«Πρώτα θα σε αγνοήσουν, μετά θα σε λοιδορήσουν και ύστερα θα σε πολεμήσουν… και τότε κέρδισες» (Γκάντι)
Στις 18/5/22 διοργανώθηκε από τον σύλλογο Ελευθερίου Κορδελιού ημερίδα με θέμα τον ποντιακό χορό. Ομιλητές με βάση τη σειρά παρουσίασης ήταν: Ν. Ζουρνατζίδης, Π. Καραλευθέρης, Κ. Μωυσίδης και Π. Μωυσιάδης. Τη συνάντηση αυτή την επιδίωκα εδώ και πολύ καιρό. Η συμμετοχή μου στην συγκεκριμένη ημερίδα ήταν για μένα μια τραυματική εμπειρία. Άκουσα τοποθετήσεις από τους δύο που εκπροσωπούσαν την ομάδα Παρυάρδη που πραγματικά δεν θα μπορούσαν να ειπωθούν από κάποιον που είχε έστω και ελάχιστες γνώσεις της Ελληνικής παράδοσης. Το μεγάλο τους πρόβλημα απεδείχθη πως έχει συγκεκριμένο όνομα. Του φόρτωσαν όλα τα δεινά του ποντιακού χορού και παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως απόλυτους γνώστες που θα εξυγιάνουν τον χώρο.
Δεν είχα σκοπό να ασχοληθώ, όπως δεν το έκανα και άλλες φορές παρόλο που μου δόθηκε επανειλημμένα η ευκαιρία. Όμως οι εισηγήσεις αυτές τυπώθηκαν σε βιβλίο όπου γίνεται πολλαπλή αναφορά στο όνομα μου και πρέπει να προστατεύσω τον εαυτό μου αλλά και την παράδοση των προγόνων μου από ανακρίβειες και διαστρεβλώσεις.
Δεν θα μπω στη λογική να απαριθμήσω τις δραστηριότητές μου όσον αφορά τα ποντιακά. Και στο βιβλιαράκι που εκδόθηκε για την ημερίδα και στο διαδίκτυο υπάρχει το βιογραφικό μου για όσους ενδιαφέρονται. Αμφισβητώ τη «γνώση» και το ενδιαφέρον τους για την ποντιακή παράδοση. Αν τους ενδιέφερε πραγματικά θα με καλούσαν σε μία ημερίδα και θα λύναμε το πρόβλημα.
Ένα μέλος τους με δημοσίευση στην ποντιακή εφιμερίδα «Ελεύθερη γνώμη», με αποκάλεσε «Βερσάτσε του Πόντου» γιατί φορούσαν στο χορευτικό μου καρό πουκάμισο. Σε ανταπάντηση μου στην ίδια εφημερίδα: «Μεγάλο το λάθος σας κύριε Ιωσηφίδη να αναφέρεστε σε έναν άνθρωπο που γνωρίζετε πάνω από τριάντα πέντε χρόνια με αυτόν τον τρόπο, να τον καταδικάζετε και δεν είναι τυχαίο ότι αυτό γίνεται από την ίδια ομάδα φίλων (είστε ο τρίτος), όταν μπορούσατε κάλλιστα να διοργανώσετε μία ανάλογη ημερίδα, όπου ευχαρίστως θα συμμετείχα. Άλλωστε, είναι κάτι που το κάνω αρκετά συχνά σε διάφορα μέρη της Ελλάδος και του εξωτερικού». Η πρόσκληση έγινε πριν από περίπου 10 χρόνια. Απάντηση καμία.
Ο εν λόγω κύριος δεν έχει δει ούτε τις φωτογραφίες των ανταρτών που κυκλοφορούν και στο διαδύκτιο.
Ακολουθούν μια καταστροφική τακτική και το «ισχύς εν τη ενώσει» μάλλον δεν τους αφορά. Να υποθέσω πως δεν κατανοούν το πρόβλημα που θα προκύψει όταν διαγραφούν από την παράδοσή μας οι χοροί του Κεντρικού και Δυτικού Πόντου; Πώς θα αντιδράσουν οι απόγονοι των καταγόμενων από αυτές τις περιοχές;
Όταν κατέβηκαν στην Αθήνα σε μία ημερίδα που συνδιοργάνωσαν τρεις σύλλογοι στη Μεταμόρφωση (γύρω στους 20 θεατές) ήμουν παρών. Εγώ έχω ανέβει στην Μακεδονία πολλές φορές. Μάλιστα διοργανώσαμε με το σύλλογο «Κύκλος» δύο επιστημονικά συμπόσια στο ξενοδοχείο «Hyatt» με πολύ αξιόλογους επιστήμονες και δεν εμφανίστηκε κανείς τους να καταθέσει τις απόψεις τους. Αντί αυτού επιδίωξαν την αντιπαράθεση που διχάζει το χώρο.
Όταν άκουσα σε μία συνάντηση της επιτροπής χορού της ΠΟΕ στη Θεσ/νίκη, τις εισηγήσεις της ομάδας του Παρυάρδη, πήρα τηλέφωνο τον τότε Πρόεδρο τηςΠΟΕ κ. Χρ. Τοπαλίδη και του επισήμανα το πρόβλημα που πάει να δημιουργηθεί και έπρεπε να λυθεί από το δευτεροβάθμιο όργανο των Ποντίων πριν πάρει διαστάσεις χιονοστιβάδας. Παρά τα άλλα δύο τηλεφωνήματα που ακολούθησαν από μέρους μου να συναντηθούμε στη Λάρισα δεν κατέστη δυνατή η συνάντηση.
ΣΤΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΟΛΟΙ ΑΠΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ «ΓΡΑΙΚΟΙ». ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ ΔΙΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΣΕ ΔΥΟ ΠΕΡΙΠΟΥ ΙΣΕΣ ΟΜΑΔΕΣ, ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΤΑΤΑΡΟΦΩΝΟΥΣ
Η ιστορία των Ελλήνων της Αζοφικής είναι αντικείμενο μελέτης από το 19ο αιώνα. Ομως έως σήμερα κρύβει πολλά αινίγματα. Είναι γνωστό ότι οι πρόγονοί τους ζούσαν στην Κριμαία από τα βυζαντινά χρόνια. Κάποιοι επιστήμονες, όπως οι Θ. Χαρατχάι και Α. Μπιελιέτσκι, θεωρούν ότι τα λαογραφικά δεδομένα οδηγούν πιο πίσω, στον 6ο αιώνα π.Χ. Στην Κριμαία ζούσαν μέχρι και το 1778, όταν με πρωτοβουλία της Μεγάλης Αικατερίνης 18.394 Ελληνες μεταφέρθηκαν στις βόρειες ακτές της Αζοφικής Θάλασσας.
Εκεί, στις εκβολές του ποταμού Κάλμιους, ίδρυσαν προς τιμήν της Παναγίας την πόλη Μαριούπολη και στη γύρω περιοχή είκοσι ελληνικά χωριά. Με τον καιρό, ο αριθμός των χωριών αυξάνεται και αρχίζουν να βαφτίζονται με ονόματα που προέρχονται από την ελληνική ιστορία: Αθήνα, Χερσόνησος, Μακεδόνοφκα, Βυζάντιο.
Στα επίσημα έγγραφα όλοι αποκαλούνται «Γραικοί». Πολιτισμικά διαιρούνται σε δύο περίπου ίσες ομάδες, τους ελληνόφωνους και τους ταταρόφωνους. Οι ελληνόφωνοι με τη σειρά τους διαιρούνται σε πέντε γλωσσικές υποομάδες και αυτοαποκαλούνται «Ρουμέοις» και «Γραικοέλληνες». Οι ταταρόφωνοι μιλούν διάφορες διαλέκτους της κριμαιοταταρικής γλώσσας και ονομάζουν τον εαυτό τους «ουρούμ», «Γραικοτάταρους» και «Παζαριώτες».
Ελληνική Σοβ. Αυτονομία
Ετσι, στις άγριες στέπες, με χίλια βάσανα, ξαναφυτεύτηκε ο Ελληνισμός, χτίστηκαν εκκλησίες, τα παιδιά πήγαιναν στα σχολεία, αναπτύχθηκε το εμπόριο και η αγροτική οικονομία. Ομως η αφομοιωτική πολιτική της ρωσικής κυβέρνησης άγγιξε και τους Ελληνες -όπως και τις άλλες μειονότητες. Το 1859 καταργήθηκε η Αυτονομία της Μαριούπολης και το 1869 το ελληνικό δικαστήριο. Στο τέλος του 19ου αιώνα εμφανίστηκαν προβλήματα τόσο στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία όσο και στην τέλεση της θείας λειτουργίας στα ελληνικά.
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, η σοβιετική εξουσία παραχώρησε ξανά την αυτονομία στους Ελληνες της Αζοφικής και η δεκαετία 1926-36 αποτέλεσε μια καρποφόρα περίοδο σε όλους τους τομείς της ζωής τους. Αλλά τον Δεκέμβριο του 1937, ακριβώς την παραμονή των Χριστουγέννων, συνελήφθη ο δημοφιλής ποιητής Γεώργιος Κοστοπράβ και ακολούθησαν ίσως τα πιο τραγικά γεγονότα στην ιστορία του μαριουπολίτικου Ελληνισμού. Ο Γεώργιος Κοστοπράβ, που υπήρξε πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και συνεργάτης της ελληνικής εφημερίδας «Κολεχτιβιστής», εκτελέστηκε από τις σταλινικές αρχές στις 14 Φεβρουαρίου του 1938.
Στη διάρκεια ενός μόνου έτους εκδιώχθηκαν 3.628 Ελληνες και από αυτούς εκτελέστηκαν 3.470. Μεταξύ των εκτελεσθέντων υπήρχαν και 77 υπήκοοι της Ελλάδας. Στην πρώτη σειρά των καταδιωχθέντων από το σταλινικό καθεστώς ήταν συγγραφείς, δάσκαλοι, ιερείς, όπως και εργαζόμενοι αγρότες. Διαλύθηκαν όλα όσα είχαν σχέση με το ελληνικό πνεύμα και με την εθνική ύπαρξη: τα σχολεία, το θέατρο, οι εκκλησίες. Τα μεταλλικά τυπογραφικά στοιχεία του ελληνικού εκδοτικού οίκου τα έριξαν στη θάλασσα, έκαψαν βιβλία και απαγόρευσαν τα πανηγύρια. Εκλεισαν τις εφημερίδες και τα περιοδικά. Το να μιλάς ελληνικά ήταν ντροπή, το να είσαι Ελληνας επικίνδυνο. Από τότε χιλιάδες Ελληνες έκρυβαν την καταγωγή τους και δήλωναν «Ρώσος», «Ουκρανός» κ.λπ.
Μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για να εξαφανίσουν και τα τελευταία ίχνη της ελληνικότητας του τόπου, οι Αρχές μετονόμασαν τα χωριά και η Μαριούπολη πήρε το 1948 το όνομα Ζντάνοφ.
Η εποχή της «τήξης των πάγων» μετά το 1956 έδωσε μια μικρή ανάσα στον κόσμο: έγινε αποκατάσταση των άδικα εκτελεσθέντων, επιτράπηκαν τα πανηγύρια. Από το 1963 άρχισαν να τυπώνονται τα έργα των Ελλήνων λογοτεχνών στα ρωσικά και στα ουκρανικά. Οι άνθρωποι άρχισαν και πάλι να ονειρεύονται ένα καλύτερο μέλλον.
Ομως το 1964 έδιωξαν τον Χρουστσόφ και στο σκοτάδι επιζεί μόνο η ποίηση. Κάθε τρία χρόνια περίπου βγαίνει ένα βιβλιαράκι, αφού το καθεστώς έχει ανάγκη να δημιουργεί την εντύπωση ότι όλα πάνε καλά. Σ’ αυτό το πλαίσιο έπρεπε να παίζουν το ρόλο τους και οι Ελληνες ποιητές, χωρίς να ζητούν κάτι παραπάνω.
Στο μεταξύ, η κρίση του συστήματος κάνει τις αλλαγές αναπόφευκτες. Ετσι, το 1978 δημοσιεύεται διάταγμα της κυβέρνησης το οποίο επιτρέπει στις εθνικές μειονότητες να απασχοληθούν με την παράδοση και τον πολιτισμό τους. Δεν χάνουν αυτή την ευκαιρία και οι Ελληνες της Αζοφικής, διοργανώνοντας λαογραφικά μουσεία και διάφορα συγκροτήματα.
Επιτέλους, στην εποχή της λεγόμενης «περεστρόικα» αρχίζει η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Πραγματοποιείται το φολκλορικό φεστιβάλ «Μεγάλη Γιορτή». Από το 1985 τυπώνονται σε τοπικές διαλέκτους με κυριλλική γραφή τα βιβλία των Α. Σαπουρμά, Λ. Κυριάκωφ, Δ. Παππού, Β. Μπαχτάρωφ, Δ. Πατρίτσα, Β. Κιορ, Μπορότα, Σ. Μπίκωφ, Θ. Σεμπανίτς, Γ. Νταντσένκο και άλλων ποιητών, ενώ από το 1988 εκδίδεται κάθε χρόνο το λογοτεχνικό περιοδικό «Πρινέσου Αστρου» (Πρωινό Αστρο).
Γιορτάζοντας το ’21
Οσον αφορά την κοινωνική τους ζωή, οι Ελληνες εκδηλώνουν πιο ελεύθερα και τα εθνικά τους συναισθήματα. Ετσι για παράδειγμα, το 1989 εορτάζεται πρώτη φορά στη Μαριούπολη η επέτειος της Ελληνικής Επανάστασης της 25ης Μαρτίου 1821. Η πρωτοβουλία και η οργάνωση της εορτής αυτής ανήκει στο «Σύλλογο Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού» που είχε ιδρυθεί τον Ιανουάριο του 1988 και τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς είχε μετονομαστεί σε «Σύλλογο Ελλήνων της Μαριούπολης». Για τον εορτασμό της επετείου της 25ης Μαρτίου δόθηκε άδεια από την Κεντρική Επιτροπή του Κ.Κ. Ουκρανίας. Ομως η τοπική επιτροπή του Κ.Κ. στη Μαριούπολη απαγόρευσε την εκτύπωση της ελληνικής σημαίας πάνω στην πρόσκληση.
Σε επικίνδυνες δοκιμασίες υπεβλήθησαν οι Ελληνες της Αζοφικής, όταν το Κ.Κ. της Σοβιετικής Ενωσης ανακοίνωσε τη «νέα πολιτική» και έταξε αυτονομία σ’ όλες τις μειονότητες. Το ζήτημα της αυτοδιοίκησης είχε τόσο κλιμακωθεί, ώστε στο πλαίσιο του Συνεδρίου των Ελλήνων της ΕΣΣΔ, στο Γελεντζίκ της Νότιας Ρωσίας τον Μάρτιο του 1991, τέθηκε ως πρόταση στις αρχές η ίδρυση Αυτόνομης Ελληνικής Δημοκρατίας. Με αυτό το πρόβλημα ασχολήθηκε πια η Ειδική Επιτροπή τους Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ. Αλλά μετά την κατάρρευση της Αυτοκρατορίας, μετά το πραξικόπημα του Αυγούστου του 1991, ματαιώθηκε και η ιδέα της Αυτονομίας των Ελλήνων.
Από τότε, οι Ελληνες της Αζοφικής προσαρμόζονται πλέον στις συνθήκες που δημιουργούνται στην ανεξάρτητη Ουκρανία.
* Μουσικολόγος-εθνολόγος (alexanderashla@yahoo.gr). Εχει εκδώσει δίσκους με τα τραγούδια των Ελλήνων της Αζοφικής. Ιδρυσε το Σύλλογο Ελλήνων της Μαριούπολης και υπήρξε αντιπρόεδρος της Ενωσης των Ελλήνων της Ουκρανίας. Στην Ελλάδα έχει εκδοθεί το βιβλίο του «Τα Μαριουπολίτικα. Τραγούδια, παραμύθια και χοροί των Ελλήνων της Αζοφικής»
Πρόσφατα, εκδόθηκε στην Ουκρανία μια δίτομη έκδοση βασιζόμενη σε ντοκουμέντα με τίτλο «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανυπολόγιστες απώλειες…» Ήταν το αποτέλεσμα ενός μεγάλου ερευνητικού έργου από τη Μαρία Πύργο (Ντόνετσκ) και την ‘Ελενα Ουζμπέκ (Χάρκοβο). Το κύριο αντικείμενο του έργου ήταν η μελέτη μιας ευρείας κλίμακας εθνικού κοινωνικού και πολιτιστικού μετασχηματισμού της κοινότητας των Ελλήνων της Μαριούπολης τις δεκαετίες 1920-1930, τα αποτελέσματα και οι συνέπειές του.
Το δικαίωμα στην ελληνική ταυτότητα κατοχυρώθηκε λόγο των πολιτικών επιλογών στην ΕΣΣΔ, ως μια προσωρινή πολιτική παραχώρηση στις εθνικές κοινότητες της χώρας κατά τη διάρκεια του σχηματισμού του σοβιετικού κράτους. Η νέα πολιτική στο εθνικό ζήτημα της ΕΣΣΔ στο αρχικό στάδιο προκάλεσε μια επιφυλακτική αντίληψη των πολιτών. Οι επιφυλάξεις των λεγόμενων αλλοεθνών βασίζονταν στη συσσωρευμένη (συχνά αρνητική) εμπειρία της ζωής στη Ρωσική Αυτοκρατορία, στα χρόνια των επαναστάσεων και του Εμφυλίου Πολέμου. Στην απόκλιση και την πάλη του νέου και του παλιού, τον ιδεαλισμό και τον πραγματισμό, την αισιοδοξία και τον φόβο. Το δικαίωμα στην ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού στις ελληνικές περιοχές στις αρχές της δεκαετίας του 1930 υλοποιήθηκε υπό άγρυπνο κομματικό έλεγχο. Και διεκόπη πάλι από το ίδιο Κομμουνιστικό Κόμμα.
Η καταστροφή την περίοδο του σταλινισμού
Οκτώ δεκαετίες αργότερα, μπορούμε να πούμε με λύπη ότι πολιτικοί επιστήμονες, εθνοψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι δεν έχουν μελετήσει το ζήτημα της επιρροής των διαφόρων πολιτικών εκστρατειών στην ανάπτυξη των εθνικών πολιτισμών και των εθνικών κοινωνικών διαδικασιών στη νέα ιστορική εποχή. Είναι γνωστό το γεγονός των τεράστιων ανθρώπινων απωλειών μεταξύ των εθνικών μειονοτήτων της ΕΣΣΔ στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, που οδήγησαν σε δημογραφικά προβλήματα.
Είναι επίσης γνωστό ότι, μαζί με τις ποσοτικές απώλειες, πολλοί λαοί γνώρισαν την καταστροφή -σωματική ή ηθική και ψυχολογική- των εθνικών ελίτ (εθνική διανόηση και ακτιβιστές) και φορείς της εθνικής ταυτότητας (κυρίως των χωρικών, αγροτικού πληθυσμού). Αυτές οι απώλειες είναι αναντικατάστατες και οι συνέπειες των εθνικών μετασχηματισμών και υποβαθμίσεων είναι μη αναστρέψιμες.
Σάββας Γιαλή (1895-1938) Επικεφαλής του ελληνικού τμήματος στην κυβέρνηση της Ουκρανικής ΣΣΔ. Εκτελέστηκε το 1938
Το ζήτημα των συνεπειών των διάφορων πολιτικών επιδιώξεων στο εθνικό ζήτημα κατά τις δεκαετίες ’20 και ’30 -που οδήγησαν στο ανάπτυξη ισχυρών εθνικο-πολιτιστικών και εθνικο-κοινωνικών διαδικασιών- παραμένει ανοιχτό. Καταστρέφοντας, αυτά τα επιτεύγματα έθαψαν κάτω από τα ερείπιά τους την ίδια την ιδέα της ανάπτυξης των εθνικοτήτων της ΕΣΣΔ. Ακολούθησαν δεκαετίες συκοφαντίας και εκφοβισμού, οι οποίες οδήγησαν σε μια εθνική ύφεση. Ωστόσο, οι εθνικο-πολιτιστικές αναβιώσεις, που δρομολόγησαν τους μηχανισμούς της εθνικής αυτοσυνείδησης, συνέχισαν να συγκινούν τους λίγους εκπροσώπους των κοινοτήτων που διατήρησαν τη μητρική τους γλώσσα, τις παραδόσεις και τη μνήμη της μεγαλειώδους ανάπτυξης της δεκαετίας του 1930.
Μελετώντας το Μεσοπόλεμο
Αποτίοντας φόρο τιμής στους ερευνητές της ιστορίας των Ελλήνων της Ουκρανίας, οι συγγραφείς έθεσαν ως καθήκον να αναδημιουργήσουν την ιστορία των μεγαλύτερων επιτευγμάτων της ουκρανικής ελληνικής αναγέννησης στις περιοχές της Μαριούπολης και του Ντονέτσκ, καθώς και να αναδείξουν τα πρόσωπα που συμμετείχαν ενεργά σε εκείνη την ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού, της εκπαίδευση και της εμπέδωσης της αυτοσυνείδησης των ομογενών. Για αυτό μελετήθηκαν οι μοναδικές συλλογές αρχείων, μουσείων και βιβλιοθηκών της Ουκρανίας, της Ρωσίας, της Ελλάδας, καθώς και ο ελληνικός περιοδικός τύπος της ΕΣΣΔ.
Ιούλης 1936. Το εξώφυλλο του περιοδικού Πιονέρος
Το βιβλίο «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανεκτίμητες απώλειες…» αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο μέρος είναι μια βιογραφία δύο μοναδικών ανθρώπων, των αδελφών Σάββα Γιαλή του Γεωργίου και Θεόδωρου Γιαλή, που έτυχε να γίνουν οι παθιασμένοι εκφραστές της ιδέας του ελληνισμού στην Ουκρανία. Στα πεπρωμένα τους, σαν σε καθρέφτη, καθρεφτιζόταν ο χρόνος, οι προκλήσεις, οι προσδοκίες, οι ελπίδες τους. Και η τραγωδία είναι μία για όλους, για όλους τους ανθρώπους. Ο Σάββας και ο Θεόδωρος Γιαλή είναι οι Έλληνες εθνικοί ηγέτες της εποχής του ελληνισμού στον 20ο αιώνα, ξεχασμένοι, δυστυχώς, από τους συντοπίτες τους.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου παρουσιάζει την ιστορία των μοναδικών θεσμών του ελληνισμού στην Ουκρανία: – του Ελληνικού Παιδαγωγικού Κολλεγίου (Τεχνικουμ) της Μαριούπολης, -της εφημερίδας «Κολεχτιβιςτίς» («Κολεχτιβιστής», όργανο Τύπου της Επιτροπής της Περιφέρειας του Ντόνετσκ και της επιτροπής της Πόλης της Μαριούπολης του ΚΚ (μπολσεβικων) της Ουκρανίας), -το περιοδικό «Νέος μαχιτίς» («Πιονέρος»), όργανο Τύπου Κεντρικής Επιτροπής της Πανενωσιακής Λενινιστικής Κομμουνιστικής Ένωσης της νεολαίας, το μοναδικό ελληνικό παιδικό περιοδικό στην ΕΣΣΔ), -τον Περιφερειακό Ελληνικό Εκδοτικό Οίκο του Ντόνετσκ, -το Ελληνικό Τυπογραφείο της Μαριούπολης , -το Κρατικό Θέατρο Ελλήνων Εργατών και Αγροτών Μαριούπολης και -την Ελληνική Λογοτεχνική Ομάδα Μαριούπολης.
Μέσα από τη μελέτη των ντοκουμέντων αναδεικνύεται η στενή δημιουργική αλληλεπίδραση και αλληλεγγύη των διαφόρων περιοχών του ελληνισμού στην ΕΣΣΔ (Ουκρανία, Βόρειος Καύκασος, Υπερκαυκασία, Κριμαία), και παρουσιάζονται οι κοινές πολιτιστικές ελληνικές εθνικές διεργασίες.
Κάθε μία από τις ενότητες του δεύτερου μέρους συνοδεύεται από το κεφάλαιο «Άνθρωποι και Μοίρες», όπου παρέχονται βιογραφικά στοιχεία για τους συμμετέχοντες στην Ελληνική Αναγέννηση στη Μαριούπολη και στο Ντονμπάς. Πολλές μορφές του ελληνισμού δεν τους θυμούνται πια. Για πολλές δεκαετίες, τη μνήμη τους προσεκτικά σβήστηκε και η ιστορία της δεκαετίας του 1930 παραποιήθηκε. Όλα αυτά έγιναν σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένας «σοβιετικός άνθρωπος» – που δεν θυμάται τη συγγένεια, δεν αισθάνεται έλξη για τον γενέθλιο πολιτισμό του και τελικά μετατρέπετε σε προϊόν ενός ισχυρού ιδεολογικού συστήματος.
Το καθήκον της Μνήμης
Η ιστορική μνήμη των Ελλήνων της Μαριούπολης της δεκαετίας του 1930 έπρεπε να αποκατασταθεί σπιθαμή προς σπιθαμή καινα εντοπιστούν όλα τα θραύσματα. Η διατήρηση σχεδόν καθενός από αυτά είναι μια καταπληκτική και ευτυχισμένη εμπειρία. Δεν είναι μυστικό ότι μετά τον λιμό του 1932-1933 και την «ελληνική επιχείρηση» του NKVD της ΕΣΣΔ το 1937-1938, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης υπαγόρευε σε κάθε επιζώντα Έλληνα ένα αξίωμα: πρέπει κανείς να επιβιώσει και για να επιβιώσει, πρέπει να ΞΕΧΑΣΕΙ. Ο λαός άρχισε να υπάρχει από καθαρή πλάκα, πάνω στην οποία τα ελληνικά γράμματα θα μπορούσαν και πάλι να γίνουν καταδίκη.
Προς μεγάλη ερευνητική μας χαρά, στη Μαριούπολη και σε πολλά ελληνικά χωριά της περιοχής, έμειναν οι απόγονοι των συμμετεχόντων και των συγχρόνων των πολύπλοκων εσωτερικών πολιτικών διεργασιών της προπολεμικής δεκαετίας. Παρά τις απαγορεύσεις και το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, κάποιοι από αυτούς διατηρούσαν φωτογραφίες, επιστολές, τετράδια μαθητών, ήδη δυσανάγνωστα έγγραφα και …μνήμη. Τα μετέφεραν στον νέο αιώνα και τα μοιράστηκαν με τους συντάκτες του έργου, σαν να είχαν πάρει αυτοί πλέον τη σκυτάλη. Τώρα που το βιβλίο γράφτηκε και εκδόθηκε, οι συγγραφείς παραδίδουν τη σκυτάλη της Μνήμης στους σεβαστούς αναγνώστες.
Το βιβλίο δημιουργήθηκε σε ενεργή συνεργασία με ιστορικούς, φιλολόγους, ντόπιους ιστορικούς και πατριώτες της Ουκρανίας, της Ελλάδας, της Ρωσίας, της Κύπρου. Δεν θα μπορούσε να γεννηθεί αν δεν υπήρχε το διαρκές ενδιαφέρον για το έργο της Πρεσβείας της Ελλάδος στην Ουκρανία εκπροσωπούμενη από τον Έκτακτο και Πληρεξούσιο Πρέσβη της Ελλάδας στην Ουκρανία (2013 – 2016) Βασίλη Παπαδόπουλο και την οικονομική βοήθεια του Δημήτρη Μπακόλα. Τεράστια συμβολή στην υλοποίηση του έργου είχε το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού Α.Γ. Λεβέντης (Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, Λευκωσία, διευθυντής – Καθηγητής Χαράλαμπος Μπακιρτζής.
Η εφημερίδα «Κολεχτιβιστής». Χρησιμοποιούσε το 20γράμματο ελληνικό αλφάβητο, όπως είχε αποφασιστεί σε σύσκεψη Ελλήνων διανοουμένων της ΕΣΣΔ το 1925 που αποφάσισε την επίλυση του γλωσσικού ζητήματος με την καθιέρωση του 20γράμματου αλφαβήτου στη θέση του 24γράμματου και της δημοτικής γλώσσας στη θέση της καθαρεύουσας
…Και τώρα πόλεμος!
… Τώρα η Ουκρανία ζει με τις πραγματικότητες του πολέμου, στο επίκεντρο του οποίου, μεταξύ άλλων, βρίσκονται τα εδάφη που κατοικούν οι Έλληνες της Μαριούπολης. Πολλές αιτίες πολέμου κρύβονται στην ιστορία των κρατών και των λαών, και η γνώση της αληθινής ιστορίας πρέπει να γίνει ισχυρή βάση με την οποία θα αντιμετωπιστούν οι καταστροφές.
Ο τίτλος του βιβλίου «Ανάμεσα σε παρεξηγημένες φιλοδοξίες και ανυπολόγιστες απώλειες…» ήταν μια γραμμή από ένα ποίημα του Γκεόργκι Κοστοπράβ, του ιδρυτή της ελληνικής λογοτεχνίας της Μαριούπολης. Ογδόντα χρόνια έχουν περάσει από το τραγικό τέλος της ουκρανικής ελληνικής αναγέννησης. Το τι ήταν αυτά τα χρόνια για τους Έλληνες της Μαριούπολης δεν είναι μυστικό για κανέναν. Εκτός από μια σύντομη «απόψυξη» την περίοδο του Χρουτσιόφ, που δεν είχε χρόνο να γεννήσει εθνικές ελπίδες, πριν από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, οι Έλληνες της Μαριούπολης, όπως και οι περισσότεροι συμπατριώτες μας, βρίσκονταν σε κατάσταση εθνο-πολιτισμικής στασιμότητας.
Στην ανεξάρτητη Ουκρανία, η οποία σε όλα τα στάδια συνέβαλε ενεργά στην πολιτιστική ανάπτυξη των εθνικών μειονοτήτων, με τη συνεχή βοήθεια της Ελλάδας, οι Εθνικοί Σύλλογοι Πατριωτών και η Ομοσπονδία Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας που τους, ένωσε έκαναν πολλά για την αναβίωση του Ελληνισμού. Όμως, μάλλον, λόγω της μη αναστρέψιμης ελληνικής εθνικής καταστροφής του 1937-1938, όλες αυτές οι προσπάθειες δεν οδήγησαν σε μια εθνική-πολιτιστική αναγέννηση. Παρόμοιες διαδικασίες είναι χαρακτηριστικές για τα ελληνικά κινήματα στις δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ και άλλα εθνικά κινήματα.
Οι Έλληνες της Ουκρανίας, όπως και οι άλλες εθνικές μειονότητες της χώρας, ζουν στις συνθήκες πολύπλοκων σύγχρονων παγκόσμιων διαδικασιών (παγκοσμιοποίηση, ενοποίηση επιτάχυνση, τεχνολογική επανάσταση κ.λπ.). Σήμερα δεν αισθάνονται εθνικές προκλήσεις και διακρίσεις. Κανείς και τίποτα δεν απειλεί την εθνική τους ταυτότητα. Είναι πιο επικεντρωμένοι στην αυτοπραγμάτωση και συχνά είναι πιο εξοικειωμένοι και άνετοι με τον εικονικό κόσμο, παρά τα πραγματικά πεδία της αιώνιας μάχης για τον Άνθρωπο – από την εποχή του Ομήρου μέχρι την εποχή του Κοστοπράβ…
Θεόδωρος Γιαλή (1899 – 1938), ο πρώτος εκδότης «Κολεχτιβιστή». Εκτελέστηκε το 1938
«Σε περιόδους αύξησης του κύματος προσφύγων και μεταναστών και μιας αισθητής απότομης μετακίνησης των ψηφοφόρων προς τη Δεξιά στην κοινωνία και την πολιτική διαγράφεται μια απαίτηση των καιρών: τα μουσεία πρέπει να στραφούν προς τις θετικέςπλευρέςτων πολυ-πολιτισμικών κοινωνιών και να μελετήσουν την πολύπλευρη αξίας τους στην εξέλιξη ακόμη και παλαιότερων εποχών. Να επιθυμούν να εκσυγχρονισθούν και να διευρύνουν μακροπρόθεσμα τον κύκλο των σταθερών επισκεπτών τους.»
Η διευθύντρια του Μουσείου Δρ Shoole Mostafawy δηλώνει: «Διαφοροι άνθρωποι από διαφορετικές χώρες καταγωγής διαμορφώνουν την εικόνα ευρωπαϊκών μητροπόλεων. Οι περισσότεροι άνθρωποι που προέρχονται από ισλαμικά κράτη θεωρούν ότι ο πολιτισμός τους σπάνια παρουσιάζεται με αντικειμενικό τρόπο και κατά κανόνα οι Εκθέσεις σχεδιάζονται με βάση μια πατροπαράδοτη ιστορική προοπτική…
Οι τουρκικοί πόλεμοι τον 17ο αιώνα ξεκαθάρισαν τη σχέση μεταξύ Ευρώπης και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ταυτοχρόνως τονίζεται ότι η τριχοτομημένη Ουγγαρία και η Βαλκανική χερσόνησος δημιούργησαν ζώνες μεταφοράς συνδεδεμένες με στενές πολιτιστικές ανταλλαγές. Γι’ αυτό το λόγο χρησιμοποιείται ο όρος «διαπολιτιστική Ιστορία». Οι επισκέπτες μπορούν να μάθουν για τη ζωή διπλωματών, απεσταλμένων, εμπόρων, αιχμαλώτων πολέμου, τεχνιτών και καλλιτεχνών, θρησκευτικών μειονοτήτων, προσφύγων, και μεταναστών, οι οποίοι μέσω της ανταλλαγής γνώσεων σχετικά με την εκάστοτε διαφορετική κουλτούρα έπειξαν ένα αποφασιστικό ρόλο. Όπως και σήμερα, υπήρξαν θρησκευτικοί, οικονομικοί και πολιτικοί λόγοι που έσπρωξαν τους ανθρώπους να πάρουν την «Βαλκανική οδό».
Όχι σπάνια, σε σύγκριση με το σήμερα, ακολουθούσαν τον δρόμο χωρίς επιστροφή, η Οθωμανική αυτοκρατορία όμως τους πρόσφερε τον καιρό της Αντιμεταρρύθμισης καταφύγιο και ασφάλεια. Πρόσωπα με διαφορετική εθνικότητα, θρησκεία και γλώσσα έπαιξαν κατά τον 17ο αιώνα τον σημαντικό ρόλο του πρεσβευτή μιας ξένης κουλτούρας και ήταν αυτοί οι οποίοι προμήθευαν την Ευρώπη με προϊόντα, ιδέες και γνώσεις από όλο τον κόσμο-όπως διαμορφώνουν και βοηθούν σήμερα την δημοκρατική Ευρώπη άνθρωποι διαφορετικής καταγωγής.“
Βασικές θέσεις του Νίκου Πουλαντζά (30 Σεπ. 1936 – 3 Οκτ. 1979)
…..
O Νίκος Πουλαντζάς απορρίπτοντας την άποψη του απολύτως οικονομικού χαρακτήρα των τάξεων και τον μυθολογικό δυισμό τους, θεωρεί ότι οι ιδεολογικοί και πολιτικοί παράγοντες στη συγκυρία επηρεάζουν τη συγκρότηση και δράση των κοινωνικών τάξεων. Οι τάξεις δεν μπορούν να οριστούν ξέχωρα από την πάλη. Έτσι ο Πουλαντζάς απορρίπτει ουσιαστικά μια στενή δομική αντίληψη για τις τάξεις υπέρ μιας πιο ευρείας σχεσιακής δομικής αντίληψης. Οι τάξεις, μόνο κατ’ αρχήν, προσδιορίζονται δομικά, δηλαδή υπάρχουν αντικειμενικά και ανεξάρτητα από τη θέληση ή τη συνείδηση των ατόμων. Στον προσδιορισμό των τάξεων τον κύριο ρόλο τον παίζουν οι κοινωνικές σχέσεις παραγωγής και οι πολιτικές ιδεολογικές σχέσεις αποτελούν μέρος αυτών των σχεσιακών δομικών προσδιορισμών. Συνεπώς, τα κριτήρια είναι οικονομικά, πολιτικά και ιδεολογικά. Στα οικονομικά κριτήρια προτείνει το διαχωρισμό των βιομηχανικών χειρωνάκτων «παραγωγικών εργατών» και των «μη παραγωγικών εργατών» με το κριτήριο της παραγωγής υπεραξίας και όχι με το κριτήριο του αν είναι κανείς μισθωτός ή μη.[1]
Άρα, την εργατική τάξη την αποτελούν αυτοί που παράγουν άμεσα υπεραξία παράγοντας υλικά εμπορεύματα και όχι οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες, στο εμπόριο και στο κράτος. Οι τελευταίες ομάδες είναι που αποτελούν ένα μεγάλο τμήμα αυτού του κοινωνικού χώρου που ονομάζει «νέα μικροαστική τάξη». Είναι η τάξη των επαγγελματιών, των τεχνικών και των υπόλοιπων πνευματικά εργαζομένων, που είναι φορείς των κυρίαρχων ιδεολογικών σχέσεων. Οι ιδεολογικές και πολιτικές σχέσεις είναι οι κοινωνικές σχέσεις που διασφαλίζουν την αναπαραγωγή του κυρίαρχου τρόπου εκμετάλλευσης. Στο πολιτικό επίπεδο η διασφάλιση αυτή επιτυγχάνεται μέσω των σχέσεων εποπτείας και εξουσίας στο εσωτερικό των δημοσίων οργανισμών και των ιδιωτικών καπιταλιστικών επιχειρήσεων. Οι μισθωτοί διευθυντές-διαχειριστές και οι επόπτες βρίσκονται σε σχέση ανταγωνισμού με την εργατική τάξη ακόμα και αν εμπλέκονται στη διαδικασία της άμεσης παραγωγικής εργασίας. Στο ιδεολογικό επίπεδο η διάκριση «χειρωνακτικής και πνευματικής εργασίας» παίζει σημαντικότατο ρόλο στην υποταγή της εργατικής τάξης αποκλείοντάς την από τα «μυστικά» της γνώσης της παραγωγικής εργασίας στο σύνολό της. Αυξάνεται έτσι η εξάρτηση της εργατικής τάξης από το κεφάλαιο. Αυτοί οι μισθωτοί διευθυντές και επόπτες δεν είναι αντικείμενα εκμετάλλευσης με τη μορφή της κυρίαρχης καπιταλιστικής αλλά είναι συμμέτοχοι στην κυριαρχία πάνω στην εργατική τάξη είτε πολιτικά είτε ιδεολογικά. Μαζί με τους παραδοσιακούς μικροαστούς, όπως οι μικροκαταστηματάρχες και οι παλιοί τεχνίτες, αποτελούν μια ενιαία αλλά ετερογενή μικροαστική τάξη, που χαρακτηρίζεται από τα ιδεολογικά στοιχεία του ατομικιστικού ανταγωνισμού, του ρεφορμισμού και της πίστης σε ένα «ουδέτερο» κράτος, διαιτητή ανάμεσα στα αντιμαχόμενα ταξικά συμφέροντα.[2] Η θέση για την παραγωγική και μη παραγωγική εργασία αντιμετωπίστηκε αρκετά κριτικά από πολλούς.[3] Πρώτον, πολλές, αν όχι οι περισσότερες θέσεις στο πλαίσιο του κοινωνικού καταμερισμού εργασίας περιλαμβάνουν τόσο παραγωγικές όσο και μη παραγωγικές δραστηριότητες. Δεύτερον, δεν ξεκαθαρίζεται γιατί και πώς αυτή η διάκριση οδηγεί αναγκαστικά σε τόσο θεμελιακές διαφορές συμφερόντων και εμπειριών των εργαζομένων. Ο Καρλ Μαρξ είχε ήδη επισημάνει ότι από τους μη παραγωγικούς εργάτες η υπεραξία αποσπάται με την απλήρωτη εργασία τους που μειώνει το κόστος για τους καπιταλιστές.[4]
Λουκάς Αξελός: «Πόσο επίκαιρος είναι σήμερα ο Καρλ Μαρξ;»
Το σημαντικό στην ζωή είναι προφανώς η ζωή και όχι ένα αποτέλεσμά της
(Ιωάννης Βόλφγκανγκ Γκαίτε)
Μπαίνοντας στην τρίτη εκατονταετία μετά την συμπλήρωση διακοσίων χρόνων από την γέννηση του Καρλ Μαρξ, άνοιξε ένας νέος κύκλος συζητήσεων, ομιλιών, άρθρων και αφιερωμάτων, δίνοντας λαβή για το ακόνισμα της σπάθης φίλων ή πολεμίων του.ποτελεί, ανεξάρτητα από την στάση που ο καθένας μας κρατεί, γεγονός ότι ο μαρξισμός κατά τους πολλούς ή η φιλοσοφία της πράξης κατά τον Αντόνιο Γκράμσι, αποτέλεσε όχι μόνο την πιο πολυσυζητημένη αντίληψη, αλλά και το μοναδικό, ίσως, πολιτικοκοινωνικό ρεύμα του 20ού αιώνα, που είχε τόσο ευρεία απήχηση σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Το αν ο μαρξισμός υπήρξεν ή όχι ένα προοδευτικό βήμα στην πορεία της ανθρωπότητας, το αν είναι μια ανοιχτή θεωρία ή ένα κλειστό σύστημα ιδεών, το αν ήταν και εξακολουθεί να είναι οδηγός για δράση, το αν πρόκειται για μια μορφή «υλιστικής» εσχατολογίας σε αντίθεση με την «ιδεαλιστική-μεταφυσική» εσχατολογία, το αν οι αποτυχημένες ή οι σχετικά επιτυχημένες απόπειρες πρακτικής εφαρμογής του συνιστούν μια μερική ή συνολική αποτυχία του ίδιου, αποτελούν ερωτήματα μείζονος σημασίας και προπαντός ερωτήματα που δεν ξεπερνώνται με εύκολες απαντήσεις.
Είναι κοινή, πλέον, πεποίθηση ότι η κατάρρευση των ανατολικών καθεστώτων το 1989, σήμανε και το τέλος μιας ολόκληρης εποχής.
Εποχής που καλώς ή κακώς πολιτογραφήθηκε ως εποχή του εφαρμοσμένου μαρξισμού (υπαρκτού, κατ’ άλλους, σοσιαλισμού) ή για την ακρίβεια των εφαρμοσμένων εκδοχών του.
ΕΝΑ ΠΑΛΙΟ ΑΛΛΑ ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ ΠΟΥ ΕΦΥΓΕ ΤΟΣΟ ΝΩΡΙΣ!
…Το πέρασμα στα μαθητικά και αργότερα στα φοιτητικά χρόνια από ακροαριστερές οργανώσεις αντί να βοηθήσει στην αριστερή προσέγγιση και κατανόηση της ιστορίας του παππού μου (μέλος του ρωσικού στρατού και αργότερα μπολσεβίκος) της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας της οικογένειάς μου αντίθετα την καταπίεσε κρύβοντάς την στα βάθη της ψυχής.
Για μένα και για πολλούς ήταν ένα ιδιαίτερο πρόβλημα να μπορούμε να κουβεντιάσουμε και να συνδέσουμε την πολιτισμική μας ταυτότητα και ότι ιστορικά αυτή σέρνει από πίσω της με την πολιτική μας ταυτότητα. Η στάση αυτή της Αριστεράς που διαπερνούσε και διαπερνά όλο το φάσμα της (κοινοβουλευτικής, εξωκοινοβουλευτικής, ανανεωτικής κ.λπ.) έδειχνε να στηρίζει αυτό που το εθνικό αστικό κράτος με βίαιο τρόπο προσπάθησε να επιβάλλει στους πληθυσμούς που έλκουν την καταγωγή από την καθ’ ημάς Ανατολή. Την λήθη, την πολιτισμική και πολιτιστική ομογενοποίηση. Μία ίδια τεράστια λευκή σελίδα υπάρχει στην επίσημη κρατική αλλά και στην αριστερή ιστοριογραφία. Και η σελίδα αυτή αφορά την ιστορία των Ελλήνων της Ανατολής. Αυτό μου προκαλεί πόνο και θλίψη.
Θλίβομαι γιατί όσες φορές η Αριστερά με την ευρεία της έννοια έτυχε να καταπιαστεί με το θέμα έμεινε αγκυλωμένη σε μια παλιά ιδεοληψία αυτή του αλάνθαστου του Λένιν και της Σοβιετικής Ένωσης της πρώιμης περιόδου σχετικά με την στάση απέναντι στο κεμαλικό κίνημα, που στο κάτω κάτω της γραφής ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής της τότε Σοβιετικής Ένωσης ήταν, όχι κανένα θέσφατο, και η αμφισβήτηση αυτής της στάσης δεν αποτελεί αμφισβήτηση της όλης επαναστατικής διαδικασίας. Συνέχεια →
Με ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αφιέρωμα στην Επανάσταση της Κούβας κυκλοφορεί ο 28ος τόμος του καλού περιοδικού «Μαρξιστική Σκέψη«.
Ο νέος τόμος 28 της Μαρξιστικής Σκέψης επιχειρεί να τιμήσει την 60ή επέτειο της Κουβανικής Επανάστασης με ένα αφιέρωμα αντάξιο της σημασίας της. Στόχος του είναι να φωτίσει την ιστορία της επανάστασης, με τις επιτυχίες και τις αντιθέσεις της, όσο και την παρούσα σύνθετη οικονομικο-πολιτική κατάσταση στην Κούβα.
Η Κουβανική Επανάσταση, αναμφισβήτητα η πιο σημαντική παγκόσμια στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, όχι μόνο νίκησε τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό στην αυλή του, αλλά κατόρθωσε να ξεπεράσει τις τεράστιες δυσκολίες της δεκαετίας του 1990. Σε πείσμα όλων των προβλέψεων, ήταν η μόνη που επέζησε από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Σε αυτή την εξέλιξη έβαλε τη σφραγίδα του ο Φιντέλ Κάστρο, ο ιστορικός της ηγέτης, ήταν όμως ταυτόχρονα μια απόδειξη της ζωτικότητας και της αντοχής της.
Μια φωτογραφία που περιέχει όλη την τραγωδία εκείνης της εποχής. Και με μια έννοια είναι εντελώς επίκαιρη στην εποχή μας που παρατηρείται άνοδος της Ακροδεξιάς, για να μας θυμίζει την πραγματική προέλευση των φυσικών και πολιτικών απογόνων εκείνων των υπανθρώπων…
Σύμφωνα με τονΜίμη Χριστοφιλάκηη φωτογραφία τραβήχτηκε μετά την μάχη του Βρονταμά (Λακωνία) στις 10 Οκτωβρίου1946. Ο δεύτερος από τα δεξιά είναι ο Γιάννης Παυλάκος[Και οι άλλοι είναι γνωστοί ομαδάρχες των ΕΑΟΚ. Δηλαδή το ακροδεξιό παρακράτος που οργανώθηκε από το επίσημο κράτος για να κάνει τη «βρώμικη δουλειά» .
Τα κομμένα κεφάλια είναι από νεκρούς αντάρτες. Αναγνωρισμένα! Είναι και γνωστοί οι δύο που τα έκοψαν.
Ενοχές που δεν δικάστηκαν, ατομικές τύψεις που σφραγίστηκαν ή έλαβαν το χρίσμα της κρατικής συγκάλυψης στα μεταπολεμικά χρόνια και τα «φαντάσματα» εκατοντάδων αδικαίωτων δολοφονημένων συγκροτούν τον κορμό της εργασίας του ερευνητή Ανδρέα Βενιανάκη, που εκδόθηκε πρόσφατα υπό τον τίτλο «Δάγκουλας, ο “δράκος” της Θεσσαλονίκης – Συμβολή στην Ιστορία των Ταγμάτων Ασφαλείας επί Κατοχής (1941-1944)», εκδόσεις Επίκεντρο, πρόλογος Στράτου Δορδανά, Βάιου Καλογρηά»
Σχεδόν δέκα χρόνια ασχολούνταν ο Βενιανάκης με τον Αντώνη Δάγκουλα, τον πρώτο «δράκο» της Θεσσαλονίκης, ο οποίος έδρασε με τη συμμορία του τους τελευταίους δέκα μήνες της γερμανικής κατοχής σκορπώντας τον τρόμο και φέροντας την ευθύνη για 600-700 εκτελέσεις.
Το μέγεθος του τρόμου που έσπειρε ήταν τέτοιο και τόσο που έμεινε στη συλλογική μνήμη για δεκαετίες μετά τον θάνατό του, αλλά ως ψυχολογική απώθηση, δημιουργώντας «μεταπολεμικά μια κατάσταση συλλογικής αμνησίας».
Mε αφορμή την επέτειο της έναρξης των σταλινικών διώξεων (Δεκέμβρης του 1937), αναδημοσιεύουμε ένα εξαιρετικό κείμενο του Θρ. Ευτυχίδη, ως απάντηση στις αντιλαϊκές γελοιότητες των νεο-σταλινικών
(ο τίτλος της ανάρτησης είναι δικός μας, και όπως έγραψε κάποιος στο f.b.: Τον τίτλο αυτό ο Γκίκας τον κέρδισε με την αξία του)
Μία απάντηση στο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ, για τις διώξεις των Ελλήνων στην πρώην ΕΣΣΔ
Είναι τραγικό όταν χρησιμοποιείς ένα κακογραμμένο κείμενο για να συγκαλύψεις και να αποκρύψεις την αλήθεια.
Πριν δύο βδομάδες κάποιος φίλος μου έστειλε την παρακάτω παραπομπή από τα ιστορικά του Ριζοσπάστη . Το εν λόγω «ιστορικό» κείμενο δημοσιέυθηκε στο Ριζοσπάστη της 23ης Απριλίου 2017 και έχει τον βαρύγδουπο τίτλο:
Τα σημεία όπου έπεσαν νεκροί οι 24 του Πολυτεχνείου
Κάθε χρόνο, στην επέτειο του Πολυτεχνείου, ανακύπτει και ανασύρεται η συζήτηση γύρω από το ζήτημα του ακριβούς αριθμού των νεκρών κατά τη διάρκεια της εξέγερσης.
Στον Καρλ Μαρξ αφιερώνεται ο τόμος 26 της Μαρξιστικής Σκέψης με αφορμή τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από τη γέννησή του στις 5 Μάη του 1818. Περιλαμβάνει κείμενα του ίδιου του Μαρξ και αναλύσεις σχετικές με το έργο του από Έλληνες και ξένους ερευνητές.
Το αφιέρωμα ξεκινά με κάποια ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και αντιπροσωπευτικά κείμενα του Μαρξ: μερικά από τα νεανικά ποιήματά του· η πολεμική του στην «Ιστορική σχολή του Δικαίου» όταν δημοσιογραφούσε στην Εφημερίδα του Ρήνου· η αποτίμησή του της εξέγερσης του Ιούνη του 1848 στο Παρίσι· οι διάσημες «Θέσεις για τον Φόιερμπαχ».
Ακολουθούν αναλύσεις μαρξιστών και άλλων προοδευτικών ερευνητών. Ο Φοίβος Σταύρος Μακρίδης παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του Μαρξ, ο Χρήστος Αβραμίδης τον δημοσιογράφο Μαρξ και η Γιάννα Κατσιαμπούρα τη βιογραφία και τη συμβολή της γυναίκας του Τζένυ φον Βεστφάλεν. Ο Ερνέστ Μαντέλ συζητά τις κύριες θεωρητικές συνεισφορές του, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάλυσή του της καπιταλιστικής οικονομίας, ο Φρεντ Μόσλεϊ αναλύει τις λογικές βάσεις του Κεφαλαίου και ο Γκεόργκ Λούκατς διερευνά τις απόψεις του Μαρξ για την κλασική και την άνιση ανάπτυξη. Ακολουθούν άρθρα της Σάντια Σνάιντερ για την ανάπτυξη της πολιτικής σκέψης του Μαρξ στα διάφορα στάδιά της, της Άννας Ασλανίδη για το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, του Σίντνεϊ Χουκ για την πολεμική του Μαρξ στους «αληθινούς σοσιαλιστές» και των Σταύρου Σκεύου και Ηρακλή Χριστοφορίδη για τις απόψεις του Μαρξ για τη διαρκή επανάσταση.
Στην Ιωνία, τον τόπο που ο πολυταξιδεμένος Ηρόδοτος θεωρούσε ως το ωραιότερο μέρος της οικουμένης, άνθισε για πρώτη φορά το ελληνικό πνεύμα. Αυτό δεν έγινε τυχαία. Τα λιμάνια της Ιωνίας, η Μίλητος, η Πριήνη, η Έφεσος, η Σμύρνη, ήταν από αμνημονεύτων χρόνων το σταυροδρόμι χερσαίων και θαλάσσιων δρόμων, γιατί πολλές από τις πόλεις αυτές υπήρξαν μινωικές και μυκηναϊκές αποικίες πριν επανεποικιστούν από Ίωνες και Αιολείς.
Σπουδαιότερη πόλη της Ιωνίας κατά τον 6ον αιώνα ήταν η Μίλητος, στις εκβολές του ποταμού Μαιάνδρου, όπου μπορούμε να πούμε πως γεννήθηκε η φιλοσοφία. Σημαντική επίσης και μακροβιότερη ήταν και η Έφεσος. Τον 6ον αιώνα στα λιμάνια της Μιλήτου μπορούσες να συναντήσεις πλοία από όλες τις μεσογειακές πόλεις και ανθρώπους κάθε φυλής και γλώσσας.
Εκεί έφταναν έμποροι από τα βάθη της Μικρασίας και από πιο μακριά, κι από εκεί ξεκινούσαν πλοία για όλα τα λιμάνια της Μεσογείου και του Εύξεινου. Στην Ιωνία δεν συγκεντρώθηκε μόνο μεγάλος πλούτος αλλά και πάμπολλες πληροφορίες και γνώσεις. Η κοινωνία των ιωνικών πόλεων ήταν η πιο ανοιχτή κοινωνία της εποχής της, και το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη συσσώρευση πλούτου και γνώσεων, έβαλε τον σπόρο από τον οποίο άνθισε η Φιλοσοφία.
Καταρχάς να διευκρινίσουμε ότι αυτός ο τύπος κεφαλόδεσμου δεν φοριόταν μόνο από τους πόντιους αλλά κι από άλλους λαούς στην περιοχή του Πόντου και γενικά του Καυκάσου. Ο Δ.Η. Οικονομίδης, μελετητής της ποντιακής διαλέκτου και γενικά της ποντιακής λαογραφίας, αναφέρει ότι η ζήπκα (το παντελόνι και γενικά όλη η αντρική ποντιακή φορεσιά) φοριόταν από τους Λαζούς πολύ πριν φορεθεί από τους Έλληνες του Πόντου. Ακόμη λέει ότι πρώτοι οι Τούρκοι (μουσουλμάνοι) της περιοχής Τραπεζούντας υιοθέτησαν την φορεσιά αυτή και από αυτούς την πήραν οι χριστιανοί της περιοχής Σάντας και Κρώμνης και στην συνεχεία διαδόθηκε ως νεανική πολεμική στολή και σε κάποιες περιοχές ακόμη και ως γαμπριάτικη στολή.
Μια πολύ σημαντική εκδήλωση θα γίνει στο Κιλκίς στις 2 Δεκεμβρίου του 2017 , ώρα 7μ.μ στο Επιμελητήριο της πόλης (Στενημάχου 2). Για πρώτη φορά όλες οι απόψεις θα διατυπωθούν και θα κατατεθεί η ερμηνεία δύο κατεξοχήν έγκριτων ιστορικών που έχουν μελετήσει την περίοδο αυτή.
Η πρωτοβουλία για την εκδήλωση ανήκει στον δραστήριο «Όμιλο για την Ιστορία και τον Πολιτισμό του ν. Κιλκίς» σε συνεργασία με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη. Ομιλητές στην εκδήλωση θα είναι:
–Ανδρέας Αγτζίδης, σ. δάσκαλος, αρθρογράφος-μελετητής της κατοχικής περιόδου και εμφυλίου
Οικογένεια νοσταλγών του Στάλιν στη Γεωργία. Στο βιβλίο της η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς δίνει χώρο και σε όσους δηλώνουν απογοητευμένοι με όσα έφερε η νέα εποχή του καπιταλισμού των ολιγαρχών και της ρωσικής μαφίας, και για τούτο συνεχίζουν να εξυμνούν το μεγαλείο της κομμουνιστικής αυτοκρατορίας.
ΣΒΕΤΛΑΝΑ ΑΛΕΞΙΕΒΙΤΣ
«Το τέλος του κόκκινου ανθρώπου»
μτφρ.: Αλ. Δ. Ιωαννίδου εκδ. Πατάκης 2015, σελ. 682
Σε ένα κοινόβιο κάπου στην ΕΣΣΔ ζούσαν πέντε οικογένειες. Κάποια μέρα του 1937, μια μητέρα εκτοπίστηκε ξαφνικά στα γκουλάγκ – η ίδια αγνοούσε επί δεκαετίες γιατί. Είχε μια πεντάχρονη κόρη. Την ώρα που την έπαιρναν οι μυστικές υπηρεσίες, ζήτησε από τη γειτόνισσά της να αναλάβει το παιδί. Εκείνη όντως το έκανε, το μεγάλωσε σαν δικό της. Η εκτοπισθείσα επέζησε και επέστρεψε ύστερα από 17 χρόνια ξαναβρίσκοντας την κόρη της. Στη διάρκεια της περεστρόικα, όταν άνοιξαν οι φάκελοι των εγκλημάτων, αναζήτησε τους λόγους της εκτόπισής της. Δεν μπορούσε να το πιστέψει. Την είχε καταγγείλει η γειτόνισσά της για να πάρει ένα δωμάτιο παραπάνω στο κοινόβιο. Γύρισε στο σπίτι της και κρεμάστηκε.
«….A! Να μην ξεχάσουμε και τους μεταμοντέρνους. Το ξερατε εσείς ότι η Ιστορία είναι ένα αφήγημα που ο καθένας μας έχει το δικαίωμα να το διαβάζει όπως θέλει;Τζάμπα τα μελετούσαμε τα Κεφάλαια τόσα χρόνια. Οικονομικές δομές, κοινωνικές τάξεις και πράσινα άλογα! Πολιτική και οικονομική Ιστορία; Πάλη των τάξεων; Très passé, χρυσό μου. Τώρα ασχολούμαστε με τις έμφυλες σχέσεις, την ιστορία του Αθλητισμού, την ιστορία των συναισθημάτων και άλλα παρόμοια….»
Επικίνδυνα παιχνίδια με την Ιστορία, της Βασιλικής Λάζου
Δε μας ήθελαν να μας πουν τίποτε καινουργιο εκεί στο Ταλίν της Εσθονίας. Καλά κάναμε και δεν πήγαμε. Το έργο, ή καλύτερα το σίριαλ, του αντικομμουνισμού το παρακολουθούμε εδώ και χρόνια. Με τις εξάρσεις και τις υφέσεις του, κατά που φυσάει ο άνεμος.
Ο κομμουνισμός, θα μας λέγαν, είναι ίδιος με το ναζισμό. Και οι δύο ιδεολογίες εγκαθίδρυσαν ολοκληρωτικά καθεστώτα. Και οι δύο άσκησαν πολιτική βία, κόκκινη ο πρώτος, μαύρη ο δεύτερος. Και οι δύο προκάλεσαν εκατοντάδες χιλιάδες θύματα. Σε σταλινικά γκουλάγκ ή σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, λίγη σημασία έχει. Στάλιν και Χίτλερ, θα υποστήριζαν, εφάρμοσαν την ίδια ανελεύθερη πολιτική με ολέθρια αποτελέσματα για τους λαούς που εξουσίαζαν. Και ούτω καθεξής… Εξ ου και η εξίσωσή τους, ο κοινός ολοκληρωτισμός, και συνακόλουθα η καταδίκη τους. Στο όνομα –προς όφελος αν θέλετε– της (νεο)φιλελεύθερης δημοκρατίας, του μοναδικού συστήματος το οποίο εξασφαλίζει τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των πολιτών.
Εσθονία: Μνημείο τιμής στους ναζί που πολέμησαν ενάντια στη Σοβιετική Ενωση
«Δυστυχώς ο Κουτσούμπας (όπως και η ομάδα που ελέγχει σήμερα το ΚΚΕ) είναι τόσο μαρξιστής, όσο είναι φιλάνθρωπος ο Μιχαλολιάκος….»
Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Βλ.Αγτζίδη με αφορμή την εισήγηση του Κουτσούμπα στο χρυσοφόρο όρος, αναδημοσιεύουμε στη συνέχεια. Η προσπάθεια να πωληθούν χαντρούλες στους ιθαγενείς είναι ενδιαφέρουσα. Όμως λογικό είναι να επιφέρει και την αντίκρουση από τους γνωρίζοντες τις λεπτομέρειες εκείνης της εποχής
Ο Κουτσούμπας, οι Πόντιοι και ο άμοιρος Μαρξισμός….
την Επιτροπή Ιστορίας της Κ.Ε., γνωστότερος των οποίων είναι ο φίλτατος Αναστάσιος Γκίκας. Ο οποίος σ’ ένα βιβλίο που έγραψε κατά παραγγελία αφού αιτιολόγησε τις σταλινικές διώξεις (1937-1949) κατά των Ποντίων, αλλά και των άλλων μειονοτήτων, στο τέλος -αναφερόμενος στο Ποντιακό Ζήτημα- έγραψε με σαφήνεια ότι οι Πόντιοι με το κίνημα για την πολιτική τους χειραφέτηση, πρακτόρευαν ιμπεριαλιστικά συμφέροντα εις βάρος της Τουρκίας, η οποία αντιστάθηκε με το «εθνικοαπελευθερωτικό» κεμαλικό κίνημα. Με δύο λόγια, ο Γκίκας υποστήριξε ότι στην Ποντιακή Τραγωδία ο (ακροδεξιός, ρατσιστής, παρακρατικός δολοφόνος) Τοπάλ Οσμάν ήταν το θετικό στοιχείο και οι Πόντιοι (αντάρτες αλλά και άμαχοι) το αρνητικό. Οπότε δικαίως και νίκησαν οι κεμαλικοί…
Είναι τραγικό όταν χρησιμοποιείς ένα κακογραμμένο κείμενο για να συγκαλύψεις και να αποκρύψεις την αλήθεια.
Πριν δύο βδομάδες κάποιος φίλος μου έστειλε την παρακάτω παραπομπή από τα ιστορικά του Ριζοσπάστη . Το εν λόγω «ιστορικό» κείμενο δημοσιέυθηκε στο Ριζοσπάστη της 23ης Απριλίου 2017 και έχει τον βαρύγδουπο τίτλο:
Ο «καλός» κομμουνιστής (γιατί άραγε;), Αναστάσης Γκίκας, μέλος του τμήματος ιστορίας της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε. αναλαμβάνει εργολαβικά να ξεσκεπάσει αυτούς που χύνουν «το μαύρο μελάνι του αντικομμουνισμού» και τολμούν να μιλούν για διώξεις μειονοτήτων που όπως μας λέει «Ποτέ και καμιά δίωξη δεν υπήρξε στη Σοβιετική Ενωση με εθνικά κριτήρια. Τουναντίον, η ΕΣΣΔ υπήρξε υπόδειγμα ανάπτυξης, φιλίας και ισότιμης συμβίωσης των 100 και πλέον εθνοτήτων που τη συναπάρτιζαν, καταπολεμώντας κάθε μορφή εθνικής καταπίεσης, σοβινισμού, εθνικισμού, φυλετισμού κ.ο.κ.»Συνέχεια →
Η Σβετλάνα Αλιλούγεβα γεννήθηκε το 1926 και πέρασε τα νεανικά της χρόνια στο Κρεμλίνο, καθώς η δύναμη του πατέρα της Ιωσήφ Στάλιν μεγάλωνε μαζί με αυτήv της Σοβιετικής Ένωσης. Ογδόντα πέντε χρόνια αργότερα πέθανε μόνη στο αγροτικό Ουισκόνσιν των Ηνωμένων Πολιτειών, ως Λάνα Πίτερς.
Η Σβετλάνα προστατεύτηκε από τις πολιτικές της μαζικής λιμοκτονίας και των δολοφονιών που ο πατέρας της επέβαλε στους Σοβιετικούς πολίτες, αλλά δεν μπορούσε να προστατευτεί από την προσωπική τραγωδία. Έχασε σχεδόν όλους όσους αγαπούσε, συμπεριλαμβανομένης της μητέρας της, η οποία αυτοκτόνησε, ενώ οι ανηλεείς εκκαθαρίσεις του πατέρα της είχαν θύματα θείους και θείες της, καθώς και τον αγαπημένο της, ο οποίος εξορίστηκε στη Σιβηρία. Συνέχεια →
Τουρκία 1η Μαΐου, οι εργάτες κι ο απόπατος της ιστορίας … !
Οι συνδικαλιστικές ενώσεις της Τουρκία αιτούνται κάθε χρονιά να τους επιτραπεί η πρόσβαση στην πλατεία Ταξίμ ώστε να τιμήσουν την εργατική Πρωτομαγιά και τη μνήμη για 34 εργάτες και εργάτριες που δολοφονήθηκαν την Πρωτομαγιά του 1977. Ελεύθεροι σκοπευτές από ξενοδοχείο Intercontinental. και την ταράτσα της εταιρίας ύδρευσης έριχνα σε 500.000 διαδηλωτές . Στο ξενοδοχείο Marmara το οποίο ήταν κλειστό για το κοινό βρίσκονταν αστυνομικοί και Αμερικανοί σύμβουλοι . Οι τραυματίες 136, ενώ καταγράφηκαν επισήμως 470 συλλήψεις.
Κάποιοι λένε ότι οι νεκροί ήταν 42. Το βέβαιο είναι τα περισσότερα θύματα τα προκάλεσε η επέμβαση της αστυνομίας. Συνέχεια →
Σεμινάριο για την διδασκαλία της Γενοκτονίας των Ελλήνων της οθωμανικής Ανατολής στο Σικάγο
Οι εκπαιδευτικοί σε μια αναμνηστική φωτογραφία με τον Γιώργο Μαυρόπουλο.
ΣΙΚΑΓΟ. Πενήντα περίπου εκπαιδευτικοί Μέσης Εκπαίδευσης από την περιοχή του Σικάγου, παρακολούθησαν ένα εργαστήριο-μάθημα σχετικά με την Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τα χέρια των Οθωμανών Τούρκων.
Το εργαστήριο-ημερίδα διεξήχθη την Πέμπτη 9 Μαρτίου 2017 στο χώρο του Εκπαιδευτικού Κέντρου του Μουσείου Ολοκαυτώματος του Ιλλινόις με πρωτοβουλία του Ελληνικού Κέντρου Έρευνας για την Μικρά Ασία και τον Πόντο.
Διαβάσαμε στον τοπικό Τύπο το γεγονός ότι η δημοτική αρχή της πόλης συμπεριέλαβε τους νεοναζιστές της Χρυσής Αυγής στις εκδηλώσεις για την επέτειο των 74 χρόνων από την εκτέλεση 40 πατριωτών από τους Γερμανούς ναζιστές κατακτητές το 1943 στον Σταθμό Κατερίνης.
Οι φίλοι του τοπικού ΣΥΡΙΖΑ επέλεξαν την αποχή και την πραγματοποίηση μιας δικιάς τους, ξεκομμένης, τιμητικής εκδήλωσης.
Παρέδωσαν έτσι την επίσημη εκδήλωση στους «επίσημους» φορείς, συμπεριλαμβανομένης και της Χρυσής Αυγής και αποχώρησαν, αφήνοντάς τους το πεδίο ελεύθερο.
(Παρατίθεται στη συνέχεια η ανακοίνωσή τους.)
Η εκτίμησή μας είναι ότι δεν θα έπρεπε να καμιά περίπτωση να αποχωρήσουν. Ότι θα έπρεπε να μετατρέψουν την εκδήλωση σε μια καταγγελία ενάντια στους υποκριτές της δημοτικής αρχής και τους χρυσαυγίτες νεοναζί, των οποίων οι πολιτικοί πρόγονοι διέπραξαν και αυτό το έγκλημα στο Σταθμό της Κατερίνης.
Και εκτός από αυτή την άμεση παρέμβαση, καλό θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ Πιερίας και οι τρεις βουλευτές που διαθέτει να πιέσουν την κυβέρνηση να θέσει εκτός νόμου τις νεοναζιστικές οργανώσεις…
Η εσωστρέφεια και η αδυναμία σύνδεσης με την κοινωνία είναι δυστυχώς η μεγάλη κληρονομιά των ακτιβιστών του 3% στο σημερινό πλειοψηφικό κυβερνών κόμμα της Αριστεράς.
Διαβάστε το αφιέρωμά μας για τη νεοναζιστική οργάνωση Χρυσή Αυγή:
Mια εξαιρετική πρωτοβουλία των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) για τη δημιουργία μιας ξεχωριστής ηλ-σελίδας υλοποιήθηκε.
Να την επισκεφθείτε και να περιπλανηθείτε στο ελληνικό γκουλάγκ, το μεγαλύτερο από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που δημιούργησε η νεοελληνική «εθνικοφροσύνη»…
Η Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδας (ΟΠΣΕ) συμμετέχει στο Money Show που λαμβάνει χώρα την Αθήνα από τις 7-9 Ιανουαρίου με τη διοργάνωση μιας εκδήλωσης αφιερωμένης στον Ποντιακό Ελληνισμό. Η εκδήλωση που έχει το γενικό τίτλο: «Ιστορία και Παράδοση του Ποντιακού Ελληνισμού» θα γίνει τη Δευτέρα, 9 Ιανουαρίου 2017 στις 20.00 στο ξενοδοχείο Χίλτον των Αθηνών, στην αίθουσα «Τερψιχόρη Β’».Συνέχεια →
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ήταν Έλληνας πρίγκιπας, στρατιωτικός και αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1782 και ήταν γιος του Κωνσταντίνου Υψηλάντη, Ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας και γόνου εύπορης και ισχυρής Φαναριώτικης οικογένειας. Το 1810 κατατάχτηκε με το βαθμό του ανθυπίλαρχου (ανθυπολοχαγός του Ιππικού) στο σώμα των εφίππων σωματοφυλάκων του Τσάρου Αλέξανδρου Α΄ της Ρωσίας. Διακρίθηκε στους πολέμους κατά του Ναπολέοντα, όπου στη μάχη της Δρέσδης έχασε το δεξί του χέρι. Τέλος, συμμετέσχε ως μέλος της αυτοκρατορικής ακολουθίας στο Συνέδριο της Βιέννης με το βαθμό του υποστράτηγου.
Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ελληνική ιστορία που σημάδεψε το μέλλον, υπήρξε ο Διχασμός του 1915 που κορυφώθηκε το 1916 με το περίφημο Ανάθεμα και τα Νοεμβριανά… Ο Διχασμός του 1915 υπήρξε ο πρώτος μεγάλης έντασης και βάθους ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, που καθόρισε τις συμπεριφορές της ελλαδικής πολιτικής ελίτ όλο το επόμενο διάστημα και σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το ιστορικό αυτό φαινόμενο προσεγγίζει από μαρξιστικής πλευράς το καλό περιοδικό Μαρξιστική Σκέψημε ένα πλήρες αφιέρωμα, απαραίτητο βοήθημα σε κάθε μελετητή εκείνης της εποχής. Εξ ημών στο αφιέρωμα συμμετέχει ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης με ένα ενδιαφέρον κείμενο για το ρόλο του γερμανικού παράγοντα στην Εγγύς Ανατολή απ΄τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ου αιώνα.
Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 21
Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2016
Σε δυο σημαντικές ιστορικές επετείους αφιερώνεται ο νέος τόμος 21 της Μαρξιστικής Σκέψης, τα 100 χρόνια από τον Εθνικό Διχασμό και τα 80 χρόνια από την Ισπανική Επανάσταση. Περιλαμβάνει ένα εκτενές μέρος πηγών και αναλύσεων για το πρώτο θέμα και μια εκτενή μονογραφία για το δεύτερο. Συνέχεια →
Το Νοέμβριο του 1946 λαμβάνει χώρα μία από τις περισσότερο άγνωστες σφαγές άμαχου πληθυσμού στον ελλαδικό χώρο, η οποία μάλιστα δεν είναι επίσημα αναγνωρισμένη. Η Ξηρόβρυση Κιλκίς, ένα χωριό 465 κατοίκων, στην πλειονότητα τους Πόντιοι πρόσφυγες και αριστεροί, βρέθηκε στο στόχαστρο ελληνικών παραστρατιωτικών οργανώσεων, εξαιτίας της πολιτικής ταυτότητας πολλών από τους κατοίκους της και της ενεργής τους συμμετοχής στην αντίσταση και στο αντάρτικο.
Στις 20 Νοεμβρίου λοιπόν, παραστρατιωτικοί εισέβαλαν στην Ξηρόβρυση και αφού μπλόκαραν τις δύο βασικές εξόδους του χωριού, επιδόθηκαν σε ένα πολύωρο όργιο δολοφονιών και καταστροφών.
Έκαψαν πάνω από 100 σπίτια, σκότωσαν 47 αμάχους, στην πλειοψηφία τους γυναίκες και παιδιά και τραυμάτισαν πολλούς ακόμη. Η χωροφυλακή του Κιλκίς, ενώ επιβεβαιωμένα είχε πληροφορηθεί την επικείμενη επίθεση, φυσικά δεν έπραξε τίποτα συγκαλύπτοντας πλήρως το έγκλημα.
Στο εθνικό ζήτημα –ένα ζήτημα εξαιρετικά επίκαιρο λόγω της ακραίας όξυνσης των εθνικών συγκρούσεων και ανταγωνισμών στην εποχή της παγκοσμιοποίησης– αφιερώνεται ο νέος τόμος 19 της Μαρξιστικής Σκέψης. Περιλαμβάνει κείμενα επιφανών μαρξιστών αλλά και σύγχρονες αναλύσεις, που καλύπτουν ποικίλες πλευρές του θέματος: η μαρξιστική θεωρία για το έθνος, η εμπειρία της ΕΣΣΔ, τα απελευθερωτικά κινήματα των λαών, η καταπίεση των νέγρων, οι διακρίσεις σε βάρος των αυτόχθονων πληθυσμών στην Ινδία, τη Νότια Αφρική και αλλού, ο αντισημιτισμός.
Ο τόμος χωρίζεται σε δυο μέρη, ένα με πηγές και ένα με πρόσφατες αναλύσεις.
Στη μνήμη της Ακρίβως Σαλή – Κρίκη,
που σήμερα αποχαιρετήσαμε
.
Ήταν πρωτοχρονιά του 1948. Σαράντα πέντε Χαλκιδικιώτισσες ήταν έτοιμες για το μεγάλο ταξίδι προς ένα άγνωστο γι’ αυτές προορισμό. Απ’ την ταράτσα του παλιού καπνομάγαζου στην οδό Ολύμπου 2 της Θεσσαλονίκης, όπου τις είχαν φυλακίσει, έβλεπαν την Άνω πόλη.
.
Δεν ήξεραν αν και πότε θα ξαναγυρίσουν, αν έπρεπε να πάρουν μαζί τους ή να αφήσουν τ’ ανήλικα παιδιά τους… Κείνο που ήξεραν, ήταν αυτό που τους «σφύριξε» ο καλός Κρητικός φρουρός τους. Θα τις μετέφεραν από εκεί και θα τις πήγαιναν για …«αναμόρφωση». Ούτε που ‘ξεραν τη λέξη…
Μία συνταρακτική κινηματογραφική μαρτυρία της Στράτης (Ευστρατία) Λαγουτάρη-Dawood, η οποία έθεσε τις ιστορικές και καλλιτεχνικές της γνώσεις στην υπηρεσία της ιστορικής έρευνας. Η δημιουργός, καθοδηγούμενη από την ευγενική φιλοδοξία να υπηρετήσει την πατρίδα που τη γέννησε, πρόσφερε το πιο πολύτιμο δώρο: τη συνεισφορά της στην αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας, η οποία στην Ελλάδα θάβεται, δυστυχώς, πολύ συχνά για ανομολόγητους λόγους.Συνέχεια →
Σαν σήμερα, 2 Ιουνίου 1962 βάφτηκε στο αίμα η ειρηνική διαδήλωση των εργατών του εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής της πόλης Νοβοτσερκάσκ.
Καταλύτης των τραγικών αυτών γεγονότων ήταν η άθλια οικονομική κατάσταση στον «παράδεισο» της ΕΣΣΔ. Από τις αρχές της άνοιξης είχαν ήδη αρχίσει να παρατηρούνται ελλείψεις στο ψωμί και ο Χρουστσόφ τότε για πρώτη φορά αποφάσισε να αγοράσει σιτηρά από το εξωτερικό.
«Υπάρχει και συνευθύνη της Γερμανίας. Το Γερμανικό Ράιχ ήταν συνεργός», Γκρέγκορ Γκίζι εκπρόσωπος της Αριστεράς (Die Linke)
Ιδιαίτερη σημασία έχει η αναγνωριση από το γερμανικό κοινοβούλιο της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Και αυτό γιατί η Γερμανία του Καϊζερ κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξε σύμμαχος των Νεότουρκων και έκλεισε τα μάτια μπροστά την τρομερή σφαγή που διέπραξε ο σύμμαχός της και συγκάλυψε τον ένοχο… Το Ψήφισμα που πέρασε ξεκινά ως εξής κάνοντας έμμεση αναφορά και στις Γενοκτονίες των Ελλήνων της Οθ. Αυτοκρατορίας και των Ασσυρίων: «Η γερμανική βουλή τιμά τα θύματα των απελάσεων και τις σφαγές των Αρμενίων και των άλλων χριστιανικών μειονοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, πάνω από εκατό χρόνια….»
Οι »άλλες χριστιανικές μειονότητες» ήταν οι Έλληνες της Ανατολής και οι Ασσύριοι
Αναδημοσιεύουμε τη σχετική είδηση: «Με το βλέμμα στην Αγκυρα και στις πιθανές αντιδράσεις της, το γερμανικό ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο αναγνώρισε την Πέμπτη σχεδόν ομόφωνα ως γενοκτονία την σφαγή των Αρμενίων το 1915 από τις δυνάμεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και ότι παραδέχεται τον «άδοξο» ρόλο του Γερμανικού Ράιχ, το οποίο, αν και διέθετε επαρκή πληροφόρηση, δεν έκανε ό,τι μπορούσε για να την σταματήσει.
Ένα πολύ σημαντικό αρχείο του ποντιακού ζητήματος, που βρισκόταν στην κατοχή της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, παρουσιάστηκε πρόσφατα (Δευτέρα 23 Μαϊου 2016) και τέθηκε στη διάθεση των ερευνητών.
Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από την ομιλία του προέδρου της Ευξείνου Λέσχης Ιωάννη Αποστολίδη και στη συνέχεια ένα απόσπασμα από την ομιλία του νυν προέδρου της ΠΟΕ, δικηγόρου Χρήστου Τοπαλίδη:
Ένα πολύ ενδιαφέρον οργανώνει η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών. Το Διεθνές Επιστημονικό Συμπόσιο έχει ως αντικείμενο την «Ρωμαϊκή κυριαρχία στον Εύξεινο Πόντο» και βασικό στόχο την προσπάθεια μιας συνθετικής προσέγγισης των σύγχρονων συμπερασμάτων της ιστορικής και αρχαιολογικής επιστήμης. Έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν έγκριτοι ειδικοί επιστήμονες και ακαδημαϊκοί, από τις χώρες του παρευξείνιου χώρου και όχι μόνο. Την Επιστημονική Επιτροπή του Συμποσίου αποτελούν οι: Άγγελος Χανιώτης, Institute for Advanced Studies, Princeton, David Braund, University of Exeter και Ηλίας Κ. Πετρόπουλος, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Το Συμπόσιο θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 5 και 8 Μαΐου 2016. Οι εργασίες του θα γίνουν στις 6 και 7 Μαΐου 2016, στο ξενοδοχείο Coral (Λεωφόρος Ποσειδώνος 35, Παλαιό Φάληρο). Συνέχεια →
Το άρθρο είχε ως τίτλο Ανεπιθύμητοι πρόσφυγες και αφορούσε τον τρόπο που το κράτος και η κοινωνία υποδέχτηκαν τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής περί το ΄22. Διαβάστε το μετά από αυτό το εισαγωγικό σχόλιο.
Το άρθρο είναι εξαιρετικό και από αυτή εδώ την αριστεροποντιακή γωνιά του διαδικτύου οφείλουμε ένα μεγάλο μπράβο στον σύντροφο Κωστόπουλο…
Όμως το ερώτημα παραμένει: Πώς είναι δυνατόν και γιατί ένας τύπος που ως μαθητής του Νακρατζά έχει δώσει πετυχημένες εξετάσεις αντιπροσφυγικού φανατισμού και προκατάληψης και έχει στοχοποιήσει δυσφημώντας με ακραίο τρόπο την προσφυγική μνήμη, να τολμά να αναδείξει μια από τις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας της Ελλάδας (και εν μέρει της τότε παλαιοελλαδίτικης Αριστεράς του Πουλιόπουλου, της Φεντερασιόν και λοιπών ηλιθίων, που έκαναν ότι μπορούσαν για να γίνουν πρόσφυγες οι Μικρασιάτες και οι Πόντιοι- και οι Αρμένιοι που είχαν επιζήσει από τη Γενοκτονία του ’15);
Νομίζουμε ότι η ερώτηση έχει δύο πιθανές απαντήσεις:
Να έχει όντως εξελιχθεί ο Κωστόπουλος και από ένας φανατικός που στα ζητήματα αυτά μπορούσε να τα προσεγγίζει μόνο με το «ουγκ» και το θράσος του θύτη, να έχει ενσωματώσει μια διαλεχτική αντίληψη στον τρόπο που μελετά τα ιστορικά γεγονότα και να έχει αποφασίσει να παραδεχτεί ότι η τουρκική εξουσία έχει τεράστια ευθύνη για τις Γενοκτονίες που προκάλεσε και για τη διαχείριση του μειονοτικού ζητήματος από το 1911 και μετά, πολύ πριν το ΄19…
Να συνεχίζει να είναι ένας μονομερής και μονομανής τύπος, που το προσφυγικό το αντιμετωπίζει μόνο και μόνο για να εξυπηρετήσει το μίσος που έχει για την «αστική Ελλάδα» και για να αιτιολογήσει τη σημερινή του άποψή για τους νέους πρόσφυγες ή οικονομικούς παράτυπους μετανάστες από τη Μέση και την Άπω Ανατολή.
Λίγες μέρες απομένουν μέχρι την πραγματοποίηση του αποφασιστικού συνεδρίου στην Άγκυρα με θέμα «Ο νομός Τραπεζούντας και το Ποντιακό Ζήτημα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά». Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου θα είναι το επίκεντρο των εισηγήσεων του συνεδρίου που θα γίνει το ερχόμενο Σάββατο.
Όπως δήλωσε στο pontos-news.gr ο Βλάσης Αγτζίδης, «Είναι η πρώτη φορά που θα γίνει ημερίδα για το ποντιακό ζήτημα στην Τουρκία, και ειδικά στην Άγκυρα.
»Το μεγάλο ενδιαφέρον της ημερίδας έγκειται στο γεγονός ότι οι συμμετέχοντες είναι από Τουρκία και Ελλάδα. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το φαινόμενο ότι σε αντίστοιχους δρόμους πορεύονται και σημαντικοί αριστεροί Τούρκοι ιστορικοί και κοινωνικοί επιστήμονες».Συνέχεια →
Με αφορμή την πρόσφατη αναθέρμανση των συγκρούσεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ εξαιτίας της αζερικής επιθετικότητας και των δηλώσεων των Μεγάλων Αδελφών Ερντογάν και Νταβούτογλου, αναδημοσιεύουμε ένα ενδιαφέρον άρθρο του Αρά Μαγκογιάν από την αρμενική εφημερίδα «Αζάτ Ορ».
Πενήντα χρόνια από τη Γενοκτονία των Αρμενίων, το 1965 σε διαδήλωση στο Ερεβάν ακούγονται συνθήματα και για το Αρτσάχ
Αρτσάχ ή Ναγκόρνο Καραμπάχ – Η ιστορία και η εστία έντασης με το Αζερμπαϊτζάν
Του Αρά Μαγκογιάν*
Οι ευρείας κλίμακας στρατιωτικές επιχειρήσεις που εξαπέλυσαν οι δυνάμεις του διεφθαρμένου δικτάτορα Αλίεφ κατά του Αρτσάχ (Ναγκόρνο Καραμπάχ) τη νύχτα της 1ης προς την 2α Απριλίου 2016, συσπείρωσαν και πάλι όλους τους Αρμενίους τόσο στην Αρμενία όσο και στη διασπορά, κατά του διαχρονικού εχθρού, του δεύτερου δηλαδή τουρκικού κράτους που προέκυψε μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, φέροντας το όνομα της ιρανικής επαρχίας Αζερμπαϊτζάν (Ατροπατηνή).
Δεν είναι η πρώτη φορά που στη χώρα μας εμφανίζονται τέτοιες «ιδέες». Δεν θα είναι και η πρώτη φορά που ο λαός μας θα απαντήσει όπως πρέπει, τοποθετώντας τις, μαζί με τους εκφραστές τους, στο περιθώριο. Η εμφάνιση και στη γειτονιά μας φασιστικών/ναζιστικών ομάδων[1] το τελευταίο διάστημα, πρέπει να μας αφυπνίσει και όλοι μαζί να ορθώσουμε το ανάστημά μας απέναντι τους.
Ανατρέχω, λοιπόν, στην ιστορία, και μάλιστα της γειτονιάς μας, συνεχίζοντας από εκεί που σταμάτησα σε προηγούμενο άρθρο μου για τα γεγονότα της 25ης Μαρτίου του 1944 [2].
17+1 κουρδικές επαναστάσεις:
Ισλαμιστές και Κεμαλιστές φαντασιώνονται γενοκτονικές λύσεις
Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ
Από το 1924 μέχρι το 1938 υπήρξαν 18 εσωτερικές επαναστάσεις κατά του κεμαλικού κράτους στην Τουρκία. Από αυτές, οι 17 υπήρξαν επαναστάσεις κουρδικών φυλών με έντονο θρησκευτικό αλλά και εθνοτικό περιεχόμενο. Όλες έλαβαν μέρος στη γεωγραφική περιοχή της ανατολικής Μικράς Ασίας, εκεί όπου μετά τις γενοκτονικές σφαγές των χριστιανικών πληθυσμών στα τέλη του 19ου και αρχές το 20ού αιώνα, κυριάρχησε το Κουρδικό στοιχείο. Οι επαναστάσεις λάμβαναν μέρος μέσα σε ένα φεουδαρχικά δομημένο περιβάλλον που όχι μόνο οι κεμαλιστές αλλά ούτε και οι Οθωμανοί κατάφεραν ποτέ να θέσουν κάτω από κεντρική διοίκηση. Συνέχεια →
Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ημερίδα πραγματοποιείται στην Άγκυρα με θέμα : «Ο Νομός Τραπεζούντας και το Ποντιακό Ζήτημα Στον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά» στις 9 Απριλίου 2016.
Την διοργανώνει η «Πρωτοβουλία για την Ελευθερία Σκέψης της Άγκυρας»(Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi) και η εφημερίδα «Newroz» .
Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της ημερίδας έγκειται στο γεγονός ότι οι συμμετέχοντες είναι από Τουρκία και Ελλάδα.
Στην Ημερίδα θα απευθύνουν χαιρετισμό οι : Fikret BAŞKAYA καιSinan ÇİFTYÜREK
Οι εισηγητές είναι οι εξής:
Ahmet DEMİREL:Οι Διασκέψεις για τον Πόντο στο Πρώτο Κοινοβούλιο
Attila TUYGAN :Από τη Μεταρρύθμιση στην Γενοκτονία
Baskın ORAN :Η ριζική Εκκαθάριση των Ρωμιών από την Ανατολή, η Ανταλλαγή Πληθυσμών του 1923 από το Α μέχρι το Ω και η Ολοκλήρωση της το 1964
İsmail BEŞİKÇİ :Η Καταστροφή της Εγγύς Ανατολής και το Ποντιακό Ζήτημα Συνέχεια →
Mε αφορμή την τελευταία βομβιστικήεπίθεση στην Άγκυρα, τον τουρκο-κουρδικό πόλεμο, την σουλτανική μεγαλομανία των Ερντογάν-Νταβούτογλου και την προσπάθεια να δημιουργήσουν εκ νέου το Χαλιφάτο των σουνιτών, αλλά και την βάρβαρη πολιτική τους στο ζήτημα των προσφύγων,
αναρτoύμε ένα σχόλιο για την πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην αιματοβαμμένη πόλη, την πάλαι ποτέ ‘Γκιαβούρ Ιζμίρ’.
Η αμήχανη επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα δεν ήταν αυτό που θα περιμέναμε… Φάνηκε να είναι εγκλωβισμένος από την τουρκική επιθετική πολιτική, η οποία αφού έπνιξε στο αίμα τη Συρία, σήμερα χρησιμοποιεί εργαλειακά το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα.
Πρέπει όμως πάντα να θυμόμαστε ότι το δώρο προς την τουρκική πλευρά, αλλά και τους διακινητές, το έκανε -σε μεγάλο βαθμό- η παράλογη και ιδεοληπτική πολιτική της εγωπαθούς ομάδας Χριστοδουλοπούλου και μέρους του λεγόμενου αντιρατσιστικού κινήματος, κυρίως του τροτσκιστικογενούς ή «αντεξουσιαστικού». Οντότητες που έχουν τεράστια ευθύνη για την ελλαδική-ευρωπαϊκή πλευρά του προσφυγικού δράματος, που οφείλεται στις προσδοκίες που καλλιέργησαν στους απόκληρους της Μέσης Ανατολής ..
Αυτά που παρατηρήσαμε στην επίσκεψη Τσίπρα είναι ότι είχε: Συνέχεια →
Mια ενδιαφέρουσα δίκη έγινε στην Κρήτη με κατηγορούμενο το Γερμανό ιστορικό Ρίχτερ –που αθωώθηκε, μάλλον δικαίως σύμφωνα με το νόμο γιατί οι αναφορές του δεν προκαλούσαν διέγερση και μίσος- ο οποίος επί της ουσίας αιτιολόγησε τα εγκλήματα του ναζιστικού κατοχικού στρατού εις βάρος των Κρητικών που αντιστάθηκαν στην εισβολή. Ο ίδιος ιστορικός υποστηρίζει παράλληλα ότι δεν υπάρχει το παραμικρό οικονομικό χρέος της Γερμανίας προς την Ελλάδα λόγω της Κατοχής, της λεηλασίας που υπέστη η χώρα αλλά και του αναγκαστικού κατοχικού δανείου. Ουσιαστικά ο Ρίχτερ προσπαθεί να αποδείξει πόσο υπέφεραν οι κατακτητές από τους κατακτημένους, οι οποίοι με την απολίτιστη αντίστασή τους τους υποχρέωσαν να υιοθετήσουν τα φονικά αντίποινα.
Γενικά η εποχή μας είναι γεμάτη από αντιφάσεις, κοινωνικά προβλήματα που εκρηκτικά εμφανίζονται, ματαιωμένες προσδοκίες, κατάρρευση της ιδεαλιστικής εικόνας που είχε ένα μεγάλο τμήμα της Αριστεράς για την πραγματικότητα. Η πτώση από τα ροζ ψεύτικα συννεφάκια στην αληθινή ζωή δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Παρόμοια δύσκολη είναι η προσαρμογή των κοινωνικών σχέσεων και ισορροπιών σε συνθήκες οικονομικής κατάρρευσης.
Σ’ αυτή την περίεργη εποχή ο κάθε πονηρός επενδύει με τον τρόπο που πιστεύει ότι θα του αποφέρει κέρδος. Και όσο ποιο κυνικός και θρασύς είναι ο πονηρός , τόσο πιο έντονη κάνει την παρουσία του.
Και όπως καταλάβατε αγαπητοί φίλοι εννοούμε τους γραφειοκράτες του Περισσού, που υποδυόμενοι τον Λένιν και ακολουθώντας την φιλαγροτική πολιτική του που εκφράστηκε με το σύνθημά του «η γη στους αγρότες», έχουν φορέσει την φιλαγροτική ποδιά και οι αρχισυνδικαλιστές του τύπου Μπούτα, αλλά και οι ίδιοι πρωτοστατούν στις αγροτικές κινητοποιήσεις.
Κρύβουν όμως από τους αγρότες το ΜΕΓΑΛΟ ΜΥΣΤΙΚΟ: Ότι το πολιτικό τους όραμα δεν είναι η πολιτική του Λένιν για τη γη, αλλά η πολιτική του Στάλιν. Δηλαδή η πολιτική της ΓΕΝΟKΤΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ…
Ας δούμε όμως τι έγινε στη Σοβιιετική Ένωση και πως εξοντώθηκε η αγροτική τάξη
Μόλις κυκλοφόρησε ο 19ος τόμος του περιοδικού Μαρξιστική Σκέψη με ένα αφιέρωμα στο εθνικό ζήτημα που ταλάνισε το 19ο και τον 20ο αιώνα και τώρα επανέρχεται απειλητικό σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Σημαντικό μέρος του τεύχους καταλαμβάνει ένα αφιέρωμα στις εθνικές κατακτήσεις των Ελλήνων της ΕΣΣΔ κατά την πρώτη μετεπαναστατική περίοδο, πριν τα σαρώσει όλα ο σταλινισμός.
Το Δελτίο Τύπου αναφέρει τα εξής:
«Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 19
Ιανουάριος-Μάρτιος 2016
Στο εθνικό ζήτημα –ένα ζήτημα εξαιρετικά επίκαιρο λόγω της ακραίας όξυνσης των εθνικών συγκρούσεων και ανταγωνισμών στην εποχή της παγκοσμιοποίησης– αφιερώνεται ο νέος τόμος 19 της Μαρξιστικής Σκέψης. Περιλαμβάνει κείμενα επιφανών μαρξιστών αλλά και σύγχρονες αναλύσεις, που καλύπτουν ποικίλες πλευρές του θέματος: η μαρξιστική θεωρία για το έθνος, η εμπειρία της ΕΣΣΔ, τα απελευθερωτικά κινήματα των λαών, η καταπίεση των νέγρων, οι διακρίσεις σε βάρος των αυτόχθονων πληθυσμών στην Ινδία, τη Νότια Αφρική και αλλού, ο αντισημιτισμός.
Ο τόμος χωρίζεται σε δυο μέρη, ένα με πηγές και ένα με πρόσφατες αναλύσεις.Συνέχεια →
Αφού αρχίσαμε με το προηγούμενο άρθρο για την χούντα και τα πεπρραγμένα της, ας δούμε και άλλη μια πλευρά η οποία δεν είναι τόσο γνωστή: τα οικονομικά σκάνδαλα και το οικονομικό βόλεμα των ημέτερων
Ο Τύπος δεν ασχολούνταν με σκάνδαλα, ούτε σκανδαλιζόταν από τις σχέσεις των κρατούντων με τους μεγιστάνες του πλούτου. Είχε έρθει άλλωστε το πλήρωμα του χρόνου για να εκπληρωθεί το Τάμα του Έθνους. Στους έντονα αντικοινοβουλευτικούς καιρούς μας, ένα δόλιο φάντασμα πλανιέται στον αέρα: ο ισχυρισμός περί «τιμιότητας» των δικτατόρων που κατέλαβαν πραξικοπηματικά την εξουσία το 1967 για να την επιστρέψουν πριν από 36 χρόνια, σαν βρεγμένες γάτες, «στους πολιτικούς». Πρόκειται βέβαια για μύθο, θεμελιωμένο στη μίζερη εικόνα των επιζώντων «πρωταιτίων» – αφού πρώτα έχασαν την εξουσία, στερήθηκαν όσα είχαν παράνομα καρπωθεί και υπέστησαν τις οικονομικές συνέπειες της κοινωνικής απομόνωσής τους. Ακόμη κι αυτή η εικόνα δεν αφορά, ωστόσο, παρά ελάχιστους πρωτεργάτες της δικτατορίας. Αγνοεί την οικονομική ευμάρεια πάμπολλων μεσαίων ή «πολιτικών» στελεχών της, που η νομική κατασκευή περί «στιγμιαίου αδικήματος» άφησε παντελώς ατιμώρητα ν’ απολαμβάνουν τα αποκτήματά τους. Την επιβίωση του μύθου διευκολύνει η χαώδης διαφορά του τότε με το σήμερα, όσον αφορά τη δυνατότητα δημόσιας συζήτησης για παρόμοια ζητήματα. Συνέχεια →
Το αλιεύσαμε από το μπλογκ του αξέχαστου allou-fun-marx
Οι επώνυμοι
Η πρώτη επέτειος του πραξικοπήματος γιορτάστηκε «δόξη και τιμή» με ειδική φιέστα στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Ήταν εκεί όλοι οι προσκυνημένοι καλλιτέχνες πρώτης, δεύτερης και τρίτης γραμμής που (όσοι θυμούνται) προκαλούσαν θλίψη στην κοινή, αντιδικτατορική, γνώμη. Δεν βλάπτει να θυμόμαστε (αντιθέτως, βλάπτει να ξεχνάμε) και να σημειώσουμε πως τίποτα δεν τους δικαιολογεί, ούτε αν φοβήθηκαν, ούτε αν εκβιάστηκαν, ούτε φυσικά αν τους άρεσε να γλείφουν τους ισχυρούς:
Παρουσιαστής του προγράμματος ο πολύς Γιώργος Οικονομίδης.
Διευθυντές της ορχήστρας του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας οι κ.κ. Γιώργος Κατσαρός, Κώστας Κλάβας, Τάκης Αθηναίος, Τάκης Μωράκης και Ανδρέας Χατζηαποστόλου.
Τραγουδιστές και ηθοποιοί που έπαιξαν σε εθνικοχουντικά σκετς: Ρένα Βλαχοπούλου, Φώτης Δήμας, Μαρινέλλα, Γιάννης Βογιατζής, Κώστα Βουτσάς, Γιάννης Πουλόπουλος, Νινή Τζάνετ, Νίκος Σταυρίδης, Ντίνος Ηλιόπουλος, Σώτος Παναγόπουλος, Τρίο Γκρέκο, Νάντια Κωνσταντοπούλου, Ρένα Ντορ, Τζένη Βάνου, Σταμάτης Κόκοτας, Βίκυ Μοσχολιού, Τώνης Μαρούδας, Γιώργος Ζαμπέτας και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης με το γνωστό… Βατερλό του. Συνέχεια →
Τα βασανιστήρια υπήρξαν το σήμα κατατεθέν κάθε αντιλαϊκής εξουσίας. Από την Ελλάδα του Εμφυλίου, όπου οι νικητές κατακρεουργούσαν τους αντιπάλους τους με την κατηγορία του «κομμουνιστή» έως τη Σοβιετική Ένωση, όπου οι σταλινικοί έκαναν το ίδιο σε αντίπαλους και μη, με τις κατηγορίες του «τροτσκιστή» ή του «εθνικιστή» ή πολλών άλλων.
Ειδικά στη Σοβιετική Ένωση, την τραγική μοίρα την είχε όλη η ελληνική κομμουνιστική ηγεσία που συνελήφθη τον Δεκέμβριο του 1937. Οι άνθρωποι που πίστεψαν ότι συμμετέχουν στη δημιουργία μιας νέας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση, βασανίστηκαν άγρια για να ομολογήσουν τα όσα ανυπόστατα ήθελαν οι βασανιστές τους. Και στη συνέχεια, από τον Φλεβάρη του ’38, εκτελούνταν ως «εχθροί του λαού». Μαζί με τους ντόπιους Έλληνες κομμουνιστές (Πόντιους και Μαριουπολίτες), την ίδια τραγική μοίρα είχαν και τα μέλη του ΚΚΕ που είχαν καταφύγει στην ΕΣΣΔ για να σωθούν από τις διώξεις στην Ελλάδα… Επίσης, χιλιάδες αθώοι απλοί πολίτες θα έχουν την ίδια μοίρα. Θα δολοφονηθούν ή θα σταλούν στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας.
Όλα αυτά αποτελούν έως σήμερα μια Λευκή Σελίδα στην ιστορία τόσο της Αριστεράς όσο και του νεότερου ελληνισμού.
Παρακάτω έχουμε άλλη μια ανάρτηση που πρέπει να δούν οι καλοπροαίρετοι που είναι εγκλωβισμένοι στο Μαϊλο-Παπαρηγικό ΚΚΕ.
Είναι ζωγραφιές κρατουμένων στα Γκουλάγκ, που παριστούν τα φριχτά βασανιστήρια που υπέβαλαν στους πολίτες τα τέρατα της NKVD και της GPU
Рисунки из ГУЛАГа. Полная версия. Слабонервным не смотреть
Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης άρχισαν να λειτουργούν από τις αρχές της δεκαετίας του ’20 για να υποδεχτούν πρώτα τους αναρχικούς και τα μέλη της αριστερής αντιπολίτευσης. Συνέχεια →
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ: Αθώωσαν τους υπεύθυνους της Μικρασιατικής Καταστροφής….
ΑΝΑΘΕΜΑ!
Το πρωτοσέλιδο τουρκικής εφημερίδας (Αύγουστος ’22) με τις φωτογραφίες των Γούναρη και Στράτου και τον τίτλο: «ΓΟΥΝΑΡΗΣ-ΣΤΡΑΤΟΣ: ΟΙ ΣΩΤΗΡΕΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ»
Oι διαφημίσεις που βλέπετε στο τέλος των αναρτήσεων και δεν έχουν καμιά απολύτως σχέση με τη θεματολογία του μπλογκ μας, προέρχονται από τη WordPress (προκειμένου να καλυφθούν τα έξοδα του server) και δεν αποφέρουν κανένα οικονομικό όφελος στο ιστολόγιο μας.
Οι υπεύθυνοι της WordPress.com έστειλαν την παρακάτω ανακοίνωση: «The site is one of the free sites hosted on WordPress.com, and we are running ads to cover the costs of operating the site for the user. We run these types of ads sparingly in an attempt to interfere as little as possible with the experience of reading a site and for logged in users we don’t show ads at all».
Η διευθύντρια του Μουσείου Δρ Shoole Mostafawy δηλώνει: «
O Νίκος Πουλαντζάς απορρίπτοντας την άποψη του απολύτως οικονομικού χαρακτήρα των τάξεων και τον μυθολογικό δυισμό τους, θεωρεί ότι οι ιδεολογικοί και πολιτικοί παράγοντες στη συγκυρία επηρεάζουν τη συγκρότηση και δράση των κοινωνικών τάξεων. Οι τάξεις δεν μπορούν να οριστούν ξέχωρα από την πάλη. Έτσι ο Πουλαντζάς απορρίπτει ουσιαστικά μια στενή δομική αντίληψη για τις τάξεις υπέρ μιας πιο ευρείας σχεσιακής δομικής αντίληψης. Οι τάξεις, μόνο κατ’ αρχήν, προσδιορίζονται δομικά, δηλαδή υπάρχουν αντικειμενικά και ανεξάρτητα από τη θέληση ή τη συνείδηση των ατόμων. Στον προσδιορισμό των τάξεων τον κύριο ρόλο τον παίζουν οι κοινωνικές σχέσεις παραγωγής και οι πολιτικές ιδεολογικές σχέσεις αποτελούν μέρος αυτών των σχεσιακών δομικών προσδιορισμών. Συνεπώς, τα κριτήρια είναι οικονομικά, πολιτικά και ιδεολογικά. Στα οικονομικά κριτήρια προτείνει το διαχωρισμό των βιομηχανικών χειρωνάκτων «παραγωγικών εργατών» και των «μη παραγωγικών εργατών» με το κριτήριο της παραγωγής υπεραξίας και όχι με το κριτήριο του αν είναι κανείς μισθωτός ή μη.[1]
Μπαίνοντας στην τρίτη εκατονταετία μετά την συμπλήρωση διακοσίων χρόνων από την γέννηση του Καρλ Μαρξ, άνοιξε ένας νέος κύκλος συζητήσεων, ομιλιών, άρθρων και αφιερωμάτων, δίνοντας λαβή για το ακόνισμα της σπάθης φίλων ή πολεμίων του.ποτελεί, ανεξάρτητα από την στάση που ο καθένας μας κρατεί, γεγονός ότι ο μαρξισμός κατά τους πολλούς ή η φιλοσοφία της πράξης κατά τον Αντόνιο Γκράμσι, αποτέλεσε όχι μόνο την πιο πολυσυζητημένη αντίληψη, αλλά και το μοναδικό, ίσως, πολιτικοκοινωνικό ρεύμα του 20ού αιώνα, που είχε τόσο ευρεία απήχηση σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Στον Καρλ Μαρξ αφιερώνεται ο τόμος 26 της Μαρξιστικής Σκέψης με αφορμή τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από τη γέννησή του στις 5 Μάη του 1818. Περιλαμβάνει κείμενα του ίδιου του Μαρξ και αναλύσεις σχετικές με το έργο του από Έλληνες και ξένους ερευνητές.
Σπουδαιότερη πόλη της Ιωνίας κατά τον 6ον αιώνα ήταν η Μίλητος, στις εκβολές του ποταμού Μαιάνδρου, όπου μπορούμε να πούμε πως γεννήθηκε η φιλοσοφία. Σημαντική επίσης και μακροβιότερη ήταν και η Έφεσος. Τον 6ον αιώνα στα λιμάνια της Μιλήτου μπορούσες να συναντήσεις πλοία από όλες τις μεσογειακές πόλεις και ανθρώπους κάθε φυλής και γλώσσας.
Μια πολύ σημαντική εκδήλωση θα γίνει στο Κιλκίς στις 2 Δεκεμβρίου του 2017 , ώρα 7μ.μ στο Επιμελητήριο της πόλης (Στενημάχου 2). Για πρώτη φορά όλες οι απόψεις θα διατυπωθούν και θα κατατεθεί η ερμηνεία δύο κατεξοχήν έγκριτων ιστορικών που έχουν μελετήσει την περίοδο αυτή.
την Επιτροπή Ιστορίας της Κ.Ε., γνωστότερος των οποίων είναι ο φίλτατος Αναστάσιος Γκίκας. Ο οποίος σ’ ένα βιβλίο που έγραψε κατά παραγγελία αφού 
Οι συνδικαλιστικές ενώσεις της Τουρκία αιτούνται κάθε χρονιά να τους επιτραπεί η πρόσβαση στην πλατεία Ταξίμ ώστε να τιμήσουν την εργατική Πρωτομαγιά και τη μνήμη για 34 εργάτες και εργάτριες που δολοφονήθηκαν την Πρωτομαγιά του 1977. Ελεύθεροι σκοπευτές από ξενοδοχείο Intercontinental. και την ταράτσα της εταιρίας ύδρευσης έριχνα σε 500.000 διαδηλωτές . Στο ξενοδοχείο Marmara το οποίο ήταν κλειστό για το κοινό βρί
Mια εξαιρετική πρωτοβουλία των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) για τη δημιουργία μιας 
ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο αναγνώρισε την Πέμπτη σχεδόν ομόφωνα ως γενοκτονία την σφαγή των Αρμενίων το 1915 από τις δυνάμεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και ότι παραδέχεται τον «άδοξο» ρόλο του Γερμανικού Ράιχ, το οποίο, αν και διέθετε επαρκή πληροφόρηση, δεν έκανε ό,τι μπορούσε για να την σταματήσει.
έχει ως αντικείμενο την «Ρωμαϊκή κυριαρχία στον Εύξεινο Πόντο» και βασικό στόχο την προσπάθεια μιας συνθετικής προσέγγισης των σύγχρονων συμπερασμάτων της ιστορικής και αρχαιολογικής επιστήμης. Έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν έγκριτοι ειδικοί επιστήμονες και ακαδημαϊκοί, από τις χώρες του παρευξείνιου χώρου και όχι μόνο. Την Επιστημονική Επιτροπή του Συμποσίου αποτελούν οι: Άγγελος Χανιώτης, Institute for Advanced Studies, Princeton, David Braund, University of Exeter και Ηλίας Κ. Πετρόπουλος, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Το Συμπόσιο θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 5 και 8 Μαΐου 2016. Οι εργασίες του θα γίνουν στις 6 και 7 Μαΐου 2016, στο ξενοδοχείο Coral (Λεωφόρος Ποσειδώνος 35, Παλαιό Φάληρο). 
Ένα εξαιρετικό άρθρο του καλού μας φίλου Τάσου Κωστόπουλου δημοσιεύτηκε χθές στην Εφ.Συν (η οποία «έθαψε» την είδηση για 
Πενήντα χρόνια από τη Γενοκτονία των Αρμενίων, το 1965 σε διαδήλωση στο Ερεβάν ακούγονται συνθήματα και για το Αρτσάχ
Από το 1924 μέχρι το 1938 υπήρξαν 18 εσωτερικές επαναστάσεις κατά του κεμαλικού κράτους στην Τουρκία. Από αυτές, οι 17 υπήρξαν επαναστάσεις κουρδικών φυλών με έντονο θρησκευτικό αλλά και εθνοτικό περιεχόμενο. Όλες έλαβαν μέρος στη γεωγραφική περιοχή της ανατολικής Μικράς Ασίας, εκεί όπου μετά τις γενοκτονικές σφαγές των χριστιανικών πληθυσμών στα τέλη του 19ου και αρχές το 20ού αιώνα, κυριάρχησε το Κουρδικό στοιχείο. Οι επαναστάσεις λάμβαναν μέρος μέσα σε ένα φεουδαρχικά δομημένο περιβάλλον που όχι μόνο οι κεμαλιστές αλλά ούτε και οι Οθωμανοί κατάφεραν ποτέ να θέσουν κάτω από κεντρική διοίκηση. 
Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ημερίδα πραγματοποιείται στην Άγκυρα με θέμα : «Ο Νομός Τραπεζούντας και το Ποντιακό Ζήτημα Στον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά» στις 9 Απριλίου 2016.
και μίσος- ο οποίος επί της ουσίας αιτιολόγησε τα εγκλήματα του ναζιστικού κατοχικού στρατού εις βάρος των Κρητικών που αντιστάθηκαν στην εισβολή. Ο ίδιος ιστορικός υποστηρίζει παράλληλα ότι 
Σ’ αυτή την περίεργη εποχή ο κάθε πονηρός επενδύει με τον τρόπο που πιστεύει ότι θα του αποφέρει κέρδος. Και όσο ποιο κυνικός και θρασύς είναι ο πονηρός , τόσο πιο έντονη κάνει την παρουσία του.
ισχυρισμός περί «τιμιότητας» των δικτατόρων που κατέλαβαν πραξικοπηματικά την εξουσία το 1967 για να την επιστρέψουν πριν από 36 χρόνια, σαν βρεγμένες γάτες, «στους πολιτικούς». Πρόκειται βέβαια για μύθο, θεμελιωμένο στη μίζερη εικόνα των επιζώντων «πρωταιτίων» – αφού πρώτα έχασαν την εξουσία, στερήθηκαν όσα είχαν παράνομα καρπωθεί και υπέστησαν τις οικονομικές συνέπειες της κοινωνικής απομόνωσής τους. Ακόμη κι αυτή η εικόνα δεν αφορά, ωστόσο, παρά ελάχιστους πρωτεργάτες της δικτατορίας. Αγνοεί την οικονομική ευμάρεια πάμπολλων μεσαίων ή «πολιτικών» στελεχών της, που η νομική κατασκευή περί «στιγμιαίου αδικήματος» άφησε παντελώς ατιμώρητα ν’ απολαμβάνουν τα αποκτήματά τους. Την επιβίωση του μύθου διευκολύνει η χαώδης διαφορά του τότε με το σήμερα, όσον αφορά τη δυνατότητα δημόσιας συζήτησης για παρόμοια ζητήματα. 
Η πρώτη επέτειος του πραξικοπήματος γιορτάστηκε «δόξη και τιμή» με ειδική φιέστα στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Ήταν εκεί όλοι οι προσκυνημένοι καλλιτέχνες πρώτης, δεύτερης και τρίτης γραμμής που (όσοι θυμούνται) προκαλούσαν θλίψη στην κοινή, αντιδικτατορική, γνώμη. Δεν βλάπτει να θυμόμαστε (αντιθέτως, βλάπτει να ξεχνάμε) και να σημειώσουμε πως τίποτα δεν τους δικαιολογεί, ούτε αν φοβήθηκαν, ούτε αν εκβιάστηκαν, ούτε φυσικά αν τους άρεσε να γλείφουν τους ισχυρούς:
Τραγουδιστές και ηθοποιοί που έπαιξαν σε εθνικοχουντικά σκετς: Ρένα Βλαχοπούλου, Φώτης Δήμας, Μαρινέλλα, Γιάννης Βογιατζής, Κώστα Βουτσάς, Γιάννης Πουλόπουλος, Νινή Τζάνετ, Νίκος Σταυρίδης, Ντίνος Ηλιόπουλος, Σώτος Παναγόπουλος, Τρίο Γκρέκο, Νάντια Κωνσταντοπούλου, Ρένα Ντορ, Τζένη Βάνου, Σταμάτης Κόκοτας, Βίκυ Μοσχολιού, Τώνης Μαρούδας, Γιώργος Ζαμπέτας και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης με το γνωστό… Βατερλό του. 
Ειδικά στη Σοβιετική Ένωση, την τραγική μοίρα την είχε όλη η ελληνική κομμουνιστική ηγεσία που συνελήφθη τον Δεκέμβριο του 1937. Οι άνθρωποι που πίστεψαν ότι συμμετέχουν στη δημιουργία μιας νέας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση, βασανίστηκαν άγρια για να ομολογήσουν τα όσα ανυπόστατα ήθελαν οι βασανιστές τους. Και στη συνέχεια, από τον Φλεβάρη του ’38, εκτελούνταν ως «εχθροί του λαού». Μαζί με τους ντόπιους Έλληνες κομμουνιστές (Πόντιους και Μαριουπολίτες), την ίδια τραγική μοίρα είχαν και τα μέλη του ΚΚΕ που είχαν καταφύγει στην ΕΣΣΔ για να σωθούν από τις διώξεις στην Ελλάδα… Επίσης, χιλιάδες αθώοι απλοί πολίτες θα έχουν την ίδια μοίρα. Θα δολοφονηθούν ή θα σταλούν στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας.
Πόντος και Αριστερά 
