-Συζητώντας για την «εθνοαποδόμηση»
Από τη Μεταμόρφωση της Ταυτότητας του Πέτρου Θεοδωρίδη στις Όψεις Εθνοαποδόμησης στην Ελλάδα του Γιάννη Ταχόπουλου
Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Γιάννη Ταχόπουλου κυκλοφόρησε από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις. Με ένα εξαιρετικό εξώφυλλο από πίνακα του Ντε Κίρικο!
Ένα βιβλίο που αξίζει να το συζητήσουμε γιατί συμπληρώνει τον κύκλο που αρχίσαμε με την Μεταμόρφωση της ταυτότητας, και ειδικά με το δεύτερο μέρος της, τη Μεταμόρφωση-2.
Ο Νοσφεράτος άνοιξε αυτή τη συζήτηση .
Ας τον ακολουθήσουμε στη Σπηλιά του.
Επί της ουσία, ζητήματα όπως έννοια του έθνους, η αυτοσυνείδηση και αυτοαναγνώριση που έχει κάθε ομάδα για τον εαυτό της -είτε στο χώρο των διανοουμένων της, είτε στου απλού λαού- η ιστορική ανίχνευση αυτής της ανθρώπινης οντότητας που σήμερα αποκαλείται «Έλληνες» αναλύθηκαν κατά το μέγιστα βαθμό στις δύο προηγούμενες Μεταμορφώσεις (Μεταμόρφωση-1 και Μεταμόρφωση-2).
Αυτό όμως που δεν συζητήθηκε σε βάθος και σ’ όλη την έκταση που εμφανίζεται σήμερα, είναι η διαχείρηση των πληροφοριών σήμερα. Η αυθαίρετη μεταφορά μιας επιστημονικής συζήτησης στο καθημερινό πολιτικό πεδίο, η προσπάθεια κάποιων κύκλων να χρησιμοποιήσουν μια μερική γνώση για να παρέμβουν σε ζωντανές διαδικασίες κατασκευάζοντας -δίκην ιεροφαντών- νέες ταυτότητες…
Πάρτε, διαβάστε το βιβλίο, τοποθετηθείτε και συζητείστε τις διαφωνίες ή τις συμφωνίες σας ….στη Σπηλιά του Νοσφεράτου.
Aν θέλαμε να βάλουμε ένα σχηματικό τίτλο σ’ αυτή τη διαδικασία γνώσης και αναζήτησης για ζητήματα έθνους και ταυτότητας, θα γράφαμε: «Συζητώντας ειρηνικά, χωρίς ταμπού αυτά που χωρίζουν σήμερα την Ελλάδα»……..
Εμπρός λοιπόν!
—————————————————-
Με αφορμή το βιβλίο του Σβορώνου «Το ελληνικό έθνος: Γένεση και διαμόρφωση του νέου ελληνισμού», έγινε μια ενδιαφέρουσα δημόσια συζήτηση για την έννοια του έθνους (και ειδικότερα για τις συνθήκες διαμόρφωσης του ελληνικού έθνους) :
Τα λινκς, για όσους/ες ενδιαφέρονται:
Μανόλης Σαββίδης – Βίβλους κατά βαρβάρων (Βήμα, 23/1/2005)
Σπ. Ασδραχάς – Από τις προϋποθέσεις στη συγκρότηση του εθνικού κράτους (Βήμα, 23/1/2005)
Νάσος Βαγενάς – Οι περιπέτειες της ελληνικής συνείδησης (Βήμα, 23/1/2005)
Αντώνης Λιάκος – Μυθολογίες και αγιογραφίες (Βήμα, 6/2/2005)
Ν. Δεμερτζής – Πότε δημιουργήθηκε το ελληνικό έθνος (Βήμα, 6/2/2005)
Νάσος Βαγενάς – Η παραμόρφωση του Σβορώνου (Βήμα, 20/2/2005)
Αντώνης Λιάκος – Η ανακαίνιση της εθνικής ταυτότητας (Βήμα, 6/3/2005)
Γ. Βελούδης – Οι εκμεταλλευτές του Νίκου Σβορώνου (Βήμα, 6/3/2005)
Νάσος Βαγενάς – Ένας φαντασιακός ορισμός (Βήμα, 6/3/2005)
Νάσος Βαγενάς – Θεωριοκρατία και θεωριολαγνεία (Βήμα, 13/3/2005)
Χρήστος Χατζηιωσήφ – Σύγχυση περιγραμμάτων και περιεχομένων – Μέρος Α΄ (Αυγή, 13/3/2005)
Χρήστος Χατζηιωσήφ – Σύγχυση περιγραμμάτων και περιεχομένων – Μέρος Β΄ (Αυγή, 20/3/2005)
Νάσος Βαγενάς – Ο Σβορώνος και η διαμόρφωση του ελληνικού έθνους (Αυγή, 27/3/2005)
Αντώνης Λιάκος «Καιρός να φτιάξουμε τους Έλληνες;» (Βήμα, 3/4/2005)
ειπαμε με το μαλακό…εχουμε κιαλλα..
εσεις το κανατε ποστ ..
Τωρα θα με βομβαρδιζουν με σχολια και δεν θα προλαβαινω …
Αντε καλά
Υ. Γ το ποιηματάκι το ειδε ο Ομερ;
Νοσφεράτε, εάν εννοείς τις γλωσσικές σου ανησυχίες για τα απρόοπτα που σπάζουν τη μονοτονία του μονοτονικού, δε νομίζω.
Ο Ομέρ μας είναι πραγματιστής, που αναζητά όμως την αλήθεια. Είναι όμως και ιδιαίτερα ευαίσθητος, ειδικά κάθε φορά που αυθαιρέτως νοιώθει ότι τον πληγώνεις. Δεν πολυνοιάζεται για τις γλωσσικές ιδιο-τροπίες μας..
Οπότε δε νομίζω να το είδε.
Μ-π
οχι εκεινο μωρε ..Αυτο
http://nosferatos.blogspot.com/2010/02/blog-post_2303.html
Νοσφεράτος-Ομέρ=σχέση αγάπης και μίσους, αποδοχής και απόρριψης, Τασίας και Τάκη
λαθος συμπερασμα
Τελείως λάθος συμπέρασμα!
Ούτε «Τασίας και Τάκη», ούτε «Κικής και Κοκώς». Εδώ κάτι άλλο παίζει αλλά ακόμα δεν μπορώ να το βρω
Ομέρ
Καλά, ότι πεις, αλλά αυτή την εντύπωση δίνεις κι εσύ και κυρίως ο Νοσφεράτος.
απλώς αυτό καταλαβαινεις εσύ..και νομιζεις αντιστροφα οτιαυτη την εντυπωση θελω να δωσω Ειναι διαφορετικό.
Ομέρ καλά τα πάς ..Μη δινεις σημασια …Σκοπος ειναι να σκεφτεις ..Και οχι με τροπο εγκεφαλικό αλλά με συναισθηματική νοημοσυνη
Η «συναισθηματική νοημοσυνη», απ’ ότι μου εξήγησε ο έτερος δάσκαλός μου, αυτός επί των ποντιακών, οδηγεί στη «συναισθηματική πανούκλα», που είναι ακόμα πιο επικίνδυνη…
Τι μπέρδεμα θεέ μου!
Ομέρ
Κοιτα εμενα θα ακους .. Δεν μπορεις να εχεις δυο δασκαλους και μαλιστα επι θεματων συναισθηματικής νοημοσυνης ..Οποιος παταει σε δυο βαρκες φευγουν και οι δυο και πεφτει στη θαλασσα οπως ελεγε και ο Μεγας Ν. Ζαχαριαδης
Ψάχνω να βρώ ένα σχόλιο που είχα κάνει για τον όρο «εθνοαποδόμηση» και δεν μπορώ να θυμηθώ που;
Μήπως μπορεί να βοηθήσει κάποιος;
Ομέρ, μην ακούς τον Νοσφεράτο. Θέλει αποκλειστικότητα!
Μ-π
Μ-π, για τον εθνομηδενισμό, σε σχέση με το ίδιο θέμα, είχες γράψει κι εδώ:
https://pontosandaristera.wordpress.com/2010/01/04/4-1-2010/
στο σχόλιο 247.
Χαίρετε,καλημέρα.
coerdia ……………!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Χαίρε Νόσφυ:)
Μιας και δεν ερχεται κανενας στη δική μου αναρτηση ας πώ δυο λεογια μετα απο πρωτες ματιες
Λοιπόν οι πρωτες εντυπώσεις απο το βιβλιο : ανισες
αλλου – και ο κυριος ογκος : εξαιρετικές διεισδυτικές παρατηρησεις
αλλου- μια προφανής βιασυνη ( κατανοητή βεβαια για να ολοκληρωθει το βιβλιο –
Ομως
κατ ‘εμε θα ηταν πολύ πολύ καλυτερο αν εενε αποσπασματικό
Δηλαδή θα προτιμουσα εναν τιτλο κατισαν
Αντιρρησεις στις νεωτερικές ερμηνειες τουεθνους » κατι που α το εκανε πολύ πιο γονιμο
παρα αυτον που αυτοματα Πολωνει αλά και συσκοτιζει
Μερικά επιμερους στα Γρηγορα ..
1)παει πολύ να βαζει κανεις τον Ν .Δ.. ο οποιος εγραψε και το εξαιρετικό βιβλιο και αξεπέραστο για τα ελληνικά δεδομένα »ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ»εκδοσεις Σακκουλα
μαζί με τον …. Α. Γ ή τον …Θ.Τρ
Πολύ απλά .Καμμια σχεση .Καμμια απολυτως .
Αλλος ο ενας – και αλλου επιπεδου και θεωρησης – αλλο οι ..αλλοι
2) διαφωνω με το να παρουσιασει κανεις τον ευρω-εκσυγχρονιστικό ρευμα ως ευρωλαικισμο σε αντιστιξη με τον εθνολαικισμό
Γιατί; Μα πολύ απλά
ο ορος »λαικισμός» παραπέμει σε μιαν Αμεση αναφορά στο Λαό – ως αδικημενο , καταφρονεμένο κλπ
Αυτο δεν σημαινει οτι εγκρινω τον ευρω-εκσυγχρονιστικό ρευμα .Αντιθετως
θα προτιμουσα κανεναν ορο σαν ..»ευρω – ελιτισμό» ή κατι τετοιο ως πιο ακριβή ..
Αυτά προς το παρον
Ακμα δεν εχω διαβασει τοο βιβλιο προσεκτικα και επισταμένα ..Πρεπει να βρω χρόνο (και ..ησυχια εδώ που τα λέμε )
Χαίρε coerdia
—————-
Χαιρε του Λογου μας η Πανουργία
Χαιρε χαριτωμένη και Αβε μαρια
Χαιρε Συμπόνια μες τη μωρία
Χαιρε
της ανοιξης αειφορια
Χαίρε coerdia ………..
Μα μέχρι να διαβάσουμε το βιβλίο, να το αφομοιώσουμε και να διατυπώσουμε απόψεις θα περάσει λίγος χρόνος.
Νοσφεράτε, το καλό πράγμα αργεί. Βλέπω ότι την ίδια απορία είχες και στις «Μεταμορφώσεις της Ταυτότητας». Και μετά ήρθε το χάος!
ασχετο αλλα κατα τυχη ηυρα αυτο περι αγαπης και πολύ ενδιαφεροντα σχολια
το αφιερωνω εξαιρετικά
http://nosferatos.blogspot.com/2008/10/o_4155.html
Το εθνικό μας trash
20 Μαρτίου 2010 in media, Ελλάδα, δημόσιος χώρος | Tags: πορνό, Αντέννα, Τζούλια
Το ξεπούλημα μιας πορνοταινίας στα περίπτερα λέει κάτι για όσους την αγόρασαν, αλλά και για το τι είδους προϊόντα προσφέρει η ευρύτερη βιομηχανία μήντια στο περίπτερο, σε αυτή την οιονεί εθνική βιβλιοθήκη. Η συζήτηση που φούντωσε λέει κάτι παραπάνω: για τα θέματα που επιλέγει να συζητήσει η κοινωνία, τα θέματα που επιθυμεί, που αντέχει.
Περαιτέρω: η συνέντευξη της πορνοστάρ καταμεσήμερο, σε εμπορικό κανάλι, από προβεβλημένη παρουσιάστρια, με ζωντανό κοινό εφήβους που χειροκροτούν τις ατάκες, τι μας λέει; Πολλά, τα περισσότερα. Μάς δείχνει εναργώς το περιβάλλον που γέννησε την πορνοστάρ: είναι ακριβώς αυτή η Trash TV, τηλεόραση εκμαυλισμού και χυδαιότητας, εκκολαπτήριο κατινών, γλαστρών και ξέκωλων, εκφυλισμένων γελωτοποιών, που ακτινοβολούν τον εκφυλισμό τους σε κεχηνότα πλήθη· είναι η Trash TV των εισφοροφυγάδων, των φοροφυγάδων και των αυθαιρέτων· η Trash TV του “θεϊκού” και “λατρεμένου” λάιφστάιλ.
Αυτό το λάιφστάιλ, από τα βάθη των ’80s του Κλικ έως σήμερα, απεργάζεται συστηματικά, βαθιά, αδιάκοπα, τη χρεοκοπία της Ελλάδας, την παρούσα και διαρκή. Αυτό το λάιφστάιλ, ο ακκισμός εκδοτών και μεγαλοδημοσιογράφων με μοντελοβίζιτες και διανομείς κόκας, αυτό παράγει role models, πρότυπα για τη νεολαία, νέο κώδικα αξιών: την αποθέωση του γίγαντα λαμόγιου, την τυφλή λατρεία του χαβαλέ, τον ακαταμάχητο σχετικισμό του “έλα μωρέ ξενέρωτε, όλοι ίδιοι είναι, και τι έγινε;”
Και τι έγινε; Εγινε. Την ώρα που μιλάμε για διαφθορά που γονάτισε ένα έθνος, για θρυμματισμένα όνειρα και γενιές που πορεύονται στο θυσιαστήριο, την ώρα που οι πολίτες αναρωτιούνται τι έκαναν στραβά τόσα χρόνια και ενοχοποιούνται και τύπτονται, την ίδια αυτή ώρα το trash, θρασύ, ακατάβλητο, εν πλήρει ανοχή, βομβαρδίζει εγκεφάλους και ψυχές με τα τοξικά του. Ε, κάτι έγινε, δεν είναι όλοι ίδιοι. Παρουσιάστριες και μοντελοβίζιτες, ας μείνουν στον φυσικό τους χώρο: στο πίσω δωμάτιο του βίντεο κλαμπ.
http://vlemma.wordpress.com/2010/03/20/ethniko-trash/
ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΗΛΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Δημοσιεύθηκε από βιβλιοπωλείο «χωρίς όνομα» στο Μαρτίου 21, 2010
Τις προάλλες έβλεπα μια συζήτηση στην κρατική τηλεόραση για τα μέτρα. Τέσσερις συνομιλητές, “μεσαιομεγάλα” ονόματα, ανάμεσά τους και ένας από τους αρχιτέκτονες του “βρώμικου ‘89”, συμφωνούσαν με την κυβέρνηση. Διερωτήθηκα μήπως έπρεπε να φωνάξουν και κάποιον που διαφωνεί, έτσι για τα μάτια του κόσμου βρε αδερφέ, μπορεί και να αυξανόταν η τηλεθέαση.
Δεν μούκαναν εντύπωση οι ασήμαντες εξυπνάδες που έλεγαν. Κάτι άλλο μούκανε εντύπωση. Δεν νοιάζονταν. Μιλούσαν για τη χώρα τους (;), τη ζωή εκατομμυρίων πολιτών της, που κινδυνεύει να καταστραφεί. Το μόνο που τους ενδιέφερε όμως ήταν να εκστομίσουν μια “έξυπνη” ατάκα. Δεν αγνοούσαν μόνο το θέμα τους, αγνοούσαν και σε ποια χώρα ζουν και τι θα της συμβεί. Αγνοούσαν επίσης ότι κινδυνεύουν να θαφτούν κάτω από τη λάσπη των ελληνικών ερειπίων.
Χαρακτηριστικό των μεγάλων δομικών κρίσεων είναι η αδυναμία των ιθυνόντων στρωμάτων να αντιληφθούν το βάθος τους και να προτείνουν λύσεις. ¨Όπως οι βουλευτές, που εξακολουθούν να πραγματοποιούν ρουσφετολογικές προσλήψεις και να μην περιορίζουν τις αμοιβές των υπαλλήλων τους. Προφανώς δεν καταλαβαίνουν ότι ίσως αύριο να μην μπορούν να περπατάνε στον δρόμο.
Λιγότερο ή περισσότερο βολεμένοι, μπορούμε να καταδικάζουμε όσο θέλουμε τον ξυλοδαρμό του φίλου Παναγόπουλου, οι καταδίκες μας όμως δεν θα τον εμποδίσουν να αποδειχθεί μόνο η αρχή. Η αγανάκτηση και οργή που συσσωρεύονται γρήγορα στα έγκατα της κοινωνίας θα τα προκαλέσουν νομοτελειακά αυτά. Πόσο μάλλον που, τα φυσιολογικά αυτά και πολύ υγιή συναισθήματα, δεν μπορούν να βρουν καμία διέξοδο σε ένα χρεωκοπημένο πολιτικό-κομματικό σύστημα που μεταβλήθηκε, περιμένοντας τον νεκροθάφτη του, στη μεγάλη πληγή της χώρας.
Κοιμήθηκα με τη ΝΕΤ, ξύπνησα με γνωστό σχολιαστή μεγάλου ιδιωτικού ραδιοφώνου, που βάζει όλο το αναμφισβήτητο ταλέντο του στην υπηρεσία του εργοδότη του και του νεοφιλελευθισμού. Ε ρε και τι έσερνε στους δημοσίους υπαλλήλλους, αλλά και στη ΝΔ, επί των ημερών της οποίας, έλεγε, διογκώθηκε το δημόσιο. Υπήρχε βέβαια μια μικρή λεπτομέρεια που ο ίδιος δεν ανέφερε και οι ακροατές αγνοούσαν. Αυτός ο λαύρος ”κοινωνικός κριτής” διόρισε την άνευ καταλλήλων προσόντων σύζυγό του, με ικανοποιητικότατες αποδοχές, σε δημόσιο οργανισμό, το τελευταίο διάστημα της ΝΔ! Μετά το 1990, το θράσος έγινε η κυριαρχούσα αρετή σημαντικού τμήματος της ελληνικής δημοσιογραφίας. ¨Όπως και η ξετσιπωσιά, το ότι κανείς δεν ντρέπεται πια, κορυφαία εκδήλωση της εθνικής παρακμής.
Ποτέ δεν πολυσυμπάθησα τους δημοσίους υπαλλήλους και, όπως όλοι, έχω άπειρες φορές βλαστημήσει στις επαφές μου με το κράτος. Αγανακτώ όμως με αυτούς που τους κάνουν τώρα εξιλαστήρια θύματα, διοχετεύουν τερατωδίες εις βάρος τους και επιχειρούν να κρύψουν τις δικές τους ευθύνες και να εκτονώσουν την οργή των εργαζομένων του ιδιωτικού στους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα.
Τι θέλει π.χ. να μας πει ο κ. Πρόεδρος του ΣΕΒ που, κάθε λίγο και λιγάκι, υποστηρίζει ότι χρεωκόπησε το κράτος, αλλά υγιαίνουν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις. Με όλο τον σεβασμό, δεν είμαστε τουρίστες. Ξέρει πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα που δεν χρηματοδοτήθηκαν άμεσα ή έμμεσα από το κράτος; Που δεν εκμεταλλεύθηκαν την αποδιοργάνωση και τη διαφθορά του; Προφανώς τη λειτουργία του κράτους δεν την καθόρισε ιστορικά η νοοτροπία των κλητήρων του. Τη νοοτροπία των κλητήρων καθόρισαν οι ανάγκες των πολιτικο-οικονομικών ιθυνόντων. Κι ας μη γελιέται ο κ. Πρόεδρος: όταν μια χώρα χρεωκοπεί, χρεωκοπούν όλοι, και χρεωκοπούν τόσο πιο γρήγορα, όσο λιγότερο το καταλαβαίνουν.
Στα πρώτα χρόνια του ΠΑΣΟΚ μια υπάλληλος τοποθετήθηκε σε κρίσιμη θέση. Ο προϊστάμενός της της εξήγησε ότι μπορεί να παίρνει εικονικά έξοδα μετακινήσεων. Εκείνη αρνήθηκε. Το αποτέλεσμα ήταν να μην ησυχάσει επί δύο χρόνια, πόσο μάλλον που ο προϊστάμενος ήταν άνθρωπος εμπιστοσύνης του Πρωθυπουργού. Με αφορμή και πολλές ανάλογες περιπτώσεις, είπα μια μέρα σε ένα φίλο ότι η “ταξική πάλη” στην Ελλάδα, εκείνα τα χρόνια, ήταν σύγκρουση μεταξύ δύο κατηγοριών “πρασινοφρουρών”, των παληότερων και ιδεολογικότερων στελεχών του ΠΑΣΟΚ και των καιροσκόπων που το πλημμύρισαν μόλις οσμίστηκαν εξουσία.
Αντίθετα με ότι λένε οι Βούδες της αριστεράς, από φόβο ίσως σε ποια κατηγορία μπορεί να τους κατατάξουν και τους ίδιους, η “ταξική” σύγκρουση δεν γινόταν αναγκαστικά μεταξύ ανθρώπων με διαφορετική θέση στην ταξική πυραμίδα, ήταν κυρίως σύγκρουση ανθρώπων με διαφορετικά ηθικο-ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά. Δεν ήταν σύγκρουση διαφορετικών ιδεολογιών, αλλά ανθρώπων που είχαν και ανθρώπων που δεν είχαν ιδεολογία. Οι δεύτεροι κέρδισαν και χάσαμε όλοι!
‘Eνας γνωστός μου προτίμησε να συνταξιοδοτηθεί πρόωρα από την πολεοδομία, μη θέλοντας να ενταχθεί στην παρανομία, ένας άλλος αναγκάστηκε να το βουλώσει όταν τον απείλησε πασίγνωστος επιχειρηματίας, γιατί διαπίστωσε τεράστιας έκτασης λαθρεμπορία καυσίμων. Μια συμφοιτήτριά μου, πεισματάρα ΚΝίτισσα, πήγαν να την κλείσουν στο τρελοκομείο γιατί επέμενε να κάνει τη δουλειά της. Μπορεί να γίνεται χάος στις προμήθειες των ενόπλων δυνάμεων, να μη βρίσκει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα, σε κάθε διεύθυνση προμηθειών υπάρχει όμως ένας, αμετάθετος επί δεκαετίες υπάλληλος, που ξέρει απέξω κι ανακατωτά όλους τους κωδικούς, πως λειτουργεί όλο το σύστημα και εξασφαλίζει το interface κράτους-λαμογίων.
Η διάλυση του ελληνικού κράτους είναι η αναγκαία και ικανή προϋπόθεση για τη λεηλασία του δημόσιου πλούτου και για την ξένη εξάρτηση της χώρας, οι δύο αυτές λειτουργίες δεν είναι παρά οι δύο όψεις της λειτουργίας του ελληνικού Λαμογιστάν. Από τη μια διογκώνει το κράτος, διορίζοντας σε μεγάλο νοσοκομείο 45 ηλεκτρολόγους, που χτυπάνε κάρτα το πρωί και φεύγουν, από την άλλη αποφεύγει να διορίσει 50 χειρουργούς που λείπουν στο πιο κεντρικό νοσοκομείο της πρωτεύουσας, ώστε να πηγαίνει η πελατεία στην ιδιωτική, αλλά κρατικοδίαιτη και χειρότερης ποιότητας ιατρική. ¨Όταν ένας άξιος ¨Ελληνας διπλωμάτης στη Μόσχας έγραψε πέρυσι σε υπηρεσιακή έκθεση την αλήθεια για τους αγωγούς, τον παρέλαβε ολόκληρο το σύστημα ΥΠΕΞ και μόνο που δεν τον πέταξαν από την υπηρεσία προς παραδειγματισμό και των υπολοίπων. Ποιος συνάδελφός του θα τον μιμηθεί τώρα;
Οι δημόσιοι υπάλληλοι στην Ελλάδα είναι αυτοί που είναι γιατί “διατάχθηκαν” να γίνουν τέτοιοι – κι αυτό που κυρίως πρέπει να τους προσάψουμε είναι ότι υπήρξαν, οι περισσότεροι, πειθήνια όργανα της εξουσίας. Διατάχτηκαν από τους πολιτικούς, τους επιχειρηματίες, τους εν γένει ιθύνοντες, που τέτοιους τους θέλουν, έστω και αν κατά καιρούς αγανακτούν με το αποτέλεσμα της δικής τους δράσης ή αβελτηρίας. ‘Αλλωστε, το δημόσιο δεν λειτουργεί με αυτοδιαχείριση, έχει κάθετη οργάνωση. Αρκεί να μπουν συγκεκριμένοι στόχοι και συγκεκριμένο, μετρήσιμο έργο σε κάθε επίπεδο. Αλλά οι προϊστάμενοι του ελληνικού δημοσίου χρειάζονται ένα διαλυμένο και πειθήνιο δημόσιο.
¨Εχουν και οι ίδιοι οι υπάλληλοι σημαντικό μερίδιο ευθύνης, είτε γιατί ορισμένοι έβαλαν το χέρι στο μέλι, είτε γιατί δεν έθεσαν τα ζητήματα, προτίμησαν να δωροδοκούνται με εικονικές υπερωρίες, επιδόματα, εύνοιες προϊσταμένων και υπουργών, λαμπρές καριέρες συνδικαλιστών που δεν θυμούνται πότε δούλεψαν. Αλλά υπάρχει τεράστια δόση υποκρισίας, απάτης και υστεροβουλίας στην άποψη ότι φταίνε οι δημόσιοι υπάλληλοι για την οικονομική κρίση, ή ότι φταίει εν γένει ο λαός, η κοινωνία, ο παληοχαρακτήρας μας. Δεν εξισώνονται οι ευθύνες του περιπτερά και του πρωθυπουργού, ούτε είμαστε όλοι ίδιοι. Μόνο οι ένοχοι και όσοι επιδιώκουν διαιώνιση του συστήματος έχουν συμφέρον από μια τέτοια ερμηνεία. Επιπλέον, υπάρχουν και υπάλληλοι που εκτελούν άψογα τα καθήκοντά τους.
Σε αυτούς θάπρεπε κανονικά να στηριχθεί μια προσπάθεια αναμόρφωσης, επανίδρυσης του κράτους. Συνδέοντας εξέλιξη-αποδοχές με απόδοση, θέτοντας μετρήσιμους, συγκεκριμένους στόχους σε κάθε υπάλληλο και κλιμάκιο, προστατεύοντας τους κρατικούς λειτουργούς από την αυθαιρεσία προϊσταμένων και υπουργών.
Αντ’ αυτού, η κυβέρνηση πήρε συλλήβδην τους υπαλλήλους των 1200, 1500, 1800 ευρώ, συντριπτική πλειοψηφία των υπαλλήλων και τους μείωσε τον μισθό. Ταυτόχρονα τους ενοχοποίησε συλλήβδην ως ανίκανους και διεφθαρμένους. Εσείς τι λέτε; Θα ορθοποδήσει η διοίκηση; Θα κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους; Τώρα τους απειλεί με άρση μονιμότητας. Μα υπάρχουν νόμοι που επιτρέπουν την απόλυση υπαλλήλων, απλώς δεν εφαρμόζονται. Στη σημερινή κατάσταση η κατάργηση της νομιμότητας θα οδηγήσει στο να διορίζει κάθε κυβέρνηση τους δικούς της υπαλλήλους, όπως ακριβώς γινόταν προτού θεσπισθεί!
Καμμιά μεταρρύθμιση δεν μπορεί να πετύχει χωρίς πολύ διαφορετικό δημόσιο. Ούτε ανάπτυξη θα υπάρξει, γιατί δεν διαθέτουμε αστική τάξη με αίσθηση ιστορικής αποστολής και δυνατότητα υποκατάστασης του κράτους. Πουθενά και ποτέ στον κόσμο, σε οικονομίες πολύ ισχυρότερες της δικής μας, δεν υπήρξε βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς στρατηγική εμπλοκή, άμεση ή έμμεση, του κράτους και χωρίς εθνική ηγεσία με στρατηγική ανάπτυξης. Μια ηγεσία που νοιώθει ότι απολογείται στην ιστορία του έθνους της, όχι στην Ουάσιγκτων και τις Βρυξέλλες και ακολουθεί τη συμβουλή του Κρούγκμαν: Μην κάνετε αυτά που σας λέμε, κάντε αυτά που κάνουμε! (Δίπλα μας άλλωστε έχουμε το παράδειγμα Ερντογάν. Ζημιώθηκε η Τουρκία γιατί δεν έχει πειθήνιους ηγέτες;)
Η ΡΙΖΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Αλλά για να γίνει οτιδήποτε, χρειαζόμαστε κυρίως εθνικό όραμα. Τουλάχιστο επί ένα τέταρτο αιώνα, σε αυτή τη χώρα, αποκαθηλώνονται, αποδομούνται, γελοιοποιούνται, εξευτελίζονται στην πράξη όλες οι συλλογικές αξίες, αριστεράς ή δεξιάς, παράδοσης ή νεωτερικότητας, κάθε ατομική και κοινωνική έννοια ηθικής. Είτε πρόκειται για τις αξίες του έθνους, του καλώς νοούμενου πατριωτισμού, του χριστιανισμού, είτε πρόκειται για τις αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης και του σοσιαλισμού. Ακόμα και οι νέοι της Ελλάδας, όταν ξεσηκώθηκαν τόσο βίαια το 2008, γιατί ένοιωσαν πριν από μας το μεγάλο κενό και το καθολικό αδιέξοδο, δεν είχαν που να στραφούν για να δώσουν νόημα στην εξέγερσή τους.
Δεν πρόκειται για αποκλειστικά ελληνική τάση, εδώ όμως παίρνει τώρα τόσο επικίνδυνες διαστάσεις. Δεν είναι η μόνη αιτία της κρίσης, είναι μόνο η εσωτερική συνιστώσα. Διαπλέκεται όμως με τις οικονομικές και γεωπολιτικές πιέσεις στη χώρα, γιατί καθορίζει τη δυνατότητα επιτυχούς ή όχι απόκρουσής τους.
Κανένα “σύστημα” δεν μπορεί να επιβιώσει με κύρια οργανωτική αρχή “προτίμα τον ανίκανο από τον ικανό, τον ανήθικο από τον ηθικό, τον δικό μας από τον άλλο”, κατευθυντήρια αρχή ενός συστήματος μηδενικού κοινωνικού κεφαλαίου. Στην ιατρική είναι πασίγνωστο το φαινόμενο που κάθε κύτταρο ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό του, πολλαπλασιαζόμενο χωρίς περιορισμούς και αδιαφορώντας για το σύνολο, Λέγεται καρκίνος.
Καμμιά κοινωνία δεν μπορεί να υπάρξει όταν καταστρέψει όλες τις κοινωνικές αξίες, όλες τις κοινότητες απόψεων, συμφερόντων και στόχων, βάζοντας μόνο έναν ξετσίπωτο ατομικισμό, ένα εγωϊστικό κενό στη θέση τους. Μια τέτοια κοινωνία αναπόφευκτα παρακμάζει και πεθαίνει.
konstantakopoulos.blogspot.com
Επίκαιρα, 18.3.2010
Συμπληρώθηκαν 14 μήνες από τότε που έφυγε [27 /1/2009 ] από κοντά μας ένας ογκόλιθος της Δημοκρατικής – Πατριωτικής Αντίστασης ,που με την προσωπική αγωνιστική του δράση και τον ποιητικό του λόγο άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμα του στη σύγχρονη Ελληνική Ιστορία.
Ο ΠΑΝΟΣ ΤΖΑΒΈΛΑΣ,
Σήμερα με αφορμή την παρακάτω είδηση που βρήκαμε στον «Ριζοσπάστη» [Σάββατο 27 Φλεβάρη 2010, σελ.22] [και που σίγουρα ο ίδιος δεν θα την δημοσίευε], ξαναζωντανεύει μπροστά μας αυτός ο αιώνιος έφηβος των 85 χρόνων, παράδειγμα και μίμηση για όλους μας.
Μαζυ με το κείμενο του «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ», σας επανα-επισυνάπτω τον «ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟ» του Βασίλη Φίλια και το κείμενο του Στέφανου Ληναίου.
———————–
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 27/2/2010,σελ.22.
«..-Σύμφωνα με τη γραπτή επιθυμία του θανόντος τον προπερασμένο Ιανουάριο, αγωνιστή της Αντίστασης και ραψωδού του αντάρτικου Πάνου Τζαβέλα, ο καθηγητής Βασίλης Φίλιας κατέθεσε στον λογαριασμό του σωματείου αλληλεγγύης στα θύματα των πολιτικών διώξεων » Δημοκρατική Μέριμνα» το ποσό των 3.000 ευρώ. »
————————————
Αν το βιβλίο είναι του δικού μας Γιάννη θα είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον και θα τον μαλλώσω που δεν μας ενημέρωσε ο ίδιος!
Και για να πιαστώ από το πολύ ωραίο φινάλε των οικοδεσποτών, πρέπει επιτέλους να αποσυνδεθεί η συζήτηση για την εθνική ταυτότητα με τον πατριωτισμό ή μη.
Εγώ λατρεύω αυτή τη χώρα και την πονάω, δεν θεωρώ όμως ότι κάποιος άλλος την αγαπάει περισσότερο επειδή αυτός πιστεύει στο κρυφό σχολειό, στον μαρμαρωμένο βασιλιά κι εγώ όχι ή επειδή αυτός πιστεύει στην βιολογική συνέχεια και στην διαχρονική εθνική συνείδηση των Ελλήνων κι εγώ όχι…
Η συζήτηση έγκειται στην προσπάθεια ιδεολογικοποίησης της ιστορίας, τόσο των ακροδεξιών όσο και των ακροαριστερών διεθνιστών που για μένα υφίσταται και έχει τα ίδια απλοϊκά αποτελέσματα και για τους μεν και για τους δε.
Διάβασα στη συζήτηση για το 1821 ένα σχόλιο με τίτλο «Τσαρλατάνοι και ιδεολόγοι…» που απεικονίζει με τον καλύτερο τρόπο την κατάσταση στην Ελλάδα, που οδήγησε τον Ταχόπουλο να αντιπαρατεθεί με το βιβλίο του στους «τσαρλατάνους»:
«Βασικό «εργαλείο» του ιστορικού, ανεξαρτήτως της μεθοδολογίας την οποία ακολουθεί στην αξιολόγηση του παρελθόντος, αποτελεί η πηγή, άμεση ή έμμεση, η κριτική επεξεργασία της οποίας οδηγεί στο ιστορικό συμπέρασμα.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο κ. Βερέμης (πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας) και οι συνάδελφοί του ακαδημαϊκοί δάσκαλοι, διασκελίζουν τις πηγές και «καλουπώνουν» την «Ιστορία» σε μια «μοναδική αλήθεια», ώστε η ιστορική απεικόνιση των Σφαγών της Χίου το 1822 να οδηγείται στον απόλυτο σχετικισμό και κατ’ ακολουθίαν η οποιαδήποτε εκδοχή των γεγονότων να θεωρείται ισότιμη με μια φανταστική ιδεολογική κατασκευή.
Στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης οι «αναθεωρητές» των ιστορικών γεγονότων, πέρα από την ευθεία επίθεση στην ιδέα του έθνους-κράτους, μετέρχονται την προκρούστεια «αρχή»: Αν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί μαζί μας τόσο το χειρότερο γι’ αυτή!
Και μοιραίως διακινούνται στην ίδια ευθεία, με τις κατά περίπτωσην μεταλλαγές, «των τσαρλατάνων και ιδεολόγων που προσπαθούν να αποδείξουν πως το Ολοκαύτωμα δεν έγινε ποτέ, ενώ οι αποδείξεις (πηγές) της δολοφονίας πάνω από έξι εκατομμύρια ανθρώπων από τους Ναζί είναι συντριπτικές…».
Όμως, το να ισχυριστεί κανείς ότι το Ολοκαύτωμα δεν υπήρξε ποτέ είναι σαν να βεβηλώνει τις φωνές από το παρελθόν, να καταπνίγει τις αποδείξεις που αντιτίθενται στις διαστρεβλωμένες αυτές απόψεις.
Το καλλιτεχνικό δημιούργημα, πέραν πάσης αμφιβολίας, και στη συγκεκριμένη περίπτωση ο πίνακας του Ευγένιου Ντελακρουά, «Η Σφαγή της Χίου», διαχέει στον χρόνο το δικό του μήνυμα. Αποτελεί, όμως, ως διατείνονται οι ακαδημαϊκοί, Θ. Βερέμης, Χριστίνα Κουλούρη και Δ. Καστρίτης, υπερβολική απεικόνιση εκ μέρους του καλλιτέχνη και ξεπερνάει την πραγματικότητα;
Οι πηγές διατείνονται το αντίθετο. Η Ευρώπη μετά το Συνέδριο της Βιέννης (1815) βιώνει τον ανελέητο αυταρχισμό της Ιερής Συμμαχίας. Οι φιλελεύθερες δυνάμεις, όχι μόνο στους κόλπους του γαλλικού λαού, αλλά στο σύνολο της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης και εκείνης του Νέου Κόσμου, αντικαθρεπτίζουν στον Ελληνικό Αγώνα και την καταπιεσμένη δική τους επιθυμία για εθνική Ανεξαρτησία και Δημοκρατία. Ο φιλελληνισμός, σε όλες τις εκδοχές του, «ενδιαφέρεται για τη μυστηριώδη πλευρά της ελληνικής περιπέτειας και την ταύτιση των παλληκαριών με τους Καρμπονάρους». Συγγραφείς και καλλιτέχνες ξεσηκώνουν την παγκόσμιο κοινή γνώμη «υπέρ ενός λαού που έμεινε ηρωϊκός και ευγενής».
Ο Τύπος πρωτοπορεί. Στη Λυών η «Gazette» με την έναρξη του Ελληνικού Αγώνα ανυπομονεί που οι ευρωπαϊκές δυνάμεις παραμένουν αδρανείς παρατηρητές των εξελίξεων στην ελληνική χερσόνησο. Στο Μπορντώ, η βασιλική «Memorial Bordelais» ενώνεται με την αντικληρική «Kleidoscope» και τη φιλελεύθερη «Indicateur» για την προώθηση των εισφορών υπέρ των αγωνιζόμενων Ελλήνων. Στο Παρίσι οι φιλελεύθερες εφημερίδες, «Le Courrier Frangais», Le «Costitutionnel», «Le journal du Commerce», «Le pirote» διακινούνται στην ευθεία του ενθουσιώδους φιλελληνισμού, ενώ η επίσημη «Journal de Debats», σε μετριοπαθέστερο επίπεδο.
«Η Σφαγή της Χίου», ο πίνακας του Ντελακρουά, είναι μία «υπερβολική απεικόνιση του καλλιτέχνη που ξεπερνάει την πραγματικότητα»;
Οι πηγές, και μάλιστα, όχι της ελληνικής ή φιλελληνικής πλευράς, αλλά του πρωταγωνιστή των σφαγών, Βαχίτ Πασά καθώς και των ευρωπαίων προξένων, φιλικώς διακειμένων στην οθωμανική εξουσία, αποκαλύπτουν ότι η καλλιτεχνική ελευθερία του Ευγένιου Ντελακρουά είναι υποδεέστερη της πραγματικότητας και όταν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι η συμπεριφορά των ελλήνων επαναστατών έναντι των τούρκων αιχμαλώτων υπήρξε ανθρωπιστική. Δεν σφάζονται όσοι συλλαμβάνονται από τους επαναστάτες. «Το είχε απαγορεύσει ο Λογοθέτης», ο ηγέτης των Ελλήνων.
Ο ναπολιτάνος πρεσβευτής στην Πόλη, Giovani Batista Navoni, σε αναφορά του στον υπουργό Εξωτερικών της χώρας του, μαρκήσιο De Cirello (20 Μαρτίου 1822), αναγνωρίζει ότι η συμπεριφορά του Λογοθέτη απέναντι στους τούρκους αιχμαλώτους υπήρξε ανθρωπιστική.
Ο ολλανδός πρόξενος στη Χίο Pasqua στο ημερολόγιό του, που βρίσκεται στα αρχεία του ολλανδικού υπουργείου Εξωτερικών, περιγράφει τις φρικαλέες σκηνές και τη μεγάλη σφαγή του άμαχου πληθυσμού της νήσου:
• «Δεν βλέπεις τίποτε άλλο από φωτιά και καταστροφή και βάρκες του οθωμανικού στόλου φορτωμένες λάφυρα, σκλάβους, παιδιά, βόδια, κατσίκες, μουλάρια. Το θέαμα προκαλεί οίκτο και μελαγχολία…».
Στις 4 Απριλίου 1822 και αφού οι Χιώτες παραπλανήθηκαν από τον άγγλο πρόξενο Guiducci, ο οποίος διαβεβαίωσε τον πληθυσμό ότι χορηγείται γενική αμνηστία και να γυρίσουν στα σπίτια τους, ενώ την ίδια στιγμή ο τούρκος πασάς εξαπέλυσε 10.000 ένοπλους Τούρκους με την εντολή να κατασφάξουν όλους τους Έλληνες των χωριών.
Στις 7 Απριλίου τη στιγμή που ντελάληδες διαλαλούν να σταματήσει η σφαγή, οι εμπρησμοί και ο σκλαβωμός «γιατί οι ραγιάδες υποτάχθηκαν», σημειώνει ο ολλανδός πρόξενος στο ημερολόγιό του:
• «Η φωτιά και η τυραννία ξεπέρασε κάθε προηγούμενο…Το μεσημέρι (22 Απριλίου) οι Τούρκοι έβγαλαν από το δεσμωτήριο τον δεσπότη, τους προεστούς και όλους τους φυλακισμένους, που βρίσκονταν έγκλειστοι ως όμηροι στο φρούριο. Τους γύμνωσαν ολότελα και τους κρέμασαν, πάνω από εκατό, τον έναν πλάι στον άλλο, σαν αρνιά. Μόνο του δεσπότη άφησαν το καλυμμαύχι. Το θέμα προκάλεσε φρίκη και οίκτο. Είναι σπαρακτικό να βλέπεις τον άνθρωπο γυμνό. Από τη ναυαρχίδα του Καπουδάν Πασά έπεσε μια κανονιά. Την ίδια στιγμή φάνηκαν σε κάθε καράβι του στόλου κορβέτα, μπριγιαντίνη, σκούνα, μπομπάρδα, τρεις κρεμασμένοι από το μπαστούνι του φλόκου. Πάνω από ογδόντα και δεν μπορέσαμε να τους διακρίνουμε όλους…».
Και ο ολλανδός πρόξενος συνεχίζει:
«Τα τουρκικά στρατεύματα καίνε, σκλαβώνουν, σφάζουν. Φρίκη επικρατεί στην πόλη. Σπαραγμός στην ύπαιθρο. Οι δρόμοι γεμάτοι πτώματα. Η εντολή του πασά είναι να μην αφήσουν Έλληνα ζωντανό, να σκλαβώσουν τις γυναίκες και τα παιδιά και να λαφυραγωγήσουν τον τόπο…».
Παραστατική εικόνα της σφαγής, της λεηλασίας και της καταστροφής δίνει ο πρωτεργάτης του ολέθρου του νησιού, Βαχίτ Πασάς στα απομνημονεύματά του:
• «… Η φρουρά μας επέπεσε κατά των άπιστων γκιαούρηδων, των οποίων τους μεν ενήλικους επέρασαν γενναιότατα εν στόματι μαχαίρας, παρομοίως και τας ηλικιωμένας γραίας, την δε κινητήν περιουσίαν ελεηλάτησαν… τας ωραίας κόρας των και τους τρυφερούς νεανίσκους των ηχμαλώτισαν. Το αίμα έρρευσεν ποταμηδόν… Τα αυτοκρατορικά στρατεύματα επλουτίσθησαν συν Θεώ αγίω, διά της νομίμου λείας, λαβόντες άπειρα λάφυρα κινητά ωσαύτως και σκλάβους και σκλάβας ωραίας διά στολισμόν των χαρεμίων των…».
Στο μεταξύ ο Βαχίτ Πασάς έστειλε ως τρόπαια της νίκης του στην Κωνσταντινούπολη φορτία από κεφάλια και αφτιά σκοτωμένων Χίων. Ο άγγλος πρεσβευτής Strangford πληροφορεί το υπουργείο Εξωτερικών στο Λονδίνο ότι στην Πύλη του Σεραγιού έγινε έκθεση με κομμένα κεφάλια και άλλα τρόπαια.
Ο γάλλος διπλωμάτης και ιστορικός Πουκεβίλ, υπολογίζει σε 40.000 αυτούς που πουλήθηκαν ως σκλάβοι στα μπεζεστένια της Σμύρνης. Μάλιστα τέτοια ήταν η μεγάλη προσφορά που προκλήθηκε πτώση τιμών!
Σύμφωνα με ανταπόκριση από τη Σμύρνη στην εφημερίδα «Morning Chronicle» του Λονδίνου (29 Ιουνίου 1822) «οι Τούρκοι πουλούσαν Ελληνίδες σε εξευτελιστικές τιμές, από 10 ως 40 και 60 γρόσια».
Ο γενικός πρόξενος της Νάπολης στη Σμύρνη, Antonio Girardi, σε αναφορά του στον υπουργό Εξωτερικών της χώρας του (2 Ιουνίου 1822) γράφει:
«Η πόλη της Χίου είναι σχεδόν στάχτες. Μόνο τα προξενεία σώθηκαν και μερικά σπίτια Ευρωπαίων. Την ίδια τύχη είχαν τα περισσότερα χωριά. Ελάχιστοι άνδρες γλίτωσαν. Τα γυναικόπαιδα σκλαβώθηκαν. Μεγάλος αριθμός μεταφέρθηκε στην Ασία. Πουλήθηκαν αμέσως και χάθηκαν στο εσωτερικό…».
Ακόμη και η φιλοτουρκική γαλλόφωνη εφημερίδα της Σμύρνης, «Spectateur Oriental», δίνει με δημοσίευμά της την περίοδο αυτή μία παραστατική εικόνα της καταστροφής:
«Η Χίος είναι χαλάσματα και στάχτες. Ο αέρας είναι μολυσμένος από τη δυσωδία που αναδίδουν τα σαπισμένα πτώματα ανθρώπων και ζώων…».
Δύο ακόμη ψηφίδες στο θλιβερό απάνθισμα της «Σφαγής της Χίου», που κατά τους ακαδημαϊκούς Θ. Βερέμη, Χριστίνα Κουλούρη και Δ. Καστρίτη, ο Ευγένιος Ντελακρουά απεικονίζει καθ’ υπερβολήν στο ομώνυμο έργο του:
• «Στο δρόμο των Φράγκων οδηγούνται πάνω κάτω κοπάδια από παιδιά της Χίου για πούλημα…», σημείωνε σε αναφορά του προς τη Levant Company ο άγγλος πρόξενος στη Σμύρνη Francis Werry.
Οι αγοραπωλησίες των γυναικοπαίδων της Χίου απασχολούν και τη γαλλική εφημερίδα «Courrier Francais», η οποία το φύλλο της 10 Ιουλίου 1822, γράφει:
«Βλέπεις φανατικούς μουσουλμάνους να τρέχουν ομαδικά, να αγοράζουν 30 γρόσια το θύμα τους και να το σφάζουν αμέσως για να κερδίσουν σπουδαία θέση στους Ουρανούς… Χιλιάδες γυναίκες, κορίτσια και αγόρια πουλιούνται κάθε μέρα στο παζάρι. Πολλά από αυτά τα δυστυχισμένα πλάσματα αυτοκτόνησαν κατά τη μεταφορά. Βλέπεις γυναίκες να μη δέχονται τροφή, μ’ όλο που μαστιγώνονται, για να πεθάνουν από την πείνα…».
Τέλος, στη γερμανική εφημερίδα «Allgemeine Zeitung» της ίδιας περιόδου δημοσιεύεται η πληροφορία,
• «… παιδιά κάτω των επτά χρόνων, ακατάλληλα για το παζάρι, δένονταν μαζί και ρίχνονταν στη θάλασσα…».
Έχει λεχθεί ότι ο καλλιτέχνης είναι η συνείδηση της εποχής του. Και η καλλιτεχνική συνείδηση, σε αντίθεση με την… ακαδημαϊκή, αποκαλύπτει τη βαρβαρότητα, τις σκοπιμότητες και μάχεται για την υπεράσπιση της αξίας Άνθρωπος…
https://pontosandaristera.wordpress.com/2008/03/25/25-3-2008-2/#comment-20399
αναθεωρητης της ιστοριας και ο Βερέμης ;Τι λεει επ ‘αυτου ο Μ- π
(κατα την γνωμη μου και περαν των ετικετων (προσδρος του εθνικου συμβουλιου κλπ) ο Θανος Βερεμης παραμένει ενας μεταξύ των Κορυφαιων ιστορικων μας ..Τωρα αν θελουμε να τον ιστοριο-αποδομησουμε κ αυτονα ..τι να πουμε ..Ειναι ενας ευκολος τροπος να αποδομήσουμε οτι στεκεται εμποδιο στην επιστημονική μετριοτητα και τσαρλατανισμό ..
Αλλά θα ηθελα να ακουσω και την αποψη του Μ -π
Διάβασα το βιβλίο. Ναι, είναι ο Γιάννης.
Σε γενικές γραμμές είναι καλό, ειδικά όταν παραθέτει αξιόλογα επιχειρήματα:
α) για την προ του Παπαρρηγόπουλου ύπαρξη λογίων που ενέτασσαν το Βυζάντιο στον ελληνισμό,
β) για τον ελληνικό χαρακτήρα του ύστερου Βυζαντίου
γ) για τις ρήσεις των συντακτών των πρώτων συνταγμάτων σχετικά με την μη απαξίωση του βυζαντινού παρελθόντος.
Ως αρνητικά του βιβλίου θεωρώ τα εξής:
α) βιασύνη σε πολλά σημεία (όπως πολύ σωστά επεσήμανε ο νοσφεράτος).
β) έλλειψη βιβλιογραφίας στο τέλος, βραχυγραφιών και αλφαβητικού ευρετηρίου.
γ) χρησιμοποίηση αργκό ή καθημερινών εκφράσεων («ζωή και κότα» σ.97, «με βάση την λογική αυτή δεν μπορεί να γίνει λόγος για ταυτότητα (όχι την αστυνομική, την άλλη)σ.23 κ.λπ.).
δ) χρησιμοποίηση της Λογικής σε προαποφασισμένες λογικές ακολουθίες με την αναγωγή παραδοχών σε αξιωματικές βεβαιότητες: θεωρεί ως δεδομένη την καθολική κατίσχυση των γραφομένων των λογίων σε όλη την κοινωνία, πλατειάζει ακατανόητα την έννοια του έθνους- για να χωρέσει μέσα τα πάντα, χρησιμοποιεί ενίοτε άστοχους παραλληλισμούς (π.χ. έθνος με άτομο, σσ.59-62) και αυθαίρετα επιχειρήματα (δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι επειδή το έθνος στηρίζεται σε επιλεκτική χρήση του παρελθόντος αυτό σημαίνει ότι το έθνος δεν υπάρχει, αυτό αποτελεί μια ακραία θέση την οποία δεν την δέχονται όλοι οι αναθεωρητές, βλ.σσ.59-60).
ε) αντίκρουση των αναθεωρητικών συγγραφέων (Λιάκος, Δεμερτζής κ.λπ.) μέσω άρθρων τους σε εφημερίδες και όχι μέσα από τα βιβλία τους. Ίσως ο Γιάννης να έχει μια επιφανειακή γνώση του έργου τους και στηρίχθηκε μόνο σε όσα βρήκε στο διαδίκτυο. Αυτό φαίνεται από το ότι έχει διαβάσει το «Νεοελληνικός Διαφωτισμός» του Κιτρομηλίδη (το παραθέτει συχνά), ενώ φαίνεται πως δεν έχει διαβάσει βιβλίο του Λιάκου. Επίσης χτυπάει τον Λέκκα πλάγια και έμμεσα (με αναφορές σε …έθνη μελισσών) και όχι συγκροτημένα-ίσως επειδή γνωρίζει ότι ο Λέκκας είναι πολύ δυνατός στα επιχειρήματά του και σίγουρα πιο διαβασμένος και μετριοπαθής από τον Λιάκο (δέχεται την ύπαρξη του έθνους).
Γενικά χρησιμοποιεί πολύ άρθρα εφημερίδων ως πηγές και όχι βιβλία και αυτό δείχνει μια εικόνα δημοσιογραφικής παρά συγγραφικής δουλειάς.
στ) δεν γίνεται ούτε παρουσίαση, ούτε αυτο-παρουσίαση του συγγραφέως. Δεν είναι κακό αν ο συγγραφέας δεν είναι ιστορικός ή πολιτικός επιστήμονας. Δεν αποτελεί αυτό λόγο να μην γράφει κάτι γι’αυτόν (ούτε φυσικά υπάρχει κάποια φωτογραφία του συγγραφέα, ως είθισται).
Γενικά νομίζω ότι ο Γιάννης είχε την ευκαιρία να γράψει ένα πολύ πιο σοβαρό βιβλίο, πιο επιστημονικό, διότι έχει γνώσεις και μάλιστα πολλές.
Όπως δημοσιεύτηκε από τον Καραμπελιά δείχνει ότι έγινε πρόχειρα, και φαίνεται περισσότερο ως ένθετο εφημερίδας παρά ως βιβλίο.
Νομίζω ότι σε αυτό φταίει πρωτίστως ο Γιάννης που όφειλε να προστατεύσει τη δουλειά και τον λόγο του και αυτό το λέω με αγάπη διότι ο Γιάννης μου είναι πολύ συμπαθής. Είναι μεθοδικός, νηφάλιος και είχε την ευκαιρία να κάνει ένα πολύ ωραίο βιβλίο.
Επίσης, θα μπορούσε να είναι πιο αποστασιοποιημένος και δεν χρειαζόταν να διαλέξει τόσο εύκολα στρατόπεδο: έτσι όπως ταμπουρώθηκε,δεν είχε άλλη επιλογή.
Πήρε λοιπόν τις ακραίες αντίθετες απόψεις (ακραίου αναθεωρητισμού και αναρχισμού) και τις αντέκρουσε εύκολα, κάνοντας όμως απλουστευτικές γενικεύσεις ταυτίζοντας όλους τους μη δεχόμενους τη συνέχεια του έθνους με τους ακραίους αναθεωρητές (δεν είναι αληθές ότι όσοι δεν ασπάζονται την θεωρία περί της συνέχειας του έθνους θέλουν και την καταστροφή των εθνών).
Επίσης, θα πρότεινα στον Γιάννη να εμπλουτίσει τις πηγές του, πηγαίνοντας από τις δευτερογενείς στις πρωτογενείς. Μπορεί -το συνιστώ ανεπιφύλακτα- να ζητήσει κάρτα ερευνητή στο ΥΠΕΞ και να ψάξει τους χιλιάδες φακέλους που υπάρχουν εκεί. Θα εξακοντιστεί η σκέψη του, θα διευρυνθούν οι ορίζοντές του, διότι εκεί υπάρχει ατόφια, ζωντανή ιστορία, χωρίς δευτερογενείς επεξεργασίες και ιδεολογικές διηθήσεις.
Εμένα προσωπικά η μελέτη των αρχείων του ΥΠΕΞ που αυτή τη στιγμή κάνω με έχει κάνει να αναθεωρήσω πολλές «βεβαιότητες» και «ιδεολογηματικά τοτέμ»…
Εκεί, ειδικά αν μελετήσει τα προξενικά αρχεία της περιόδου του Μακεδονικού Αγώνα, από τη Μακεδονία την Ήπειρο και τη θράκη, θα καταλάβει ότι η μεταβολή της θρησκευτικής ταυτότητας σε εθνική ήταν μια πραγματικότητα και ότι η εθνική ταυτότητα δεν είναι μια προαιώνια βεβαιότητα ή μια μεταφυσική αντίληψη.
Τέλος, θεωρώ τις σελίδες 28-50 (Βυζαντινή ελληνικότητα)ως το καλύτερο σημείο του βιβλίου . Συγκροτημένος λόγος, πηγές, ωραίοι παραλληλισμοί και παραδείγματα.
Το β’ μέρος είναι αδύναμο και αποτελεί ένα συνεχές σφυροκόπημα του Κωστόπουλου και του Τριαρίδη και νομίζω ότι εκεί χάνεται το …θέαμα για λόγους τακτικής (εκεί ο Γιάννης γίνεται …Μουρίνιο).
Όπως και νά’χει, ένας διαδικτυακός φίλος έγραψε ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο και κάποια στιγμή θα έρθει …η σειρά μου (έχω πολλή δουλειά ακόμη, αλλά είμαι σε καλό σημείο).
doctor
Ευχαριστώ τους Π & Α για την ανάρτηση και τα καλά τους λόγια, καθώς και τους Νοσφεράτο και doctor, που είχαν την υπομονή να ασχοληθούν με το βιβλίο. Αφού ζητήσω συγγνώμη για την οφειλόμενη σε προσωπικούς λόγους καθυστέρηση να γράψω κάτι εδώ, σημειώνω λίγα πράγματα με αφορμή τις χρήσιμες παρατηρήσεις του Νοσφεράτου και του doctor.
Νοσφεράτε,
Για το ότι μπαίνουν λ.χ. μαζί ο Ν.Δ. μαζί με τους Θ.Τ. και Ά.Γ.: Η «ταύτιση» και γίνεται και δεν γίνεται. Δηλαδή υπάρχει στο βιβλίο και διαχωρισμός και ταύτιση ταυτόχρονα, ταύτιση γιατί υπάρχει ένα γενικότερο κοινό πλαίσιο, αλλά και διαχωρισμός ανάλογα τόσο με τις προθέσεις όσο και με το υπόβαθρο του καθενός. Τουλάχιστον ως προς τις προθέσεις (που με ενδιέφεραν πολύ περισσότερο), δηλαδή την ανομοιότητα προθέσεων (γενικά, για όλους, όχι ειδικά για τα πρόσωπα που ανέφερες), γίνεται λόγος στη σελ. 112.
Για τον «ευρωλαϊκισμό». Έχεις δίκαιο για την εικόνα του αδικημένου λαού στον λαϊκισμό, αλλά εκτός από αυτήν την εικόνα υπάρχει –στον λαϊκισμό– και το ότι ο λαός υφίσταται κανάκεμα. Κι εδώ υπάρχει η ομοιότητα στην οποία βασίστηκε η σύγκριση/αντιπαράθεση και έγινε λόγoς για λαϊκισμό που βασίζεται στον ευρωπαϊσμό: όπως οι «ευρωλαϊκιστές» ή «ευρω-ελιτιστές» κανακεύουν τον ελληνικό λαό αναφερόμενοι στην (λόγω συμμετοχής στην Ε.Ε. και στον Δυτικό πολιτισμό) ανωτερότητά του έναντι του τουρκικού, έτσι και οι «εθνολαϊκιστές» αναφέρονται στην (εγγενή) ανωτερότητά μας έναντι των («μπουνταλάδων») Τούρκων ή των άλλων βόρειων γειτόνων. Και οι δυο αποκοιμίζουν/κανακεύουν τον χαρισματικό λαό. Με ευρωπαϊκά χρήματα ή με αναφορές στο παλιό ελληνικό μεγαλείο, αυτά δεν αλλάζουν κάτι για το κανάκεμα. Εκτός από την ομοιότητα υπάρχει η αντιδιαμετρική αντίθεση, η οποία πάλι αναπόφευκτα οδηγεί σε σύγκριση ή ανάγκη για αναφορά του αντίθετου στους «εθνολαϊκιστές» πόλου: Οι «εθνολαϊκιστές» υπερτονίζουν τα (εγγενή) ελληνικά προτερήματα, οι «ευρωλαϊκιστές» στηλιτεύουν τα (επίσης εγγενή, όπως φαίνεται να πιστεύουν από την μανία με την οποία τα στηλιτεύουν) ελληνικά μειονεκτήματα, μάλιστα με μια σαδιστική, ανατολίτικη διάθεση, παρόμοια με την ανατολίτικη διάθεση των «εθνολαϊκιστών». Αφού η αντιπαράθεση από τον καιρό του Χριστόδουλου ήταν μεταξύ «ευρωπαϊστών» και της «καθ’ ημάς Ανατολής», σε «ευρωλαϊκισμό» πίστεψα ότι πρέπει να αναφερθώ. Ως προς την εικόνα του αδικημένου λαού έχεις δίκαιο, ως προς την κατάσταση του κανακέματος του λαού νομίζω ότι αυτή υφίσταται.
Doctor,
αναφορικά με την 4η παρατήρησή σου. Πρώτα, για την σπουδαιότητα των λογίων. Νομίζω ότι η απομόνωση των λογίων δεν ήταν τόσο μεγάλη όσο σήμερα. Επιπλέον δε γίνεται να μην υπάρχει κάποια ομοιότητα στη σχέση λαού-λογίων τότε, με την σημερινή σχέση, όταν λ.χ. ερωτώμενοι στο δρόμο άνθρωποι, καθ’ ομολογία Έλληνες, δεν ξέρουν τι γιορτάζουμε την 28η Οκτωβρίου ή την 25η Μαρτίου. Παραγνωρίζεται λ.χ. πως οι αγράμματοι αρχαίοι Έλληνες πιθανώς δεν είχαν ιδέα για κάποια ελληνικότητα ως παιδεία, για φιλοσοφία κ.λπ. δίχως όμως να έπαυαν να είναι αρχαίοι Έλληνες.
Δε θα ήταν σκόπιμο να γίνεται αναφορά, «λαογραφικά», στα έθιμα που συνεχίζονται ή όχι, αλλά (σ. 35) παρατίθεται άλλος συγγραφέα (τον Γ. Καραμπελιά), που αναφέρει ότι «η εθνική συνέχεια…εάν δεν ανιχνεύεται στην καθημερινότητα, τη λαϊκή θρησκευτικότητα και παράδοση, τότε είναι συχνά κίβδηλη». Επίσης (σ. 94 σημ. 95) γίνεται αναφορά στη χρήση της λ. Έλληνας από τον αγράμματο λαό, με τις θετικές αναφορές να είναι υπερδιπλάσιες από τις αρνητικές.
Μετά, δεν καταλαβαίνω γιατί η σύγκριση έθνους και ατόμου να είναι άστοχη. Επειδή το πρώτο είναι συλλογικό υποκείμενο; Και η «κοινωνία», για παράδειγμα, είναι συλλογικό υποκείμενο. Εάν εφαρμοστούν (σ. 60 κ.ε.) για το άτομο όλες οι τακτικές «σαλαμοποίησης» για το έθνος, τότε θα καταλήξουμε κυριολεκτικά ότι ούτε το άτομο υπάρχει ή ότι είναι κάτι τεχνητά κατασκευασμένο, συνειδητά ή μη. Με βάση αυτό το συμπέρασμα πρέπει να κρίνεται και όλη η «από τα βραχάκια» προσπάθεια να φανεί το έθνος ως τεχνητό ή και ανύπαρκτο – κάτι που σχετίζεται και με την λαθεμένη αντιδιαστολή (λ.χ. από τον Λιάκο) «πραγματικότητας»-«επινόησης» (την προϋπόθεση, δηλαδή, ότι υπάρχει μια κάποια Πραγματικότητα η οποία ύστερα εξαιτίας της Επινόησης συσκοτίζεται ή αλλοιώνεται για διάφορους σκοπούς).
Ως προς την 5η παρατήρησή σου, νομίζω ότι η αρθρογραφία των αναθεωρητών είναι τόσο μεγάλη (και τόσο ποσοτικά κυρίαρχη), ώστε δεν θα ήταν άδικο να χρησιμοποιηθεί ως τεκμηρίωση. Δηλαδή, δεν έχει γράψει ένα άρθρο στο Βήμα ο Λιάκος, ώστε να αδικηθεί λόγω παρεξήγησης. Όταν λ.χ. η Ά. Φραγκουδάκη γράφει ρητά (σ. 60 σημ. 59) ότι οι «εθνιστές» αντιλαμβάνονται με τον α ή β τρόπο ως κατώτερους τους εθνικά/πολιτισμικά Άλλους, τότε δεν βλέπω για ποιο λόγο η χρήση μόνον της αρθρογραφίας συνεπάγεται ότι είναι ανακριβής η άποψή μου σχετικά με το πώς αντιλαμβάνεται την οπτική των «εθνιστών» για τους Άλλους η Α.Φ. Πέρα από το ότι η ανακρίβεια μπορεί να ελεγχθεί αν υπάρχει, με ενδιέφεραν περισσότερο (και το γράφω στην εισαγωγή) οι εκλαϊκευμένες (αλλά από τους ίδιους) απόψεις αυτού του είδους, όπως αφήνονται να διαχυθούν και να επηρεάσουν άμεσα την κοινή γνώμη. Σε θέματα Βυζαντίου και Ελληνικού Διαφωτισμού, όπου το ενδιαφέρον είναι μικρότερο, παρουσίασα ορισμένες πηγές, ενώ στα θέματα των προϋποθέσεων του τρόπου θεώρησης του έθνους δεν είχα κάποιο λόγο να απομακρυνθώ από τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται δημόσια κι εκλαϊκευμένα. Άλλωστε, τη στιγμή που συμβαίνει «στα καλύτερα σπίτια» να αγνοούνται οι πηγές (π.χ. ο Κιτρομηλίδης αναφερόμενος στην μειωμένη ή ανύπαρκτη εθνική συνείδηση του πατριάρχη Ιεροσολύμων Νεκτάριου, σ. 131 του βιβλίου), κάτι που δεν είναι παράξενο με τέτοιον όγκο δεδομένων, και επειδή η αρθρογραφία είναι άφθονη, δεν είναι θέμα ουσίας αλλά θέμα τύπου το αν χρησιμοποιήθηκε αυτή. Επιπλέον –το υποστήριζα και σε παλιότερες συζητήσεις μας εδώ– η πλήρης διαφωνία με κάποιον σε ένα θέμα δε σημαίνει γενικότερη απαξίωσή του, των υπολοίπων γνώσεών του για το θέμα αυτό ή άλλα (και πάλι ο Κιτρομηλίδης ως παράδειγμα, ή ο Χομπσμπάουμ, που ανεξάρτητα από το αν είναι πολύ καλός αλλού, όταν όμως ανακατεύεται με την αρχαία ελληνική ιστορία για να αποδείξει την ορθότητα της θέσης του σε σύγχρονα ελληνικά εθνικά ζητήματα, τότε ασφαλώς σε αυτό δεν είναι καλός). Και δεν νομίζω να προκύπτει από το βιβλίο ότι όποιος είναι αναθεωρητής είναι και οπαδός της καταστροφής των εθνών (ή «εθνοπροδότης»), το αντίθετο ακριβώς γράφεται στο οπισθόφυλλο τουλάχιστον: «ασφαλώς δεν είναι κάθε εθνοαποδομιστής και οπαδός της κατάργησης των εθνών».
Τέλος, δυο πράγματα ως προς την επιλογή παρουσίασης των ακραίων θέσεων και της εύκολης κατατρόπωσής τους. Το ένα είναι κατά πόσο είναι ακραίες οι θέσεις αυτές. Οι θέσεις του «Ιού» ή των συγκεκριμένων πανεπιστημιακών δεν είναι ακραίες, δεν είναι περιθωριακές δηλαδή, αλλά είναι ο πυρήνας της αποδομητικής αντίληψης. Το άλλο ότι οι λεγόμενες ακραίες θέσεις (στο βιβλίο: οι θέσεις των Ά.Γαβριηλίδη και Θ.Τριαρίδη) συχνά -όχι πάντα, φυσικά- δεν είναι παρά οι λογικές συνέπειες των «μετριοπαθών» θέσεων, και ότι η απήχησή τους είναι ευρύτερη από ό,τι φαίνεται ότι είναι: Δηλαδή, όπως κανείς εύλογα υποπτεύεται ότι στην λαϊκή Δεξιά της σημερινής αντιπολίτευσης γίνονται αποδεκτές απόψεις τύπου εφ. «Στόχος» αλλά για λόγους τακτικής και κομματικών σκοπιμοτήτων (ως προς τον «μεσαίο χώρο») κουκουλώνονται/απαγορεύονται, το ίδιο συμβαίνει και στους πολιτικούς χώρους όπου κινούνται οι ακραίοι αναθεωρητές. Και πέραν του ότι είναι πολύ γόνιμο να γίνεται διάλογος με τις έσχατες λογικές συνέπειες μιας θέσης, άρα να συμπεριλαμβάνονται κι αυτές στο εύρος των συζητώμενων θέσεων, χωρίς φυσικά να ταυτίζονται οι περιθωριακοί με τους κυρίαρχους (έγραψα παραπάνω στον Νοσφεράτο γι’ αυτό), ταιριάζουν για τους ακραίους αναθεωρητές τα γραφόμενα από τον Θ. Ντρίνια (όπου και παραπέμπω, Άρδην τχ. 64): «ο συγγραφέας του [σημ. δική μου: ο Ά.Γ.], με απόλυτη συνέπεια και ειλικρίνεια, φτάνει την ιδεολογική του άποψη στο ακρότατο σημείο της: στην αποδόμηση της ίδιας της αριστερής παράδοσης των τελευταίων 60 ετών… Όλοι αυτοί, δηλαδή, που, ενώ υποστηρίζουν παρόμοιες ή ακριβώς τις ίδιες ιδέες με αυτές του Γαβριηλίδη, δεν διαθέτουν το πολιτικό θάρρος που έχει αυτός. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα ότι αρκετά έντυπα και εφημερίδες της ανανεωτικής Αριστεράς, παρά τον θεσμοθετημένο «αντιεθνικισμό» τους, έχουν επιβάλει μιαν άτυπη-υγειονομική ζώνη στον Γαβριηλίδη, καθώς καταλαβαίνουν ότι η ιδεολογική και πολιτική του ειλικρίνεια τούς ξεμπροστιάζει και λειτουργεί αρνητικά στον εκλογικό οπορτουνισμό τους»
Αυτά τα λίγα, ή μάλλον αρκετά…
ωραια ..Μακαρι να συνεχιστει η συζητηση
———————————————-
παντως επιμενω- ανεξαρτητως του αν εχεις δικιο στην κριτική σου για τον »ευρωλαικισμό» οτι ο ορος ειναι λαθος …
Πολύ απλά εχει ως δευτερο συνθετικό το λαικισμό»
και ο λαικισμός – υπαρχουν πολοι αλλοι »καλοι» αλλοι »κακοι»
προυπουθετει εννοιολογικά μια »καλή» – θετική αναφορά στον »λαό»
Θα προτεινα
»ευρωελιτισμό » η κατι αλλο πάντως οχι »ευρωλαικισμό»
—–
Θ. Ντρίνια (όπου και παραπέμπω, Άρδην τχ. 64): «ο συγγραφέας του [σημ. δική μου: ο Ά.Γ.], με απόλυτη συνέπεια και ειλικρίνεια, φτάνει την ιδεολογική του άποψη στο ακρότατο σημείο της: στην αποδόμηση της ίδιας της αριστερής παράδοσης των τελευταίων 60 ετών…»
ε κατι τετοιο θα μπορουσαμε να πουμε και για την πλευρά των εθνικιστων ε; .. Δεν θελω να φανώ αγενής αλλά …μπορουμε π.χ να διαλεξουμε ενα ονομα στην Τυχη π.χ Πλευρης και να πουμε «ο συγγραφέας του [με απόλυτη συνέπεια και ειλικρίνεια, φτάνει την ιδεολογική του άποψη στο ακρότατο σημείο της: στην αποδόμηση της ίδιας της εθνικιστικής παράδοσης των τελευταίων 60 ετών…»
Τεσπα … χαζομαρες .. Και ασχολουμαστε με τα ευκλα και τους ευκολους στοχους … Κοιτα Γιαννη Διαβασε σε παρακαλώ τον »Λογο του Εθνικισμου » του Ν. Δεμερτζή..
εκδ Σακκουλα ..
Το νασυγκροτηθει μια μετα -θεωρια για το εθνος καιον εθνικισμό (μετα δηλαδή να μην ειναι η ιδια εθνικιστική
) ειναι ενας απιστευτα δυσκολο εγχειρημα .. Γιατί; Γιατι ειναι σαν να προσπαθεις να αδειασεις την θαλασσα με το κουταλάκι ενώ ηδη εισαι Μεσα στη θαλασσα ..
Αλά απο την στιγμή που μπλεξαμε δεν ..ξεμπλεκουμε ευκολα ..
Καταλαβες Γιαννη; Δεν ξεμπερδεψες δυστυχώς η ευτυχως ..αντιθετως .. Τωρα ανοιγει και για σενη η 7η Πυλη 😉
Δεν ειναι υποθεση ενος η θεωρια περι εθνους .. Και φυσικά θα προσωρησει εν μεσω συγκρουσεων αλλά και συγκλισεων .. Η Θεωρια ειναι κι αυτή Πραξη – ισως η πιο αναγκαια απο ολες …
deite ki auto
omer
———————————
Μήπως εἶστε ἐθνικιστής;
Τό ἀνωτέρω γελοῖο ἐρώτημα τό ἔχουμε πολλάκις ἀπαντήσει, ἔμμεσα ἤ ἄμεσα, ἀλλά ἡ προεκλογική ἐκστρατεία τό ἔφερε πάλι μιά δυό φορές μπροστά μας. Ἔτσι, κι ἐπειδή δέν ἔχουμε πάντοτε τήν εὐχέρεια νά ἀπαντήσουμε ὅπως πρέπει, παραθέτουμε κατωτέρω ἕναν διάλογο πού συνοψίζει στό περίπου τήν ἀπάντησή μας.
– Μήπως εἶστε ἐθνικιστής;
– Γιά νά κάνω διάλογο μαζί σας χρειάζομαι μερικές πληροφορίες, ποιός ρωτάει. Ρωτάει ἕνας ἄσχετος; Ἕνα λαμόγιο; Ἤ ἕνας κρετίνος; Γιατί ἄλλη κατηγορία ἀνθρώπων πού νά τήν ἀπασχολεῖ τό ἐρώτημα αὐτό ΔΕΝ ὑπάρχει. Γιά νά ἀπαντήσω λοιπόν κατάλληλα πρέπει νά ξέρω τό πνεῦμα τῆς ἐρώτησης. Λοιπόν; Εἶστε κάποιο ἀπό τά σιχαμένα τρωκτικά πού ψάχνουν τρόπους νά ἐξουδετερώσουν τούς ἐπικριτές τους; Κάποιος ἀπό τούς ΗΠΑνθρωπους πού ποινικοποιοῦν τήν ἀντίσταση τῶν λαῶν καί τήν ἐλεύθερη σκέψη; Ἕνας ἠλίθιος πού τοῦ εἶπαν κάτι καί τό ἀναπαράγει; Ἤ κάποιος πού ἁπλῶς ἄκουσε μιά φήμη καί ρωτάει ὄντως γιά νά μάθει;
– …
– Ὡραῖα, ἄς πάρουμε τήν καλή περίπτωση, πώς εἶστε μόνον ἕνας ἄσχετος. Θέλω τώρα νά μοῦ πεῖτε τί σημαίνει ἤ τί ἐννοεῖτε μέ τή λέξη «ἐθνικισμός». Γιατί ἄν τό ταυτίζουμε μέ τήν ἀγάπη γιά τό ἔθνος καί τή σχέση οἰκειότητας μέ τήν πατρίδα μας, ναί εἶμαι ἐθνικιστής. Ἄν τό μπερδεύετε μέ θεωρίες γιά «ΕΛ», μέ ναζιστικά ἀπολειφάδια καί αὐταρχικά καθεστῶτα, προφανῶς καί αὐτονοήτως δέν ἔχω καμμία σχέση καί τό ἐρώτημα μέ προσβάλλει.
– Ναί, ἀλλά αὐτή ἡ ἀγάπη γιά τό ἔθνος δέν εἶναι πού φέρνει τόν ἐθνοκεντρισμό, τήν ἀπόρριψη τοῦ Ἄλλου, τήν ξενοφοβία καί τόν ρατσισμό;
– Μέ τή λογική ὅτι ἡ τροφή φέρνει τήν παχυσαρκία καί αὐτή μετά τά ἐμφράγματα κι αὐτά μετά τόν θάνατο, δέν συμφωνῶ. Ἄν ἐσεῖς πιστεύετε ὅτι μή τρώγοντας θά ζήσετε αἰώνια, δικαίωμά σας.
– Μά ὁ ἐθνικισμός ἔφερε τόσα κακά, τόσους πολέμους...
– Τούς πολέμους δέν τούς φέρνει ὁ ἐθνικισμός, γιατί δέν εἶναι τά ἔθνη πού κυβερνᾶνε. Τά καθεστῶτα ἴσως χρησιμοποιοῦν ἐθνικές ἰδέες ἤ συνθήματα γιά νά κινητοποιήσουν πολεμικάτούςλαούς ὅμως οἱ αἰτίες εἶναι ἄλλες. Ἡ ἀντίληψη σήμερα, δυό αἰῶνες μετά τόν Μάρξ καί 2,5 χιλιετίες μετά τόν Θουκυδίδη, ὅτι οἱ ἐθνικισμοί παράγουν πολέμους δέν εἶναι οὔτε γιά Ἀβορίγινες μέ Ἀλτσχάιμερ.
– Ἡ ἀντίληψη γιά τήν ἀνωτερότητα τῆς καταγωγῆς μας δέν εἶναι ἡ μήτρα γιά ἀντιπαραθέσεις καί στερεότυπα.
– Ἐσεῖς ἀγαπᾶτε τή μάνα σας;
– Φυσικά.
– Νά συμπεράνω λοιπόν ὅτι θεωρεῖτε τίς μάνες τῶν ἀλλωνῶν πουτάνες. Ὅτι ἔτσι κρύβετε μιάν ἀνομολόγητη ἀπόρριψη ὅλων τῶν ἄλλων μανάδων καί κατά βάθος θέλετε νά τίς ξεπαστρέψετε;
-……
– Καί τί θά κάνατε ἄν εἴχατε τή μάνα σας στό νοσοκομεῖο καί ἀκούγατε διαρκῶς τίς χειρότερες συκοφαντίες γι’αὐτήν καί μάλιστα ἀπό ἐκείνους πού τήν ἔστειλαν στό νοσοκομεῖο; Τί θά λέγατε ἄν τά ἴδια τ’ ἀδέρφια σαςσυμφωνοῦσαν πώς «ἐντάξει, δέν εἶναι καί τέλεια ἡμάνα μας ἔχει κάνει τόσα λάθη στή ζωή της», καί νά λέγονται ὅλα αὐτά πάνω ἀπό τό κρεββάτι ὅπου ἐκείνη θά ἔδινε μάχη ζωῆς καί θανάτου;
– Ὅλοι δέν εἴμαστε πατριῶτες; Ὑπάρχει τρόπος νά μετρηθεῖ ὁ πατριωτισμός τοῦ καθενός;
– Φυσικά καί ΔΕΝ εἴμαστε ὅλοι τό ἴδιο πατριῶτες, ὅπως δέν ἦταν ὁ Ἐφιάλτης μέ τόν Λεωνίδα ἤ ὁ Πήλιος Γούσης μέ τόν μοναχό Σαμουήλ. Ὅλοι εἴμαστε τό ἴδιο ἔντιμοι, τό ἴδιο εὐαίσθητοι, τό ἴδιο ὀξύνοες; Πῶς θά εἴμαστε τό ἴδιο πατριῶτες; Ὁ πατριωτισμός τοῦ καθενός μετρᾶται ἀπό τίς πράξεις του.
– Ὅμως τό φαινόμενο τοῦ ἐθνικισμοῦ εἶναι διεθνές, δέν εἶναι μόνον ἑλληνικό.
– Διεθνής εἶναι ἡ προπαγάνδα τῶν ἀφεντικῶν κατά τῶν συνεκτικῶν ἐθνῶν. Ποιός καταγγέλει τόν ἐθνικισμό τῶν ἀμερικανῶν πού συνοδεύει τόν αἱμοποτικό ἰμπεριαλισμό τους ἤ ποιός τολμάει νά καταδικάσει τόν ρατσιστικό ἐθνικισμό τῶν ἰσραηλινῶν; Τό μόνο πού ξέρουν οἱ γελοῖοι τζουτζέδες τῶν ΜΚΟ καί τῶν ΜΜΕ εἶναι νά καταδικάζουν τούς ἕρμους τούς Ἕλληνες πού δέν ἔχουν ἴχνος ξένου αἵματος στά χέρια τους μά καί δέν συναινοῦν στή διάλυση τῆς πατρίδας τους. Σ’ αὐτούς λοιπόν πετᾶνε τίς γνωστές ρετσινιές γιά «ἀντιαμερικανισμό» κι «ἀντισημιτισμό».
– Ἄρα νά συμπεράνω ὅτι θεωρεῖτε τόν ἑαυτό σας πατριώτη.
– Ὄχι, ἁπλῶς θέλω νά πιστεύω ὅτι δέν εἶμαι ἠλίθιος καί προσπαθῶ νά μήν γίνω διαπλεκόμενος. Ὅποιος διαθέτει κοινόν νοῦ καί εἰλικρίνεια δέν χρειάζεται ταμπέλες, πόσο μᾶλλον γιά τά αὐτονόητα. Ὅσο γιά τούς κακόπιστους, τούς ἔχω γραμμένους ἐκεῖ πού τούς ἀξίζει.
Πηγή: http://antifonitis.gr/online/wp-content/uploads/2010/12/307.pdf
ΕΝΤυΠΩΣΙΑΚΌ !!!!

————————————-
Trinity College Notebook by Isaac Newton
Part of the Newton Papers Collection.
This is a notebook Newton acquired while he was an undergraduate at Trinity College and used from about 1661 to 1665 (see his inscription). It includes many notes from his studies and, increasingly, his own explorations into mathematics, physics and metaphysics. It was judged ‘Not fit to be printed’ by Newton’s executor and was presented to the Library by the fifth Earl of Portsmouth in 1872.
This notebook contains many blank pages (all shown) and has been used by Newton from both ends. Our presentation displays the notebook in a sensible reading order. It shows the ‘front’ cover and the 30 folios that follow and then turns the notebook upside down showing the other cover and the pages that follow it. Full transcriptions are available for folios 88r-135r, a famous section of the manuscript where Newton organises his notetaking according to ‘Questiones quaedam Philosophiae’ (certain philosophical questions). The notebook was photographed while it was disbound in 2011
ΠΑΤΗΣΤΕ ΚΛΙΚ…….
http://cudl.lib.cam.ac.uk/view/MS-ADD-03996/9
ΓΡΑΦΤΗΚΑΝ ΣΕ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΟ hEC (Hellenic Electronic Center)
—————————————————————————–
Ας μην τρελαθούμε τελείως βρές παιδιά.
Εντάξει ας διαβάσουμε λίγη ιστορία τουλάχιστον τώρα που λήγει ελνα αμαρτωλό παρελθόν.το Πολυτεχνείο εξάλλου που σήμερα εορτάζουμε ήταν η τελευταία και δυστυχώς ανεπιτυχής απόπειρα αυτοκυβέρνησης των Ελλήνων, το οποίο Πολυτεχνείο κανείς δεν θα φανταζόταν απο όσους συν έπραξαν σε αυτό πώς θα ήταν η γέφυρα και η αρχή διάλυσης τής Νεολληνικής πολιτείας την οποία τώρα ζούμε και παρατηρούμε ανίκανοι να αντιδράσουμε ,μάλιστα με σοσιαλιστικό όχημα.
Ο Κοραής δεν ηταν συνεργάτης τού Ναπολέοντα τον οποίο εκθείαζε και τον παρουσίαζε ως τον Νέο Καρλομάγνο που θα ελευθέρωνε τούς «αρχαίους Έλληνες «απο τούς «κακούς βυζαντινούς» που είχαν κατακτήσει και υποδουλώσει τους Ελληνες επι 1500 χρονια.Ακόμη ο Κοραής δεν ηταν εν μέρει η και αρκετά υπεύθυνος για την εξόντωση του Ρήγα Φεραίου απο τούς Πράκτορες του Ναπολέοντα που οραματιζόταν την ολοκλήρωση της κατάκτηςης τής ελληνικής Ανατολικής Ρωμηοσύνης ως μία νέα μορφή σταυροφορίας.
Η μήπως ο Ημιμαθής και αρχαιόπληκτος Κοραής που όμοια με τον Πλήθωνα τον Γεμιςτό μισούσε τον διαχρονικό και οικουμενικό Ανατολικό Ελληνισμό τής Ρωμηοσύνης των τριών Ηπείρων και των πολλών Θαλαςςών ,δεν ήταν αυτός που διαλαλούσε πώς έλληνες Υπάρχουν μόνο γύρω απο την Αττική μέχρι την Θήβα και μέχρι την Τζιά και την Σαλαμίνα.
Ας διαβάσουμε λίγο ιστορία ελληνική και όχι την μεταπρατική ιστορία των μαθητών του Κοραή .
Μάλιστα ο,Κοραής ούτε τον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό καταλάβαινε ο οποίος ασκούσε θεμελιακή κριτική και απέριπτε την κάθε τύΠου μεταφυσική που ηταν η βάση του μεςαιωνικού Φεουδαρχισμού.
Ας διαβάσουμε τούς Εμπόρούς των εθνών και την Γυφτοπούλα τού Παπαδιαμάντη η και τόσα άλλα μνημεία τούς Ελληνιςμού για να καταλάβουμε την αληθινή Ιστορική εξέλιξη του Αυτόχθονος και οικουμενικού Ελληνισμού ο οποίος δεν έίχε και δεν έχει ανάγκη απο μεταπράτες γραικύλους τύπου Κοραή οι οποίοι μέχρι σήμερα ενταφιάζουν τον Ελληνισμό και την Δική του ορθόδοξη ανατολική Χριστιανοσύνη
Καταργώντας ότι το αληθινά Ελληνικό και Χριστιανικό.
Βεβαίως καί ο Κοραής μαζί με τούς πολλούς επι γόνους του δεν μπόρεσε να δεί την Ελλάδα και τούς Έλληνες μέσα απο το Ελληνικό
Βλέμμα τής αιώνιας Ελληνικής πόλης και τής Εκκληςίας τού Ελληνικού Δήμου αλλά εκούσια λόγω ημιμάθειας φόρεσε τα γιαλιά που του έδωσε ο δυτικός μεσαιωνικός , μεταφυσικός και δυαλιστικός φεουδαρχισμός ενταφιάζοντας μαζί με τον Ρήγα Φεραίο και άλλους αυτόχθονες
Ηγέτες του Ανυπότακτου Ελληνισμού στο περίφημο «ανήκομεν είς την Δύσην» για το οποίο κύριος υπεύθυνος μαζί με Άλλους είναι και Ο Αδαμάντιος Κοραής.
Τώρα στον εικοστό πρώτο αιώνα που διαλύεται με απόφαση των ντόπιων και διεθνών νεοφεουδαρχών το δυστυχέστατο Νεολληνικό κρατίδιο τών μεγάλων προστατιδων δυνάμεων
Τής Δύσης δεν έχουμε περιθώρια να μην ξαναδούμε τα πράγματα Εξαρχής,εμένοντες στο διαχρονικό αίτημα ανεξαρτησίας , ελευθερίας και αυτοκυβέρνησης των Ελλήνων .
Γεώργιος Παύλος
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
———————————————————
Αγαπητέ συνάδελφε η ανάγνωση τής ιστορίας και των ιςτορικών δεδομένων δεν ειναι προνόμιο των ολίγων η των κάθε φορά «εκλεκτών».
Εσείς θεωρείτε πώς υπάρχει μονοσήμαντη ανάγνωση των γεγονότων και των πεπραγμένων .
Όμως εμείς οι των θετικών επιστημών ,εκ φύσεως ανήσυχοι και Ανυπότακτοι ,ψάχνουμε και
Είμαστε ανοικτοί σε νέες αναγνώσεις που βεβαίως έχουν συνέπεια λογική ,διότι οι θεωρίες μονο διαψεύδονται και δεν επαληθεύονται κατα τον Πόππερ.
Εσείς θεωρείτε πώς ο Κοραής είναι πατέρας του γένους αλλά αγνοείτε πώς το Ελληνικό γένος
Έχει ιστορία πολυ. Παλαιότερη και υφίσταται πολύ πρίν τον Αδαμάντιος Κοραή.ακόμη θεωρείτε
Πώς ο Παπαδιαμάντης είναι μηδαμηνότητας μέγεθος μπροστά στον Κοραή.
Σας προκαλώ λοιπόν να μου δείξετε ένα κείμενο του Κοραή που θεωρείτε πώς ξεπερνά τον Παπαδιαμάντη.
Λοιπόν σας προκαλώ λέγοντας πώς ο Κοραής είναι ένας μέτριος φιλόλογος που θεωρούσε πώς έλληνες υφίστανται μόνο στα περίχωρα Τής Αττικής και του Σαρωνικού και αγνοούσε τον οικουμενικό Ελληνισμό εμφορούμενος απο τίς ρατσιστικές ,εθνικιστικές και φυλετιστικές αντιλήψεις τής Φραγκικής φεουδαρχίας.αγνοούσε όλη την διαχρονική ,σωματική,πνευματική και πολιτιστική παρουσία των Ελλήνων Ρωμιών στην Ανατολική Μεσόγειο ,την βαλκανική και την Μαύρη Θάλασσα.αγνοούσε ακόμη πώς Ρωμηοσύνη είναι Ελληνική λέξη και την αντιπαρέβαλε
Σε αντιδιαστολή με τα αλλα διαχρονικά ονόματα των Ελλήνων,γραικοί ,greek,η έλληνες hellens
Έτσι Είναιμο νεκροθάφτης τής οικουμενικής και ελληνικώτατης Ρωμηιοσύνης της οποίας μία μικρή επαρχία ηταν το Ελληνικό θέμα .ακόμα και οι Στερεά Ελλάδα μέχρι πρόσφατα αποκαλείται
Ρούμελη και οι κάτοικοίτης Ρουμελιώτες.
Ο Κοραής Ευθύνεται σαφώς για την πορεία του νεοελληνικού κρατιδίου κληρονομώντας την
Στούς νεώτερους έλληνες την ιδεολογικοποίηση τού ελληνικού και ρωμαίηκου πολιτισμού των Ζώντων προςώπων και της πνευματικής κληρονομίας την Ελλήνων Ρωμηιών με τραγική κατάληξη την σημερινή Διάλυση τής ελληνικής πολιτείας.
Ο Κοραής υπήρξε ο βασικός Αίτιος της πνευματικής ,και πολιτικής σύγχυσης των Νεοελλήνων και πρόδρομος Του καραμανλικού «ανήκομεν εις την δύση «,λες και δεν είχαμε κανένα παρελθόν δικό μας εδω στην Ανατολή.ο κύριος Καραμανλής πούλησε και την Ελλάδα και την Κύπρο στα μεγάλα αφεντικά του διότι αγνοούσε ο ίδιος όπως και ο Κοραής την διαχρονική ιστορία και εμπειρία των ελλήνων Ρωμηιών που άντεξαν και διέσωσαν μέσα απο τετρακόσια χρόνια δουλείας
Τον εαυτόν των και δεν τον πούλησαν σε κανένα αφεντικό στην δύση η στην ανατολή η στον Βορρά και τον νότο.
Όσον αφορά την κριτική σας στον συνάδελφο Μπίλη θέλω να παρατηρήσω πώς αγνοείτε
Βασικά στοιχεία της νεώτερης γαιοπολιτικής .
Σας ερωτώ ευθέως ,θεωρείτε πώς η Αγγλία είναι ανόητη και δεν εδέχθη να υπαχθεί στην οικονομία τού Ευρώ.Η μήπως εσείς γνωρίζετε καλύτερα το συνφέρον των Άγγλων απο τούς ιδίους;
Το ευρώ λοιπόν ,τώρα είναι πλήρως σαφές σε όλους που μελετούν και σκέπτονται λογικά ότι
Ήταν η εξωτερική μορφή μίας ανανεωμένης στρατηγικής του πρώτου ,τέταρτου η πέμπτου Ράϊχ
Για την ανακατάληψη τής Ευρώπης και της υποδούλωσης των λαών τής Ευρώπης και της καταστροφής σαφώς τής Ευρωπαϊκής δημοκρατίας.το Ευρώ είναι ο ενδιάμεσος κρίκος για το παγκόσμιο νόμισμα που θα υπηρετήσει την παγκόσμια διακυβέρνηση και επέκταση του νεοφεουδαρχικού,αντιδημοκρατικού,και νεοφαςιςτικού Ράϊχ Σε ολόκληρο τον πλανήτη .
Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας και των αγορών δεν είναι άλλο απο την διάλυση όλων των δημοκρατιών του πλανήτη μας και η εγκαθίδρυση μία παγκόσμιας δικτατορίας.εσείς και κάθε άλλος μπορείτε να κοιμάστε ήσυχοι.εμείς απο την άλλη μεριά δεν μπορούμε να βλέπουμε και να ησυχάζουμε με την έλενχγόμενη και διδακτορικά επιβαλλόμενη πτώχευση τής χώρας μας και τον διωγμό των ελλήνων απο την ελλάδα και την ιστορία η την παγκόσμια επιβολή μίας αυταρχικής
Και αντιδημοκρατικής διακυβέρνησης των λαών απο την Ελίτ των παγκόσμιων τραπεζιτών.
Γιώργος Παύλος
Πολυτεχνική Σχολή ΔΠΘ
ενδιαφέρει η πάλη των ιδεών, όχι ο προπηλακισμός του αντιπάλου!
1. Γεννήθηκε στη Σμύρνη, ανατράφηκε και συναναστράφηκε στενά δυτικούς ιερωμένους, έζησε το μέγιστο μέρος της ζωής του εκτός Ελλάδας, στη Δύση του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης (Ολλανδία, Γαλλία), μη τολμώντας –ή μην αντέχοντας- να αντικρύσει κατάματα το νεοελληνικό επαναστατικό και μετεπαναστατικό μόρφωμα. Διαλέγει την ασφάλεια της απόστασης και την ευκολία των μακρόθεν νουθεσιών, χωρίς επαφή με την κοχλάζουσα ελληνική πραγματικότητα.
2. Θέσεις του για την ελληνική ιστορία. Παιδί της εποχής του, ο Κοραής οραματίζεται νεκρανάσταση της Αρχαίας Ελλάδας και μισεί βαθύτατα το Βυζάντιο και το Μεταβυζάντιο, δηλαδή την ελληνική ιστορία των δεκαπέντε πρό της εποχής του αιώνων! Αντιμετωπίζοντας σήμερα τέτοιες φαντασιοπληξίες, έχουμε δίκαιο να αναρωτιόμαστε, κατά πόσο έχυσε και αυτός νερό στον μύλο των ποικίλων Φαλμεράϋερ και Νεο-Φαλμεράϋερ, που επιμένουν σε φυλετική απόδειξη της ελληνικότητας – λίγο ακόμη και θα τον δούμε και παντιέρα ακροδεξιών “Ελληναράδων”! Τυφλός από την εμπάθειά του κατά του Βυζαντίου, δεν έβλεπε ότι ολόκληρος ο αρχαίος κόσμος, βαπτισμένος στον Χριστιανισμό και δρώντας ως οικουμενικό Βυζάντιο, ήταν ζωντανός! Προπαγάνδιζε ότι θα έπρεπε να γίνουμε…Έλληνες μέσω της περιβόητης μετακένωσης, δηλαδή της παραμορφωτικής αντίληψης της δυτικής Αναγέννησης και του Διαφωτισμού για το πώς έπρεπε να νοηθεί η Αρχαία Ελλάδα!
3. Θέσεις του για την ελληνική γλώσσα. Είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση η αρχαιομάθειά του και η ακαταπόνητη εκδοτική του δραστηριότητα στην έκδοση κυρίως αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων – υπό αυτή την έννοια αντιλαμβάνομαι και αποδέχομαι τον τίτλο του ως Διδασκάλου του Γένους, εξ ου και ο ανδριάντας του κοσμεί τα προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από εκεί και πέρα αρχίζουν τα δύσκολα. Διότι, όταν αναγκάζεται να ασχοληθεί με κείμενα μεταγενέστερα (βυζαντινά, μεταβυζαντινά), δύσκολα κρύβει την απέχθειά του για τη “μη καθαρότητα” της γλώσσας (παρέμεινε ονομαστή η αντιπάθειά του για τα αριστουργήματα της Κρητικής Σχολής!). Προσπάθησε ως αντίβαρο να επιβάλει ένα αποτυχημένο “καθαρολόγο” γλωσσικό ιδίωμα, που ηχεί ως καρικατούρα γλωσσική, για τούτο και έγινε αντικείμενο ειρωνείας.
4. Κοραής, Ελληνική Επανάσταση και Καποδίστριας. Ο Κοραής δεν συμφωνούσε με την έναρξη της Επανάστασης το 1821, τη θεωρούσε πρώιμη, γιατί ο λαός δεν είχε μορφωθει επαρκώς – δηλαδή, κατά την αντίληψή του, δεν είχαμε γίνει…αρκετά Αρχαίοι Έλληνες, άρα δεν έπρεπε να είμαστε ελεύθεροι! Φυσικά, αυτά τα υποστηρίζει από μακριά, από την ασφάλεια του Παρισιού! Ωστόσο θα σπεύσει να δεχθεί τις δάφνες που του απονέμονται ως Διδασκάλου του Γένους μετά τη ναυμαχία του Ναυαρίνου και την ίδρυση νεοελληνικού κράτους. Παρά ταύτα, οι έμμονες ιδέες του και η αποκοπή από την ελληνική πραγματικότητα θα τον ωθήσουν στη σκληρή αντικαποδιστριακή μερίδα, που θα καταλήξει στο φόνο του φιλοπάτριδος Πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, που σε βραχύτατο διάστημα (1828-1832) έθεσε τις βάσεις για ένα σύγχρονο κράτος μετά από τέσσερεις αιώνες δουλείας! Και έμεινε αμετανόητος ο Κοραής, υμνώντας ακόμη και τη στυγερή πράξη του Μιούλη να κάψει τον εθνικό στόλο στην Ύδρα (1832) ως επιβαλλόμενη ενέργεια κατά του “τυράννου” Κυβερνήτη!
5. Κοραής και Ορθόδοξη Εκκλησία. Τη χρονιά που πεθαίνει ο Κοραής σημειώνονται δύο αποφασιστικά πλήγματα κατά της Ορθόδοξης Εκκλησίας: Αφενός ψηφίζεται το περιβόητο “αυτοκέφαλο??της Ελλαδικής Εκκλησίας, δηλαδή η ρήξη δεσμών πολλών αιώνων με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, και το κλείσιμο μέγιστου αριθμού μοναστηριών – πράξεις που με φανατισμό υποστήριξε σε όλη του τη ζωή ο “πεφωτισμένος” Κοραής! Η βίαιη καταφορά του από το ασφαλέστατο Παρίσι κατά του απαγχονισθέντος ιερομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγορίου Ε?, επειδή αφόρισε κατ’ επίφασιν την Ελληνική Επανάσταση για να σώσει τη ζωή του ποιμνίου του στην Τουρκία, και η συνοδοιπορία του Κοραή με τους δυτικούς μισσιονάριους, που πολεμούσαν άμεσα και έμμεσα τον ορθόδοξο μοναχισμό, επιτέλους…δικαιώθηκαν, έστω και μετά θάνατον! Είναι αυτός που βαθύτατα επηρεασμένος από προτεσταντικές ιδέες, καταφέρεται κατά των εικόνων και της βυζαντινής μουσικής, ειρωνεύεται το Άγιο Φως του Παναγίου Τάφου, πολεμάει λυσσαλέα τη φιλοκαλική κίνηση των Κολλυβάδων, γελοιοποιεί τον σκλαβωμένο, ηρωικό ορθόδοξο κλήρο με τον διαβόητο Παπατρέχα του, δεν βρίσκει ούτε ένα λόγο θετικό για το Άγιον Όρος, νομίζει ότι η αφόρητη ηθικολογία του αποτελεί την πεμπτουσία της ορθόδοξης πίστης! Όποιος γνωρίζει, έστω άκρω δακτύλω, τη μεταπολεμική θεολογική σκέψη στη Δύση και την Ελλάδα, καταλαβαίνει ότι ο ατυχής Κοραής, θύμα των εμμονών του και της “διαφωτισμένης” παιδείας του, δεν είναι παρά η προέκταση του αντιβυζαντινού Γίββωνος και του αντιχριστιανικού Βολταίρου, ανήκει στους κατ’ όνομα μόνον Ορθοδόξους της βαβυλώνειας αιχμαλωσίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
6. Η σχιζοειδής νεοελληνική παιδεία, όπως τη ζούμε επί 200 χρόνια, δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια για νηφάλιο διάλογο, στηριγμένο στα πράγματα και όχι σε ιδεοληψίες. Η μονοπώληση του λόγου εκ μέρους Διαφωτιστών, Νεο-Διαφωτιστών, αριστερών και γενικώς αυτοαποκαλουμένων “προοδευτικών”, με δείγματα “λαμπρά” ακόμη και στη Βουλή των Ελλήνων (η κυρία της ΔΗΜΑΡ τ?ς Σμύρνης και του Ζαλόγγου, ο κ. κύριος του ΣΥΡΙΖΑ περί Κολοκοτρώνη κλπ.), δεν επιτρέπει αισιοδοξία. Ωστόσο, τα πράγματα βοούν: Ναι, ο Κοραής ήταν μέγας κλασικός φιλόλογος και του αξίζει κάθε έπαινος για τούτο. Στάθηκε όμως τελείως μυωπικός στην κατανόηση του Γένους και της συνολικής παράδοσης των Ελλήνων, καταλήγοντας στην ουτοπία της μετακένωσης, στον άκριτο θαυμασμό των εσπερίων φώτων – ίσως το κλασικότερο σύμπτωμα ενός αθεμελίωτου, μειονεκτικού και απροϋπόθετου “ανήκομεν εις την Δύσιν”.
7. Τα εξυμνητικά για τον Κοραή δημοσιεύματα είναι ο κοινός τόπος, ιδιαίτερα στους κύκλους των Νεο-Διαφωτιστών. Μία κριτική τοποθέτηση, ιδιαίτερα όσον αφορά τον αντιβυζαντινισμό του και την σχεδόν καθολική έλλειψη ορθοδόξου φρονήματος, δεν είναι ούτε εύκολο να ακουστεί μήτε να υιοθετηθεί. Οι φωνές όμως υπάρχουν – ενδεικτικά αναφέρονται τα ονόματα των: Χρ. Γιανναρά, Κων. Γρηγοριάδη, Κ. Ζουράρι, Ζ. Λορεντζάτου, π. Γ. Δ. Μεταλληνού, Παν. Νέλλα, Αλέξ. Παπαδερού, Αλέξ. Παπαδιαμάντη, π. Ι. Ρωμανίδη, Sir Steven Runciman, κ.ά.π.
Δημ. Δ. Τριανταφυλλόπουλος
τ. καθηγ. Πανεπ. Κύπρου
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Πολύ φοβούμαι ότι ο συνάδελφος Δ. Τριανταφυλλόπουλος βλέπει και κρίνει τον Κοραή μέσα από τους φακούς της σύγχρονης εποχής και όχι της εποχής του Κοραή.
Εξηγούμαι:
1. Δεν τόλμησε, λέει, «να αντικρύσει κατάματα το νεοελληνικό επαναστατικό και μετεπαναστατικό μόρφωμα. Διαλέγει την ασφάλεια της απόστασης και την ευκολία των μακρόθεν νουθεσιών, χωρίς επαφή με την κοχλάζουσα ελληνική πραγματικότητα».
Δηλαδή θα μπορούσε ο Κοραής να είχε προσφέρει περισσότερα στον ελληνισμό παραμένοντας στη Χίο ή τη Σμύρνη; Πόσοι και ποιοι άλλοι σπουδαίοι Έλληνες έκαναν παρόμοια επιλογή; Ο Κοσμάς ο Αιτωλός (ο οποίος όμως είχε θέσει εαυτόν σε άλλη αποστολή) ήταν, νομίζω, ο μοναδικός.
2. Είναι αλήθεια ότι, ζώντας στην καρδιά της Ευρώπης του Διαφωτισμού, ο Κοραής ένιωθε περιφρόνηση για το Βυζάντιο, όπως όλη σχεδόν η διανόηση της εποχής, που θεωρούσε – κακώς – το Βυζάντιο νεκροθάφτη του αρχαίου ελληνισμού. Παραγνωρίζει όμως ο κ. Τριανταφυλλόπουλος ότι το Βυζάντιο το «ανακαλύψαμε» και το εκτιμήσαμε στην Ελλάδα μετά τις γέφυρες που έστησαν για να συνδέσουν τον αρχαίο με τον νεότερο ελληνισμό ο Ζαμπέλιος, ο Παπαρρηγόπουλος, ο Ν. Πολίτης, ο Κουκουλές, και ο Χατζιδάκις, για περιοριστώ στα σημαντικότερα ονόματαo και απαιτεί από τον Κοραή, που έζησε αρκετά χρόνια πριν, να έχει δει ότι «ολόκληρος ο αρχαίος κόσμος, βαπτισμένος στον Χριστιανισμό και δρώντας ως οικουμενικό Βυζάντιο, ήταν ζωντανός!» Αλλά ποιος διέγνωσε ή συνειδητοποίησε (για την ακρίβεια: ποιος μπορούσε να διαγνώσει και να συνειδητοποιήσει) κάτι τέτοιο στα χρόνια γύρω από το 1800;
3. Δεν είμαι βέβαιος ότι κατάλαβα τη θέση του κ. Δ.Τ. σχετικά με τις γλωσσικές απόψεις του Κοραή, ο οποίος, ως γνωστόν, χάραξε μια μέση οδό ανάμεσα στους αρχαϊστές και τους «χυδαϊστές», τους υποστηρικτές δηλαδή της ακατέργαστης γλώσσας των απαίδευτων λαϊκών στρωμάτων. Στην πραγματικότητα βέβαια η γλώσσα που εισηγήθηκε και έγραψε ο Κοραής ήταν πολύ κοντύτερα στη λαϊκή γλώσσα, την οποία ήθελε απλώς να «εξελληνίσει» (αντικαθιστώντας την πληθώρα των ξένων λέξεων, κυρίως τουρκικών, με ελληνικές) και να συστηματοποιήσει. Ο κ. Δ.Τ. θεωρεί το επίτευγμα του Κοραή γλωσσική καρικατούρα που έγινε αντικείμενο ειρωνείας. Να υποθέσω ότι υιοθετεί τις απόψεις των Κοδρικά, Νεόφυτου Δούκα και Ρίζου Νερουλού που επεδίωκαν τη νεκρανάσταση της αρχαίας ελληνικής; Σε κάθε περίπτωση, ένας άνθρωπος που νιώθει απέχθεια για τη λαϊκή γλώσσα δεν ασχολείται με τη γλώσσα του Πτωχοπρόδρομουo ούτε η κρίση του για τον Κορνάρο («ο Όμηρος της χυδαϊκής φιλολογίας») προδίδει αναγκαστικά αντιπάθεια για τα έργα της! Κρητικής Σχολής.
4. Πράγματι, ο Κοραής θεωρούσε πρόωρη την έναρξη της Επανάστασης το 1821. Το ίδιο πίστευε βεβαίως και ο Καποδίστριας (με πολύ μεγαλύτερο δυναμισμό μάλιστα) προς τον οποίον ο κ. Δ.Τ. αντιπαραθέτει εν συνεχεία τον Κοραή. Μπορούμε, επομένως, να υποθέσουμε ότι και ο Καποδίστριας θα είχε τη γνώμη ότι «δεν είχαμε γίνει … αρκετά Αρχαίοι Έλληνες, άρα δεν έπρεπε να είμαστε ελεύθεροι!»!!! Ή μήπως – ενδέχεται να αντείπει ο κ. Δ.Τ. – ο Καποδίστριας ήταν αντίθετος επειδή δεν ήταν ευνοϊκό το τότε διεθνές περιβάλλον, θεωρώντας προφανώς τον Κοραή ηλίθιο και ανίκανο να δει το ηλίου φαεινότερον; Τις δυσμενείς δηλαδή πολιτικές και διπλωματικές συγκυρίες που έβλεπαν και άλλοι επιφανείς Έλληνες της εποχής (Μαυροκορδάτος, Ιγνάτιος κ.ά.). Για την ακαταπόνητη πάντως πατριωτική δράση του Κοραή (που ήταν ήδη 73 ετών) μετά την έκρηξη της Επανάστασης ο αγαπητός συνάδελφος δεν αναφέρει το παραμικρό.
Ναι, με βάση τις πληροφορίες που έφταναν σε αυτόν από την Ελλάδα (και οι οποίες προέρχονταν αποκλειστικά από τους αντιπολιτευόμενους τον Κυβερνήτη), ο Κοραής προσχώρησε τελικά στην αντικαποδιστριακή μερίδα, αν και προεπαναστατικά αλλά και μέχρι το 1830 οι δύο άνδρες είχαν φιλικές σχέσεις και αμοιβαία αλληλλοεκτίμηση. Μπορούμε ίσως να του προσάψουμε ότι η κρίση του δεν λειτούργησε σωστά με αποτέλεσμα να παραπλανηθεί. Ήταν άλλωστε 82 ετών πλέον. Αλλά δεν μπορούμε, παρόλα αυτά, να μη θαυμάσουμε τη μαχητική προσήλωση του υπερήλικα Κοραή στα ιδεώδη της δημοκρατίας και της ελευθερίας, τα οποία συνεχώς πρόβαλλε και υπερασπιζόταν σε όλη του τη ζωή (στην αλληλλογραφία του και τα σοφά του Προλεγόμενα)o και τα οποία ιδεώδη βεβαίως ασπάστηκε μέσω της μελέτης της ελληνικής αρχαιότητας και του πνεύματος του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.
5. Για τη σχέση του Κοραή με την Ορθοδοξία ο κ. Δ.Τ. εξαπολύει μύδρους, αλλά είναι ελάχιστα πειστικός κατά τη γνώμη μου. Διότι οι υπάρχουσες μαρτυρίες (και όχι ερμηνείες) αποκαλύπτουν έναν θρησκευόμενο Κοραή, έναν συνειδητοποιημένο ορθόδοξο χριστιανό (σφοδρό πολέμιο του Καθολικισμού) και έναν βαθύτατο γνώστη των Γραφών και των Ευαγγελίων. Να αναφέρω τις πρώτες θρησκευτικού περιεχομένου δημοσιεύσεις του (Ορθόδοξος Διδασκαλία, Σύνοψις της Ιεράς Ιστορίας και της Κατηχήσεως, Μικρά Κατήχησις) ή τον Ιερατικό Συνέκδημο του 1831 με τις διεξοδικά σχολιασμένες επιστολές του Παύλου προς Τίτον και Τιμόθεον; Όντας όμως παιδί του Διαφωτισμού, ο Κοραής ήθελε φυσικά έναν κλήρο μορφωμένο και όχι βυθισμένο στην αμάθεια και τις δεισιδαιμονίες. Κι ούτε πρέπει να ξεχνάμε, αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι και αντικειμενικοί, ότι οι επιθέσεις του Κοραή εναντίον του κλήρου ήρθαν σε απάντηση της εναντίον του στάσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο, αντιμετωπίζοντας με καχυποψία τον διαφωτιστή Κο! ραή, έσπευσε να εναγκαλιστεί όλους όσους χλεύαζαν τις γλωσσικές του απόψεις και τις άλλες ιδέες του (π.χ. ο Κοδρικάς). Ο ‘άθεος’ Κοραής, ωστόσο, παραδίδει το πνεύμα με τους ψαλμούς του Δαβίδ στα χείλη!
6. Κατά τον κ. Δ.Τ., ο Κοραής «στάθηκε τελείως μυωπικός στην κατανόηση του Γένους και της συνολικής παράδοσης των Ελλήνων, καταλήγοντας … στον άκριτο θαυμασμό των εσπερίων φώτων – ίσως το κλασικότερο σύμπτωμα ενός αθεμελίωτου, μειονεκτικού και απροϋπόθετου «ανήκομεν εις την Δύσιν». Η δική μου ανάγνωση μέρους της αλληλογραφίας και των Προλεγομένων του Κοραή με οδηγεί σε διαφορετικά συμπεράσματα. Πουθενά δεν βλέπω, για παράδειγμα, άκριτο θαυμασμό των εσπερίων φώτων (και με τους ομοτέχνους του συχνά αντιδικεί, και την καθολική Εκκλησία πολεμά, και τις ακρότητες της Γαλλικής Επανάστασης επικρίνει, και τον βοναπαρτισμό αποδοκιμάζει, και τους Βουρβόνους απεχθάνεται), αλλά, βεβαίως, μεταξύ Ανατολής και Δύσης προτιμά τη Δύση. Αυτονοήτως, θα έλεγα. Διότι, στην εποχή του, Δύση σήμαινε ελευθερία, δημοκρατία, παιδεία και επιστημονική γνώση. Η Ανατολή αντίθετα ήταν ταυτισμένη με τη σκλαβιά, τον δεσποτισμό, την αμορφωσιά και τη δεισιδαιμονία. Με την υποστήριξη και τη βοήθεια της Δ! ύσης, στο κάτω κάτω, ελευθερώθηκε η πατρίδα. Την αντίστοιχη υποστηριξη και βοήθεια της Ανατολής την είδαμε (και την είχε δει και ο Κοραής φυσικά) στην τραγωδία των Ορλοφικών.
7. Ο αγαπητός συνάδελφος ισχυρίζεται ότι «μια κριτική τοποθέτηση, ιδιαίτερα όσον αφορά τον αντιβυζαντινισμό του [Κοραή] και την σχεδόν καθολική έλλειψη ορθοδόξου φρονήματος, δεν είναι ούτε εύκολο να ακουστεί μήτε να υιοθετηθεί». Βρίσκω αυτόν τον ισχυρισμό εντελώς αβάσιμο. Η κριτική ακούγεται (ο ίδιος παραθέτει δέκα ονόματα αντικοραϊκών διανοουμένων), και ο αντιβυζαντινισμός του Κοραή δεν αμφισβητείται. Αλλά αυτά δεν φτάνουν (γιατί απλούστατα δεν πείθουν) για να αποκαθηλώσουν τον μεγάλο Διδάσκαλο του γένους από το βάθρο που τον τοποθέτησε η εθνική συνείδηση.
Τάσος Νικολαΐδης
Ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης
———————————————
Demetrios Triantaphyllopoulos μέσω hec.greece.org
προς HELLENIC-PROFE.
Ζητώ συγγνώμη που καθυστερημένα, λόγω απροόπτου κωλύματος, απαντώ παρακάτω στην καλοπροαίρετη κριτική του συν. κ. Νικολαΐδη.
Με εγκάρδιους χαιρετισμούς,
Δημ. Δ. Τριανταφυλλόπουλος
τ. Καθηγ. Πανεπιστημίου Κύπρου
On 01/12/2013 9:33 ΜΜ, «Nikolaidis Anastasios» wrote:
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Πολύ φοβούμαι ότι ο συνάδελφος Δ. Τριανταφυλλόπουλος βλέπει και κρίνει τον Κοραή μέσα από τους φακούς της σύγχρονης εποχής και όχι της εποχής του Κοραή.
[Δ.Δ.Τ.] Όπως ελπίζω να δείχνω παρακάτω, δεν αντελήφθη την οπτική μου ο φίλος κ. Νικολαΐδης: ξεκινώ από τα δδομένα της εποχής του, όχι του 21οι αιώνα! Όπως λένε στην επιστήμη μας, ελιναι αναγκαίο Όμηρον εξ Ομήρου σαφηνίζειν!
Εξηγούμαι:
1. Δεν τόλμησε, λέει, «να αντικρύσει κατάματα το νεοελληνικό επαναστατικό και μετεπαναστατικό μόρφωμα. Διαλέγει την ασφάλεια της απόστασης και την ευκολία των μακρόθεν νουθεσιών, χωρίς επαφή με την κοχλάζουσα ελληνική πραγματικότητα».
Δηλαδή θα μπορούσε ο Κοραής να είχε προσφέρει περισσότερα στον ελληνισμό παραμένοντας στη Χίο ή τη Σμύρνη; Πόσοι και ποιοι άλλοι σπουδαίοι Έλληνες έκαναν παρόμοια επιλογή; Ο Κοσμάς ο Αιτωλός (ο οποίος όμως είχε θέσει εαυτόν σε άλλη αποστολή) ήταν, νομίζω, ο μοναδικός.
[Δ.Δ.Τ.] Μάλλον υποτιμάμε την παρουσία άλλων και υπερτιμάμε τον Κοραή! Αντιστρέφω το ερώτημα: Από τους λεγόμενους Διδασκάλους του Γένους πόσοι έμειναν να παραμυθήσουν από κοντά τον χειμαζόμενο λαό και πόσοι προτίμησαν την ασφάλεια τη Δύσης; Από ποιούς επανδρώθηκαν τα σχολεία στον υπόδουλο Ελληνισμό, πώς μπορούμε να μιλάμε για μεταβυζαντινή θεολογία και φιλοσοφία εντός του ελληνόφωνου χώρου; Μια ματιά στον ΙΑ? τόμο της ιστορίας του Ελληνικού Έθνους ή στους 8 τόμους του Απόστ. Βακαλόπουλου δείχνει του λόγου το αληθές.
2. Είναι αλήθεια ότι, ζώντας στην καρδιά της Ευρώπης του Διαφωτισμού, ο Κοραής ένιωθε περιφρόνηση για το Βυζάντιο, όπως όλη σχεδόν η διανόηση της εποχής, που θεωρούσε – κακώς – το Βυζάντιο νεκροθάφτη του αρχαίου ελληνισμού. Παραγνωρίζει όμως ο κ. Τριανταφυλλόπουλος ότι το Βυζάντιο το «ανακαλύψαμε» και το εκτιμήσαμε στην Ελλάδα μετά τις γέφυρες που έστησαν για να συνδέσουν τον αρχαίο με τον νεότερο ελληνισμό ο Ζαμπέλιος, ο Παπαρρηγόπουλος, ο Ν. Πολίτης, ο Κουκουλές, και ο Χατζιδάκις, για περιοριστώ στα σημαντικότερα ονόματαo και απαιτεί από τον Κοραή, που έζησε αρκετά χρόνια πριν, να έχει δει ότι «ολόκληρος ο αρχαίος κόσμος, βαπτισμένος στον Χριστιανισμό και δρώντας ως οικουμενικό Βυζάντιο, ήταν ζωντανός!» Αλλά ποιος διέγνωσε ή συνειδητοποίησε (για την ακρίβεια: ποιος μπορούσε να διαγνώσει και να συνειδητοποιήσει) κάτι τέτοιο στα χρόνια γύρω από το 1800;
[Δ.Δ.Τ.] Σχετικά με τη Δύση: Όταν κλείνει τα μάτια ο Κοραής (1833) ο Μεσαίωνας, μέσω του Ρομαντισμού, κυριαρχεί στη σκέψη και την τέχνη της Δύσης [λ.χ. Ουγκώ, νεογοτθικό στυλ, Σατωβριάνδος, Μπάυρον κλπ.κλπ.]. Η επανεκτίμηση του Βυζαντίου, ζωντανή στην Ευρώπη έως και τον 17ο αι., που διακόπηκε από τον Διαφωτισμό, έχει επανέλθει αργά αλλά σταθερά. Δεν πήρε τίποτε χαμπάρι ο σοφός Κοραής, αν και ζει στο επίκεντρο των «φώτων»!
Σχετικά με την Ορθόδοξη, υπόδουλη Ανατολή: Υπάρχουν δύο τρόποι να αντιληφθούμε αν το Βυζάντιο ως Ορθοδοξία είναι νεκρό ή ζωντανό. Ο ένας περνάει μέσα από τα ακαδημαϊκά σπουδαστήρια – και βέβαια, θα ήταν ουτοπία να περιμένει κανείς πανεπιστήμια στους υπόδουλους! Φυσικά, δεν αναφέρομαι στα πανεπιστήμια των ομοδόξων χωρών ( Ρωσίας, Ρουμανίας κλπ.), γιατί αυτά ήταν αποσκορακιστέα για τον Κοραή, φανατικό Γαλλόφιλο! Ωστόσο, τι διδασκόταν στα σχολειά των ίδιων των Ελλήνων ραγιάδων; Μια ματιά στα συγγράμματα για την παιδεία στην Τουρκοκρατία [Τρ. Ευαγγελίδης, Ν. Ζαχαρόπουλος, Α. Σκαρβέλη-Νικολοπούλου, Λιν. Μπενάκης, κ.ά.π.] άλλα μαρτυρεί από αυτά που νομίζει ο κ. Νικολαΐδης. ΟΙ Ιστορίες Ελληνικής Λογοτεχνίας και Φιλολογίας του Κ. Θ. Δημαρά και του Π. Μαστροδημήτρη είναι γεμάτες από ονόματα επιφανών λογίων, που δίδαξαν τους ραγιάδες επιτόπου καθ? όλη την Τουρκοκρατία. Και μόνο ογκόλιθοι μεγέθους αγ. Νοκοδήμου του Αγιορείτου και Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων θα έφταναν, για να καλύψουν την ολοσχερή απουσία του Κοραή από το πλευρό των πασχόντων ομοφύλων του!
Ο δεύτερος δρόμος είναι η πράξη: Το πυκνό νέφος των Νεομαρτύρων, η συνεχιζόμενη Παράδοση, η αναβίωση του φιλοκαλικού-ησυχαστικού πνεύματος τον 18ο αιώνα, τα ίδια τα Απομνημονεύματα των αγωνιστών του Εικοσιένα, που ορκίστηκαν πρώτα υπέρρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος, τα Απομνημονεύματα και τα Οράματα και Θάματα του Μακρυγιάννη, για να μη μιλήσω για την τέχνη και για την επιβλητική παρουσία των Μετεώρων, της Πάτμου, προπάντων του Αγίου Όρους, δείχνουν καθαρά ότι το Βυζάντιο δεν ήταν γι’ αυτούς μία, τάχα, χιμαιρική Μεγάλη Ιδέα αλλά ζώσα πραγματικότητα, φυσικά προσαρμοσμένη στη νέα πραγματικότητα. Τι από όλα αυτά κατάλαβε ο Κοραής; Φαντασθήτε την αηδία του αν έπεφταν στα χέρια του τα «απελέκητα ελληνικά» των Απομνημονευμάτων του Στρατηγού [Γ. Σεφέρης, Ζ. Λορεντζάτος]!
3. Δεν είμαι βέβαιος ότι κατάλαβα τη θέση του κ. Δ.Τ. σχετικά με τις γλωσσικές απόψεις του Κοραή, ο οποίος, ως γνωστόν, χάραξε μια μέση οδό ανάμεσα στους αρχαϊστές και τους «χυδαϊστές», τους υποστηρικτές δηλαδή της ακατέργαστης γλώσσας των απαίδευτων λαϊκών στρωμάτων. Στην πραγματικότητα βέβαια η γλώσσα που εισηγήθηκε και έγραψε ο Κοραής ήταν πολύ κοντύτερα στη λαϊκή γλώσσα, την οποία ήθελε απλώς να «εξελληνίσει» (αντικαθιστώντας την πληθώρα των ξένων λέξεων, κυρίως τουρκικών, με ελληνικές) και να συστηματοποιήσει. Ο κ. Δ.Τ. θεωρεί το επίτευγμα του Κοραή γλωσσική καρικατούρα που έγινε αντικείμενο ειρωνείας. Να υποθέσω ότι υιοθετεί τις απόψεις των Κοδρικά, Νεόφυτου Δούκα και Ρίζου Νερουλού που επεδίωκαν τη νεκρανάσταση της αρχαίας ελληνικής; Σε κάθε περίπτωση, ένας άνθρωπος που νιώθει απέχθεια για τη λαϊκή γλώσσα δεν ασχολείται με τη γλώσσα του Πτωχοπρόδρομουo ούτε η κρίση του για τον Κορνάρο («ο Όμηρος της χυδαϊκής φιλολογίας») προδίδει αναγκαστικά αντιπάθεια για τα έργα της! Κρητικής Σχολής.
α) Δεν είμαι εγώ που θεώρησα το αφύσικο κοραϊκό γλωσσικό κατασκεύασμα ως καρικατούρα, αλλά οι ίδιοι οι σύγχρονοί του – έχει διαφορά το πράγμα!
β) Η διαφορά μας με τον συνομιλητή μου είναι βασική: Ο Κοραής επιθυμεί μια»καθαρή» γλώσσα – σύμφωνοι, πόσο καθαρή όμως; Τι θα έκανε τους εκατοντάδες εξελληνισμένους όρους από τη λατινική, την ιταλική, τη μεσαιωνική γαλλική; Ο Σολωμός απαντάει αποστομωτικά στον Διάλογο σε όλους αυτούς τους ουτοπικούς καθαρολόγους.
γ) Προλαβαίνω παρεξήγηση: Δεν ανήκω διόλου στην αλά-παληκάρ’ «δημοτικιά» του Ψυχάρη ή του Πάλλη, συντάσομαι με όσα είπε για αυτά τα θέματα η ανύστακτη γλώσσα του Παπαδιαμάντη. Αλλ’ ακριβώς αυτόν, τον μεγαλύτερο μετά τον Σολωμό Νεοέλληνα Π ο ι η τ ή [Ελύτης], πώς θα τον αντιμετώπιζε γλωσσικά ο Κοραής για το ανάμικτο, απαράμιλλο ιδίωμά του; Ασφαλέστατα, όχι θετικά – χώρια που σίγουρα θα του ξίνιζαν τα γραΐδια και οι ταπεινοί Σκιαθίτες των ξωκκλησιών και των αγρυπνιών, δηλαδή η ΟΡΘΗ Ορθοδοξία και το έμπνοο Βυζάντιο που κυλάνε μέσα του!
Περί Πτωχοπροδρόμου, Ερωτοκρίτου κλπ.: Μα όλοι οι αττικίζοντες και καθαρολόγοι ασχολούνται με τέτοια «λαϊκά» έργα, απλώς για να τα εξευτελίσουν, αντλώντας ό,τι είναι δυνατόν να τους προσφέρουν – kαι ο Κοραής δεν κρύβει την προκατάληψή του! Άλλωστε, μέχρι την εποχή μας δεν απαξιώνουμε τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά κείμενα ως «κατώτερα» από τα αρχαιοελληνικά μέ βάση αθαίρετα γλωσσικά κριτήρια; Δέστε πόσα λεξικά της αρχαίας ελληνικής κυκλοφορούν – αλλά ούτε ένα πλήρες της βυζαντινής και μεταβυζαντινής γλώσσας, άμεσων προγόνων της σημερινής μας γλώσσας!
4. Πράγματι, ο Κοραής θεωρούσε πρόωρη την έναρξη της Επανάστασης το 1821. Το ίδιο πίστευε βεβαίως και ο Καποδίστριας (με πολύ μεγαλύτερο δυναμισμό μάλιστα) προς τον οποίον ο κ. Δ.Τ. αντιπαραθέτει εν συνεχεία τον Κοραή. Μπορούμε, επομένως, να υποθέσουμε ότι και ο Καποδίστριας θα είχε τη γνώμη ότι «δεν είχαμε γίνει … αρκετά Αρχαίοι Έλληνες, άρα δεν έπρεπε να είμαστε ελεύθεροι!»!!! Ή μήπως – ενδέχεται να αντείπει ο κ. Δ.Τ. – ο Καποδίστριας ήταν αντίθετος επειδή δεν ήταν ευνοϊκό το τότε διεθνές περιβάλλον, θεωρώντας προφανώς τον Κοραή ηλίθιο και ανίκανο να δει το ηλίου φαεινότερον; Τις δυσμενείς δηλαδή πολιτικές και διπλωματικές συγκυρίες που έβλεπαν και άλλοι επιφανείς Έλληνες της εποχής (Μαυροκορδάτος, Ιγνάτιος κ.ά.). Για την ακαταπόνητη πάντως πατριωτική δράση του Κοραή (που ήταν ήδη 73 ετών) μετά την έκρηξη της Επανάστασης ο αγαπητός συνάδελφος δεν αναφέρει το παραμικρό.
[Δ.Δ.Τ.] Αντίρρηση, που τη διετύπωσα και στο πρώτο κείμενο: Αν πράγματι ο Κοραής πίστευε ότι οι ραγιάδες ήσαν ανώριμοι για επανάσταση –αφήνω στην άκρη τους λόγους που τον έκαναν να το πιστεύει–, γιατί είναι τόσο λάβρος εναντίον του Πατριάρχη Εθνομάρτυρος Γρηγορίου Ε?, που κι εκείνος αφόρισε, επιφανειακά βέβαια, τους επαναστάτες της Μολδοβλαχίας, αλλ’ αργότερα το πλήρωσε με τη ζωή του; Ο «πατριώτης» και «χριστιανός» Κοραής ξεχνάει ακόμη και μετά την Απελευθέρωση να πει έναν λόγο μεταμέλειας και συγγνώμης, όταν όλο το Γένος κατατάσσει τον μαρτυρικό Πατριάρχη στους Εθνομάρτυρές του!
Ναι, με βάση τις πληροφορίες που έφταναν σε αυτόν από την Ελλάδα (και οι οποίες προέρχονταν αποκλειστικά από τους αντιπολιτευόμενους τον Κυβερνήτη), ο Κοραής προσχώρησε τελικά στην αντικαποδιστριακή μερίδα, αν και προεπαναστατικά αλλά και μέχρι το 1830 οι δύο άνδρες είχαν φιλικές σχέσεις και αμοιβαία αλληλλοεκτίμηση. Μπορούμε ίσως να του προσάψουμε ότι η κρίση του δεν λειτούργησε σωστά με αποτέλεσμα να παραπλανηθεί. Ήταν άλλωστε 82 ετών πλέον. Αλλά δεν μπορούμε, παρόλα αυτά, να μη θαυμάσουμε τη μαχητική προσήλωση του υπερήλικα Κοραή στα ιδεώδη της δημοκρατίας και της ελευθερίας, τα οποία συνεχώς πρόβαλλε και υπερασπιζόταν σε όλη του τη ζωή (στην αλληλλογραφία του και τα σοφά του Προλεγόμενα)o και τα οποία ιδεώδη βεβαίως ασπάστηκε μέσω της μελέτης της ελληνικής αρχαιότητας και του πνεύματος του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.
[Δ.Δ.Τ.] Σύμφωνοι, μόνο που η Ελληνική Επανάσταση δεν ήταν Γαλλική, όπως την ονειρευόταν ίσως ο ίδιος! Και εν πάση περιπτώσει, δεν είναι δυνατόν να επικαλούμαστε τα 82 του χρόνια για τη θολή κρίση που είχε για τα συμβαίνοντα στην Ελλάδα, όταν επαινούμε την ίδια στιγμή τη φιλολογική του οξύνοια μέχρι τέλους της ζωής του! Με ενοχλεί κυρίως η επίμονη, αταλάντευτη επιμονή στά τραγικά λάθη του, η έλλειψη συγγνώμης, που προφανώς τη θεωρούσε υποτιμητική για έναν διανοούμενο της δικής του περιωπής!
5. Για τη σχέση του Κοραή με την Ορθοδοξία ο κ. Δ.Τ. εξαπολύει μύδρους, αλλά είναι ελάχιστα πειστικός κατά τη γνώμη μου. Διότι οι υπάρχουσες μαρτυρίες (και όχι ερμηνείες) αποκαλύπτουν έναν θρησκευόμενο Κοραή, έναν συνειδητοποιημένο ορθόδοξο χριστιανό (σφοδρό πολέμιο του Καθολικισμού) και έναν βαθύτατο γνώστη των Γραφών και των Ευαγγελίων. Να αναφέρω τις πρώτες θρησκευτικού περιεχομένου δημοσιεύσεις του (Ορθόδοξος Διδασκαλία, Σύνοψις της Ιεράς Ιστορίας και της Κατηχήσεως, Μικρά Κατήχησις) ή τον Ιερατικό Συνέκδημο του 1831 με τις διεξοδικά σχολιασμένες επιστολές του Παύλου προς Τίτον και Τιμόθεον; Όντας όμως παιδί του Διαφωτισμού, ο Κοραής ήθελε φυσικά έναν κλήρο μορφωμένο και όχι βυθισμένο στην αμάθεια και τις δεισιδαιμονίες. Κι ούτε πρέπει να ξεχνάμε, αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι και αντικειμενικοί, ότι οι επιθέσεις του Κοραή εναντίον του κλήρου ήρθαν σε απάντηση της εναντίον του στάσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο, αντιμετωπίζοντας με καχυποψία τον διαφωτιστή Κο! ραή, έσπευσε να εναγκαλιστεί όλους όσους χλεύαζαν τις γλωσσικές του απόψεις και τις άλλες ιδέες του (π.χ. ο Κοδρικάς). Ο ‘άθεος’ Κοραής, ωστόσο, παραδίδει το πνεύμα με τους ψαλμούς του Δαβίδ στα χείλη!
[Δ.Δ.Τ.] Δεν θα ξανακάνω τον παραλληλισμό Κοραή και Παπαδιαμάντη ή Κοραή και αγιο-Κοσμά! Όσο για το τι έγραφε και τι μετέφραζε ο προτεσταντίζων φιλόλογος ως «ορθόδοξο», αρμοδιότεροί μας είναι, θαρρώ, οι θεολόγοι, που ήδη τους επικαλέστηκα στο προηγούμενο κείμενό μου. Και όσο ξέρω, η μεταπολεμική ορθόδοξη θεολογία είναι ομόφωνα αρνητική, εκτός από όσους ταυτίζουν την Ορθοδοξία με τον ευσεβισμό των χριστιανικών παραοργανώσεων. Και ο Λούθηρος ή ο Καλβίνος ή ο Λογιόλα μπορεί να πέθαναν κρατώντας τη Βίβλο και ψέλνοντας γρηγοριανούς ύμνους, αλλά δεν θα έλεγα ότι ήσαν Ορθόδοξοι! A contrario: Μέρες που διανύουμε, ας ξαναδιαβάσουμε για το οσιακό τέλος του Παπαδιαμάντη και τόσων συγχρόνων μας αγίων, κεκηρυγμένων ή μη!
6. Κατά τον κ. Δ.Τ., ο Κοραής «στάθηκε τελείως μυωπικός στην κατανόηση του Γένους και της συνολικής παράδοσης των Ελλήνων, καταλήγοντας … στον άκριτο θαυμασμό των εσπερίων φώτων – ίσως το κλασικότερο σύμπτωμα ενός αθεμελίωτου, μειονεκτικού και απροϋπόθετου «ανήκομεν εις την Δύσιν». Η δική μου ανάγνωση μέρους της αλληλογραφίας και των Προλεγομένων του Κοραή με οδηγεί σε διαφορετικά συμπεράσματα. Πουθενά δεν βλέπω, για παράδειγμα, άκριτο θαυμασμό των εσπερίων φώτων (και με τους ομοτέχνους του συχνά αντιδικεί, και την καθολική Εκκλησία πολεμά, και τις ακρότητες της Γαλλικής Επανάστασης επικρίνει, και τον βοναπαρτισμό αποδοκιμάζει, και τους Βουρβόνους απεχθάνεται), αλλά, βεβαίως, μεταξύ Ανατολής και Δύσης προτιμά τη Δύση. Αυτονοήτως, θα έλεγα. Διότι, στην εποχή του, Δύση σήμαινε ελευθερία, δημοκρατία, παιδεία και επιστημονική γνώση. Η Ανατολή αντίθετα ήταν ταυτισμένη με τη σκλαβιά, τον δεσποτισμό, την αμορφωσιά και τη δεισιδαιμονία. Με την υποστήριξη και τη βοήθεια της Δ! ύσης, στο κάτω κάτω, ελευθερώθηκε η πατρίδα. Την αντίστοιχη υποστηριξη και βοήθεια της Ανατολής την είδαμε (και την είχε δει και ο Κοραής φυσικά) στην τραγωδία των Ορλοφικών.
[Δ.Δ.Τ.] Εδώ ας απαντήσουν άλλοι ιστορικοί για το τι κόστισε η απελευθέρωσή μας από τη Δύση – απλώς να θυμίσω το έξοχο βιβλίο του Τάσου Λιγνάδη για τα εξωτερικά δάνεια της μονίμως χρεωμένης στη Δύση Ελλάδας, χωρίς να ανατρέξουμε σε τρέχοντες παραλληλισμούς! Σε άλλο θα εστιάσω: Φαίνεται ο κ. Νικολαΐδης να ταυτίζει Δύση με λογική και ελευθερία κα·ι δημοκρατία, παρά τις τραγικές διαψεύσεις μέχρι σήμερα, ενώ την Ανατολή δεν τη βλέπει ως Ορθόδοξο φρόνημα αλλά ως ανορθολογισμό, καθυστέρηση κ.τ.τ., δηλαδή επιστρατεύει τα στερεότυπα κλισέ της «διαφωτιστικής» πλευράς. Συμφωνώ μαζί του για τον καιροσκοπισμό της Ρωσίας στα ορλωφικά, αλλά δεν θα έπρεπε να κακίσει λίγο και τον άκρατο φιλογαλλισμό του Κοραή, με την εμπλοκή στά κομματικά παιχνίδια που κατέληξαν στην τραγική δολοφονία του Καποδίστρια;
7. Ο αγαπητός συνάδελφος ισχυρίζεται ότι «μια κριτική τοποθέτηση, ιδιαίτερα όσον αφορά τον αντιβυζαντινισμό του [Κοραή] και την σχεδόν καθολική έλλειψη ορθοδόξου φρονήματος, δεν είναι ούτε εύκολο να ακουστεί μήτε να υιοθετηθεί». Βρίσκω αυτόν τον ισχυρισμό εντελώς αβάσιμο. Η κριτική ακούγεται (ο ίδιος παραθέτει δέκα ονόματα αντικοραϊκών διανοουμένων), και ο αντιβυζαντινισμός του Κοραή δεν αμφισβητείται. Αλλά αυτά δεν φτάνουν (γιατί απλούστατα δεν πείθουν) για να αποκαθηλώσουν τον μεγάλο Διδάσκαλο του γένους από το βάθρο που τον τοποθέτησε η εθνική συνείδηση.
[Δ.Δ.Τ.] Δεν είναι ανάγκη να το επαναλάβω: Εκτιμ? εξαιρετικά τη συμβολή του Κοραή στα φιλολογικά και επαίνεσα τη στάση της Πολιτείας που του έστησε ανδριάντα εμπρός στο Καποδιστριακό πανεπιστήμιο. Εκείνο που δεν δέχομαι, είναι άκρατη και άκριτη εξύμνησή του ως Διδασκάλου του Γένους: Αν ακολουθούσαμε τις οδηγίες του τυφλά, σήμερα θα είμασταν μάλλον ελληνόφωνοι Προτεστάντες –ή καμία σέκτα τους– παρά Έλληνες Ορθόδοξοι!
[Δ.Δ.Τ.] Συμπερασματικά: Μακραίωνη παράδοση μας έχει διδάξει ότι υπάρχουν δύο οδοί γνώσης, όχι αναγκαστικά αλληλοσυγκρουόμενες, όπως έδειξαν εύγλωττα οι Βυζαντινοί (άγ. Ιωάννης Δαμασκηνός, αγ. Γρηγόριος Παλαμάς κλπ.): εκείνη της λογικής και εκείνη της Αποκάλυψης. Ο Κοραής ακολούθησε μονότροπα τη δυτική raison, παρέμεινε στο Εντεύθεν, δεν υποψιάστηκε το Εκείθεν! Η ηθικολογία υπερίσχυσε της σωτηρίας, όπως σε όλους τους Διαφωτιστές, χωρίς ποτέ του να αντιληφθεί τον Ελληνορθόδοξο Διαφωτισμό ενός αγ. Κοσμά Αιτωλού, ενός αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου, ενός Σολωμού και ενός Παπαδιαμάντη! Θα μείνει στο πάνθεον των μεγάλων φιλολόγων – αλλά Ορθόδοξος;
—————————————
«…Για χιλιάδες χρόνια παλαιότεροι πολιτισμοί, όπως αυτοί των Περσών, των Ασσυρίων, των Βαβυλώνιων, έβλεπαν τον άνθρωπο ως ένα απεχθές ον που σέρνονταν μπροστά σε θεότητες και δυνάστες. Οι ‘Έλληνες όμως, πήραν τον άνθρωπο και τον έστησαν στα πόδια του. Τον
δίδαξαν να είναι υπερήφανος… Ο κόσμος είναι γεμάτος θαύματα, έλεγε ο Σοφοκλής, αλλά τίποτα δεν είναι πιο θαυμάσιο από τον άνθρωπο. Οι ‘Έλληνες έπεισαν τον άνθρωπο, όπως ο Περικλής το τοποθέτησε, ότι ήταν δικαιωματικά ο κάτοχος και ο κύριος του εαυτού του και δημιούργησαν νόμους για να περιφρουρήσουν τις προσωπικές του ελευθερίες. Οι αρχαίοι Έλληνες ενθάρρυναν την περιέργεια που είχε ο άνθρωπος για τον εαυτόν του και για τον κόσμο που τον περιτριγύριζε, διακηρύττοντας μαζί με τον Σωκράτη ότι μια ζωή χωρίς έρευνα δεν αξίζει τον κόπο να την ζούμε. Οι ‘Έλληνες πίστευαν στην τελειότητα σε όλα τα πράγματα, γιʼ αυτό μας κληροδότησαν την ομορφιά, που φτάνει από τον Παρθενώνα και τα ελληνικά αγάλματα, τις τραγωδίες του Αισχύλου, του Ευριπίδη και του Σοφοκλή, την ποίηση του Ησίοδου και του Ομήρου, μέχρι τα ζωγραφισμένα αγγεία ενός απλού νοικοκυριού. Χωρίς τους ‘Έλληνες μπορεί ποτέ να μην είχαμε αντιληφθεί τι είναι αυτοδιοίκηση. Αλλά, πολύ περισσότερο ακόμα και από την γλώσσα μας, τους νόμους μας, τη λογική μας, τα πρότυπά μας της αλήθειας και της ομορφιάς, χρωστάμε σε αυτούς την βαθιά αίσθηση για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Από τους ‘Έλληνες μάθαμε να φιλοδοξούμε χωρίς περιορισμούς, να είμαστε, όπως είπε ο Αριστοτέλης, αθάνατοι μέχρι εκεί που μας είναι δυνατό…».
(The New York Times, Μάρτιος 1975)
Στο Ευαγγέλιο του ο «αγαπημένος μαθητής» περιγράφει , την συνάντηση του Χριστού με τους Έλληνες !
«….ήσαν δε τινές Έλληνες εκ των αναβαινόντων ίνα προσκυνήσωσι εν τη
εορτή. Ούτοι ουν προσήλθον Φιλίππω τω από Βησθαϊδά της Γαλιλαίας
και ηρώτων αυτόν λέγοντες : Κύριε θέλομεν τον Ιησούν ιδείν .Έρχεται
Φίλιππος και λέγει τω Ανδρέα και πάλιν Ανδρέας και Φίλιππος λέγουσι
τω Ιησού . Ο δε Ιησούς απεκρίνατο αυτοίς λέγων:
Ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο υιός του ανθρώπου !»