κιργιστάν στην Κίνα με την κατηγορία ότι σχεδίαζαν επίθεση εναντίον της Πρεσβείας των ΗΠΑ. Οι συλληφθέντες Κινέζοι ανήκαν στην εθνική ομάδα των Ουιγούρων, μια τουρκόφωνη μουσουλμανική μειονότητα. Σύμφωνα με τις κινέζικες αρχές οι δυο κατηγορούμενοι ήταν μέλη του Ισλαμικού Κινήματος του Ανατολικού Τουρκεστάν (East Turkistan Islamic Movement – ETIM). Αυτή ήταν η πρώτη φορά που το όνομα της διαβόητης οργάνωσης που δρα επί δεκαετίες στην Κίνα είδε το φως της διεθνούς δημοσιότητας.
Το ΕΤΙΜ είναι μια οργάνωση – φάντασμα για την οποία ελάχιστα στοιχεία είναι γνωστά με βεβαιότητα. Πρόκειται για ισλαμική αποσχιστική οργάνωση η οποία ιδρύθηκε στην Αυτόνομη Επαρχία των Ουιγούρων Xinjiang, την δυτικότερη, μεγαλύτερη και πιο αραιοκατοικημένη επαρχία της χώρας. Ιδρυτές του ήταν Ουιγούροι ριζοσπάστες σαλαφιστές αντάρτες. Οι ειδικοί σε θέματα ασφαλείας διαφωνούν σχετικά με το αν πρόκειται για μια ενιαία ομάδα ή οργάνωση – ομπρέλα κάτω από το όνομα της οποίας δρουν πολλές μικρότερες σαλαφιστικές αποσχιστικές οργανώσεις.
Άρθρο της «Λαϊκής Σημαίας» της Βόρειας Κορέας Μετάφραση από τα βορειοκορεατικά: Χρήστος Κεφαλής
Δυο συνταρακτικές ανακαλύψεις σημάδεψαν την 20ή Μάρτη του 2018: η ανακάλυψη του πλανήτη Άρη από τον κοσμολόγο Πίτερ Ντάνσμπι και η ανακάλυψη της αλήθειας για τη σφαγή του Κατίν από τον Νίκο Μπογιόπουλο και την εφημερίδα Ριζοσπάστης.
Οι ανακαλύψεις αποκρύφτηκαν εσκεμμένα από τη διεθνή αντίδραση, τους ιμπεριαλιστές και τα τσιράκια τους, που θέλουν να κρατούν στα σκοτάδια τους λαούς. Η Λαϊκή Σημαία της Βόρειας Κορέας, που φέρνει καθημερινά το φως του μεγάλου ηγέτη και Ήλιου της Ανθρωπότητας Κιμ Γιονγκ Ουν στον κόσμο, αποκαλύπτει σήμερα τα συνταρακτικά αυτά γεγονότα.
Σκέψεις για τους νεοέλληνες συμπαραστάτες των Τούρκων πραξικοπηματιών
του Θεόφραστου Μαγκαντανίδη
Ο όρος «πολιτικός πρόσφυγας» παραπέμπει σε κάτι θετικό. Σε έναν άνθρωπο που αγωνίζεται για τις ιδέες του και διώκεται για αυτές από τους σκληρούς, αυταρχικούς και αντιδραστικούς εξουσιαστές.
Αριστεροί επαναστάτες είναι οι πραγματικοί πολιτικοί πρόσφυγες από την Τουρκία. Και όχι εθνικιστές στρατιωτικοί, επίδοξοι πραξικοπηματίες
Αριστεροί επαναστάτες είναι οι πραγματικοί πολιτικοί πρόσφυγες από την Τουρκία. Και όχι εθνικιστές στρατιωτικοί, επίδοξοι πραξικοπηματίεςΣτην Ελλάδα έως τώρα «πολιτικούς πρόσφυγες» διέθετε μόνο η Αριστερά. Είτε στο πρόσωπο των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης κατά των Γερμανών Ναζί που λίγο μετά πήραν μέρος στον Εμφύλιο και βρέθηκαν μακρυά από την πατρίδα τους για δεκαετίες, είτε στο πρόσωπο των διαφόρων αριστερών που καταδιώκονταν από σκληρά καθεστώτα, όπως της Τουρκίας (Κούρδοι και Τούρκοι αγωνιστές), του Ιράν κ.λπ.
Έως τώρα, δεξιό πολιτικό πρόσφυγα δεν είχαμε γνωρίσει ώστε οι δικοί μας ημέτεροι δεξιούληδες και τα γιουσουφάκια τους να νοιώσουν κι αυτοί «συμπαραστάτες αγωνιστών¨.
Μήπως οι Πόντιοι (κυρίως οι «οργανωμένοι»), είναι μόνο για χορούς και πανηγύρια; Μόνο για «ντίβριμ-ντίβριμ», που έλεγε και ο μεγάλος Ερμής Μουρατίδης.
Γιατί πώς αλλιώς μπορείς να περιγράψεις το γεγονός ότι η μεγάλη ομοσπονδία των Ποντίων, η ΠΟΕ κατάφερε με χίλια ζόρια και γλύφοντας τον Μαρινάκη να διοργανώσει ένα φεστιβάλ ποντιακών χορών στον Πειραιά, όμως δεν κατάφερε (γιατί δεν την ένοιαζε φυσικά) να διαμαρτυρηθεί για την επίσκεψη του Ερντογάν στην Ελλάδα με μια συμβολική φυσική παρουσία στο Σύνταγμα τη στιγμή της άφιξής του στην Ελλάδα.
Αρκέστηκε μόνο και μετά τα πανηγύρια του Πειραιά σε μια έκκληση του προέδρου της προς την ελληνική κυβέρνηση να θέσειτο ζήτημα της Γενοκτονίας στον σουλτάνο. Μα έτσι γίνεται ο αγώνας; Έτσι κατάφεραν οι Εβραίοι και οι Αρμένιοι να καταξιώσουν τις δικές τους γενοκτονίες;
Μια πολύ σημαντική εκδήλωση θα γίνει στο Κιλκίς στις 2 Δεκεμβρίου του 2017 , ώρα 7μ.μ στο Επιμελητήριο της πόλης (Στενημάχου 2). Για πρώτη φορά όλες οι απόψεις θα διατυπωθούν και θα κατατεθεί η ερμηνεία δύο κατεξοχήν έγκριτων ιστορικών που έχουν μελετήσει την περίοδο αυτή.
Η πρωτοβουλία για την εκδήλωση ανήκει στον δραστήριο «Όμιλο για την Ιστορία και τον Πολιτισμό του ν. Κιλκίς» σε συνεργασία με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη. Ομιλητές στην εκδήλωση θα είναι:
–Ανδρέας Αγτζίδης, σ. δάσκαλος, αρθρογράφος-μελετητής της κατοχικής περιόδου και εμφυλίου
«Ο σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα είναι σοσιαλισμός»
Ένας από τους κορυφαίους Έλληνες διανοούμενους υπήρξε ο Νίκος Πουλαντζάς. Παραθέτουμε ένα δημοσίευμα από το TVXS:
Κατά τον γνωστό κοινωνιολόγο και πολιτικό επιστήμονα Μπομπ Τζέσοπ, ο Νίκος Πουλαντζάς υπήρξε ο σημαντικότερος μαρξιστής θεωρητικός του κράτους, της μεταπολεμικής περιόδου. Πέρα από το έργο του, το οποίο γνώρισε μεγάλη διάδοση σε πολλές χώρες και ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική, ο Πουλαντζάς είχε ενεργό ανάμειξη στο αριστερό και κομμουνιστικό κίνημα της Γαλλίας και της Ελλάδας (μέλος του ΚΚΕ και μετά το 1968, του ΚΚΕ εσωτερικού).
«Δυστυχώς ο Κουτσούμπας (όπως και η ομάδα που ελέγχει σήμερα το ΚΚΕ) είναι τόσο μαρξιστής, όσο είναι φιλάνθρωπος ο Μιχαλολιάκος….»
Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Βλ.Αγτζίδη με αφορμή την εισήγηση του Κουτσούμπα στο χρυσοφόρο όρος, αναδημοσιεύουμε στη συνέχεια. Η προσπάθεια να πωληθούν χαντρούλες στους ιθαγενείς είναι ενδιαφέρουσα. Όμως λογικό είναι να επιφέρει και την αντίκρουση από τους γνωρίζοντες τις λεπτομέρειες εκείνης της εποχής
Ο Κουτσούμπας, οι Πόντιοι και ο άμοιρος Μαρξισμός….
την Επιτροπή Ιστορίας της Κ.Ε., γνωστότερος των οποίων είναι ο φίλτατος Αναστάσιος Γκίκας. Ο οποίος σ’ ένα βιβλίο που έγραψε κατά παραγγελία αφού αιτιολόγησε τις σταλινικές διώξεις (1937-1949) κατά των Ποντίων, αλλά και των άλλων μειονοτήτων, στο τέλος -αναφερόμενος στο Ποντιακό Ζήτημα- έγραψε με σαφήνεια ότι οι Πόντιοι με το κίνημα για την πολιτική τους χειραφέτηση, πρακτόρευαν ιμπεριαλιστικά συμφέροντα εις βάρος της Τουρκίας, η οποία αντιστάθηκε με το «εθνικοαπελευθερωτικό» κεμαλικό κίνημα. Με δύο λόγια, ο Γκίκας υποστήριξε ότι στην Ποντιακή Τραγωδία ο (ακροδεξιός, ρατσιστής, παρακρατικός δολοφόνος) Τοπάλ Οσμάν ήταν το θετικό στοιχείο και οι Πόντιοι (αντάρτες αλλά και άμαχοι) το αρνητικό. Οπότε δικαίως και νίκησαν οι κεμαλικοί…
Το ότι ζούμε σε μια εποχή χάους και ανατροπής των δεδομένων, των αξιών, των ίδιων των όρων είναι γεγονός. Ότι ο ορθός λόγος έχει μάλλον δραπετεύσει από τη πτωχή πατρίδα μας και το ακόμα πτωχότερο ένα τμήμα της αριστεράς και των αυτοαποκαλουμενων αντεξουσιαστών, δεν είναι κάτι καινούργιο για να μας ξαφνιάσει….
Η μεγαλύτερη απόδειξη της κατάρρευσης των ανθρωπιστικών αξιών είναι η θέση που αδιαμαρτυρήτως μπορεί να διατυπώσει κάποιος –χωρίς να φάει μπόλικο ιδεολογικό και πολιτικό ξύλο– ότι η μεσαιωνική βαρβαρότητα του ισλαμοφασισμού είναι νεωτερικότητα και ότι εμείς οι «δυτικοί» δεν έχουμε τα φόντα να αντιληφθούμε και να κατανοήσουμε την εμφάνιση «ενός αυθεντικού Διαφωτισμού των Άλλων».
Το διαβάσαμε στο περ. Unfollow πριν από 1.5 χρόνο… Μας φάνηκε άλλη μια «μαλακία για γέλια», από τις χιλιάδες που κυκλοφορούν στα έντυπα και στο διαδίκτυο. Τώρα όμως που είδαμε ένα από τα πολλά φρικτά βίντεο των ισλαμοφασιστών «διαφωτιστών», είπαμε να το ανακαλέσουμε από τη μνήμη μας.
Aλλά πριν το σχολιάσουμε περισσότερο –μάλλον πριν το παρουσιάσουμε ασχολίαστο μιας και το καλύτερο σχόλιο είναι το ίδιο το βίντεο που θα δείτε– ας φρικιάσουμε με μια πράξη που το ίδιο του Ισλαμικό Κράτος πρόβαλλε, διατρανώνοντας παντού «το φιλελεύθερο και νεωτερικό του» πνεύμα:
Πατήστε πάνω σ’ αυτή την εικόνα, δείτε το βίντεο και τα ξαναλέμε:
Νέα επίθεση κατά του ΣτΕ εξαπέλυσε ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Παύλος Πολάκης με ανάρτησή του στο Facebook.
«Τώρα που διαθέτουμε τον μηχανισμό και την τεχνολογία για να πιάσουμε τους φοροφυγάδες (με το σύστημα διασταύρωσης στοιχείων εισοδημάτων-καταθέσεων που έφτιαξαν και ολοκλήρωσαν σε ένα χρόνο τα στελέχη του Υπουργείου οικονομικών) έρχεται το ΣτΕ να κηρύξει αντισυνταγματικό τον έλεγχο αν υπερβαίνει την πενταετία.
Δηλαδή να κουκουλώσει τη ληστεία της δεκαετίας του εκσυγχρονισμού, των Ολυμπιακών Αγώνων, των εξοπλισμών και του πάρτι στην Υγεία!
Πείτε μου τώρα για εξελίξεις στο «νομικό πολιτισμό » που είμαι αστοίχειωτος, περί δικαιοκρατικών εγγυήσεων και λοιπά κολοκυθιά τούμπανα που τα θυμήθηκαν τώρα που κινδυνεύουν οι «πυλώνες του έθνους» που είναι στις λίστες!
Η αποθέωση του ανορθολογισμού και της ανοησίας θα συμβεί το Σάββατο 5 και την Κυριακή 6 Αυγούστου 2017, κάπου στο Πανόραμα της Θεσσαλονίκης. Η ψευτο-ΔΙΣΥΠΕ που υποδύεται (όπως και το ΠΑΣΠΕ) τον εκπρόσωπο τον όπου γης ποντιακό ελληνισμό θα πραγματοποιήσει το τάχα μου 8ο παγκόσμιο συνέδριο ποντιακού ελληνισμού.
Κατ’ αρχάς είναι προσβολή ο αριθμός «8ο«. Γιατί τα προηγούμενα 7 ήταν όντως παγκόσμια και και καθόλου μαϊμού όπως αυτό.
Από την άλλη, η μόνη ομοσπονδία που θα πάρει μέρος είναι η απαξιωμένη ελλαδίτικη ΠΟΕ (υπάρχει και η ΠΟΠΣ, αλλά και η Ομοσπονδία Παλιννοστούντων), της οποίας ήδη τα 9 από τα 19 μέλη του Δ.Σ. αποχώρησαν καταγγέλοντας την παντελή έλλειψη δημοκρατικού πνεύματος, αλλά και αντίστοιχης ευφυίας. Όλα τα κείμενά μας για την ΠΟΕ μπορείτε να τα βρείτε πατώντας ένα κλικ ΕΔΩ
ΚΑΜΙΑ ποντιακή ομοσπονδία του εξωτερικού ΔΕΝ θα πάρει μέρος. Άρα ποιό παγκόσμιο συνέδριο θα πραγματοποιήσουν οι εναπομείνατες στην ΠΟΕ, δηλαδή στη μια από τις τρεις ελλαδικές ομοσπονδίες; Συνέχεια →
Το ζήτημα της Γενοκτονίας του ελληνισμού της Ανατολής πρέπει να αποτελέσει πρόταγμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε συνεργασία με τις κρατικές υποστάσεις των άλλων χριστιανικών λαών που υπέστησαν τα ίδια δεινά. Κυρίως τους Αρμένιους, διότι οι Ασσύριοι δεν έχουν κράτος. Αλλά, βεβαίως, και με τη δική τους συμπερίληψη.
Αυτό προϋποθέτει αναθεώρηση της στρατηγικής για την προώθηση της Γενοκτονίας και ανάληψη της ευθύνης διαμόρφωσης των τακτικών κινήσεων από θεσμούς που διακρίνονται για τη σοβαρότητά τους και έχουν μια πολιτειακή διάσταση.
Ο Μαρινάκης ως μέγας παρχαριδο-χορηγός υπό την αγοραία
ευλογία της Παναγίας Σουμελά
Ως το τελευταίο σκαλοπάτι του αυτοεξευτελισμού του λεγόμενου οργανωμένου ποντιακού χώρου μπορεί να θεωρηθεί η φιέστα που ετοιμάζει στις 21-5-2017 η παρέα του Μαρινάκη στον Πειραιά, έχοντας ως καλεσμένους μαϊντανούς τους δύο ψευτο-προέδρους (Παρχαρίδη και Τανιμανίδη). Καθώς και διάφορους παρατρεχάμενούς τους (ΠΟΕ, Πόντιοι Εκπαιδευτικοί κ.λπ.) Και βεβαίως, όλη αυτή την παράξενη παρέα θα κληθεί να ευλογήσει, ως περιφερόμενη αγοραία αξία, η αυθεντική εικόνα της Παναγίας Σουμελά…. [Είναι πολλά τα λεφτα βλέπεις στον Πειραιά. Ενώ για τους καημένους ποντιακούς συλλόγους που ονειρεύονται αντίστοιχη ευλογία, αρκεί ένα φτηνό αντιγραφο].Συνέχεια →
Άλλο ένα κείμενο καταπέλτης για τους άθλιους της ΠΟΕ
Με ένα εξαιρετικό κείμενο ο καλός δημοσιογράφος Νίκος Ασλανίδης στηλιτεύει τα κακώς κείμενα σε μια από τις ομοσπονδίες του ποντιακού ελληνισμού, η οποία δυστυχώς ελέγχεται από μια μικρή ομάδα επαγγελματιών συνδικαλιστών και πλαισιώνεται από αρκετούς σφουγγοκωλάριους. Το κείμενο του Ασλανίδη έρχεται να συμπληρώσει με τον τρόπο του ένα παλιό δικό μας για τις εκλογές του 2010, που είχε ως τίτλο Ένα ποντιακόν κουίζ’ !
———————————
Φτάνει πια…
Του Νίκου Ασλανίδη
Στις τελευταίες εκλογές της ΠΟΕ, την ώρα της εκλογικής διαδικασίας μια κυρία με ρώτησε εάν είμαι αυτός που έκανε τις εκπομπές «Αληθινά Σενάρια «. Της απάντησα θετικά και μου εκμυστηρεύτηκε πως τις παρακολουθούσε πάντα και μάλιστα είχε κλάψει με τις εκπομπές για τον Πόντο. Πριν φύγει, με ρώτησε εάν ήμουν υποψήφιος και της απάντησα θετικά. «Καλά, γιατί δεν είσαι στο χαρτί;», με ρώτησε. Της εξήγησα ότι όλοι οι υποψήφιοι είμαστε στο «χαρτί» και οι ψηφοφόροι βάζουν σταυρό σε όσους επιθυμούν. «Όχι πούλιμ’ κι είσαι σο χαρτόπον», επέμενε η κυρία. Πιστεύοντας ότι δεν κατάλαβε την εκλογική διαδικασία, επέμενα και τότε έβγαλε ένα χαρτάκι από την τσέπη της, όπου υπήρχαν κάποια ονόματα. Ήταν η » γραμμή» που της έδωσαν… Συνέχεια →
Βενεζουέλα – Κράτος και η εξουσία:
όταν η αριστερά είναι το πρόβλημα
του Ραούλ Ζιμπέκι 04/04/2017
Αυτό που συμβαίνει στην Βενεζουέλα δεν έχει να κάνει τίποτα με μια «επανάσταση» ή με τον «σοσιαλισμό», ούτε με την «υπεράσπιση της δημοκρατίας» ή με την «μείωση της φτώχειας» –γιατί αυτά είναι τα επιχειρήματα που ακούγονται τόσο από την αριστερά ή από την δεξιά. Το «πετρέλαιο» θα ήταν μια πιο εύστοχη απάντηση.
Αυτό που αντιμετωπίζουμε είναι ένας αγώνας ζωής και θανάτου μεταξύ μιας συντηρητικής μπουρζουαζίας, που έχασε τον έλεγχο του κρατικού μηχανισμού, αλλά διατηρεί δεσμούς μαζί του, και μια αναδυόμενη μπουρζουαζία που χρησιμοποιεί το κράτος ως μοχλό ‘αυθεντικής συσσώρευσης’.
Μετά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον Ευάγγελο Βενιζέλο και ο Κώστας Σημίτης ζητάει πρόωρες εκλογές (ΣΚΑΪ).
Να θυμίσουμε ότι είναι ο πολιτικός που έχει πει και έχει γράψει πολλές φορές ότι ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι το έλλειμμα πολιτικής σταθερότητας, γιατί οι κυβερνήσεις δεν κλείνουν τον κοινοβουλευτικό κύκλο τους.
«Η εθνική στρατηγική δεν είναι ούτε “δεξιά” ούτε ‘’αριστερή”, ούτε “εθνικιστική”, ούτε “διεθνιστική”. Είναι τα πάντα, ανάλογα με τις επιταγές της συγκεκριμένης περίστασης. Αλίμονο στη χώρα και την πολιτική της ηγεσία, αν ερμηνεύει την συγκεκριμένη κατάσταση με “δεξιές” ή “αριστερές” προτιμήσεις»
(Παναγιώτης Κονδύλης)
Προβληματισμοί ενός ειλικρινούς «αφελή» Έλληνα
Του Δαμιανού Βασιλειάδη,
εκπαιδευτικού, συγγραφέα
Αθήνα, 3.3.2017
Η δεινή οικονομική και γενικότερη κατάσταση που ταλαιπωρεί μέχρι απόγνωσης και παραλυσίας τον Έλληνα πολίτη, τον οδηγεί ψυχολογικά σε φυγή από την σκληρή πραγματικότητα και την φαντασιακή της αναπλήρωση σε ουτοπικές λύσεις, όπως φαίνεται τουλάχιστον. Είναι ένα φαινόμενο που μόνο μέσω της ψυχοπαθολογίας μπορεί να εξηγηθεί. Συνέχεια →
Διαβάσαμε στον τοπικό Τύπο το γεγονός ότι η δημοτική αρχή της πόλης συμπεριέλαβε τους νεοναζιστές της Χρυσής Αυγής στις εκδηλώσεις για την επέτειο των 74 χρόνων από την εκτέλεση 40 πατριωτών από τους Γερμανούς ναζιστές κατακτητές το 1943 στον Σταθμό Κατερίνης.
Οι φίλοι του τοπικού ΣΥΡΙΖΑ επέλεξαν την αποχή και την πραγματοποίηση μιας δικιάς τους, ξεκομμένης, τιμητικής εκδήλωσης.
Παρέδωσαν έτσι την επίσημη εκδήλωση στους «επίσημους» φορείς, συμπεριλαμβανομένης και της Χρυσής Αυγής και αποχώρησαν, αφήνοντάς τους το πεδίο ελεύθερο.
(Παρατίθεται στη συνέχεια η ανακοίνωσή τους.)
Η εκτίμησή μας είναι ότι δεν θα έπρεπε να καμιά περίπτωση να αποχωρήσουν. Ότι θα έπρεπε να μετατρέψουν την εκδήλωση σε μια καταγγελία ενάντια στους υποκριτές της δημοτικής αρχής και τους χρυσαυγίτες νεοναζί, των οποίων οι πολιτικοί πρόγονοι διέπραξαν και αυτό το έγκλημα στο Σταθμό της Κατερίνης.
Και εκτός από αυτή την άμεση παρέμβαση, καλό θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ Πιερίας και οι τρεις βουλευτές που διαθέτει να πιέσουν την κυβέρνηση να θέσει εκτός νόμου τις νεοναζιστικές οργανώσεις…
Η εσωστρέφεια και η αδυναμία σύνδεσης με την κοινωνία είναι δυστυχώς η μεγάλη κληρονομιά των ακτιβιστών του 3% στο σημερινό πλειοψηφικό κυβερνών κόμμα της Αριστεράς.
Διαβάστε το αφιέρωμά μας για τη νεοναζιστική οργάνωση Χρυσή Αυγή:
Mια εξαιρετική πρωτοβουλία των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) για τη δημιουργία μιας ξεχωριστής ηλ-σελίδας υλοποιήθηκε.
Να την επισκεφθείτε και να περιπλανηθείτε στο ελληνικό γκουλάγκ, το μεγαλύτερο από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που δημιούργησε η νεοελληνική «εθνικοφροσύνη»…
Πριν από αρκετά χρόνια ο καλός φίλος Πέτρος Θεοδωρίδηςεισήγαγε το νέο όρο «εθνολαϊκισμός»για να περιγράψει το φαιδρό φαινόμενο των Ψωμιάδη-Άνθιμου στη Θεσσαλονίκη.
Ο Θεοδωρίδης ανέλυσε τη σημασία του καινοφανούς όρου: «...με τον όρο εθνολαϊκισμός προσπαθούμε να δείξουμε την συνάντηση αυτών των δυο ιδεολογιών, των δυο ρητορικών…. Ο εθνικισμός κατέληξε να σημαίνει την υπερβατική σχεδόν λατρεία του έθνους ως φετίχ. Ο λαϊκισμός από την άλλη πλευρά ως ιδεολογία ενέχει ως κεντρικό σημείο αναφοράς τον λαό, όχι με την νομική, την ιστορική, ή την ταξική του έννοια αλλά μάλλον ως μια συναισθηματική έννοια πού αφορά όσους αισθάνονται τον εαυτό τους ως μη προνομιούχοι και αδικημένοι…. Όπως βλέπουμε και οι δυο όροι κατέληξαν πια να σημαίνουν όχι κάτι που αναλύεται με πολιτική ορολογία αλλά κυρίως με αισθήματα:Το αίσθημα της υπέρμετρης αγάπης για την πατρίδα στον εθνικισμό, το αίσθημα της πικρίας και μνησικακίας στον λαϊκισμό.«
Από τότε πέρασε πολύς καιρός και σήμερα ο όρος αυτός έχει βρει τη θέση του στη σύγχρονη πολιτική ορολογία της πτωχευμένης Ελλάδας. Αποτελεί κυρίως τον αγαπημένο αφορισμό των διάφορων «κεντροαριστερών» και «κεντρώων» νεοφιλελεύθερων για όσους διαφωνούν με το αξίωμά τους ότι η απόλυτη υποταγή του δημόσιου στο ιδιωτικό συμφέρον και η κυριαρχία της αγοράς από τις επιχειρηματικές ενώσεις θα φέρει τη λύτρωση. Συνέχεια →
Με έκπληξη παρατηρούμε αυτές τις μέρες την κινητοποίηση πλήθους περίεργων Νεοελλήνων, χέρι-χέρι με τη Ν.Δ. αλλά και ευρωπαίους τύπου Φερχοφσταντ, να προσπαθούν να πείσουν την ελληνική κυβέρνηση να μην κάνει το αυτονόητο σε μιλιταριστές, επίδοξους πραξικοπηματίες.
Και το αυτονόητο σ’ αυτή την περίπτωση για κάθε δημοκρατικό πολίτη που απεχθάνεται τα φασιστικά πραξικοπήματα, τον μιλιταρισμό και τον εθνικισμό είναι να πιέσει προς την άμεση απέλαση.
Και εδώ μιλάμε για μετόχους στο τουρκικό Βαθύ Κράτος που πάντα ήταν ο στρατός στην κεμαλική Τουρκία και πάντα στόχευε τον ελληνικό κόσμο. Αυτό το Βαθύ Κράτος έκανε την εισβολή στην Κύπρο, αυτό επεξεργάστηκε τη θεωρία των Γκρίζων Ζωνών στο Αιγαίο και τα σχέδια εισβολής και πολεμικής σύγκρουσης με την Ελλάδα. Συνέχεια →
Eυτυχώς οι Κρητικοί μας προσπέρασαν (σε μειωμένο IQ)
Επιτέλους, οι Κρητικοί ξεπέρασαν τους Πόντιους με την πρόσκληση που απηύθυνε το Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών στον Νίκο Λυγερό και τον έχρισε κεντρικό ομιλητή στο 8ο συνέδριό τους (έγινε στις 5 Αυγούστου). Εκεί ο Λυγερός τους δίδαξε τα πορίσματα μιας ευφυούς γεωστρατηγικής πολιτικής, που προέκυψε από την ανάλυση του κονταροχτυπήματος του ερωτοχτυπημένου Ερωτόκριτου…
Είμαστε σίγουροι ότι ήδη οι (ερωτοχτυπημένοι) Κρητικοί έγιναν σοφότεροι!
Βέβαια, αρκετά πιο πριν είχε χτυπήσει το καμπανάκι ο Μακάριος Δρουσιώτης με το άρθρο του: Ένας γάιδαρος με υψηλό IQ. Αλλά ποιός διαβάζει και ποιόν νοιάζουν τα στοιχεία;;; Αυτά είναι για τους προκατειλημμένους. Συνέχεια →
Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ελληνική ιστορία που σημάδεψε το μέλλον, υπήρξε ο Διχασμός του 1915 που κορυφώθηκε το 1916 με το περίφημο Ανάθεμα και τα Νοεμβριανά… Ο Διχασμός του 1915 υπήρξε ο πρώτος μεγάλης έντασης και βάθους ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, που καθόρισε τις συμπεριφορές της ελλαδικής πολιτικής ελίτ όλο το επόμενο διάστημα και σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το ιστορικό αυτό φαινόμενο προσεγγίζει από μαρξιστικής πλευράς το καλό περιοδικό Μαρξιστική Σκέψημε ένα πλήρες αφιέρωμα, απαραίτητο βοήθημα σε κάθε μελετητή εκείνης της εποχής. Εξ ημών στο αφιέρωμα συμμετέχει ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης με ένα ενδιαφέρον κείμενο για το ρόλο του γερμανικού παράγοντα στην Εγγύς Ανατολή απ΄τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ου αιώνα.
Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 21
Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2016
Σε δυο σημαντικές ιστορικές επετείους αφιερώνεται ο νέος τόμος 21 της Μαρξιστικής Σκέψης, τα 100 χρόνια από τον Εθνικό Διχασμό και τα 80 χρόνια από την Ισπανική Επανάσταση. Περιλαμβάνει ένα εκτενές μέρος πηγών και αναλύσεων για το πρώτο θέμα και μια εκτενή μονογραφία για το δεύτερο. Συνέχεια →
Στο εθνικό ζήτημα –ένα ζήτημα εξαιρετικά επίκαιρο λόγω της ακραίας όξυνσης των εθνικών συγκρούσεων και ανταγωνισμών στην εποχή της παγκοσμιοποίησης– αφιερώνεται ο νέος τόμος 19 της Μαρξιστικής Σκέψης. Περιλαμβάνει κείμενα επιφανών μαρξιστών αλλά και σύγχρονες αναλύσεις, που καλύπτουν ποικίλες πλευρές του θέματος: η μαρξιστική θεωρία για το έθνος, η εμπειρία της ΕΣΣΔ, τα απελευθερωτικά κινήματα των λαών, η καταπίεση των νέγρων, οι διακρίσεις σε βάρος των αυτόχθονων πληθυσμών στην Ινδία, τη Νότια Αφρική και αλλού, ο αντισημιτισμός.
Ο τόμος χωρίζεται σε δυο μέρη, ένα με πηγές και ένα με πρόσφατες αναλύσεις.
Οι επερχόμενες εκλογές στην ΠΟΕ -τη μεγαλύτερη ομοσπονδία των Ποντίων της Ελλάδας- καθώς και η ένταση που χαρακτηρίζει την προεκλογική περίοδο, φέρνουν στην επιφάνεια παθογένειες και υστερήσεις πολύ γνωστές στους παροικούντες.
Προβλήματα που είχαν φανεί ξεκάθαρα από το 2010, όταν εισήχθησαν στις εκλογές τα σκονάκια, οι γραμμές, οι αποκλεισμοί και ο επιθετικός λόγος κατά συμπατριωτών. Στο κείμενο αποχώρησης από την ΠΟΕ του ιστορικού συλλόγου των Αργοναυτών-Κομνηνών περιγράφονται όλες εκείνες οι αιτίες που οδήγησαν στην κατάπτωση. Και λίγο αργότερα, με αφορμή τις εκλογές στη ΔΙΣΥΠΕ και τη μη εκλογή του Γιωρίκα στην ηγεσία, άρχισε το γαϊτανάκι των δικαστικών αμφισβητήσεων -κατά το παράδειγμα της παλιότερης δοκιμασμένης τανιμανιδικής πρακτικής- για να καταλήξουμε ως ανέκδοτο στη σημερινή ψευτοΔΙΣΥΠΕ.
Μέχρι σήμερα ο Γιωρίκας, που έχει αποχωρήσει από την προεδρία της ΠΟΕ και αρκέστηκε στην προεδρία της ψευδώνυμης ΔΙΣΥΠΕ, κρατά σφιχτά τα γκέμια από το παρασκήνιο. Παρότι οι οπαδοί του τέως προέδρου έχουν ενδυθεί την προβιά του προβάτου, γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο λύκος που επέπεσε και κατέστρεψε το μεγαλύτερο εγχείρημα του ελλαδικού ποντιακού ελληνισμού έχει όνομα και λέγεται Γιωρίκας Παρχαρίδης.
Είναι ξεκάθαρο ότι ο Τσίπρας έχει πλέον προσγειωθεί εντελώς στη συγκεκριμένη γη και στις συγκεκριμένες συνθήκες…. κάτι που έρχεται σε άμεση αντίθεση με όλη την κληρονομιά μιας μεταφυσικής Αριστεράς που ήταν εύκολη στα λόγια και αδυνατούσε να κατανοήσει τον κόσμο στον οποίο ζεί. Που μιλούσε με κώδικες μιας άλλης εποχής και επικαλούνταν τον μαρξισμό για να μηρυκάσει τον πλέον αντιδιαλεχτικό λόγο…Συνέχεια →
Στα σοβαρά συνέδρια των κομμάτων, όχι αυτά που συνέρχονται για να εγκρίνουν ειλημμένες από την ηγεσία αποφάσεις ή που αναλώνονται σε συγκρούσεις προσωπικών στρατών χωρίς ιδεολογικό και πολιτικό περιεχόμενο ή ακόμη χειρότερα αυτά που έχουν ως μοναδικό αντικείμενο την πανηγυρική επανεκλογή του αρχηγού, πρέπει να διεξάγονται συζητήσεις σε βάθος και σε πλάτος για το χτες, το σήμερα και το αύριο του κόμματος.
Αυτό είναι απαραίτητο για να εντοπιστούν τα λάθη, να καταλογιστούν ευθύνες, να λογοδοτήσουν τα καθοδηγητικά όργανα, να σχεδιαστεί ένα πρόγραμμα δράσης. Συνέχεια →
Η ιδεολογική ηγεμονία και οι συνέπειές της στην πολιτική πραγματικότητα
Του Δαμιανού Βασιλειάδη, εκπαιδευτικού, συγγραφέα
Αθήνα, 6.10.2016
Πολλοί πιστεύουν ότι η ενασχόλησή μας με θεωρητικά θέματα, τι στιγμή που βιώνουμε τόσο τραγικές στιγμές στην καθημερινή μας ζωή, είναι μια εργασία που βασικά δεν έχει νόημα και αποτελεί ως εκ τούτου περιττή πολυτέλεια. Παραγνωρίζουν ή αγνοούν όλοι αυτοί ότι η πολιτική πρακτική ακολουθεί συγκεκριμένες θεωρίες που δοκιμάζονται στην πράξη, όπως είναι ο σοσιαλισμός και ο νεοφιλελευθερισμός. Σήμερα επικρατεί σ’ όλην την υφήλιο ο νεοφιλελευθερισμός με την μορφή του ανάλγητου παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Αν δεν γνωρίζουμε τους μηχανισμούς λειτουργίας του, δεν μπορούμε να δράσουμε δημιουργικά και αποτελεσματικά.
Για την επικράτησή του ωστόσο εφαρμόζεται στην πράξη όχι μόνο βία, αλλά κυρίως η ονομαζόμενη από τον Γκράμσι ιδεολογική ηγεμονία, της οποίας τα χαρακτηριστικά θα επιδιώξουμε να αναλύσουμε, για να έχουμε σαφή εικόνα των εννοιών και της πρακτικής τους εφαρμογής.
Συνεπώς η κατανόηση των ιδεολογικών μηχανισμών που καθορίζουν τις εξελίξεις στην υφήλιο, αποτελεί πρωταρχική αναγκαιότητα, για να καταλάβουμε όχι μόνο αυτούς τους μηχανισμούς, αλλά και να μπορούμε να αποτρέψουμε τις αρνητικές τους επιπτώσεις και βάλουμε τα θεμέλια για μια ευοίωνη προοπτική για το μέλλον. Σήμερα ισχύει λόγω σύγχυσης και αποπροσανατολισμού αυτό που λέει ο λαός: Ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται. Ζητάει δηλαδή απεγνωσμένα λύσεις, εκεί που δεν υπάρχουν. Έτσι ο φαύλος κύκλος ανακυκλώνεται χωρίς να υπάρξει διέξοδος από τα αδιέξοδα. Ο ένας, για να δείξω την τραγικότητα της κατάστασης, πιστεύει ότι θα μας σώσει η Ρωσία, ως από μηχανής θεός, ο άλλος πιστεύει ότι θα μας σώσουν οι προφητείες του Αγίου Παϊσίου, ο άλλος ρίχνει τις ευθύνες στους ξένους , ως άλλοθι για τις δικές του ευθύνες, ό άλλος τα ευχολόγια, μέσα στην απελπισία του, τα βλέπει ως λύσεις. Και λοιπά και λοιπά. Που βρίσκεται η αλήθεια, αλήθεια;Συνέχεια →
Τα συγκλονιστικά γεγονότα που συνέβησαν στην Τουρκία με το αποτυχημένο πραξικόπημα των κεμαλιστών και την συνεχιζόμενη κρίση με την αυταρχική πολιτική του Ερντογάν, επιχειρούμε να προσεγγίσουμε με δύο κείμενα.
Το πρώτο του Βλάση Αγτζίδη που περιγράφει την ιστορική σημασία των γεγονότων με το κλείσιμο του κύκλου που ξεκίνησε το 1908 με το πραξικόπημα των Νεότουρκων και το δεύτερο του Τουρκοκύπριου δημοσιογράφου Σενέρ Λεβέντ που περιγράφει το καθεστώς Ερντογάν ως επίσης πραξικόπημα:
——————————————————————————-
Για το πραξικόπημα στην Τουρκία και τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Δεν είναι εύκολο να αποτιμήσει κάποιος τη σημασία των εξελίξεων στη γειτονική μας χώρα. Η αποτυχία του πραξικοπήματος των κεμαλιστών σίγουρα αποτελεί θετικό γεγονός, μιας και ο φορέας της στρατοκρατικής, επεκτατικής πολιτικής εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου υπήρξε η στρατιωτική ελίτ. Καλό είναι να θυμόμαστε ότι ο τουρκικός στρατός δεν αποτελεί ένα θεσμό δυτικού τύπου, αλλά το δημιουργό και θεματοφύλακα της εθνικιστικής-κοσμικής Τουρκίας, όπως αυτή διαμορφώθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την συντριπτική νίκη που κατήγαγε κατά των Ελλήνων την περίοδο 1919-1922.
Το επόμενο θύμα του τουρκικού εθνικισμού, μετά από τις χριστιανικές κοινότητες που εξόντωσε συστηματικά από το 1914, υπήρξε το Ισλάμ. Η συστηματική και σκληρή καταστολή βιώθηκε ως τραύμα που μεταφέρεται έως σήμερα στους πολιτικούς απογόνους του οθωμανικού Ισλάμ.
Αυτή η ιστορική παράδοση και αυτό το τραύμα αποτελούν τη βάση της σύγχρονης διαίρεσης της τουρκικής κοινωνίας και ενός εμφύλιου διχασμού που φαίνεται ότι οδηγείται στα άκρα.
Σαν σήμερα, 2 Ιουνίου 1962 βάφτηκε στο αίμα η ειρηνική διαδήλωση των εργατών του εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής της πόλης Νοβοτσερκάσκ.
Καταλύτης των τραγικών αυτών γεγονότων ήταν η άθλια οικονομική κατάσταση στον «παράδεισο» της ΕΣΣΔ. Από τις αρχές της άνοιξης είχαν ήδη αρχίσει να παρατηρούνται ελλείψεις στο ψωμί και ο Χρουστσόφ τότε για πρώτη φορά αποφάσισε να αγοράσει σιτηρά από το εξωτερικό.
Ένα πολύ σημαντικό αρχείο του ποντιακού ζητήματος, που βρισκόταν στην κατοχή της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, παρουσιάστηκε πρόσφατα (Δευτέρα 23 Μαϊου 2016) και τέθηκε στη διάθεση των ερευνητών.
Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από την ομιλία του προέδρου της Ευξείνου Λέσχης Ιωάννη Αποστολίδη και στη συνέχεια ένα απόσπασμα από την ομιλία του νυν προέδρου της ΠΟΕ, δικηγόρου Χρήστου Τοπαλίδη:
Η ηλεκτρονική έκδοση της Sozcu σε είδηση που υπογράφει η Saygı Öztürk με τίτλο «Ξανακοιμήθηκε η Άγκυρα, καταλήφθηκε και 17ο νησί μας στο Αιγαίο» αναφέρει :
Το κείμενο έχει δημοσιευτεί και στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας, στην πρώτη σελίδα .
Ακολουθεί κατά λέξη μετάφραση του δημοσιεύματος.
// Στις 9 Μαρτίου μετέβη στο νησί ο Έλληνας ΥΠΕΘΑ και ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού
Ο Έλληνας ΥΠΕΘΑ, ο Αρχηγός του ΓΕΣ και ο Αρχηγός του ΓΕΝ, αφού παραβίασαν τον τουρκικό εναέριο χώρο, κατέβηκαν με ελικόπτερο στην Κίναρο (σσ : η Κίναρος αναφέρεται στο δημοσίευμα με την ονομασία Ardıççık) των Μούγλων. Διοργανώθηκε τελετή μνήμης για τους Έλληνες στρατιώτες, ένας παπάς προσευχήθηκε. Το ΑΚΡ που εθελοτυφλεί στην κατάληψη 17 νησιών μέσα σε 12 χρόνια, δεν έβγαλε κιχ.
Το ελληνικό ελικόπτερο που παραβίασε 6 μίλια τουρκικού εναέριου χώρου, στις 11 Φεβρουαρίου 2016 κατέπεσε στην Κίναρο (Ardıççık) των Μούγλων. Οι αξιωματικοί που επέβαιναν στο ελικόπτερο έχασαν τη ζωή τους. Το σκάνδαλο της παραβίασης αποκαλύφθηκε με ΝΟΤΑΜ που εκδόθηκε από την Κωνσταντινούπολη, ως απάντηση στην ελληνική ΝΟΤΑΜ έρευνας / διάσωσης. Έγινε γνωστό ότι η εν λόγω περιοχή στη ΝΟΤΑΜ ήταν τουρκική, και ότι έπρεπε για τις εργασίες ερευνών/ διάσωσης να υπάρξει συντονισμός με τους Τούρκους αξιωματούχους.
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ: Αθώωσαν τους υπεύθυνους της Μικρασιατικής Καταστροφής….
ΑΝΑΘΕΜΑ!
Το πρωτοσέλιδο τουρκικής εφημερίδας (Αύγουστος ’22) με τις φωτογραφίες των Γούναρη και Στράτου και τον τίτλο: «ΓΟΥΝΑΡΗΣ-ΣΤΡΑΤΟΣ: ΟΙ ΣΩΤΗΡΕΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ»
Oι διαφημίσεις που βλέπετε στο τέλος των αναρτήσεων και δεν έχουν καμιά απολύτως σχέση με τη θεματολογία του μπλογκ μας, προέρχονται από τη WordPress (προκειμένου να καλυφθούν τα έξοδα του server) και δεν αποφέρουν κανένα οικονομικό όφελος στο ιστολόγιο μας.
Οι υπεύθυνοι της WordPress.com έστειλαν την παρακάτω ανακοίνωση: «The site is one of the free sites hosted on WordPress.com, and we are running ads to cover the costs of operating the site for the user. We run these types of ads sparingly in an attempt to interfere as little as possible with the experience of reading a site and for logged in users we don’t show ads at all».
Η διευθύντρια του Μουσείου Δρ Shoole Mostafawy δηλώνει: «
τότυπο τρόπο στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Στο πρώτο μέρος με τίτλο «Ένας κόσμος σε μετάβαση» έχουμε μια μελέτη για τις εξελίξεις στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και στο δεύτερο μέρος με τίτλο «Ένα ταξίδι στο χωροχρόνο» ταξιδεύουμε μαζί με τον συγγραφέα σε χώρες άμεσα επηρεασμένες από αυτές τις εξελίξεις.
πολιτισμικό. Παιδί εκτελεσμένων στα ναζιστικά στρατόπεδα, συναγωνιστής των Αλγερίνων κατά της γαλλικής αποικιοκρατίας, που πλήρωσε με βασανιστήρια την στάση του, σύντροφος εμπράκτως και των Ελλήνων που αντιστάθηκαν στην Χούντα, ο συγγραφέας επιτίθεται σε όλους εκείνους, ακροδεξιούς και λοιπούς αρνητές με δήθεν προοδευτικό προσωπείο, που προσπάθησαν, πλαστογραφώντας Ιστορία και μνήμη, να σβήσουν την γενοκτονία των Εβραίων από τον χιτλερισμό.
****Αυτό θα το αναλύσουμε χωριστά γιατί είναι τελείως ασυνήθιστο. Οι άνθρωποι που δρούν δουλεύοντας διακριτικά και περίπου ανώνυμα (για τον πολύ κόσμο) δεν συνηθίζουν να εκτίθενται στην δημοσιότητα ενός κυβερνητικού θώκου μετά την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος. Δεν συνηθίζουν να «καίγονται» και κρατούν διακριτική την παρουσία τους. Την εχεμύθεια μας ζητούν συνήθως, χωρίς φυσικά να παραλείπουν την αμοιβή για τις υπηρεσίες τους, που συνήθως είναι ιδιαίτερα ικανοποιητική! Στο μέλλον μπορεί να χρειαστεί να οργανωθεί κάτι ανάλογο και πρέπει να είναι διαθέσιμοι! Είναι επαγγελματίες μην το ξεχνάμε. 
Στον Καρλ Μαρξ αφιερώνεται ο τόμος 26 της Μαρξιστικής Σκέψης με αφορμή τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από τη γέννησή του στις 5 Μάη του 1818. Περιλαμβάνει κείμενα του ίδιου του Μαρξ και αναλύσεις σχετικές με το έργο του από Έλληνες και ξένους ερευνητές.
To 2002 δυο Κινέζοι πολίτες συνελήφθησαν και εκδόθηκαν από το Κιργιστάν στην Κίνα με την κατηγορία ότι σχεδίαζαν επίθεση εναντίον της Πρεσβείας των ΗΠΑ. Οι συλληφθέντες Κινέζοι ανήκαν στην 
διοργανώσει ένα φεστιβάλ ποντιακών χορών στον Πειραιά, όμως δεν κατάφερε (γιατί δεν την ένοιαζε φυσικά) να διαμαρτυρηθεί για την επίσκεψη του Ερντογάν στην Ελλάδα με μια συμβολική φυσική παρουσία στο Σύνταγμα τη στιγμή της άφιξής του στην Ελλάδα.
Μια πολύ σημαντική εκδήλωση θα γίνει στο Κιλκίς στις 2 Δεκεμβρίου του 2017 , ώρα 7μ.μ στο Επιμελητήριο της πόλης (Στενημάχου 2). Για πρώτη φορά όλες οι απόψεις θα διατυπωθούν και θα κατατεθεί η ερμηνεία δύο κατεξοχήν έγκριτων ιστορικών που έχουν μελετήσει την περίοδο αυτή.
Ένας από τους κορυφαίους Έλληνες διανοούμενους υπήρξε ο Νίκος Πουλαντζάς. Παραθέτουμε ένα δημοσίευμα από το TVXS:
την Επιτροπή Ιστορίας της Κ.Ε., γνωστότερος των οποίων είναι ο φίλτατος Αναστάσιος Γκίκας. Ο οποίος σ’ ένα βιβλίο που έγραψε κατά παραγγελία αφού 
ποντιακού ελληνισμού.
Το ζήτημα της Γενοκτονίας του ελληνισμού της Ανατολής πρέπει να αποτελέσει πρόταγμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε συνεργασία με τις κρατικές υποστάσεις των άλλων χριστιανικών λαών που υπέστησαν τα ίδια δεινά. Κυρίως τους Αρμένιους, διότι οι Ασσύριοι δεν έχουν κράτος. Αλλά, βεβαίως, και με τη δική τους συμπερίληψη.
Με ένα εξαιρετικό κείμενο ο καλός δημοσιογράφος Νίκος Ασλανίδης στηλιτεύει τα κακώς κείμενα σε μια από τις ομοσπονδίες του ποντιακού ελληνισμού, η οποία δυστυχώς ελέγχεται από μια μικρή ομάδα επαγγελματιών συνδικαλιστών και πλαισιώνεται από αρκετούς σφουγγοκωλάριους. Το κείμενο του Ασλανίδη έρχεται να συμπληρώσει με τον τρόπο του ένα παλιό δικό μας για τις εκλογές του 2010, που είχε ως τίτλο 
θετικά και μου εκμυστηρεύτηκε πως τις παρακολουθούσε πάντα και μάλιστα είχε κλάψει με τις εκπομπές για τον Πόντο. Πριν φύγει, με ρώτησε εάν ήμουν υποψήφιος και της απάντησα θετικά. «Καλά, γιατί δεν είσαι στο χαρτί;», με ρώτησε. Της εξήγησα ότι όλοι οι υποψήφιοι είμαστε στο «χαρτί» και οι ψηφοφόροι βάζουν σταυρό σε όσους επιθυμούν. «Όχι πούλιμ’ κι είσαι σο χαρτόπον», επέμενε η κυρία. Πιστεύοντας ότι δεν κατάλαβε την εκλογική διαδικασία, επέμενα και τότε έβγαλε ένα χαρτάκι από την τσέπη της, όπου υπήρχαν κάποια ονόματα. Ήταν η » γραμμή» που της έδωσαν… 
Του Δαμιανού Βασιλειάδη,
Mια εξαιρετική πρωτοβουλία των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) για τη δημιουργία μιας 
Πριν από αρκετά χρόνια ο καλός φίλος Πέτρος Θεοδωρίδης 
Με έκπληξη παρατηρούμε αυτές τις μέρες την κινητοποίηση πλήθους περίεργων Νεοελλήνων, χέρι-χέρι 
Και το αυτονόητο σ’ αυτή την περίπτωση για κάθε δημοκρατικό πολίτη που απεχθάνεται τα φασιστικά πραξικοπήματα, τον μιλιταρισμό και τον εθνικισμό είναι να πιέσει προς την άμεση απέλαση.
Μέχρι σήμερα ο Γιωρίκας, που έχει αποχωρήσει από την προεδρία της ΠΟΕ και αρκέστηκε στην προεδρία της ψευδώνυμης ΔΙΣΥΠΕ, 
Τα συγκλονιστικά γεγονότα που συνέβησαν στην Τουρκία με το αποτυχημένο πραξικόπημα των κεμαλιστών και την συνεχιζόμενη κρίση με την αυταρχική πολιτική του Ερντογάν, επιχειρούμε να προσεγγίσουμε με δύο κείμενα. 
Πόντος και Αριστερά 
