-Για τη Μνήμη και το Τραύμα: ένα εξαιρετικό βιβλίο…

Ένα νέο εξαιρετικό βιβλίο παρουσιάζεται  την ερχόμενη Τετάρτη στην Αθήνα…

 

Το βιβλίο αυτό διαπραγματεύεται τη σημασία της Μνήμης στο τέλος της Νεωτερικότητας και τον τρόπο που τη διαχειρίζονται τόσο τα θύματα όσο και οι θύτες. Τρεις ιστορικοί επιχειρούν να φέρουν στο φως τις πολιτικές αντιμετώπισης των επίμαχων και τραυματικών γεγονότων που σημάδεψαν την Ιστορία του 20ου αιώνα.

Με ενδεικτικές μελέτες από όλο σχεδόν τον κόσμο -Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία, Ιαπωνία, Κίνα, ΗΠΑ, Σοβιετική Ένωση (σοβιετικός ελληνισμός και σταλινικές διώξεις), Ελλάδα και Τουρκία(γενοκτονία Ποντίων και ενσωμάτωσή τους στην ελληνική κοινωνία)- επιχειρούν να συμβάλλουν στην κατανόηση των πολλαπλών τρόπων αναμέτρησης των σύγχρονων κοινωνιών με τις “σκοτεινές σελίδες” της Ιστορίας τους και ως εκ τούτου στην κριτική διαβούλευση με στόχο την ιστορική αυτογνωσία. 

Ο Στέλιος Θεοδωρίδης στη Βιβλιοπαρουσίαση που κάνει τονίζει:

«…Οι συγγραφείς προσπαθούν με περισσή εντιμότητα και ευαισθησία να προσεγγίσουν ζητήματα καίρια αλλά απωθημένα, που επανέρχονται διαρκώς στη συζήτηση και προκαλούν πλείστους όσους ιδεολογικούς πολέμους που σχετίζονται με τη διαχείριση της Μνήμης. Η πλέον γνωστή τέτοια σύγκρουση είναι αυτή που σχετίζεται με τις προσπάθειες αναθεωρητικών νεοναζιστικών κύκλων για αμφισβήτηση του Ολοκαυτώματος και η περιφρούρηση της Μνήμης των θυμάτων με διοικητικά μέτρα από τις σύγχρονες δημοκρατίες  με την απαγόρευση της αμφισβήτησης.

Ο Κόκκινος διαπραγματεύεται αυτήν ακριβώς τη συζήτηση για τα όρια της διοικητικής προστασίας της Μνήμης, που γίνεται μεταξύ διανοουμένων. Επίσης μελετά τον τρόπο που επιχειρείται να αναγνωστεί από τις διάφορες πλευρές η «σφαγή στο Nanking», που έκαναν οι Ιάπωνες εναντίον των Κινέζων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα της απωθημένης Μνήμης και του τρόπου που εκλαμβάνεται το τραυματικό γεγονός, είναι αυτό που εξετάζει η Λεμονίδου και αφορά την εξόντωση των Εβραίων της Πολωνίας από τους Ναζί με τη συνεργασία των ίδιων των Πολωνών.

Στο τρίτο μέρος του βιβλίου αναπτύσσεται από τον Βλάση Αγτζίδη μια ελληνική περίπτωση, απωθημένη και διαστρεβλωμένη από την κυρίαρχη εκδοχή, που σχετίζεται με τις πλέον σημαντικές στιγμές της νεότερης ιστορίας και αφορά τις πορείες των Ποντίων, αλλά και των υπόλοιπων προσφύγων του ’22, στην Ελλάδα και στη Σοβιετική Ένωση. Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 εμφανίστηκε για πρώτη φορά μετά το ’22 ένα διεκδικητικό προσφυγικό κίνημα, το οποίο επιζητούσε να αναδείξει εντέχνως ξεχασμένα ιστορικά ζητήματα, τα οποία όμως είχαν προκαλέσει μεγάλης έντασης Τραύματα στους προσφυγικούς πληθυσμούς. Το ζήτημα αιχμής που πρόβαλαν οι ποντιακές-προσφυγικές οργανώσεις  ήταν το ζήτημα της Γενοκτονίας που διέπραξε ο τουρκικός εθνικισμός στην Ανατολή κατά τη διαδικασία δημιουργίας του τουρκικού έθνους-κράτους. Το ζήτημα αυτό -που σήμερα αποδέχονται και τεκμηριώνουν οι αντικεμαλικοί Τούρκοι ιστορικοί- προκάλεσε μια πρωτοφανούς έκτασης αμφισβήτηση των προσφύγων στην Ελλάδα με την ενοχοποίηση της δικής τους ιστορικής ερμηνείας….»

Τα ζητήματα που σχετίζονται με το τρίτο μέρος που επιγράφεται «“Mνήμη, ταυτότητα και ιδεολογία στον ποντιακό ελληνισμό” και μας αφορούν ειδικότερα,  παρουσιάζονται παρακάτω στον πίνακα περιεχομένων:

Ταυτότητες μέσα στο χρόνο

1. Στη Σοβιετική Ένωση μετά την Έξοδο

1.1. Ο σοβιετικός ελληνισμός του Μεσοπολέμου

 1.1.1. Ταυτότητα και πολιτισμός

1.1.2. Το γλωσσικό ζήτημα

1.1.3  Οι αυτόνομες ελληνικές περιοχές

1.2. Οι σταλινικές διώξεις

1.3. Η νέα έξοδος

 1.3.1. Αιτίες και διαδικασίες

1.3.2.  Η ταυτότητα των νέων προσφύγων

2. Πρόσφυγες του ’22 στη «μητέρα-πατρίδα»

 21. Η αντιμετώπιση των προσφύγων. Οι δικοί μας Παλαιστίνιοι

 2.2. Κράτος και πρόσφυγες

 2.3. Πρόσφυγες και Αριστερά

 2.3.1. Αντιμετώπιση

2.3.2. Ιδεολογικές κατασκευές και αλλοτρίωση

2.3.3. Πώς «αποφύγαμε» την παλαιστινιοποίηση;

2.3.4. Η γενοκτονία και η άρνησή της

2.3.5. Ο νέος «αυτοχθονισμός»

2.3.6. «Σταλινολόγοι» και σταλινολάγνοι (μια σύγκρουση για τις σταλινικές διώξεις)

3. Πολιτικές και κοινωνικές συμπεριφορές των προσφύγων

3.1. Εσωτερικές διαφοροποιήσεις

3.2. Πολιτικές τάσεις και προσφυγικά συνέδρια

3.3. Θανάσιμες διαιρέσεις

3.4. Νέα συνάντηση σε νέες συνθήκες

4. Εξωελλαδικές διεργασίες

4.1. Η δυτική ποντιακή διασπορά

4.2. Στη Ρωσία: Μετά το σοκ της σοβιετικής κατάρρευσης

4.2. Στην Τουρκία: Η ανάδυση μιας «Post Modern Pontusculuk»

Κάποια απ’ τα κεφάλαια αυτά  έχουν αναρτηθεί στο  μπλογκ του Βλ. Αγτζίδη και μπορείτε να τα διαβάσετε:

Ταυτότητες μέσα στο χρόνο

Πρόσφυγες του ’22 στη «μητέρα-πατρίδα»

Κράτος και πρόσφυγες του ’22…

Η Αριστερά και οι πρόσφυγες του ’22

Ιδεολογικές κατασκευές και αλλοτρίωση…

1922: Πώς «αποφύγαμε» την παλαιστινιοποίηση;

«Σταλινολόγοι» και σταλινολάγνοι (A’ μέρος)

«Σταλινολόγοι» και σταλινολάγνοι (Β’μέρος)

Πολιτικές τάσεις και συνέδρια των Ποντίων προσφύγων του ’22